Pastor sive pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, per Nicolaum Hemmingium

71쪽

sibi

DE PASTORE. p.

Postquam autem monstrata est persona placens, rursus ad orandum se conuertat Pastor, ut Dcus, si futurum est e re sua, con iungat animos vera storga. Hoc autem cum senserit, non more Lenonum an iamum puellae, aut Viduae explorabit. sed ho nesta legatione amicorum, petet ipsius consensum. Qui si negatus fuerit, non est, quam Deus illi donare decreuit si consentit, speret eam diuinitus sibi monstratam fuisse. verum interim hoc Pastori diligenter a uendum, ne sponte accersat sibi tua lumihoc est, ne eam ducat, quae vel publice antea corpus suum prostituit quaestus gratia, vel ab alio est stuprata, aut est suspecta. Qui autem hoc facit, prolibus suis, antequam nascantur, inurit infamiae notam, ac do mum propriam perpetua ignominia de honestat ut interim taceam, victare tuo tam vitae sociam, quae alios antea turpiter amauit Fieri autem posse fateor, ut quae is it corrupta, poenitentiam agat, si atq; pia dehonesta matrona tamen nolim Pastorem meum tali spe periclitari. Leuit at Lex proponitur leuiticosa cerdoti, his verbis: Mulierem meretricem aut stupratam non accipient, neq; mulierem repulsam a Viro accipient,

quia sancti sunt Deo suo. Neq; hoc

tantum

72쪽

r. DE PASTORE.

tantum propter typum factum est, sed multo magis propter publicam honestatem,

ut recte Procopius interpretatur. Non mnim solum Pastoris est, ut fugiat manifesta mala sed etiam Vt declinet illa mala, quae

famam ipsius suggillant At quidam dicunt

opus misericordiae esse,si quis errantem re, uocauerit, rex vili scorto fecerit hone stam matronam lmo, quod melius est, eschola Sathanae in scholam Christi recepe.1it. Nam Pastoris domum scholam Christi esse oportet Fateor quidem ista magna esse Verum Ut rarum est e scurra fieri bo num patremfamilias ita rarum est abim pudica foemina, fieri pudicam matronam. καMmhy, inquit Theocritus X i, dec subis, hoc est, di incile est canem gustasse intestina . in scholam Christi recepta meretrix, haud dubie pudicitiam .castitatem disceret, ut Lupus fertur in scholam recep tus,didicisse syllabicare,sa: ter,interrogatus quid facerenis, ha, responditia rura sus quid facerent i, Foer, respondit ter. Hactenus non infeliciter in schola versatus est Lupus Verum cum idem iussus sit coniungere syllabas, a, viter, respondit, agnus. Quare ita quia aliud os animus aliud loquebatur. Os Prameptoris vocem secutum est, sed quod in animo latuit tandem

73쪽

DE PISTORE. p.

dem erupit Simile periculum timendum iudico, si in scholam pietatis recepta me retrix, iuberetur syllabas facere, excrea. 5 t, i. ha, s diceret quidem primum ea deinde sti tum ias. Sed iussa coniun gere has tres syllabas in dictionem, haud dubie sonaret Amasius. Sed farie quod ita subito ex meretrice fieret matrona, ex im i, pudica, pudica, ex publica memina, uno contenta: etsi huiusmodi metamorpho sis est rara tamen in pastoris domum no. lim tale periculum sponte recipi, praesertim cum debeat esse alijs exemplum pieta tis pudicitiae, honestae famae ut interim

taceam nonnullam labem adhaerere mini sterio, cevxoris moribus vitiosis.

Quare nullo pacto ferendum iudico, ut is qui ad sanctissimum ministerium vo catus est, cuiusq; domus debet esse velutioifficina quaedam omnis pietatis, castitatis veritatis, ducat uxorem quae publica in famia laborat, aut quae alioqui ob aliquod crimen suspecta est. Qualem ergo iudicas ducendam esse 'Pastor ducturus uxorem,quatuor haec diri genter examinet. Num pi .honesti sint parentes puellae, quae placere coepit. An puellae mores graues c honesti sint. An

ipsa adiquod artificium sciat. An obnoxia

si publio

74쪽

i . DE PISTORE.

si publicae famae Parentes requiro piosti honestos, cum propter futuram astfinita tem, tum propter spem de pietates hone pate uxoris ducendae. Nam a bonis nasci boni solent. Deinde, mores in puella grata honestos postulo Saepe enim rit ut quae nata est ex bonis parentibus, Vcuius fama est illaesa prodat tamen signis externiS,qualis intus lateat animus Philosophus quidam ait non multum referre, qua in parte corporis quis sit impudicus Aliquando

vultus&oculi, interdum incessuS, nonnunquam vestitus, haud raro lingua animum

impudicum prodit De impudicitia ex o culis cognoscenda, hoc modo Syracides: Impudicitia mulieris elucet in elatis ipsius oculis, atq; in palpebris eius cognoscitur. Hic Syracides mulieris oculos libidines ei us indices, in supercilijs certa signa esse dicit. Atq; ita vultu taculis, prodit puella,

quod occultum esse putat Benigni oculi, summam animi pulchritudinem comitari solent procaces oculis, animo etiam proacaci sunt ut plurimum. Quare Pastor uxorem ducturus, pudiccis oculis praeditam quaerat. Ea enim vide tur ingenio ad rem perantiam , iusticiam,

pudici Nam, continentiam, ad omnem de

nio virtutem nata. Incessus quoq; haud

D raro

75쪽

DE PISTORE. ILraro animi vicia prodit. Nam xsuperbiae impudicitiae signum est, arte veluti formatus inces us. Multae cum incedunt, inundarum more torquent corpus multae

aerem occipitio feriunt aliae alias ineptias exprimunt, quibus impudicum produnt animum. Praeterea Vestitus pudicitiae&impudicitiae testis esse solet Quae enim foeminae nimium cultui vestium student, praecipue si status sub conditionis non habent rationem, libidinem animi in ve ste pingunt. Maxime omnium lingua

sermo animi character est. Loquacessim minae apud omnes infames sunt Contra

singulare mulierum ornamentum est si lentium, sicuti Aiax suae obiecit loquacisceminae Pauca, inquit, mihi loquere, grauia. Mulieribus enim silentium orna mento est. Hactenus de moribus. Summa huc redit, ut puella ducenda pastori in uxorem, sit pudica facie incessu composito ad pudici tium grauitatem, vestitu decenti, lin gua minime petulanti. De artificio restat. Non est utile pastori eam ducere, quae tantum nata ad deuorandum videtur. Quare eam quaerat, quae muliebria artificia nouit, pro conditione suae personae, quae assuevit in parentu aedib. ea curare: administrare. a quae

76쪽

DE PASTORE.

quae ad matronarum orificia pertinere vi debuntur. Breuiter, sit talis, quae, si res postulauerit, victum honeste quaerere possit

suis manibus, honesto aliquo artificio. Non enim decet, uxorem Pastoris ocio deditam esse quales solent esse, quae apud parentes nimis tenerae sunt educatae. Nam Pastor cum sua uxore, ad quamuis fortunam paratus esse debet.

sequitur fama publica, cuius etiam rationem habere debet Pastor. Et sis enim cum ea sint salua, de quibus iam diximus, hoe est,si nata est puella ex honestis paren tibus, si bonis moribus est praedita, silio nestum aliquod artificium nouit, fama honesta comitari solet tamen utile est, eam etiam in consilium adhiberi. Illa enim c re honesta est, de qua fama veretur menti, ri. Verum si fama aliquid contra ea,quae foris videntur, ferat, prudenter circumspicciendum, ut quid Verisit inquiratur. Nam saepe usu venit, homines Vana loqui, idq: vel beneuolentiae, vel odi affectu ductos, vivere a Zian Zenus refert. Quare hic pru dens circumspectio adhibenda est. Dixi qualem velim Pastorem meum

quaerere sponsam, quam cum nactus fuerit,

debet in timore Dei: sponsalia: nuptias celebrare, xinuitare filium Dei suis preci

77쪽

DE PASTORE. II.

bus, ut aspera, quae forte inciderint in ista noua societate, velit mollire, de aquam in

vinum conuertere, hoc est,tenues ipsorum facultates, sua benedictione prosequi tu gere. AFFECTTI PASTORIS ERGA UXOREM.

Ur autem Pastor sciat, qua lena in

citum oporteat ipsum habere erga uxorem, quam iam accepit, respiciat cum ad Deum, quo uxorem petijt, tum ad pri mam conii igi institutionem. Si ad Deum respexerit, admonetur a moris erga donum Dei. Non enim debet ut vilem contemnere,quam scit sibi a Deo datam esse imo potius vero cincero cha ritatis affectu prosequi. Si ad primam coniugii institutionem respexerit, animaduerter Heuam de costa Adam extructam esse, datam fuisse Ada rno in uxorem Debet igitur eam amare, ut propriam carnem: debet eam fouere, ut propriam costam debet illam imbecillem refocillare, ut proprium membrum. Quis enim tam crudelis est, ut suam ipsius car ne amare,fouere kreficere non velit Deinde,quia Heua non de Adae capite,

neq; de pedibus est facta, sed ex latere est

78쪽

formata, admonetur Pastor de rebus tri bus videlicet, quod uxor non sit domina sua,quia de capite non est sumpta Nec fer ua, quia non est de pedibus formata Sesquodiit socia, quia de medio, hoc est,de a tere prodierit. Vt igitur non debet Pastor, imperium in uxorem habere Ut in seruam, nec illi subijci ut seruus ita debet ex lege in stituti coniugij eam ut propriam carnem,

atq; sociam vitae,intimo amore complecti. Hic amor fundamentum erit reliquorum ossiciorum in tota Vita.

INSTRUCTIO EXORIS.INSTRUCTIONEM uxoris, hic intelligo

cani informationem, per quam consium ludo coniugum amabilis, dulcis, dineo mni molestia reddi possit. In primo enim congressu, iaciendum est fundamentum futurae consuetudinis in tota vita. Primum itaq; Pastor Uxorem nactus, diligenter instruat eam, veluti de nouo pac scatur timea, de constantiam perse uerantia in vera pietate hoc est, quod vetalint una Deo obedire, statuanti se pieta

tem omnibus rebus mundi velle anteponere. Hoc iacto primo instructionis funda mento,omnia postea erunt faciliora.

79쪽

DI PISTORE. Inat. Nulla enim stabilis Sc firma amicitia es

a se potest, nisi a Deo ortum habeat Admineat omnem inimicitiam inter coniuges,

cum pacto pietatis pugnare, quod pacturri

violare summa temeritas est. Ad haec ex eodem fundamento doceani VIorem, quod virtus ac morum probitas,inter coim iuges mutuam oblectationem pariat.

Quare ut pastor ipse virtutis ac probita tis exemplum,uxori esse debet ita eandem sedulo hortetur, ut in eius vita morum quaedam probitas reluceat, doceatq; non in auro&splendidis vestibus, sed in mirum probitate, praecipuum honestae a tronse Ornamentum esse situm Iuxta hoc insigne Cratetis dictum, de ornatu mulie rum Ornatus est, inquit, quod ornat Or nat autem quod ornatiorem uxorem ccit facit autem ornatiorem neq; aurum, neq; smaragdus, neq; coccus, sed quaecunq- grauitatis, modestiae, hingenui pudoris indicium addunt. Hoc comprobet pastor verbis Petri l. Pet. 3. Instituat praeterea pastor uxorem, de mutua finio iret, hoc est,de aequitate mo deratione, qua Uterq, alterius aequi boniq;consulat mores h errores. Hanc aequita tem omnino necessariam si edoceat. Nam

in hac naturae imbecillitate multa errata in

80쪽

s. DE PISTORE.cidunt, quae nisi mutua condonatione tegerentur, horrendi tumultus orirentur, Vcito fieret alienatio animorum inter coniuges praesertim cum Diabolus insidiatur coniugibus, i recipue incumbit, ut conaiuges suo veneno inficiat quo postea inde prodeant homines apti ad propagandum

Sathanae regnum Mutus ergo sit pastor, praesertim adhuc primo amore feruente, in commendanda uxori hac mutua hi et toto Vitae tempore necessaria. Hanc moderationem amor mutuus alet, foueahitq; faciat quoq; Vt coniuges non nimis acute alter in alterius vicia introspiciant: sed ut multa aut non animaduertant, aut si animaduerterint, amore mutuo tegant Siquando necessaria est admonitio, erui en dum ut ea ex amore proficisci videatur. Ad haec doceat uxorem, si opus esse vide tur, ut pie&sedulo praestet Orficium, non tanquam in conspectu hominum, sed ut in conspectu Dei. Postremo: Voce, hexem plo, doceat pastor VXO rem pietatis exerci tia, i uocationem, gratiarum actionem, sacras Ceremonias reuereri,&c de quibus reabus infra fortasse plura. Haec sit breuis instructio, qua pastorsu am uxorem, quam ducit iuuenculam, in formare potest qui tum demum critea citer