Pastor sive pastoris optimvs vivendi agendiqve modvs, per Nicolaum Hemmingium

81쪽

DE PASTORE. I .

eam instruet, si ipse pranerit exemplo, quod ab uxore requirat, ipse primus faciat. Sed unum fere praetermisissem, quod nequaquam omittendum fuit. Uxor pastoris ubi conceperit, admoneatura marito, Vt siue cubitum eat, siue surgat, Deo commendet, quod benedicente Deo concepit: Perat ut ipse sua potentia tonitate assit, tueatur , ac foueat quod conceptum est. Qtio modo autem infans natus educari debeat, iam dicendum est.

Post strari pastor videt benedictio

ne Domini auctam familiam, non censabit Deo gratias agere, pro tanta benedictione, &orabit, ut Deus quod dedit cla menter tueri velit. In educatione autem puerorum sit pri mum fundamentum, inuocatio Dei pro pueris. Nisi enim Dominus custodierit ci uitatem, frustra laborat, qui aedificat eam. Frustra itaq; omnis cura ducandae sobolis suscipitur, nisi Deus manum adhibeat, dederit pueris aduersus Sathanam angelos

custodeS.

Deinde hoc iacto fundamento dein uocatione Dei pro pueris, summa pastoris Ela cura

82쪽

st. DE PASTOR T. cura esse debet, ut una cum lacte natus iti-fans incipiat balbutire I ES V nomen Illa enim dulcis appellatio, prima cum fuerit in infantis ore, spes est ut in reliqua tota vita illic maneat non sine maximo fructu, ubi autem pueror coeperit, mox precandi formulam a Christo praescriptam discat eam ct saepius recitet, praecipue cumitur cubitum cum surgitur mane, minprincipio dc sine prandi hcoenae. Hanc ubi aliquo tempore usu firmauerit puer, addatur Symbolum mox Decalogus postremo doctrina de Sacramentis. Porro ubi aetas maior accesserit, hoe est, circa septimum annum, pater incipiat Puerum docere, de creatione, de lapsu pri morum parentum, de peccato propagato primis parentibus in totum genus humanum. Deinde proponat Christi beneficcia, quomodo ipse propiciator peccati sit, cuius propiciationis testimonium, sigil lum est ipse Baptismus. Hic doceat pastor

puerum accurate de Baptismo ostendat Baptismum testimonium es e ablutionis peccatortam, per sanguinem Christi osten dat Baptismui in perpetuam concione poenitentiae esse ostendat Baptismum, signaculum esse benesidiorum Christi .vitae aeternae Admoneat puerum de candida votaste, quiq

83쪽

DE PASTORE.

atiis

titae

veta

ste quae ipsi imposita fuit in Baptismo quae ipsum in tota vita admonebit, quod sit vestitus iusticia Christi, quod debeat in

posterum candidam: sanctam vitam mea ditari. Haec omnia melius discunt pueri, si patris vitam videant doctrinae respondere. His iactis pietatis rudimentis, mascula: proli proponat pater iteras discendas, modo ad eas apta videatur foemellae opera muliebria nisi forte placet, quod non improbo eam institui in literis, ut possit aliquando sacros libros, vernaculo sermonet scriptos legere. Nam ut latine discant puellae non suadeo. Praeterea habeat Pastor singularem cuia ram morum in liberis. Si quid quod non decet agant, puniat nissicium faciant, lauadet moneat quam honeste domi erga parentes .familiam se exhibeant quam modeste foris erga alios se gerant quareuerentia excipiant senes quo candore cum

paribus conuersentur. Caeterum ut rem adnumeros reuocem,

quatuor potissimum in institutione pue xorum spectanda sunt, quae Paulus, etsi in diuersis locis, de puerorum educatione tradit. PRIMUM, quid parentes debeant pu tis exponit.

84쪽

TVM, quid in pueris sit culpandum adis

monet.

POSTREMO, quorum puerorum mores sint laudabiles, monstrat. Ad Ephesios sexto,quid parentes debeant pueris his indicat verbis Patres educate liberos vestros in disciplina, correptione Domini. Breve quidem praeceptum est, sed multa continet Vult enim, tacti xi liberi sancta institutione formentur, ac sanis admonitionibus corrigantur subin de vult eos enutriri in disciplina ccorre ptione, non quavis, sed Domini vult ut discant praecepta pietatis, ciuilia morum instituta vult eos proficere in timore Dei:

vult eos informari in veritate,iusticia, temperantia, pudore.

Proinde Pastor, cui prolem donauit Dominus, in his sit sedulus enutriat suam sobolem in disciplina, monitis Domini. simul addat domesticum exemplum, ne quid turpe dictu a se audiant, ne quid turpe factu in se videant imo potius de Operam, Ut se vivum exemplar omnis pietatis probitatis habeant. Quid parentes in puerorum educatione

cauere debeant, Apostolus in eodem capite

ostenis

85쪽

ostendit, cum inquit: Vos patres ne ad iram prouocetis filios vestros. Vult Paulus ne immodica saeuitia parentes filios exaspe rent. Hinc enim nascitur odium ex quo sit demum ut iugum prorsus excutiant. Ideo ad Coloss. additur Ne despondeant an Linum Ingenua enim tractatio inmodera ta, magis liberos retinet in parentum timo-xe, atq; etiam obsequendi studium tala critatem illis auget contra durities&illi beralis austeritas, eos ad contumaciam in si ammat,&pios arfectus extinguit. Studeat ergo Pastor, ut disciplina puerorum suo.

rum comitate sit temperata, ne nimia se ueritate usus, pueros perdat.

Quid in pueris culpandum sit, idem Paulus in Epistola ad Titum, ubi agit de eligendo Episcopo, hoc est, Pastore osten dit Liberos habens non obnoxios crimini

luxus, aut contumaces Duo vicia grauissi ina notat, laeua et ali hin obedientiam aer.

ac omnem intemperantiam significat, ut luxuriam, lasciuiam, prodigalitatem, helum tionem,&c. Clemens in secundo Paeda.gogi, dicit oco taria dici quasi sto aestust, ut Lgnificetur sinis eorum, qui luxuriae, lasci uia heluationi dediti sunt. Illis enim nul 'salus reliqua est, seipsos sua intemperanxia extreme perdunt. Aliud vicium quod cui

86쪽

culpat in pueris, est inobedientia, ex qua prius illud nascitur. Cum igitur Paulus non vult eligi ullum pastorem, cuius liberi sunt luxuriosi: contumaces, et operam pastor, ut prudenti moderatione, pullulanii in liberis vicia corrigat Si enim tempestiua&prudens disciplina adhibetur, iam motam distorta est natura, quin flecti posisit. Verum si inueteratum fuerit malum, frustra corrigere studebis. Principijs ergo obsta Laudabiles mores puerorum qui sint, indicat Paulus a Timoth. 3 ubi loqui,

tur de eligendo pastore. Qui inquit si

lios habet, cum omni subiectione, mreum rentia seu honestate, .castitate. Omnia enim haec graeca vox emis, complecti tur. Vult ergo in summa liberos pastoris moribus esse ad omnem obedientiam, re uerentiam, castitatem, modestiam, grauitatem compositis, ita ut Patris quasilin,

GENεRALI regula, iuxta quam Opottet Christianos dominos agere cum

suis seruise ancillis,traditur Ephes.6. hisce verbis: Et vos domini eadem facite erga

87쪽

aulus

beri

posi

tum'

ergo uos DE VASTORE.

seu laxantes, remittentes mina

iracundiam, scientes quo dc vester ipso rum Dominus est in coelis, personarum acceptio apud Deum non est. Huic genetrali regulae subesse debet Pastor. Praeterea tiam cogitabit, quod non sit tantum Do minus in sua familia, veru metiam Prophe xx Episcopus, qui debet curam anima tum suae familiae habere Curet igitur ante omnia, ut sua familia sit pia sit honesta, it fidelis. Neq; ferat seruum mancillam, qui disciplinae domesticae, etiam quantum pii religionem attinet, subeue recusent.Solent utplurimum serui accommodare se moribus dominorum suorum quanto magis par est viiij Pastoris mores exprimat pia eamilia. Haec sit ergo PRIMA regula, ut Pastor curet ut habeat piam familiam, eamq-ai siue faciat ad humanitatem,temperantiam, castitatem,&alias virtutes. DEINDE iuxta Pauli regulam Pastor placide amante foueat seruos incit suas, tanquam conseruos Dei. Habent enim domini&serui communem Dominum,quem suscipere debent viriq;. TERTIO iuxta praeceptum Pauli redia tPastor suis seruis mancilli dictae ora hoc

.eim iuxta distributivam iusticiam. Neq;

88쪽

ι. DE PISTORE.

Neq: enim sic habeat Pastor obnoxios sibi seruos quin sciat se vicissim illis obnoxia

iam esse Seruis laborantibus reddat iustam mercedem eos foueat ac complectatur in Domino. Ω VIR To postremo,curet Pastor visui serui publicas ceremonias frequentius accedant. Hac enim ratione&seruis prae stat paternum beneficium, alios exemplo inuitat assissimilem humanitatem erga

suos. CVRI ET PROVIDENTIA DE VICTU ET NECESSARIIS.

Cr, haec vita opus habeat necessiariis

adminiculis, ut conseruari possit, non debet Pastor ea media contemnere, quae

Deus ordinauit.

Qui in urbe habitat Pastor, stipendium suum certum nouit, quod virecte dispen, set, opus est stingulari prudentia, ne vel sor, didus videatur, vel prodigus Vtrunq; vicium indignum est Pastore. PRODI GALITATI medebitur, si perpendat computet exacte, quantum per annum requiratur ad honestam familiae sustentatio, nem. AVARITIAE si Deo sidat, non creaturae. statuat ex benedictione Domini rois

89쪽

DE PASTORE.

erga ariis turrit

unq;

robur esse pani Qui autem ruri habitat pastor, &habet agros decimas, potest sitis rebus studere, ut habeat quo suis hali,

possit benefacere. Sed non discedat a ret gula Christi, qui ait: Quaerite primum reagnum Dei meminerit primam curam repraecipuam esse debere salutis. Quia autem, ut dixi, haec vita opus h bet adminiculis, iuxta Dei ordinationem, quaerere potest pastor facultates, eisq; quae ad cultum victumq; necessaria sunt op ram dare , modo intra limites sui ossicii maneat. Quod autem hoc liceat pastori, testatur promissio Dei, qui promittit benedictionem pie laborantibus. Proinde dc lucrum, quod pastori ex suis agris ieci mis accedit, potest: debet pastor, ut prudens oeconomus conservare .postea vires postulauerit, prudenter dispensare Quod si facultates reuerint, agat Deo gratias, ac simul Deum precetur, ne sibi in spina xlaqueos conuertantur: quod sane usu venire solet ijs, qui solidum fiduciae in Deum fundamentum non iecerunt. Qui enim fiduciam eollocant in diuitiarum in certitudinem, naufragium fidei fecerunt,

viva fiducia in Deum vacui sunt. Consilio proinde Dauidis obtemperet pastor. Si affuent, inquit, diuitiae, noli corrumpponere. H. Est

90쪽

DE PASTORE. Est itaq; PRAECI P vi ne diuitiarum huius seculi cupiditate ducatur pastor. DEINDE, ne ijs animum aut fiduci. am adijciat. TVM, ut pro ijs gratias datori agat.

PRAETEREA, Vt ea nec auare cumu

let, ac retineat, nec prodigaliter effundat: sed eas dispenset iuxta regulam fidei,

charitatiS. POSTREMO, ut sit paratus casasea, dicare, quoties Deo libuerit. LIBERALI T I S IN PAUPERES.

Ucossicio pastoris quantum ad curam

eleemosynarum attinet in usus pati perum, suo loco dicetur: Hic tantum de eleemosyna ac liberalitate agam,quam ipse de suo faciet, praestabit egenis Nam pastor communi praecepto subest, quo tu bemur esse liberales erga pauperes. Praeceptum autem hoc est Frange esu rienti panem tuum S egenos Vagosq; induc in domum tuam. Si videris nudum, o perieum, xcarnem tuam ne despexeris. Et peculiariter Paulus praecipit suo pastori, ut sit hospitalis, seu, Vt in Graeco est, lithoee- vos hoc est amanter complectens peregrinos, eos fouens ac recreans suis facultati