장음표시 사용
131쪽
it 6 De lege in communi,& eitas catast S.
R spondeo legem positivam non addere spe dialhin is Assons t. impab. Dubium tamen est, an leges propiti malitiam legi naturali: addete tamen lpemalem subie . iegni praeserendae sint legibus imperialibus 3 Ailit m actionem ad poenam, eui non est stibiectus delinquens Bel naid Salaedo in prae ua eriminati aduersus legem naturalem. Et licet de quolibet parti- concedit Suarea de eonsi io,non de necessitne,iι b. . datus .ari peecato verum sit committentem dignum esse tu ιι cap i l .num. i. quia in iure canonico talos Plata- Pana non solum aeterna, sed temporali,posse que a te- tio non praeeauetur. Ego veth existimo obi gatum e
publica imponit: at ue omnibus eoilective non est di se iudicem Eeelei astieum in supradicto casu prae et te cendus conueniens este, ut imponeretur, lino potius leges propiij regni, legibus impetialibus. Nam ex Iup
est eonveniens impunita relinqui. diris c. i. .e ope is noui niant arιοAe tenetur index Eccle-
Ad illud veto, quod addebat ut de rebus indifferen- fastieus descien ibus canonieis legibus tequi ciuile
tibus,resp in deo res in differentes, qua ratione indiffe- Ergo tenetiit sequi ciuiles,qua obligant in toto regno rentes sunt. non esse materiam legis; esse tamen qua- Impetiales autem non obligant, nisi eum deficiunt tenus necessatimvel utiles sutit ad finem a legissatore propriae. Ergo. ρ intentum : semper enim legissator snem habet hon
stum in lege se tenda; k ex huiusmodi honestate, res de PuNCTUM VI se in listerentes honestatem ieeipiunt, ut benedixit Suar. is Ddeleti cap. ia. a num i . Potiacina a d. An leges ciuiles, & canonicae possint imperare actus internos.
3 Asue. tenda tamen est digetentia intra leges ea. nanicas. de ei uales: nam Leet omnes leges tam ean t Proponis arasti iris,.s quam Dinoras Urmani legemnieae, quam ciuiles honestatem, k virtutem cespieiant, iamianam eιν- -- sine 6s versam. leges tamen eanonicae primo, d per se virtvtein iespi. 1 Vialia lex tam a cirra alim mere internes Ee θιων. ciu at . quatenus ri, is uirtute ad finem dupet naturale 3 IndarieJe bena ν sunt praecipi alim inieria ex homines dirigis tui leg s autem ei uiles respiciunt . it. 4 Aciau mferntis,qua ad aditim exιer orem pracvtum,
tutem , & honestatem, quatenus ad rectam, de eoo ei. neqvieph see,nae morastor ne σινμι est pracpι ηοη nientem subernationem eonducunt: eaque de ea ua ' pares. tetia lesis ei uilis temporalis est: matiria veth logis s Sali ι rationibas m .i .aad ιε. canoniel spiti tualis ut crati igitur ex captastita e misi
sedes ea bene qrudem. apsi Imper ιον , ctati, . IT E lege a tetra, de naturali nulla est gubitatro, 36.. .& ita sunt Do tes in eap. Em m. d. e. i,m L cum tam potentiae exteriotes, quam interiores r/-b-.est an l. omvea mpti l .st . d. tiara. Neque intellectus, de voluntatis Deo subiectae snt. Solum de obstit lege eiu si pinhibeti elandestina matrimotita, lege humana ciuili, & canoni ea est controuersia, an iuramen a, usura incestus re alia,quat etiam legeraia circa actus interiotes .etiari possit. Ratio dubitandi non ira sunt pro trabiti.& spiritualia sun quia non pim est.quia qua libet lex humana tam eanonica, qtiam ci-b bentur, qaatenus impediunt hriminea a fine stipeo uilis .imperat, vel prohibet actus humanos . & liberorina u ali consequendo, sed quatenus impedititit paeem, sed actus humani , Ae liberi esse non polront sne exer- rectam rei publicie gubernaticinem,& se harum ma citio voluntatis. Ergo imperat,& ptohibet actus in te tetia temporalis est. A nde huiusmodi leges ciuile, pis. riores voluntatis. Et eonfirmo. Cum lex prohibet, ne
n lentes haee delicta iunate maximὸ ea nonicas leges, de pro mercibus accipiatur vltra pretium taxatum, plo an earum subsidui di sunt admittendae. vide Couit tu u. hibet voluntatem aecipiendi tale pretium. Ergo iam decret ιn minet usum. i8. st seq. Thom. Sanci, lib. .de lex vetiat ut ei rea actus v luntatis. item reseruat pec- matrim. disp. 4 . num. I a. SuareEtib. . da lege eanamea interiora .seeundd s let ei tiths solum uersari posi ρ. .anum .s. seqq. set estea actus extet nos,& non circa actus internos rideo
secundδ aduerto iam iudices Eeeles astieo, Qti iri est, . quia lex et uilis impet ale. i ut pio hibere non potest, litibus definiet,dis .fle poenadelinquenti Aus imponenia nili eos actus, qui rectae gobetnationi. & cou munid i legibus ciuilibui. P mδ si leae ciuili, si iam ah Ee. paci teipublic possunt eondueere,quia solum ad huncclesia canonianta , hoe est, Me prata r nam time nos snem data est haee potestas. sed ex hoc insertur, non obligat virtute ei uilia legis , se/ quia est lex eanonica, passe imperare .neque prohibere actum externum,nisiure mingit me. i. a vi possum νυν ctes i. p. imis. ut notorium, & manifestum , quia i lus hic actus per η δι' os .dist. 3 1. π tibi sis . A auertit optime Suarer, turbate tempublieam potest. de eommuni bono obesse a 4. 4. de Dite. I i. n.t eum Alba te me. υρὸν ea, da νειρ. quod sane est susum . de contra receptam sententiain. . num. 4 & Felino niam. D Rebu G.Cuitiei est & aliis Ergo dicendum est, posse actus internos imperare. non censeri approbatam ab Eeelesia legem eluilem.e2 Tettib h micidium . usura. adulterium, qaiantumuisso quδd Gratianus in sis decreto illam inseruerit. sed oeculium . a lege ei uili pi hibetur , etiamsi pumri non necessirib ab aliquo ex Pontificibus debet approbati. possit. Eieto etiams de interioribus actibus iudica- quia Gratian ut non habuit authotitatem leges ean re non possit legissator , poterit nihilominus eos pronicas condendi; ac proinde neque ciuiles leges cano. hibere . aut imperate. Quatth specialitet de lege mirandi. ea nonica i iudiees enim Ecelesiastici Mn a populo, Meondi, uti d/bent iudieea Eecles astici legibui eti sed a Christo Domino habent potestatem : sed Chii trilibus in litibus definiendit . in poeni imponendis, nus Dominu non solam in actu externos . sed quando n- habent leges proprias eanonios . seeun- etiam ire internox potestatem habuit. Ergo Potuit dum quas possnt iud careitune enim earum loeci suta hane potestatem suis suecessiribus telinquere , imo
palma nerat,iam non a Fras terminare. Ratio est,quia le- linum in caeso. Ergo non debent limitii ad actus exter ges ciuile a sunt rationi eonformes:congruum ergo est. nos,e 1 potestatis neessio late si interpretand/ , ut ut illas Ecclesiasticus sequatur, quando proprias non pote fauor Primi pii non in destruct ririem, sed in habeti se mairiti rectitudine u aequitate procedet: Si aedi se uicinem animartim e eessu . item abso Rix ira tradunt Docto tes Panormitam c. a. peccata interiora, inspentat in oti, mele at xςx Fa
132쪽
excommuniem delinquentes,s odio vel amore initisse procedaut, ut constat ex clement. t. g. ram, de his elisas, ubi inquisitores omittentes ex odio, vel amore turpis lucti procedete contra aliquem vias dei. exctim municant ur.& an Clemanι. i .destalis morai barit,excommunicantur monachi Benedictitii ad euriam aee entes animo aeeusandi Pi latum di quae conditiones omisnino esse possunt interiores , & nemini manifestae. Item praeeipit Eeclesia sacramenta reeipi eum recta dispostione,hoc est, absque eonscientia peccati mox talis. Ergo praecipit contricionem, qui actus mere internas,& supernaturalis est. Denique piaecipit E esia recitantibus ossietum Rin inuin attentionem in or tione ex cap. dolores,de radebr tisae Mus --.5e recipientibus beneficium eurat m, inietione tu a flumendi sacerdotium inita annum, alias fluctibus henescii eos priuat, ex cap. eammigari caterum de electan 6. Denique otestas Eeelesiae,eli potestas spiritualis , quae respicit num animatum, & superirat italem finem , a quo Per peccata mea e interna maxime separantur. Propter lime multi eensent legem humanam versati poste circa actus mete internos peeia litet si canontica sit .docuit glossa in opaea,kaii ιs,ri perni . dis.ι ex in Clement. . de haeret s. me, .m,ve. s. de is ipso. Medi nacὸeo sisne,rti 1. is de haere. Rosella veνbo abstitutior.
Alij Docto tha sub distinctione proeedunt. A Gimant
namque non polle humanam legem,eirca actus mere internos versari,s pet seiuniantur: at quoties actui ex . teli oti coniunguntur , etiams per axeidens,& ex albi. trio operantis coniuncti sint, posse ei rea illos versati. se docuit Soto lib. to . de iustit. quis 3. s. ara. s. Cordubal , .si Ar 3. Couan. in regni eccinum,1 .paνι num T. Caietansvimm. verba excommunaeiarie, cap. 3 .s verbo h 3. Angeta. b. Leraticus. 3-m. I. a Dicendum tamen est primo, non posse ciuilem at canonicam legem circa actus mere interno versari.
Et de lege ei ulli e et tum existimo, eum haec a potestate Populi otium habeat,& populus non possit date iuras dictionem supra id, quod sia est omnino ineognitum, α in quo nullam inter se ei ues communieationem habent,neque bono eomuni Oheste , aut prodelle potest: propter quae dixit Seneca 3.ae benefle. relatus a D.Thm
dominis,mentem autem sui tutis esse;quasi diceret, in actibus mentis nulli hominum debeti subiectionem. De lege autem cantini ea probabilius censeo,non posse ersati circa actus mete internos, non quia Christus Dominus non potuerit suae scelesae hanc potestatem relinquele sed quia credo relictam noti esse, quod mi
hi persuadet:quia potestas haee serendi legem data est primo,& pet se ad tectam Eeel sae gubernationem .sed Ecclesia visibilis non recte gubernator actu inuisbili. Ergo non pertinet ad rectam Eeelesae visbilis pubernationem actus interior imos bilis. Item potessasti gis alii, a eoniuncta esse debet eum potestate punitiua,ut dixit Aristot. a . Erhie. p. s .qui enim leges ferie potest, potestatem debet habete puniendi ita gress res illatum: puniendi, inquam , non solum per ipsam legem imponendo poenam ipso facto transgressoribus sed per sementiam eognoscendo de delicto,& de pre
na imposta; hoe enim eonveniens est,s' maxime necessarium ad obseruationem legis. sed in Eccles 1 non est potesta puniendi per sententiam actus mete inter nos .quia nequit illos Eccles a cognoscere, M iudieate;
homo enim videt solum ea, quae patente Deus autem intuetur cor ita tradituris iap. tua nasop απι μαissimoniis, & alibi saesh. Ergo eum cognitio delicti, se iudicium ipsius ad punitionem debeat neeessario praecedete .essicitur . non posse actum interiorem , Echleissam punii e , de consequenter neque imperaret se d
ab elidem relati. Dieo secundo,potest humana te sp l a. N Ecele-sa suis legibus actus interimes indirecte praeeipeieri si
per se eoniuncti sunt,eum actibus exterioribus praece piis: duplieitet autem esse possunt coniuncti l)mmo,sa,Messalii sim ad actus externos impetatos faciendos, vel omittendos: & seeundum hanc latione mesai uinest polle praecipi actum intei num si enim lex praeeipiat vendere merces,contractum celebrate, tabuia sol Dere , tacite placipit voluntatem habete haec omnia
faciendi I quia sine tali voluntate hac seri non possunt O in hoc nullus est,qui dissentiat, quia tunc non praecipitiit acius tutetnus per se. sed per accidensiqua
tenus ad externum elliciendum necessarius est. Adde talem actum internum suffcienter exies no mani sella. ri. Seeundo modo coniunctus elie potest actus tinctianus eum extetno,quate ivis necessarius est,ut actus existernus non in elle physeo,sed in esse morali consiliu , turllaepe enim actus intelior ad exi ei iurim hoe modo necestarius est adeon ractum enim legitimum requirit ut intentio contra liendi, & secundum piobabilem satis sententiam voluntas se obligandi: ad orationem vocalem intentio , & atientio, ad ministrationem si is eramenti intentio faciendi,qued saeit Ecclesia. Quando ergo actus exterior actum interimem hoc modo requirit; s Ecclesia, vel respublica praeeipiat talem actum extetiorem , smul eu inteliosem censetur piae. cipere, di tune pisceptum non solum in rem exteriorem ead, t. sed etiam in interiorem non per se,sed quatenus forma est actυε exterioris. Qiid autem praeceptum talis actus exterioris facultatem Ecelesiae,vel reia publicae non ea cedat . inde pio batui, quia huiusmodi actua exteriotes pertinent vel ad humanam , de polit Leam gubernationem. vel ad religio sunt enlium Deo debitum , quis enim negate potest Obesse reipublieae contractus fictos. di fraudulentos esse Τ& quis negabit
ad cultum teligiosum peti inete veras orat iones suri. dere, & non fictas 3 & sacramentotum consectionem veram esse,& non ilia scitiam Ergo cum ad hae omnia actus intelior necessarius si , ex piaecepto actus ex te rioris de inlatior censetur ptieeptus:& ita tenet,& la piobat si areet lib. η. delego.e. a Salas n. l . VasqueZ cap. 1 Bonacina n. 8.s s.& videtur reanisest definiti in eap. dolentas, de celebν tione Mus νιν , ubi mandat ut offetum diuinum , studiosh. attente M deuote dicere. 4 Dico tettio,quoties actus i melior necessa ius non est ad actum ex te iotem phrscum, neque moralem esciendum , sed ret accidens cum illo coniungitur. nequit Ecclesa ta Iem actum interiorem imperate. se Suaa spνa n. r . Rario. Quia tune veit, et proprie,&di tecte praeciperet acium inietiorem,siquidem exteranua tam in elle physeo,quam morali independens est ab illo actu interioli. Impeia re autem talem actum in. terrum non videtur nece sarium ad tectam Eecte saegubernationem, neque in ilici fideles communieate possunt eommunione visibili .Ex quo si nunquam Ee-elesam praecipere fidelibus . vi in oratione fungenda hane, vel illam intentionem habeant: quia hoc ellet praecipere directe avium intereum : solum enim praecipit in necessitatibus orati ea sun/et e. ieiunia sustinere,eleemosynas elogate, sed nihil de speetali inientionea
133쪽
tiae.de fine. Quod eonsistasiam ii quis ieiunatet.Utat et , de alia botia opera faret et ob vatiam gioi iam , vel ob ali uinyiauu in finem, non peccat et aduersus legem eroeliasticaui. Eigo fgnsi est nuntiluain praeeipi actumi Rernum,qui per accidens est externia coniunctus.1 Neque obstatit in contrarium adducta. Ad piumnia cum eius confirmatione respondeo legem humanam pio hibere posteactum internum, non isti se ee directh.sed inditecte de pet accidens,& quatenus es caul a actus exterioris ; prohibens enim actus exteriores prohibet consequenter apponere caulas e fie1ees illius :& eeontra ire peratis actu ui exteriolem fieti imperat apponi eausas u illius e xecutionem n
cellatias . ac temouet illius impeditiuas: quod non est proprie habete iurisdictionem in avium internum. Ad seeundum nego solum actum externum . noto. xium .di manifestum penurbare tempublicam polle. M eommuni hono obest e r quia quilibet actus extet tot malus, quatumuis diecultus ,hutie effectiun habete per se potes1.eilo de facto non habeat, quod est pet acet. dens, & extra eius naturam,quae e gnoscibilis es. At actua interior soluit, de facto eommuni bono non
obest, sed neque pet se obesse potest eum per se ab hominibus incognostibilis st. Quae autem per se de nai inra sua cognblei ab hominibus post unt,te te eius iurisdictioni lubduntur . secus vero , quae per se, de natura
sua ineoguoseibilia sunt. Ad tertiuin dieo usuram, adulterium, Ae o iciis dium Oeeustum prohibeti a lege humana, & puniripet se posse, esto pet accidens non puniatur,dum est
Ad quartum nego Chtissum Dominum coneesiisse
Ecclesie potes atem prac: piendi actus naere internos, quia no erat haec potestas necessaria ad tectam Eecimitiae gubernationem, ut neque tradidit potestatem ilios puniendi, quia non eram pei se cognolet bilexit didit autem pote itatem ligandi. & soluendi sacramenta litet delinquentes actu mete intem quia haec potestis ad tectain Ecclesiae gubernationem pertinebat; quia Eeelena δεώ solum attendit bonum,quod est eom mune fidelium , quatenus intelia communieant, sed quat-nus bonum est e ullislibet; ad euius te spectumerar maximε necessiria potestas ligavidi. de soluendi actus interiores, quibus a fine supcinaturali homines recedunt. Hare tamen potestas non est potestas tui isdictionis contentiolis , sed voluntariae . quae in commodum subditi de ex consensu illius habetur: potestas au tem legem serendi, quia non requitit eonsensam subditi, neque bonum illius speciale respicit , sed eommu-De,ea de causa non potest citra actus internos vellati.
Ex qua doctrina Leith obiectionibus satisfieti potest. Cone o. inquam,di tecte absoluere saeerdotem peceata mete in tetna. etsi non sint signo aliquo externo inanifesta.dummodo ea eotitillati poenitens declaret. quia absoluit iurisdictione data 1 Christo in bonufidelium t smi litet etiam dispensat in votis ,& iuramentis metἡ internis. quia nomine ipsius Dei dispensat,& in erit si quae inter hominem,de Deum agebatur:
quod non est eonsequens ad legem. Ad llud vero de
excommunieatione tespondeo , etsi moueti odio, velam re eognosci ab hominibus non possit cetio : pr habilitei tamen. ω m taliter cognosci potest, quod
tu seit. vi puniatur, Uasque E H*.16 .c. t. Salas de Iegib. insi. s. . t. num. 8.se 9. exuli mant puniti non posse censura, ni ii qDatenus exterius moialiter inanis flatur.
Agde non pun ti A linquentem ob actum interiorempti ei e .s, d ob actum -xtector m ali eonditione affectum . serieet procedentem ex cidio, vel atram te: quod
non ed extenso pote fatis. sed poti ut testrictio illius,p terat enim ob actu ex' eriorem praecise puniti , eum
inalus iit, ut iuppono. Ergo cum ad punitionem ex postulatur, ut actus exteticit malus ex odici.vel amote procedat , potius lamitatur scena, quam extenditus;
liquidem iboniamnem actiun extet dotem asseu, ted illum . qua lata cc dulciae adiectus est: sicuti ianuatur, cum excola municatio ieritii uidelia quentes scientes. poterat enim teriit eui Diali scicium des quillelat, Ied contra delinquentes abioluia.hodem modo te spoudeis aut ad exea quum monachi Benedictim accedintis ad cui Iam intinti e accusandi Pinlatutinpoterat enim
violi extenditus, sed potius usus pote talia lamitatur. Ad illud desae tamentiatum leceptione, existim probabilius non placi pete Ecclesiarii iti isti delibus I Etam dii miluone habete ι hoc enim relinquit dium Praecepto,quod obligar inticla salicte tractare. Reci- Iantihus praecipit attenti'nem 3 quia non potest et seciatio extetior,sne intentione . he attentionedicut in tecipientibus beneficium curatum, postulat intentio-εiem tecipiendi intra an in Leerdotium. non in vi s lius p aecepti,sed in τι condationis,ut applicet fructus. vi heneficitim te tineaticum enim Ecclesia domina ,seu
adminiit, a rax sit benefici sum.potest sub illa vel illa
conditione benefieia consetieruna autem ex condatimnibus est, ut voluntatem eis cacem habeat asIumendisaeetd risui, qui beneficium ieeipiunt. Si ergo illa umluvitate catent,deficiunt in conditione i equisita neqgesiciem fructus suos , neque polliant bene fiexa retinete. Moti eum Ecelesia indulgentias dii tabuit ope ianitiabas aliqua opera sub hac, vel illa intentione.s illa earent, non luetantur indulgeottas: I hoe non est legem ferte de actu inteliori; sed nolle beneficium iiibue.e, nisi sub conditione ali aus actus interroris: quod optiis me probant Aror,& Sumeasupra. Adde cum ea praeia
cepio diuino teneatur beneficiatus aliquo tempo e ordinati . potetit Ecclesia determinare diuinum placertum , ut Itura annum idioetur, licuti Leit in pirempto eo sessionis .de Eucharissiae. Ad ultimum sateor potestatem Eeclesiae ad se tengas leges,et se potestatem spiritualem: tum quia a Christo
D ciuino processis: tum quia ad bonum Miamatum oriadinatur.& in materia sacramentorum, & vii tutum s per naturalium vellatur. Sed non inde insitivi esse potestatem ad actus meie internos. quia haec omnia re iaspicit hae potesas, quatenus fideles inter se conueniunt,de unum tot pus eomponu .t,ad illiusque tectum regimen conducet e potest: quae omnia exietiora debent este, di per se cognoseibilia.
4 E lege aeterna ,& oitu tali Oihil est dieendum, ut Mum eeitum sit legem aeternam solo actu diuini intelliactus,& voluntatis eonstitui: naturalem ve Iocognitione hones alis vel turpitudinis Solum de lege humana canoniea, de ciuili est eoiitrouersia,quo signosinsbili etitistituenda iurEt quidem 1 gno aliquo sensibili eonstituerulam esse nemini est dubium quia est praeeeptum humanum ab
horuine in hominem dilectum , quod ii is sensibile iit. cognosci
134쪽
eo uosci non praest. Hoe autem signum debete vile leg sator potest em haberi derogangi consuetu/i
m scriptam,de non scriptant s.constat, Inst. .is ιών. naia concessis qua ratione expostulent concedi in scriptis. Araci, gentium,st ciuilι; quia alia est lex usu,& consue- ut effectum lottiantur , cum de priuilegiis erit letino,
tudine introducta; alia quae fit p-r eonstitutionem. dicetur. Lex ergo, quae per consuetudinem introdueitur. icii. 4 Rursus dubitari posset, an Princeps necessat id de-rturam non requiriti vi de se constit, de traditur .n g. beat eonsulere pindentes . de doctos . priusquam la- ς scrapto, bi ηιβννιο ias υ ι,θ-d Uus apprisba.u. gem serata Ratio dubitandi est . quia leges ferre,est Iesat lex quae constitutione, & deeteio Principis fit, scitia magn. momenti, Ae quae indiget magna considerati
pluram requii H,exea'. oes,cap.ius generale,d Itina t. ne,ne error committatur, petando ea, quae honesta ibi e v est consιιurio μφι a. idem traditur m e .co μι- non sunt, neque teipublicae eoruenientia. Quapropter ruri, atiis. Ratione autem pr batur,quia lea debet in i humaAum. C.M lethtis, dieitur, s in polletum no-esie Pei manens, & st.bilis i sed si voee, vel alio signo ua lex statuat ut, eam ab omnibus proce cibus tractati transeunte proferatur, stabilis elle non poteti. Ergo debete .s uniuellis plaeuerit, tune dactati. re colle item debet este clara.de Aistincta de tegula actionum, ctis omnibus recenseti,de cum omnes consenserint, in quod vocibus, vel aliis signis non facile aeeommoda- facto imperatotio conii stolici recitari potent. Requi- tui. Ergo. titur ergo eoostium vi totum prudentum ad legem a N hil uninus e immunis sententia Canon Issarum, serendam. di Theologorum est ad legem constituendam non ellenecellariam seripi utami sed voeibus, vel aliis signispo te Pi incipem ferte legem:esto conueniens rarax MN esit ut manqu im serat nisi sit piam ; se doeuit Fel mi
se 19.ms . Bonacina disp. I .dae ruiλq. I l. n. 39. M abj rlures ab einem relati. Probo,quia ad rationem legis requisita non est siti. ptura ex natura r i;quia solum pote ii requiti, ut subditis voluntas legi satotis manifestetuit at manifestati
optime potest voee, uel alio sgno sensibili. Eigo scriptura non est simplieitet neeellatia. Quod videtur m a.
nisestὶ probati is praeeepti, latis a Cluillo Domino, de ab Apostolis tempore i distentis Eceleta . quae sine sciiptura. sed sola praedicatione , di publieatione ill
rum inceperunt obligare. Neque etiam est necessaria ex iure aliquo positivo,nultibi enim extat tale ius.Nam quae reserunt ut ex is dolo U. -.e eonsiae A. solum probant legem constitutione latam frequentet setiis plura serti, no tamen esse hoe necessariis Atim insura ἁιcto c. conssetudo dieatui de lege non d4serra Iurm
Neque consitio de stabilitate hoe probat squidem in
hominum mentibus motalii et permanere lex potest solo verbo prolata, seuti permanet praeceptum superioris, etiam ii siet actum transeuntem latum suetit, de Non leuiter colligit ut ex eap. i. dι iurei νΛndo. in s. ubi iuramenta, statuta, de eonsuetudines Ecelefiature, suescripta, siue non scripta, praeeipiuntur obseruari. 8e cap.
tasua qua scrip o arerenim s. sitie qtia in nomam enitavid tur esse disposita; nolum seae . tiavis oceusione eonuenli ut irrisam. eonsentit ibi glossa ferbo prasensia. Adde ex iure etiam ciuili non requiti sit iplutam ad legem: nam ιη ςs ct qmaeonIBttiitim II. Insuur.da ἐώνου na turali inuriamin emi Ihdicitur: sitiaritimque ergo Impe- ιον per epistola conmaisi, mel cognossem deeritiit mel eApra ριι δεν esse eonu i Elgo ad rationem legis neque ex iure canonico .neque ciuili scriptura Meeessa hrequiritur. Argumenta pio conit,tia sententia solum probant .vidis imus,legem sequentius de eo uenientius serti scripto quam voee,vel alio ligno. 3 Limitanda tamen est haee doctrina nisi ex consuetuitne, aut alia lege anteriori Aeetetum sit legem non valere, nis seriptura proleratur i tune enim non alit
constituta lex, quousque seriptis mandetur, nisi sottes Dicendum tamen est absque eonsilio.& consulta. tione prudentum , post a Pi incipem serte legem ; quia consilium solum tequest ut ut medium .ad inuestigandum , sitne talis lex rei publj eonueniens: sed hanc conuenientia in ipse princeps attingere potest pet seipsum. Ergo non neeellarib ea postulat consilium plu- dentum. Diem ex tute positi uti hoe esse postulatum, ex βρ, ad AD Liamaritim. αλ luatis. Sed conti a quia .e dieit suateE lib. 3.deiu,λωρ. i s nun . 3. praedicta lege non arctantur imperatotes ex necessiitaie,sed
ex benignitate : tum quia ipsi suis legibus arctati noti pollunt: tum quia possent Geum dispensater tum
etiam quia pollent talem legem mutate, vel abrogate. In iure autem canonieci nullui extat textus tale cons-lium ne eessarid expostulans. Ergo non est affirmandum. de ita docet Soati et supra eum Bariolo, in ι. omnes
aliqua causa intelligatur lex constituta ad similes eaolas decidendas.
Acidentem luens habere vim legas.
I Vplieitet legissator sententiam se tre potest in aliqua speciali eaosa 1 uia quae si deelat licia legis , se latae .alia qua sollim sit decistia litis. seeum eum leges , se, vel , iure diuino, & naturali statutas. Si sententiam serit deelatativam legia 1 se, vel a suis
praedecessoribus latae; de s tali dedatatione legem no tum non eonDuateat effieit..t lex ill, geelatata obliget secvndum sensum se expressum i quia lex obligat secundδm voluntatem. & intentionem expressam legistat iis . quae voluntas,8c intentio illa deelarationesis entet manifestatur. 6e in hoc omnes conueniunt. ι Solum
135쪽
1 solum est disse ultis dρ sententia deeis tua litis an
eo ipio .l l iii ies caulas deeidendas pio lege haciendast 3 N gat Couart. . decret. l. p. e. r. 4 4. num. s.quia in d-e senia lite alicuius cause partieularis nran attendi Pr oeep, bonii ri eommune . sed speciale ali- qiicitum. Τrgci ex vi decisionis non eii censend is legem statue: e. Demis '. tuta lex piareeptiua nora ver n ut circa mite ara pia tem tam , sed elica suturam. q., i ina icit .l,ligiticitie ii in subditis aliquid esse tendi. Ehomo velo Leisio liti semper ςst tere praesenti, quia talu pet .s elata: iuste e literis in tet partes, non de nouo eonstitus . Eigo non potest elle lex ; qisia lex est iuras coniti utiq, n m duela alio, facitque Ex a. c. a. balbos. vh diei hic qiod eae relasisu ιυs, , . arasiο- κιόδες-daean itim prace nus rutro aritio negotio stat mus, decise υ alia tura non Dett. N que aduenatui Ut Couarr. ae υμ. C. d. Igili bi se tenti.i inter partes data cum eos ii in ne ea usae pio lege balient a deciditur, quia loquitur baee lex vliani i deserit titi a deSat tritia
lis vetat et: qu tama ,s ei bia , asi titio timidos est, ιι φη item se, suis contemcla .ὸ Nili lon inu 1 enmmulis est lententia vi. usque iti turpetet una, sentent a m decisu i in litis eum e gnitione ea i ar int, par es legem constituere ad imules causas decident . s. ite plures tererens Ludovie G
Ais feriis .n a . ct a .glols. .a.C.de luibus. Mouet iurpraecipue ex supradicta leg. vlt. quae non videtur poste into digi solum de sententia de elaratoria lesis, sed iis cessatio intelligend i est de sententia deeisua litis: tum quia requirit e , itionem eausae, de patri u ptςsi ii iam, quae ad declarandam legem neeessaria non erant; cum in abs titia parti uiri . & sine cognitione illio, facti lex deelatari poterat. Responderi p.isset, vetum esse legis declarationem non expoIlulate inim o ita coenitionem.& partium Praesentiam eat ex alla, oecasionem egi autorem sum si de ad suam legem deelarati 1ain. Sed contra, quia egula tot de eidens litem. raia legem suam interpro tur, sed podi lacleaea, naturalem, V tu is illam senteti iam it h. go s iententia deei qua inter par ea vim
legis habete debet, de sententia decisu, litis intelli- veitili est..ipivὰ si ueni;ον mandri aureuit . i. C. ue tigἰλι ι ast inrit statinum P, inopis vim legis non habet dieit coram ini, sententia P in Hiigi debere
de ita uti x priuilegiatis.quaeque in fuit tem particularium petaonaliaria Onceruntur.quae nullo modo legis vim sortim pollunt .cui iriodo dieendi consentit suare Elis. 3. Hleg.cap. I s. m. 14 sne.
4 Hane eommunem sententiam limitant aliqui, ut solum p:ocedit in sui eritia deei sua. 8 ultimo defini-atua litis,nciri in seruentia interloeutoria. 4ed stiuola est haee disti stio inam etiam sententia interloc: tot iaedi ex causae eognitione.& inter partes. Ergo ita debet pici luee . siquidom ieruentia definitiua litis id o ut lex habetur. quia proc. Ait cum eo Mitione cause . se inter palles. . Ad e sententiam interlocut etiam esse etiam in illo pucto decisuam,& vltimod fiuitii iam. lien, saepe lententia intellaeo totia in corrpore i ut tur.3ι tan qnam lex constitustu λDenique lis sviduhiir Jeuisam in La f. de coomi. Nntip. Ubi dicit i)r,uu o Princeps vi pia o .nieνlo tvi ei ,hetem esse. s Mihi uoi disinavim videi ut opinionem Couart. in et re velabri ei se nuda D sei liceti sentetiam decisi. D. m ex .i e uia a lee sua st. oro lege esse ha-bdi id, ut se semit sit te a m 3 6. Hoc mihi persuadet euio cistia allata , quia lenientia deessua non respicitctim Muties horiam , s d spemale , 5e n situr in . sed p .eritvio, vel iam scaeaxi tens inret pat. es, vel ut cla-tiu dicam sententia deeissa litis est applicativa luit, uni p. ris,potius quam alteri, non constitutiva alicuius obligationis in populo. Addε saepe sententiam decis uam si ex propria e Finione i toecdat. poterit errorem confine te, qualem continebat illa sententia, in qua iudicatuiti fiat mattimonium talis disse lui per sabse
quens consummatum, cuius citetionem fecit Alexand ns an cap. um,de oonsa duorum. 6e qualem continebat illa sententia, euius meminit innocent.Il 1.i Qquario. de diuora D. ubi definit matrimonium inter fideles h
filia atos no di Ilolui per hae tellitiis ut apostasiam a fide. icet quidam praedecessos nostet sens se alatet videa tur Ergo sententia lata a pontifice no habet ex se vim legis. Quocirca . ut sententia deei sua litis vim legis sortiatur debet Princeps aliquo alio signo id declatate. quale ellei , si in corpore iuris mandaret sententiam illam inisti,aut alia solemni soloea publieati, hac enim ratione dubium non est sententiam decisuam habete posse vim legis; siquidem lege, tutis eanonici ex huiusmodi sententiis praecipue constituuntur: & flecidia
tentia lata a Ponti si ei se uniuersali Melesiae pioposita
errorem non potetit continere.
6 Quae dicta sunt de sententia inodem modo locum habent in epistola, de te criptis Ptine pis . habere quisse in vim legis.s declarant proprias leges, ut decidit an sda comavit.princΨ.ibi , societisque Imparata previs uiam constitiit,viri editio pr opis , luem esse constat.& sumittit ex seetinda patie supra di istae luis uti. C. datis s. se alii telatis docet Suar.I b. 3.c a s sne. Si verbo pinione plopria ii terpretante ius naturale , aut diui num ae spondeat Princeps consultationi,legis vim non habent eitis reseripta,nis aliquo signo sum cienter manifestet se tale responsum velle pio lege haberi , quod praeeipud loeum habet, quando tale te sponsum adueriaret ut iuri communi; tulis enim praesumendus est princeps non voluisse legem statuete, sed priuilegium conceaete,Ae cum aliquibus dispensate, fauetque cap pastoralis, de de innνtiment.
Sed inquites, an quae dicta soni de ptineipis, de legissatoris supremi sententia . di resetipto, dicendum etiam sit de sententia alicuius magi sitatus illi rubiecti casu , quo potestate in habeat pro sua prouincia leges se ire.qualem habent Episeopi in suo Episeopatu Br
uit ei respondeo cum sua rea μνυ alto e. i l. num. 8. e lib. 4. e. 4. si te,niam. i s. si sententia vel responsum ma-
si utatus si deelata litium iuris totius regni, nequam qua vim habet legis, etiam in sua piovincia,quia talis in ei pretatio nequit esse communis omnibus prouincire,eum non procedat ab s)bente ἱn omnes potest tem Inordinatum autem est legem communem in una prouineia unum sensum halit te ae non in alia. Ergo non est eredibile,talem potestatem a legisatore supte. rno concedi. si vero responsum. seu sententia si non eo nitati a iuri conaut i neque illius deelatatiua , sed explicet solum quid sbi υideatur in illa causa tuti naturali diuinci vel communi t ni contat me:tunc ἡiem. dum est, legis vim habete posse, si se velit: explieare autem debet hane voluntatem aliquo sgno publico; alias itura limites euiusda in partieulatis sententiae, vel te pons manebit.
tutum intelligatur. t Dabent e se qua suseiensem.xprima ι voluntatem lo
136쪽
exercito praceptum in ricantibus. E.ου recepi a consueιurine aliqua verba inductiu/graium
obsigarionem , qua ex se non videbantAν Aferis , ct aliqua non inferunt, qua ex se infore via.biantur. i Ettum est apud omnes, ea vel ba esse debete ad legis constitiuionem , quae sumeten vel exprimant voluntatem legi satoris intendentis obligare, quia est tes grauis, & subditis onerosa. Qua oropter in casu dubio , an verba aliqua praeceptum , di legum impolient , an consilium , 5e exhortationem: reputanda sunt consitum,& non legem , ut docet Castro ιβ. t. de lege poenati,cap. s. iactim. 4 de docet Sane her lib. s hi Deiacaret.cap.4. nuM.1 .s 66. di nos diximus tractis e.Λ-
siem. diit. 3. p. 7. Et generaliter quoties vel ba legis intelligi possunt de obligatione veniali, non debent ad mortale extendi;quia temper in dubio,& in prenis henignior interpretatio facienda est. interpretiatione, O L
His pomis. x verba , quae praeceptum, de legem asstmatitiam si- .gnificant, sunt recipia dubeo mpeio, mando ; quae legem
i. oriamsi in sic. in c. ct clement. exiuit de paradis , dei. orum An ic. Neque audiendus est Emanuel Saa-νbo ljae,n. 6 Azot supra, dicentes verbum ἐυιeo . vel mando. praeceptum graue non importare, quia vi bene probat Thomas Sanchez , vasque de aliis supra. Idemptor sus significant, ae recipiris impero. Alia sunt verba supradictis aequi pollentia, quaeque praeceptum de se important: haec sunt cum dieitur, teneantur omnes obligentur omnes,memini liceat, nemo posssit, de generalitet omnia illa verba , quae necessita tem impotiant: it adit vasqueΣ eap. 3. num. M. Suareantim. 6. Sanchez trum. t s. quia cum his verbis non intendat legissator indueere necessitatem naturalim, sed solum moralem,& obligatoriam, insertur velle praeceptum imponere.
De verbo aebis. et si aliqui Doctores sentiam debitum honestatis,& non necessitatis importare at eommunior sententia docet necessitatem impetis propries gnifieate se vasqueet dissus, s8. cap. I. ntim. 13. Sane heg lib. de mairimatio a num. in .s II s. in mea Q.
eap. . num 3 6. Secus verδ dicendum est de vel bo oportὸt; hoe enim honestatem . & eonuenientiam rei declarat. non imperium. Suare Z num. io. sancher u. 3 v. etsi Nauairsumm V 23. num. 3.saa verbo rex m. 6 Tolet. Infimm .de peccat. mora. cap. χο num. 1. 3e alij relati asan chersupra, conit, sentiant. Veiba e Ommunia de indifferentia praecepto, & exhortationi. sunt ; volumus, decernimM., oruinamus a ui-
di similia ; prout bene probat Sanehez num O. Aetor, vasqueet, Sua rea. sep . - , De verbis autem impetatiui. mogi,& in actu exercito piaeceptum indicantibus. dubium est inter Doctores : an absolute prolata praeceptum contineant Hre sunt, iaci se, cauete, soluue,absine.ant omnes, nemo audeat,&e Crustro lib. t de Ietepoen cap. s.ricum A. Caietan. a. a. q. 66.ari 9.ciscastut .ad 2. Carbonis let.Γ5. di isdsis existimant praeceptum non continere. Nauari, velli cap. 13.n 43. Emanuel Saa verbo leu, n.f. saytus in elati.
rogi , io 3 cap. . n. . s. solum importare obligationem sub veniali, non sub mortali. F ia.de Castra Gm. Mor. Pars L
Mihi placet sententia Thomae sane her num 39 standum in hae parte est e consuetudii ii regionis . quod si
de hae consuetudine non constat, attendendam esse materiae grauitatum, & necessitatem, quae si insgna sit.& grauitet a legi satore suerit ponderata ; censenda sunt illa verba praeceptiua esse. In deeretis autem Conciliorum . de summotum Pontificum, sere se in per aeeipienda sunt ut dixit Vasque E I. 2 disput. i l8. cap. L. num. 24 Bonae ina iustuι. a quas. .pMnes . g. q. m. C. Et probati esseaciter potest primo ex Clement. existia verborum sinφι η item qui ver non itaque; ubi ex materiae grauitate, ex huiusmodi verbis ait Pontifex, colia ligendum esse pia ei puum , di tradidit Abbas, selin. inrota, Anton 5: alis in cap. nam concupis enitam, in sine, de constit tition. Secundo probatur ex decreto Trident.
sessi s. p. s,er I. ubi sacerdoti eelebranti non praeminia eonsessione , ob inopiam Conselloris, piae ei pitur quam primum possit confiteri. Quod praeceptum non aliis verbis statuitur.quam imperatiuis ibi, Bitoo ne,
cessitate urgente saιerdos absque praemigia confessione ole- ιν eris. qMiamprimtim confitear r. Tertio in decreto cis ment. 8. δε ea m reseruatiane, latum est praeceptum, ne superiores pro tempore existentes utamur scientia coissessionis ad exteriorem gubernationem. od praeceptum his verbis imperativis pronuntiatum fuit. Dicitur enim ibi Caueant Listentusime ne ea notione,quam ae lupum peccatis ιn confessione habueripi, ad IerioramgM-bernationem viamiar in quibus verbis ella praeceptum doeuimus in tract de poenia .Ho.v ι .de sigillo. Aduertendum tamen est , quotiescumque verbis etiam indifferentibus,alia adiunguntur, ex quibus iuxta receptam consuetudinem, iudicatur animus superiotis intendentis obligationem imponere; in omnium sententia , illa verba indisserentia legem, vel praeee iaptum constituunt. Hae e sunt, si dicat superior, ordinimus hoc Deisncium in Gratile obedientia; sus poena prasiti iuramonti η viritita SP ritu. IunIN. Maia hae verba indi-
eant obligationem oDedientiae ex voto, vel iuramen isto Idem est, ob inreνmina ἱone maledimonu alerea, vel gehema , vel Assignationis inofrosorum i quia absque eulpa graui . haec maledictio , & indignatio non contrahitur. se Aetor tom. i. ULTitus. merali , io s. cap. g. quali s. vasqueet dissul is 3 cap. s. nAm. 46. Sancher plutes te fetens tib.6 A D calog.cap.4 num. s. E contra vero possunt esse verba rigore praeceptiua , neque piaeeetum comi 4e te, quia ex usu communi re ligioniam c5at praecepta superiorum non obligare ad culpam, quibusiuinque verbis proserantur, ni scis addatur. Uri tulerantia obeatentia , vel in virtute μινιι inuenm, vel inti miis. Io, Cismi. si e habetur in Societate I a a v,..p. conat ut .cap. t fine,quia usque haec vel ba ad dantur, noneensentur superiores suam voluntatem obligandi satis explicaret &ita tradit Vasquca ui fui. I s 8. cap. t. n. 4.Lessius Δ ἰ Πὰ ιε. a cap 41 .iab. 9 num 76. Thom Saniae heEi .6. ἰn Decadu. cap. 4. num. o. ubi bene aduertit idem esse, s supelior praeci petet, sis, excommianiciniane, mel maleaityione afemia . quia tunc et si non addet et in virtute obedient ae, vel in nomine Christi. sati s e Ypli. cat suam Voluntatem Obligan3i
Patentes vero respectu filiorum, & Abbatissae te spectu monialium , qui iurisdictionem spiritualem non habent, ae proin 3e non possunt in virtute Spiritus sin E i. .el obedientiae praeeipere .s praecipiant sub male di ctione ditetna vel stibaliis verbis suscien et explieati tibiis suam voluntatem:& materia prae Lepta grauis sit, quia grauiter gubernationi domesticae
conducit. absque dubio obliga. bunt sub mortali. se sancti sura.
137쪽
De lege in communi, & eius catas 1 S.
inducendam. 1 Publicare debet ea publicatione duas siciat ut ad noti
3 Non es Hrassariam euades in particulari l. t. in pu
Omnia, qua lim legu habent, publicari solemniser δε-
i o Rim 3 eonstat ex dictis in definitione legis datii non posse legem, quin publicetur, publieatione
suffieienti, ut ad notitiam totius eommunitatis deueianiat; quia lex est regula operationum non unius, vel alterius personae, sed omnium,quae in communitate res dent: debet ergo lex ita publicari, ut in notitiam omnium illo tum possit deueniret tradique videtur in I.I sis, O issima.C de legatis ubi lustinian. ait: Lote,scr. iissima talesti, ab omniatis desei, ut initiesprascripto ea--m manifeshm intelIecto p=ohibita Actinent, ct faeiana pracepta. ct Authent ursae a noxa constitiatio es collar. s.& de legibus canonicis tradit ut in cap. disines. 4. v bi Gratianus, leges ιψε tui, eum ποmustamur. irmari autem quando moribus reeipiuntών. Quo ei rea duplicitet lex solemnitet eonstituituri licui fit in eons storio Pontis eis, vel in congregatione alicuius eonflii: s tamen illa se Iemnitas non sussciat, vi in notitiam communitatis deuenire possit .nullo modo censetor lex constituta se vim obligandi habere etiam te spectu illorum, ad euius notitiam geuenit; quia usque tune non est regula
Neque obstat cap. - ροφαὶ ρφνώaι. vhi Ateitur legem obligare. s sole niter editur, aut publich plomul. gatur. Ergo non requirit lex promulgationem publi- eam, suffieit s solemniter edatur, de ita sentit Panorm.
Ai,de Regina id .lo I 3. n. i s s. Non. inquam. Obstat,quia illa partieula aut, quae disiunctiva videtur, in re non est
Ais unctiva. sed eopulativa, saeiens hune sensum. Lex obligat, s solemniter edatur, & publice promulgetur.
ctis'. 6.1.p. 4 3 .vet,vt ait sua rea, idem esse sgnifieati per solemnem editionem, aut publicam promulgationem, sed solemnis ea itio respicit legissatorem, promuliagatio respicit subditos non tamen in re distinguunt ut, sicuti non distinguitur actio. & passio, nisi ex terminis. ita Suarer lib. 3 .de Dr.east Is .n 2.1 Aduertunt tamen aliqui Doctores seientem legemessa factam 1 Plinei pe & statim publicadam non posse uti notitione illius legis in fraudem,& damnu alterius. Exemplum est,quod tradit But ini. MMAd aes empt/e versante in palatio.& seiente pragmati eam esse publieandam , quAd frumentum viliori pretio vendatur, ipse vero statim seu metum emptori non certio rato denge pio mulganda, maiori pretio vendidit, illicitε υeti
dere,& contra legem: tradit etiam Roman. latui. 1 gr. Felin .sn cap .cognosentes ei. 4 verssecundo limita deconia situ/iamb. Farinaesument. I p vers.constitutio, num. 64 . Credo tamen contrarium esse dicendum,quia vendens non carius,vendit triticum, quam valet, esto minus valiturum si iacta legis publicatione. Ergo nullam in tu stitiam committit. Monere autem emptorem de publieatione iacienda legis, ipse non tenetur e esset tam eraolseium pei sectionis & ita tenet alios referens Me
3 publieatio autem multipliciter fit,vel voce praeconis vel affigendo seti piutam loco publico: ita supra Hi isti Doctores. Nullo autem modo requiritur, ut singia iis iuridice intimetur e p. i. de postulat tralat. quia Hoc tegulariter est impossibile. & quia sussicieter per eo m-munem promulgationem in singulorum notitiam deuenire potest. Lex enim non circa singulos in particia lari, sed quatenus unum corpus communitatis eompo nunt', versatur : ae proinde seeundum illam rationem
debet esse promulgatio ; se Molin. 1ν-. s. de Arisum. ἀθά o... a. Bona cina n. q. de alissura. Ex his infertur,ea omnia, quae in puncto 1 dixi mos vim legis sortiti, neeelsati A publieanda esse. publicatione ad legem requisita. Quocirca interpretatio Ie gi satoris suae legis antea factae, vi secunddm illum sensum lex obligationem aeeipiat debet ne eessario iuridie e publieati, & idem est de reseriptis, seu epistolis.& te spons s p tineipum. ita Suare Σ tib. 3.eap. 4 1 v. ilib 4.e i 4. Bona cina dii'. q. I p. . n. 1.1 Secundo in sero , legem reuocantem antiquam eo ia. dem modo publicandam esse,ac quaelibet alia lex tum quia est lex . & lex tollens posse incinem alterius. Item quia res per causas, quas nascitur, per eas dissolui de bet : & ita tradit Aror t. m. I init.M. I. cap. 3. quast. . vasqueet dis'. i 3 s.cap. . num. 26. Bonacina dast. I quaest. i.
Dices.s legissator volontatem non habeat obligandi ,lex non obligat, sed eum reuocat legem, etiamsi re-uoeationem non publieet, non censetur velle legem reuo eatam Obligare. Ergo ut lex reuocatoria suam vim sortiatur, non requirit publicationem. Respondeo nunquam censeri legislatorem uelle suam legem non obligare, quousque reuocari nempublicet, eo modo, quo lex suit publieata: quod si da. remus hoe velle, eenaret quidem lex prior,sed non authentiee. & per legem reuo eatoriam, sed per desectum alleuius tequisti ad legem. 6 Tetti Z insertur,quid dicendum sit de regulis Caneellariae Dico ergo. s legis vim habere debent, ut vere habent, sunt neeessario. sest & aliae leges publieandae, ut autem obligent ossiciales Cancellatim in vi praeeepti non expostulant publicationem. At cresso regulas Canis cellatiae non tam in vi legis seriptae , quam in vi consuetudinis, seu styli curialis obligare omnes ille enim stylus , & usus ex consensu i tincipis est illatum publieatio : quocirca non obligant, antequam tempus crariarat pra'criptioni, vel consiletudini indueendae necessatium .se Bonae ina n Sed de his latius eum de eon. suetudine habeatur set mo ; ibi enim examinabimus, qua ratione strius euriae legis vim sottiatur.
138쪽
Tradi. III. Disp. I. Punct. XI.
i . ν Atiae sunt leges et iles . aliae dant ut pro una, ptouincia, seu patuo regno, aliae dati iv pro pluribus prouinciis, seu testii A. Aliae plocedunt ab imis peratore, Rese m l communitate nemini lubiectae. Aliae a magistratu iis subiecto 1 bi leges se tantur pro una tantum prouincia , vel patuo regno, sue a magistratu imperatoii sub echo, siue abi plomet Imperatore, & Rege sussicit promulgatio facta in praeeipua civitate, neque Iequiritur pubil-catio in qualibet ciuitate . neque transitus duo tum mei sit in . vi incipiant obligate , nisi aliud iti lege expresse ea ueatur. ita Sylvest trib. o Morius tam . i an .morato. cas. 3. quas. 1 Salas d. leto. aiis ix . 1.-m. ii .suato αν. 3 o Ietis p
Ratio est,quia ex iure naturali. neque ex iure posti. uo amplicii publicatio requisita est. Non ex iure natu tali 1 nam i Ila est sussciens, ut in omnem pio sine iam noti ita legis deueniat. Ex iure autem posititio nul ibi est assignata ampliot promulgat o neque temporis
plorogatio, quia solum de legibus lati, pro diuel si pio uinetis cxp stulatur, ut in qualibet fiat publicatio.
. Quod si leges pro divi rsas prouinciis latae sint in qualit et prouincia debili fieri sua solemnis promulgatio . & post duos menses ab illius publicatione incipit
amiaries ubi id statuitur expetesset habet ut enim, vis E a natia eanII tu ἰanea pose inse Maiiones ea m. ρψ durim Udi maleant. Dices illa esse verba rubrie ,seo tituli illius Authenticae, non autem esse verba legis: in lege autem noti de qualibet constitutione , sed de eoti litutionibus ad testamentum pertitae: ibus sermo trabe tui.
postulant hane multiplicem promulgationem. & tat. minum duorum mensium : tum quia ex uno singulati, non debεt v niuersaris inistri: tum quia intestamentia est specialicit ratio ut hae publicationes fiant, n ira. , ut omnino tollatur ignorantia, ne pri plet illam discientiam instingat ut voluntas, ut ibidem dicitur;& ita tenet vasqueet l. a. AEqui. x s.cv. D Adde, etsi titulus generalia suerit Omhibus legibus i eum in legeas solas testamentarias leges arct tuo x huiusmodi eoaictatione titulus explicandos est , & limitandus :nam , ut erudite probat Menochius tib.6. a. pa ἀ- .ra1 ρν.smur. I rubrica per leges subscriptas,quae elatae sunt &distincte explicanda est. & limitanda. Ad se tribri eam non Ailponere tanquam legem, nee posse pro textu allegati. sed est index legis. & demoniliat. quae in textu habentur, ut ex Decio . Ae Aleiatoriobat Menochius . i Ergo etiam si genetalis suetu, non obliga. ba g ne talitet, cum textus ad particulates
velum retinenda est communis sententia astit mans
ex huiusnogi praefatione seu Dibrica lanctOt dixtu omnes leges Impeia totis latas pro diuellis prouinciis esse in qualibet iiJatum publicandas , ut in qualibet obli
gent. & duos mei, ses praetereundos esse, ut incipiant Feia da castia Sum Mor. Pars I. obrigare. Moveor quia ita tenet ecmmunis sente niatia , assiimans textum itis a stiptum appost uin est. noti ad Linitandaui robticam, sed exempli gratia. quod itide colligunt: tu n, quia rubrica ha t sensum persectum : tum . quia est fati vitabit s dispositio 3e non conistratia textui. Ergo. Adde Oinnes ii gcs tam ultimatum oluntatum , q iam aliarum telum requirunt. si pro diuersis pioviticiis seram tu , terminum duorum in Oi-
sum .ut obligent; quia ita in illa Authenti statutum est quod declaravit Pius I V. in sutia .Atia p a os via hinconcilio T iue uti o , quae incipit ,siam e sacror,m e ubi menticinein sacens huius Atii henticae dixit tu e eommuni statutum esse, vi constitutiones nouaetion nisi post cellum tempus obtineam. Ergo non cibi M lOc
tio pallieulatis dilegibus vlainiatum vol utatum , ut domina generalit ei de omnibus i. gibus itidita rubri- eam intelii gat tir. 4 Limitant autem supradieti Doctores suar a. salas,
, lij nisi liginito t. qui legibus imperatoriis subie Lis u.ni est. ruarii sestet votii Matem obliganiadi e2 fota una publicatione in e uti a sacta. Nam cum tute natu iae illa sussciens si ad obi gationem subditis inducendam. potitit legi ilaior illa sola cotii etitus esse,
cum leges impera oria, noti teneat tit Obseluate. Nempet tamen ne eslatium est ut tigissatot tempus commdat sussici eos, ut in totius continunitatis notitiam l. x deuenite possit. alias communitatem non obligabit. s Ex o otitur dissietilias, an lex lata a Pt incipe i tendente , stat tiri ae illam in eiaria pron lget, omnes
sibi stibditos oblagacis d. sacto sorti tui effectum , de sub altos obteget i
Probatur, quia lex constituitur in suo eis integro, quango promulgatus, sed lex esse non potest sine obli. statione qui est eius effectus. Et g .Et constimo. s esset
lex illi tacotia conta actuom .di vellet Ptine eps a punis cto publieationis Omiles eo ni tacths irritate fine otibio
manetent ircui, qirantum ars contrahentes notitiam
legis habete taciti possent Frgo signuli est promulg ne solemni tuffcien et legem conii tui. Ex quo ita erunt Sala. ἀθ. ii is ullis spes s n M 34. Bonae ina dissut leaes. . ρώαυ i. ara Is s si nota promulgatione solemni st. tim aliquis subditus in te molossimis pati bus xistens miraculose notitiam legis habe iet. obli eat is esset illam scrvate; q ua adcst quid. quid ad obligat ouem influeendum necessu tum esse id. tui. selli ei l pem esse publieatam solemni et . Benotitiam illi Ps. Eigo publicatione solemni suis ei etiatet lex constitutius. 6 suater iis D cap i . a Bum. . distinctione utituti assirmat nainque. legem publicatam in loco dibrio. nullamque habentem tempolis det ei minatione in , ex voluntate Ptincipi ι statim incipe te obligare eos. qui illius hab nt, seu hab. re pia luna notitiam. in quo cum communi sententia conuenit, ilics vel 5. ad 4 uic, notitiara deuenite tunc non potest, sed necessati uti est aliqucid templis, intra illud tempus,quod molantir Deis cessatimn sue i it . assirmat obtigite: pro quo mcido ai-
potius celet it lex pio uno populo publicata, quam pio tota prouincia secii dam partem p sat ex c. . coxem. tras .in s.vcrsneque ahivi. ubi dicitur, lex fu conintiatio,
139쪽
Of. miniMe debMissent. Ex quo inscritii. Eigo lex non obligat, nisi post sussicietia tempus elapsuin, intra quo a moi alitet sciti pollet: nam illud est . in quo ignorate minime debuisset seeui id λ probari potest . quia imposithile est notitiam pii blicationis ad remotas patiates eodem die petu enite. Ergo illa publicatio non est suis eiens, vi lex eo die, quo est publicata, Cbliget exi sentes in illis 1 emotis partibus. Piobo consequentiam ; quia ad obligationem inaucendam necessaria est notitia legis: se. do Mai Iiti,v. g. publicata, non potest illo die causare notitiam sui existentibus Hispali. Et otion potest Hispalenses obligare eo die: Aibet e sto concedi tempus moraliter necessarium . ut lex in noti tiam subet lotum, vel per se, vel per alios possit petuenire. Quocirca promulgatio legis, etsi videat ut in in stanti fieri N eotam paucis personi 1: at te vera non fit in instanti, sed e eeitu rem potis; toto enim tempo te, quod necessarium est, vi illa promulgatio ad notitiam totius communitatis obligatae ad legem de leniat, vet/, di proprie lex promulg. ra dicitur,a eque ante hoc tem pus censeti debet integre promulgata. Ex haedoctriana inseri Suareet cap. i . num s legis publicatio in
notitiam absentis deueniat mi iaculoso m do .cum tamen humano modo venite fuerit impossibilis, nullo modo obligate ad illius obseruationem , quia respectu illius non est lex puplicata 1 Plaeet mihi hae e lententia sua te E quoad se elandam patiem ob tationes iacta se ei rea primam addendum existimo nunaram legem obligare poste aliquos,quin eius publieatio in notitiam eo in munitatis,quae arctari possit lege, deueniat explico, pro ligatur Mattiti ali- ua lex pto toto Castellae regno ἔ eius publicatio,quae in foro ni, non poti st simul, di in eadem hora per totum tegnum dissundi, imo neque per totam ciuitatem, ut de se eo stat. Quousque igitur elabatur tempus, ut per totam es uitatem fligundi possit, neminem illius ei nitatis arctat; etiamsi publieationi praesens extiterit. Probo. quia lex ptius arctat communitatem, qu m sn. gulos illius . singuli enim communitatis in tantum ariactantur lege, in quantum paries sunt communitatis te .ge obligatae ; haee enim est una ex dissetentiis legi, ii Praeeepto . quod praeceptum respieit singulos, quia intonum ipso tum ot d. natum est e lex vero communita
tere: quia in ipsius bonum primo.& per se ordinata est. Sed ad maioris partis ciuitatis nolit: am non potui lex deuenire in eodem puncto, Fc momento . quo in foro publieatur. Ergo snguli illius Uuitatis non arctantur, quousque tota Huitas arctetur , eique de ea usa styluseommunis legislatotis est, elim intcndit legibu, sui, obligate plius praesentes qu1m absentes,spponere tetminu eompetentem, intra quem mola litet in omitium notitiam lex deuenire potest. a Diees,eum Rex Hispaniae seti legem pro toto Castellae regno illimque Mattiai promulgat, neque declarat se velle prius obligate euriale si quim absentes, non vident ut euriales obligati esse quousque totum regnis obligatum esse censeatur; quia et tiales non obligan tur , quatenus sunt palles curtae , sed quatenus Iaites sunt totius regni: squidem p rn toto regno lex fertur. Ergo prius debet esse regnum Obligatum. Fateor ex natura rei hoe esse dicendum. At si priri e s legis tenore signifieet se velle subditos,quam pri mum possit, obligate, elim possit propinquiorem ciuitatem , ptiusquam remotam, obligare. tacite innuit si ita velle ae proinde prius curiales, quam absentes lege illa obliganturi & ita doeet SDareet Ii .r ea . i . n. to. I Restat satis sacere argumentis pro eommuni seniarentia.
Ad ptimum dico,legem publieatione solemni eon
licii a finiatnt , non tamen mota lite . se modo nec ei Iario . ut in notitiam totius eommunitatis fleaeniat . ad
hoe enim necessaria est temporis p Olongitio: in Mootempnti possit lex per praeserues in ab se ut in ira notitiam deuenite , ac proinde communitatem , qtae legeat ct iti possit.
Ad seeundum di eo facta publicatione optime posse
legem illitate eo tittatbis,& taxam mereabus constitue
te , etiamsi obligationem eiu ibus non indi eat, quousque eam scire pollini, quia essedios irritationis.& lavaniet eiwn pioe dit , Ptinei mitiori ex potestate legina titia sed denominatiua qi ae non indiget a sui integritatem notitia sobfli totum : eolligitur a simili edi his. quae ira fit sua ter lib. 1 Aa DE d. p. i niam. i. & docet
cap. 3. qua'.'. Ex quo fit ignorantem legem taxantemeretium mercibus , si ea vendat altiori pretio, qciam sunt taxatae obligatum esse restituere non quia pecca. uit .sed quia aecepit quae sibi non debentur : sie Bona cina dispi te lego.q. .p. 6.η. Q.
Quae solemnitas publicationis requiratur in lege canonica.
s D Rima sententia doeet seruandam esse eandem 1 solemnitate . quae in ei uilibus legibus iure communi seruandam esse diximus ; se ille et, si leges sint pro diuersa pio uinciis, hoe est Episcopalibus in quolibet esse publicandas. & non obligare. Dis post duos irae ses a publicatione, nis aliud explesse 'ummus Pontiis
lia, Zabatella insuraricto eap. Ognose νιοι, num 4 v. c. de alii plures apud Fatinaestum.1.pan. veis esVistilis. num fi 1 g. ubi hane sententiam censet probabilem. M uentur,quia ubi ius ea noni eum nihil disponitae ruaniadum est eiulle,si bonis motibus non repugnet. cap. . d.
uersus iniuriosos eluem Romanum se esse testatus est rubi glosia dieit, non fian asset da lores e uires, ct in ea ID Eo i Ulais Hela,reri his A ri 'Amn eanonum. Ergo eum canones tempus obligationis legis non dete minent , & id determinent l: ges civiles, ex hatum d terminatione eolligenda est Heterminatio temporis ira obligatione legum Ecclesiasti eatum. Αου se huiusmodi determinationem eonveniemissimam esse, tum ut
obligati legum ignotantiam allega te non possint rium ut sae illoti,& suavi oti modo lex Ecclesiasti ea
140쪽
obligationem indueat. Se eundo. e p. cum Infirmitas, d premi. est remE. dieitur. tiro Medicos non tineri, Ut postquam eam Pralati pro lauerint. Ergo promulgatio
Prael ait requiritur , ut in sua dioecesi lex habeat vim obligandi.Tettid quia nimis durum est facta publiea
tione in Romana Curia alicuius deereii,statim omnes
Chiisti fideles pet orbem dispelsos obligati ad illius
1 Nihilominus ceria, & omnino tenenda sententia est sufficere publieationem Romae factam, ut lex Ponti fieta omnes Chtisti fideles ag sttingat, nec opus esse
in singolis Episcoparibus publieati, nisi alitet in ipsa
Bulla habeat ut Panormitanus in cap. noueria sentem.
ueae me oleae, qua)ὶ 6. Suar ea lib. 4. de legibus , cap. i s.
ab eisdem telai LRatio praeeipua est, quia ponti ex non tenetur set-uare modum publicationis iuris ciuilis in suis de ereatis, quia eius legibus non aictatur; neque Authelieam, ut acta uotiae sotivismiones, inuenit ut te acceptasse. E t-go qnoties suam constitutionem Romae momulgat,
neque mandat alibi publieati, sed potius illa promulgatione eontentus eli, intendit Christi saelex obliga. re. Ergo de facto obligabuntur i quia adest quidquid
MeeiIatium est a3 legem. Et confirmo,quia plura decreta tulit canonici, Deereti, Decretalium. Sexti, Clementi natum, Extrauagantium , Concilii Tridemini. tion sunt in multis plouinciis promulgata. Item Bulla Coena Romae tantum solet publieati, & tamen arctatoim nes Christi fideles. Item regulae Concellariae Rci mae publieantur, & se eundum illas causae ex toto otbeaeeiduntui quod iustum non esset,s illae leges non obligarent. Et go non est necessaria publieatio in quali. hel pto uineia ad obligationem legis Pontificiae inducendam. Quod ita verum est ut e enseat Azor supra reia latus eontrariam semetiam probabilitate carere. Nam
Soto & alii Doctores assit mantes geeteta pontifieis itiquolibet Episeopatu publica da esse, mouentur ex praeis sumptione.quia praesumunt Ponti fiem non aliter velle oti ligate At hae e praesumptio omnino cessat ex usu,& eonsuetudine satis rerepta. Ergo. 3 Maior dubitatio est, an R omae publieata lex, quaerullum tempus determinat, in ei piat statim obligare Romanos,& viei nos illius 3 An necessatia si praeterbilo fluorum mensum ad eius obligationem Probabilius, imo e et tum existimo, statim obligare: se Aror. Salas, Vasque Σ.Bonaei na,Suareet rin a. Fari
supra,negantes obligare saltem in scro conscietiae, sed ad summum in foro externo. Ratio nostrae conclusionis est eadem, quia Pontifex in modo serendi legem suam. & obligationem inducendi,non aeeeptauit Authenti eam illam quod constat ex superiori puncto,ubi probamus non ac pia se illam, quoad publicationem aciendam in qualibet prouincia. Ergo neque acceptauit quoad terminum duorum mensium in illa assignatum, quia non est, unde haee acceptatio colligi posst: praeipue cum saepe in Bullis Ponti fi eum non expecte eur ad obligationem inducendam spatium duorum m nsum, vi in Bulla Ccens, & aliis, & supponitur in
pertianis ama Gos maenses, a tempore pasticationis, satam Aesis eis tempu. eurreν e. Aliquando vero vitta duos
menses spatium prorogaturivi in Bulla pii lv. de e nul-gatione Cone ilia Ttidentini, ubi trium mensium spatium assignauit Item, quia Autheti ea illa spatium duo. rum mensum requirebat ad legis obligationem indu cendam in qualibet prouincia,quia illud erat sufficies, ut in omnium notitiam lex illa deueniret: at hoe spatium nullo modo est suffeiens tegulariter, ut lex lata Romae. & ibi tantum publicata , in notitiam veniat Hispanorum.& lndorum Ergo per se ad obligationem inducendam spatium duorum mensum non requirit, sed pio distantia prouinciae extendi, vel coarctari tempus debet. Denique Nauaar. α alij assit mansis Romani transgrediantur constitutionem Pontificiam ibi publieatam , & non habentem determinatum tempus ad obligationem, condemnari, de puniri in soto iudicialii ut transgressotes illius . etiam ii duos menses non prae. tetierint. Ergo sJgnum est obligatos esse ad illius obseruationem, cuin primum publicatur,alas inique punirentur , cam nullam eulpam neque praesumptam eommiserint . si lex ante duos menses nullam in conscientia inducit obligationem.
Ex his insertur priino constitutionem Plinei pis suptem i, qualis est Rex, aut Pontifex, ligare subditos, in quorum notitiam deuenite potest, cum primum publieatur . si explessὸ id in constitutione notetur , quia id lex essicere potest, & nihil est, quod obstet: ilia tradit
Insertur se eundδ, legem muniet palem, seu statutum alicuius ciuitatis,non indigere ad obligationem inducenAam termino duo tum mensium; sed statim ab ipsa publieatione ligate omnes illos in quorum notitiam deuenire potest i quia neque Authentica , Motia navia MnshMiones , de his constitutionibus loquitur, neque iure naturae tempus aliud requiritur,praeter illi , quodne eessatium est, ut in notitiam illorum, qui obligandi sunt, ὀ eueniat: A: ita tradit alios re mena Farinaei os
3 Ad rationes antem, quibus probabat prima opinio leges ea noni eas in qualibet pro uineia publieadas esse, & vltra duos mensas , publicatione Obligare , ut
in Avisentica . ut facta notia conmitisiones, habetur.
Respondeo leges eis iles aeceptari ab Eccles a in eausa deeidendis. quando neque repugnant rationi, neque adsunt eanonicae leges, quibus tales exuta deeidi possunt, quia hae e acceptatio erat moralitet necessa ria , cum eausae decidendae aliqua regula geeidi deberent, quae nulla videtur aptior lege civili, si eanoniis ea de se iat. At in modo se tendi suas leges Ecelesia. non est neeessarium , qudi seruet modum praeseriptum legibus ciuilibus . eum & superiorem aut horitatem habeat,& maiorem inter se unitionem ἔ omnes enim sdeles unum eorpus m)stieum effetunt, euius eaput est pontifex: quod non ita es. videtur in Rege
diset si regna gubernante. Ad cap. eum infirmitas . respondeo , illam publieationem necessariam esse in illa
lege ; quia ita cauetur: tum propter poenam ibi appostam . tum N praecipue, quia est res summe nee est a ria, in qua nulla ignorantia debet praetendi: at ex hoe textu non debet sumi argumentum aA te liquas leges: se ut neque sumitur argumentum ex lage iri it ante matrimonia clandestina . quae in qualibet parochia d bet publieati. Trident. sessione a 4. cap. I. ale re formae. ut dieamus omnes leges Pontificias irritantes contiactus debete se publieaii. Ad illud vero,