장음표시 사용
41쪽
COMMENTABIORUM SERIEs. 7omn no, et non adiurare omnino. cnim iurare non licet quantum ad evangelicum Claristi mandatum, verum est qui nec adiurare alteraim dicet. Propterea mani&SlUID est quoniam irinceps sacerdotum illicite desum adiuravit, quamvis videatur ter Deum Vivum adiurasse Quaeret ali litis, si conven P vel via emones indiurare; et
qui respicit missi multos qui talia sacere ausi sunt. Hicet Don sine rationes fieri hoc Qui autem adspicit Iesum
imperantem daemonibus, is ei etiam potestatem Hantem discipulix suis super i omnia daemonia, id ut infirmitates sanarent. dicet riuoniam moti est secundum lotestatem datam Salvatore, radiurare aeria oti ai Judaicum est enim. IIoc etsi aliquando nostris tale aliquid fiat, si-Πille fit ei, quod Salomone scriptis adiurationibus solent daemones adjurari. Sed ipsi, qui utuntur adsurationibus illis, inliquoties me idoneis constitutis libris utuntur; quibusdam mutet es de Hebrae acceptis radiurant daemonia. Tamen non decebat Dominum nostrum ad y adsurationem principis sacerdotum respondere, quasi vim Passiam ab adsurante contra propriam voluntateira Propter quod nec negavit, se Cliristurn Filium Dei esse, nec Inanis este confessus est; sed quasi ipsum testem accipiens adiurantem, quoniam ipse est qui in interrogatione sacerdotis pronuntiatus est Christus Filius Dei. dicetis: tu )dixisti. EP quoniam initiis sequi facit peccatum, cx diabolo natus est: saciebat auten peccatum etiam vinceps sacerdotum insidiati Jesu, et ropterea de diabolo erat Datus, et quasi de diabolo natus imitabatu proprium patiem, qui bis ydubie interrogat Salvatorem: si tu sit lius Dei, sicut scriptui est in tentationibus ejus Sintile est Deest ad citi textu ed. R., idem tamen in O
42쪽
8 ORIGEN1 IN MATTHAEUMeDIm: si λ tu es Filius Dei P et: si tu es Christus Filius Dei. Recte enim quis dicere potest in loco ioc, quoniam dubitare de Filio Dei, utrum ipse sit Christus,
opus diaboli est, et principis sacerdotum insidiantis Domino nostro. Sed non talis inventus est Petrus; nam sine aliqua dubitatione pronuntiavit: Tu es Chiistiis, Filius Dei vivi, nec posuit ibi: si: propter quod beatus est appellatus, quia non caro et angitis revelaverat ei, sed Deus Pater qui est in coeli s. Qui autem cum dubitatione dicunt: si δ tu es Filius Dei, ab omni beatitudine sunt alieni Nam quia non erat dignus princeps ille δ sacerdotum Christi doctrina, propterea non eum Ο-eet, nec dicit quia ego sum; sed verbum oris ejus accipiens in redargutioncm ipsius convertit, dicens: ,tu dixisti, ut eo modo videretur argui, non doceri. 7 111. Amen' dico vobis: modo videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis, et venientem super )Nubes coeli. Quoniam non est scriptum a dextris Dei, sed apud omnes Evangelistas: ad dextram virtutis, non est additurii Dei, dignum est pervidere, quid est ad dextram virtutis sedere Filiun hominis. Item tres bEvangelistae intiliter scribunt: videbitis sedentem. Et in
' R. in textu haleni, in notis tam cit: lege alieni.
' Bi solus in textu D risupra i idem in notis Iss: super nubibus et . λ' Desunt verba Et non est , quid est ac dextratu irtutis, in textu edd. u. t R. R. tamen in O
ΤΦ J Iaith. XXVI, 64. coli. Marc. XIV, 2. et Luc. XXII, 69. Deest Et in textu ed. I . idem tam cum uo
43쪽
COMMENTARIORUM SEMES. Os mplicibus quidem conceditur, qui ibi altum possunt
inudire in eo quod dicit: sedentem, ac si dicat, supra virtutem fundatum. Quibus autem possibile est spiritu omnia perscrutari, etiam altitudines Dei, et quod scri- .itum est: qui Τ sedes super Cherubim appare, et: sevid Dominum sedentem super sedem excelsam et elevatam, et sedixit ' Dominus Domino meo sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuoruin, et alia similia, quae de Deo sedente dicta sunt, similiter et de Cliristo dicuntur: quae conferre oportet cum dici praesenti, Ut ex uni di existimatione et sabulosa videamus quid significet more lium an sessio Christi. Videtur autem mihi, quoniaria fundationem quandam, et
firmitatem regalem significat sessio Fili hominis. Juxta
virtutem ergo, qui solus est Virtus, et proprie nominatur, et a dextris fundati is est, et qui accepit omnem potestatem a Patre sicut in coelo et in terra. Et lianc undationem aliquando videbunt etiam adversarii, postquam cum laetitia viderint cum beati Sed secundum Marcum quidem non habet amodo, β sed puriter, id si rividebitis β Filium horti in is a dextris sedentem virtut s: secundum quem Dihil erit coiitrarium his quae tradidi mus. Secundum Matthaeuiti autem, qui dicit hamodo' videbitis, et secundurn Lucam dicentem : ex ' hoc erit Filius homiDis, et caetera, quaerendiam est, si , ,ex' hoc
haec, quae dixit Salvator, impleta sunt i in iis, qui au-
- Deest , aliquando in textu edd. M. et B. R. tu
44쪽
sedentem a dextris virtutis. Et dicimus, quoniam potest impletum videri, quoniam ex illo, id est, a Diempore dispensationis Filius hominis sedit ad dextram virtutis, tviderunt cum discipuli resurgentem a mortuis, et per iocviderunt eum uti datum ad dextram virtutis, secundum quod tradidinius supra. Aut ita vide, si potes horam et diem metiri non secundum brevitatem, quae est apud tomines, horari im atque dierum, sed secundum longi uidinem, quae est apud Dominum sempiternum, cui a constitutione muri di usque ad consummationem eius unus est dies: quod demonstrat φ parabola, ubi dicit de conduci s mane in vineam, et tertia hora, et sexta, et usque ad undecimam Nilii ergo mirum et quod hi diei Salvator, aruod spatium esse rurissimum usque tunc, in quo spatio dicebat: videbitis' Filium hominis sedentem a dextris virtutis, ad illos, qui tunc eum audiebant, sorte tunc, quando dixit ' Doruinus Domino meo : sedea dextris naeis, donec ponam inimicos tuos scabellum e- dum tuorum: in quibus erant et illi, ad quos dicebat: Mamodo videbitis. Inimicus enim erat et ' Caiphas, qui insidiabatui Cliristo. Et non solum sedentem eum
ad dextram 1rtutis suros hos Prophetabat, sed etiam IsuPos eum venieratem, sicut Matiliaeus quidem di dcit: super nubes Coeli. Quae sunt alitem nubes, super quas veniet riui fundatum est in dextris virtutis, aut cum
Deest a ' in textu ed. . . idem tamen in Otis
. Ed Rua ei est unus dies. Mss: demonstratur Parabola. B.
45쪽
quibus en Iet, aut ad quas pertingit hveritas De; secun- dum quod scriptum est: et veritas tua usque ad nubes p mae sunt vivae nubes, prophetae Dei, et Apostoli Cliristi, quibus mandat pluere eum oportuerit, aut non pluere super vineam sine fructu. Si ' quis autem non vult esse hujusmodi nubes, super quas et cum quibu Veniet Filius hominis apparens, ipse sciat. Semper enim super illas et cum illis venit, ostendens suum adventum dignis se Deus Verbum, et sapientia, et veritas, et justitia. Hae autem, quas tradidimus nubes, quasi portantes imaginem coelestis, nubes sunt coeli non transeuntis sedis Dei, et regno Dei dignificatae, quasi liaeredes Dei et cohaeredes Christi, et conregnant ei. 112. Tunc 3 princeps sacerdotum conscid i vestimenta sua, dicens : blasphemavit. aec Domino prophetante inimicus Domitii, sacerdos ille, quasi qui Φ non erat Propinquus, ut videret Fili im Oroinis, et virtutem, a cujus dextris sedebat, quasi inclinatus et non potens adspi-Cere sursum, non audiens ita dicebat, conscidit vesti menta sua ostendens turpitudinem suam, et nuditatem animae suae, et mysterium manifestans, conscindendum
esse sacerdotium vetus, et stolam si sacerdotii ejus, ct culturae, ita secundum literam fuerat Blasphemiam autem arbitratus est esse magnitudinem verborum Christi, et gloriar existimavit Judaicam et sabulosari historiam
Φ Deest qui textu ed. R., idem tamen tu Do
46쪽
seri Dones, sufficientes esse ad testimonium contra ipsum,
qui testes erant divinitatis ipsius, quantum ad eos qui intelligere possunt; et dicit ad eos, qui eadem sapiebant: Mecce nunc audistis blaspiterniam eius. Quid vobis videtur' donec respondentes et Ips adversus animant suarupronuntient edesii, quoniam reiis est mortis. Quantum litas fuit crioris, Psam principalem omniunia vitam Team mortis Pronuntiare, et tantorum resurgentium testi- iii Dio non adsPicere fontem vitae, de quo in onines viventes vita suebat quoniam sicut ' Pater vitam habet in se, sic et Filio dedit vitam habere in semetipso. 113. Tunc φ exspuerunt in faciem eius, et colapii seum ceciderunt. Alii autem palmas in facieti ei dederunt, dicentes pro pliet Za Nobis, Cliris te, quis est qui te percussitῖ essime, sicut arbitror, illi, qui audierunt dicentem Jesum: Amen' dico vobis, quoniam modo I- debitis Filium Lontinis sedentem a dextris virtutisq), et
venientem in nubibus coeli, ausi sum exspuere in faciem eius. Albitrabantur nini in eo, quod confunderent eururia entientem, et quia Don Sustineret exspuitionis OPPrObri inti, qui sedebat ad dextram virtutis, et venturus erat in nubibus quoniam ignoraba D sermones csaiae prophetae, iac eadem Prophetantis de eo, et diceDtis expersona ipsius Domini Salvatoris sequi dῖ quonia in
veri , t On erat o Ino; vocavi, et non erat qui obediret . Nuiti quid non valet a Diis mea eluere, aut DonPossiim Iuliere Ecce increpatione mea desertum faciam Iliare, et Ponam si uiuina deserta, et siccabuntur Pisces O-rum C Co, quod non liabent aquam, et morientur ita siti.
47쪽
Et induam coelum tenebrIs, ctis cut saccum am etiam citis. Doni nos dat δ milii linguam doctr nae, ut sciam, quomodo Dic porteat dicere verbum. Osuit me mane, a P posuit Dila aurem ad audiendum, et doctrina Domini aperiet a tres meas. Ego autem non sum incredultas, eque contra dic O. Orsiani meum praebui ad flagella, et maxillas meas ad palmas faciem autem meam 1 on avert In consus One putamentorum, et Doru nus Deus faetiis est adi itor metis. Omnes enim qui sunt ab ecclesia, cora silentur Christum esse, qui dicit: Dominus' Deias dedit mihi linguam doctrinae, et caetera ira POSMi. Ego autem oti venienter et ea, quae superius is crant conjuncta, exposui, volens ostendere de illo glorioso e selio Prophetaturii, ut exspuatur, et colaphigetur. CuI U-tem alii convenit dicere: veni, nisi Christo, qui ve- iit in mundum alit Men decebat dicere: Voca VI, trion erat qui obediret, nisi iani, iat veni ad vocandum populit Judaeoriam, et non est auditus, et ideo Non eruit o Pulirm, Neque erip iit citrii, sed dereli iii tyCliristus est autern qui dicit: ecce Φ increpatione mea desertum saciar mare, et ponam sumina deserta: qui consuInmationem facturus est Dandi. Ipse est Dini, qui coelum induet tenebras, et induet id velut saccurri et accipiens a Patre linguam doctrinae sciebat, ii omodo porteat dicere verbiim, quod omni serat ei Deus: et apposuit ei ait rena, Di Duplius audiat audientibus cunctis, ct doctrina Patris aperuit ei aurem, quia Don fuit in redii-
48쪽
docia; discere cupientes mansuetudinem, laudab lemque Irii militatem. Opus autem erat in eo, ito factis ista docebat, dorsum suum exhibens ad flagella, et maxillas
ad palimas, et faciem non avertens a Consusione putamentorum, ut rans, sicut arbitror, qui digni ueramus omnes lias usam a pati, erueret ipse Pro nobis at enseas. Non enim mortuUs est pro nobis, ut non moriantur, sed ut Pro nobis non moriamur et lapis caesus est ro nobis, et exsputus est, ut ne nos, qui digni fueramus omnibus his, propter nostra eccata patiamur ea, sed ut pio iustitia patientes ea gratanter excipiamus. Et
Paulus quidem dicit de Salvatore, quoniam humiliavit'
se, saetus Obediens Usque ad morteria, mortem autem Crucis. Non enim est inde orit ei, qui vult numerare inquantis se Christus humiliavit, ut dinumeret extra ea, quae Paulus cxposuit dicetis humiliavit se factus obediens usque ad patruas, usque ad confusionem putamentorum, et flagellorum, et mortis propter quae omnia exaltavit eum Deus. Nec enim propter mortem solam, quari, pertulit propter nos, Xaltavit eurn, sed etiam Propter palmas, et sputamenta, et caetera. Quoniam autem ad extremam iiiiuriam accipitur sputamentorum Diuria, manifestur est etiam in lege, in qua scriptum est, ut mulier defuncti, si noluerit frater viri ejus accipere eam, accedens ad curia, qui noluit eam accipere sibi uxorem, coram senioribus excalce abit calceamentum ejus ' unum ex pedibus, et exspuet in aciem eius, ct dicet: sic ' facient tomitii, qui non aedificaverit domum fratris su1. Non ergo avertit faciem sua in liristus a confusione putamentorum, ut magis glori si Cetur vultus eius, quam fuit vultus Mosi glo-
y Deest ejus cin textu ed. . . idem tamen in O
49쪽
COMMENTARIORUM SERIEs. 15riscatus, tanta et tali gloria, ut Comparat one glorificat otiis si iis, vultus illius glorificatio destri latur, sicut in
conspectu solis lumen Iucernae destruitur, et sicut scientia , quae ex parte est, destruitur cum venerit luod per se et iri est. Sed et cola Pliis ceciderii a sancturn ecclesiae caput Propter quod ipsi cola Pli Zantur a Satana non ut non extollantur, neque ut virtus eorum Persiciatur, sed
ut traditi inimico et Τ vindici, recipiant quod fecerunt
Peccatum, colapii Zantes Jesum. Et ori contenti tantummodo exspuere in faciem elus, et cola Plias eum caedero,
sed adhuc et palmis eum ceciderunt, et deludentes dixe runt: prophetiZa nobis, quis te perciissitῖ Propter quod receperunt alapam aeternam, et ab omni prophetia privati sunt, percussi et castigati, ne sic volentes recipere disciplinam, secundum quod proplietaverat hocii stim de s Jeremias: se agellasti' eos, ct non Oluc-Tunt, et noluerunt suscipere disciplinam. Et nunc, qui injuriant unum aliqirem de ecclesia, et faciunt ei haec, in aciem exspuunt Clitusti et Cliristum colaphis caedentes castigant et palmis.114. Petrus 3 vero sedebat soris in atrio. Et accessit ad eum una ex ancillis, dicens: et tu eras cum Jesu Galilaeo At ille negavit coram omnibus, dicens: aescio quid dicis. Exeunte autern illo anuam, vidit illum alia ancilla, et ait ei ibi et hic erat cum Jesu Nagareno. Et iterum negavit cum juramento quia nou novi Φ hominem. Post pusillum autem accedentes, qui stabant, dixerunt Petro: vere ex illis es tu, etenim loquela tua manifestum te facit. Tunc coepit devotare, et jurare: quia nescio li ominem. EP continuo gallus iantavit. Et
50쪽
rememoratiis est Petrus verbi Iesu, dicentis ei quia priusquam gallus cantet, ter me negabis. Et egressus oras
amarissime sevit. Φ Abundantius cons derantes Petri negationem' dicimus, quoniam nemo' potest dicere Dominum Iesum, nisi in Spiritu sancto, sicut Paulus nos docet. Et , nondum erat Ounc in om nibus
MSpiritus sanctus, quoniam Jesus nondum fuerat honoriscatus, sicut dicit Oannes Propterea non erat possibile, neque illum talem Petrum tuti Jesum confiteri; nec tamen erat reprehendendus non confitens Jesum: quoniam ad constentes dicitur: ,non' estis vos, qui loquimini, sed spiritius Patris vestri, qui loqititur in vobis. Non autem, cum sit potens spiritus ille Patris nostri loqui in nobis, et cum in nostra sit otestate locum dare in nobis Spiritu sancto, et non diabolo, si denegaverimus, excusationem ullam si habebimus. Forsitan autem et quicunque est in atrio Caiphae, principis sacerdotum, non potest coras teri Dominum Jesum, nisi uerit egressus ex atrio ejus, et foris suerit sactus ab omni doctrina contraria Iesu. Nam qui illic sunt, udaicas tradunt traditiones, et non Secundum voluntates Scripturamim, sed secundum mandata hominum et Octrinas. Considera enim, quoniam Petrus foris sedens ab Iesu segregatus, et in atrio principis constitutus, coram omnibus Jesum denegavit et iterum vice secunda similiter non extra ianuam foris factus, sed volens exire, nondum autem egressias anuam, denegavit. Sed et tertia vice, quando qui stabant in Mss ploravit. R. R. male in textu γ Mnegotiationem; idem tamen
ss M. et B in textu Mullam habemus, in tamen in notis: Ia ullam habebimus.