장음표시 사용
81쪽
131. ,Tunc' crucifixerunt eum eo duos atrono , spum a dextris, et unum a sinistris. Crucifixus inter latrones Dominus sicut ipsi latrones, implevit prophetiam dicenter de se Met cum iniquis deputatus est. Eti si videre discipulos ejus testimonium dantes culturae Dei,
tuae per eum est introducta, cum iniquis reputari, et cum iis crucifigi aut passiones reliquas sustinere, sicut et illi. Mundus enim, et spiAtus qui in eo est, SummoS semper Persequitur viros, et uni malitiae quidem summos propter utilitatem multorum, summos autem virtutis, quoniam non est dignus mundus iste iis, qui non considerant quae videntur, sed quae non videntur et contem- Irunt cum, sicut et olim sancti ambulantes in melotis, )et in pellibus caprinis ), egentes, afflicti, in desertis serantes, in montibus, et in speluncis, et in foveis terrae, quorum non erat dignus mundus.132. Transeuntes ε autem blasphemabant eum, moventes capita sua, et dicentes: Vah, qui destruebas temi, tum, et in triduo reaedificabas ' Libera te ipsum. Si Filius Dei es, descende de cruce. Similiter et principes sacerdotum, deludentes eum cum scribis, et senioribus, et Pharisaeis, dieebant: alios salvos fecit, se ipsum non potest salvum facere. Si ipse est rex Israel, descendat nunc de cruce, et credimus illi. Considit in Deum, liberabit nunc eum si vult dixit enim, quia Filius Dei sum. Nemo stans Jesum blasphemat, neque recte incedens. Transeuntes enim blasphemabant eum, et sicut in Graeco habetur: 7 praetereuntes, qui etiam macerie vineae dis-
ε Desunt verba secaprinis, egentes, , in montibus, in textu edd. M. et .. R. tamen in notis Iss. etc.
' IIss illud reaedificabas. R. 7 Εd M. I. itemq. d. Ruaei habet. - Cis. Matth.
82쪽
soluta a Deo Indemiant eos, qui remanserunt. Scriptum est enim: ut in qu d posuisti maceriem ejus, et vindem an eam omnes qui praetereunt viam 3 Quamdiu ergo quis non praeterivit viam, neque declinavit a via, aut ' stans dicere potest de Deo: statuisti supra petram pedes meos, non blasphema Iesum. Si autem ceciderit, aut praeterierit, vel transierit, vel declinaverit, tunc eum blasphemat. Sicut adhuc qui in mala opera ceciderunt, et sicut qui dereliquerunt si terminos aeternos, et iam ecclesiae coelestis, et fluctuantur, et circumferuntur ab ' omni vetito doctrinae in fallacia hominum, in astutia ad remedium erroris. Omnes enim haereses Praetereuntes et declinantes esse si quis dixerit, non Peccabit, propterea quod et ipsi inter praetereuntes habentur, et blasphemant Iesum, non habentes caput firmum,
sed moventes ipsum sursum et deorsum quonIam non sunt prudentes, ne habent oculos suos in capite suo,
quo habere debuerant Ecclesiaste dicente: sapientis' oculi in capite eius sunt. Praetereuntium ergo et declinantium opus est Iesum blasphemare Filium Dei, quia ,, nemo ' in spiritu loquens, dicit anathema esu. versi autem blasphemantium ei mones habentur, quorum unum est blasphemum, quod dicitur ab iis, qui non intelligunt, nec audiunt quae dicuntur, nec de quibus assir-Triant; Iesus en in dixit: solvite δ' templum hoc, et ego
δ Deest aut in ed. M. I. itemq. in textu ed. B.,
- M. et R. in textu se et non etc., in tamen In no
83쪽
in triduo suscitabo illud. Praetereuntes autem, quasi falsi testes, contra Jesum dicebant, quod non erat dictum de eo, appetentes eum vali, in qui destruit templum Dei, et in triduo reaedificat illud. Non enim ipse destruit templum, sed quod alii destruunt ipse aedificat, sive tem-Ρlum prodrium corporis, quod a Judaeis fuerat traditum
morti, sive templum testium suorum, et omnium, qui 1abuerunt verbum Dei in se, et ex insidiis impiorum propter ictatem mortui sunt. Venit δ enim liora, quando omnes, qui in monumentis sunt, audient vocem Filii Dei, et resurgent. Et non solum in eo, quod dicebant: ,, qui ' destruit templum, mentiti sunt, sed etiam illud quod dixerunt: et ego in triduo reaedificabo ipsum. Nec enit dixit reaedificaturum se templum, sed suscitaturumq). Sermo enim aedificationis non ostendit subita- Deum opus, suscitationis autem Ostendit. Et qui quidem deridebant, dicebant: salvas te ipsum Ipse autem accipiens virtutem a Patre, et hoc secit, et amplius cunctis enim capientibus verbum suum, salutem suam ostendit. Et illi quidem deridentes dicebant: si Filius Dei
es, descende de cruce: ipse autem Filium Dei se deridentibus quidem non ostendebat, ostendit autem credentibus sibi, postquam dispensavit quae oportebat eum dispensare in tribus illis diebus, postquam descendens ad inferos mortificatus' corpore, vivificatus autem in spiritu, spiritibus, qui erant in carcere, praedicavit quod non crediderant aliquando, quando exspectabatur patientia Dei in diebus Noe, cum sabricaretur arca, in qua Pauci, id est, meto animae, sunt salvati per aquam. Et non
LM. et B in textu γ ,resuscitaturum, in tamen in
84쪽
M UR1GENis N MATTHAEUM est derelIctus illic, Icut ipse dicebat: quoniam non
derelinques animam meam in inferno. Oportebat autem eum et adscendere ad proprium Patrem et Deum, ut adscendens in altum captive captivitatem, et accipiat dona in homines, et post haec ostendat se sortiorem morte, dicens ad eam: ubi cst, mors, aculeus tuusῖ Similiter autem caeteris Praetereuntibus, et blasphemantibus eum, principes quoque sacerdotum et scribae praetereuntes, et ipsi dicebant ad eum, victi virtutibia et ante gestis ab eo: alios φ salvos fecit, se ipsum salvum facere non potest: videlicet non credentes, quoniam qui alios salvare potuit, multo amplius poterat et scipsum salvare et promittebant se credituros in eum, quasi in regem Israel, si descendens a cruce videretur ab iis. Ipse autem non curabat indignum aliquid agere propter derisionis iniuriam, et facere, quod dicebatur ab iis
133. ,Id si apsum . autem et latrones, qu crucifixi erant cum eo improperabant ei. Et apud Joannena, sicut potuimus, exposuimus de duobus latronibus, qui suerunt crucifixi cum Christo, qui secundum Matthaeum quidem et Marcum improperaverunt ei ambo in cruce se- eundum Lucam autem dicentem, quoniam unus de pendentibus latronibus blasphemabat, dicens: si y tu es Christus, salva te ipsum et nos. Respondens autem alter increpabat eum, dicens: non times tu Deum, quod in eadem damnatione es Et nos quidem iuste, nam condigna factis recipimus iste autem nihil mali fecit. Et dicebat ad Jesum: memento mei, cum veneris in regnum
85쪽
COMMENTARIORUM SED . Ituum. Respondens autem Jesus dixit ad eum, qui Increpavetat blasphemantem: Ameny dico tibi hodie mecumeris in paradiso. Conveniens ergo est, ut in primis quidem ambo latrones intelligantur Dominum blasphemasse,
post hoc autem unum e iis conversiam esse, et credi
disse tractantem apud se ipsum de ' his miraculis, quae audiebat sacta ab eo sorsitan autem et videns conversionem at ris, et tenebras cri insuetas, et non sicut fieri frequenter solebant. Aut ne sorte, sicut et illic diximus, alii sunt hi duo latrones, ex quibus unus blasphemabat eum, et alii suerunt illi duo latrones, qui ambo blasphem aiunt. Sed ille latro, qui salvatus est, potest esse mysterium eorum, qui post multas iniquitates crediderunt in Christum, ct dixerunt Christo confixi sumus et On- figurati in morte Christi et semper dicunt Filio Dei:
memor est nostri, cum veneris in regnum tuum et ideo in Paradis sunt cum ipso. 134. ,Αε sexta autem hora tenebrae factae sunt super universam terram usque ad horam Donam. Ad β Iiunc textum quidam calumniantur evangelicam veritatem, dicentes, quomodo secundum teΣtum Potest esse verum, quod dicitur, quia factae sunt tenebrae super omnem terram a sexta Ora usque ad nonam, quod factum nulla
refert historia Et dicunt, quia sicut solet fieri in solis defectione, sic acta est tunc defectio solis. Desectio autem solis a saeculo semper fuit in suo tempore facta. Sed desectio solis, quae secundum consuetudinem temporum ita currentium fieri solet, non in alio dempore sit,
DLuc. XXIII, 3. a Dee, si de cin ed. m. I., itemq. in textu ed. B.;
B in notis Alss et de etc. . Desunt verba: ex quibus et alii cilli duo latrones, cin textu edd. M. et R. R. tam in noti: Mos etc.
- mss: Ab hoc textu quidam etc. B. 4
86쪽
nisi In conventu sol Is et lunae, quando luna subtus currens solis impedit radios occurrens ei, et Occursu sunIlimen ejus obtundit. In tempore autem, quo Passus est Christus, manifestum est quoniam conventus non erat lunae ad solem, quoniam tempus erat Paschale, quod consuetudinis est agere, quando luna solis lenitudinem habet, et in tota est nocte. Quomodo ergo poterat fieri desectio solis, cum luna esset plena, et plenitudinem soli shaberet Quidani alitem credent uiti volentes defensionem aliquam introducere contra haec, angustiati sermonibus profitent lini talia, ita dixerunt: si nullum rodigium nox iam factum fuisset in tempore passionis Christi, sed omnia secundit consuetudinem, crederetur seCUndum consuetudinem acta fuisse illa desectio soliis. Nunc autem Cum Constet, caetera prodigia, quae tunc acta sunt, non secutidum consuetudinem facta sitisse, sed nova et Dadmiranda: nam et ,velum templi scissum est iii
duas partes, a Sursum usque deorsum, et terra Contremuit, et Petrae diruptae sunt, et monumenta aperta sunt, et multa corpora dormientium sanctorum resurrexerunt: manifestum est, quoniam et illa desectio solis, consequenter secundum caetera Prodigia, nova contra consuetudinem
facta est. Item adversus haec ,silii β saeculi hujus, miti seprudentiores sunt filiis lucis in sua generatione, talia di-Cunt: Pone, quia extra consuetudinem facta est illa defect o solis in tempore non antiquo sub principatu Romanorum, ita ut tenebrae serent super Omnem terram usque ad horam nonam quomodo hoc actum tam mirabile nemo Graecomam, nemo Barbarorum factum cori Φ Ed Bua ei occurrentes ei.
DB solus in textu Quas, idem tamen hi notis se Iss: Quidam. Edd. Ierlini et miranda.
87쪽
COMMENTARIORUM SERIEs. 53 scripsit in tempore illo, maxime qui Chronica conscri-Pserunt, et notaverunt sicubi tale aliquid novum laetum est aliquando, sed soli hoc scripserunt vestri auctores ZEt Phlegon quidem in Chronicis suis scripsit, in principatu Tiberii Caesaris iactum, sed non significavit in una plena hoc factum. Vide ergo nisi Φ sortis est obiectio
haec, et Potens movere omnem hominem sapientem, qui ite illis dicentibus, nec istis scribentibus consentit, sed omnia cum ratione et iudici audit. Et non est quidem duriarn, quod unusquisque fidelium, qui credit quidem, non tam cri cum ratione, et cum iudicio credit, ut ita sit constans in fide, ut etsi mille crimina objiciant contra evangelicam idem volentes destruere fidem nostram, ut in nulla arte eorum commoveatur sermonibus, qui singentes se credere Scripturis evangelicis, per occasionem unius aut alterius quaestionis aut dissicilis, aut sorte et ' indissolubilis, adversantes Scripturis festinant idem Christi et g Evangeliorum ejus tollere de anima nostra, introduceutes quasdam mirabiles res, et mirabilia Dei virtute consummata ad saeculares quasdam Consuetudines ratisset, volentes Judicavi igitur bonum, ut accipiens honum Propositum eorum, qui in fide constantes esse desiderant, solutiones criminationum eorum , in quantum,nili ex Deo est virtus, inveniam Pr evangelica veritate ut deles ou solum fide simplici, sed etiam ratione fidei mutilantur in Tide Dicimus ergo quod si
in Ed nuaei De. R. solus in textu Asingens, ridem tamen in notis: seMss fingentes. Deest et citi textu ed. R. idem tamen in notis:
R. Olus in textu siet evangelicorum, idem tamen in notis: lege Et υangeliorum.
Φ Mss pro vangelii veritatc. R. si is, quoniam. R.
88쪽
Matthaeus et Marcus non dixerunt, desectionem solis tunc factam suisse, sed neque Lucas, secundum pleraque exemplaria habentia sic: ,eth erat hora fere sexta, et tenebrae factae Sunt super Omnem terram iisque ad ioram Donam, et obscuratus est sol. In quibusdam autem exemplaribus non habetur: tenebrae factae sunt, et obseuratus est sol: sed ita: tenebrae actae sunt super Omnem terram sole deficiente. Et forsitan ausi is est aliquis, quasi manifestius aliqii id dicere volens, pro iset obseu Tatus est sol, ponere: deficiente sole, existimans quod non aliter potuissent fieri tenebrae, nisi sole deficiente. Puto autem magis quod insidiatores ecclesiae Christi mutaverunt lio verbum, itoniam tenebrae factae sunt sole desciente, is verisimiliter Evangelia argui possint Secundum adinventiones volentium arguere ea Arbitror ergo, Sicut caetera signa, quae facta sunt in δ passione Ipsi iis, in Ierusalem tantummodo sacta sunt, sic et tenebrae tantummodo super omnem terram Iudaeam 3 sunt saetae usque ad horam nonam. Quae autem dico, in Ierusalem tantummodo haec facta sunt quod velum templi scissum est, quod terra contremuit, quod Petrae diruptae sunt, quod monumenta pei ta sunt. Nec enim extra Judaeam petrae diruptae sunt, aut monumenta aperta sunt alia, nisi ea tantum, quae in Ierusalem erant, aut sorte in terra Iudaea. Nec alia terra tremuit tunc, nisi terra erusalem; nec enim resertur alicubi, quod Omne elementum terrae tremuerit in tempore illo, ut sentirenti verbi gratia, et qui in Aethiopia erant, ct in India, ct in Scythia quod si factum fuisset, sine dubio n- veniretur in historiis inliquibus aeorum, qui in Chronici,
Φ Lite. XXIII, 11 45 ss quoniam. R. y R. solus in textu hin passionem, ridem tamen in
89쪽
scripserunt nova aliqua acta Sicut ergo quod IcItur: Murra contremuit, resertur ad terram erusalem, aut si latius voluerit quis extendere, ad terram Iudaeam: sic et tenebrae β factae sunt ab hora sexta usque ad
nouam super Omnem terram, intellige quod super O- nnem terram Iudaeam sunt factae, aut certe super Jerusalem tantum. Sic ergo iii intelligit, sine culpa intelligit, ii non magnitudinem miraculi ostendere volens, incidati risum sapientium saeculi huius, et magis infidelitatem in i ominibus sapientibus operetur, quam idem. D cit. utem aliquis contra haec si non ex desectione solis fa-Ctae sunt tenebrae tunc super Omnem terram Iudaeam, et Ierusalem, sed ex altera causa, Ostende causam. Cui alia respondemus primum quidem, quod omnino Evangelistae nec nominaverunt solem in isto loco, sed tantum Iuta tenebrae factae sunt super Omnem terram. Si ergo tenebrae factae sunt super omnem terram sole non O- ni nato, sine dubio consequens est intelligere quasdam te-liebrosissinias nubes, et sorte non unam, sed multas et itiniores concurr sse super terram Iudaeam et Jerusalem, id cooperiendos ad Os solis, et ideo profundae actae sunt tenebrae a sexta hora usque ad nouam. Quomodo
aute, factae si sunt in tali Ioco diximus, ' ne sorte et tenebrae alpabiles in Aegypto ' hoc modo saetae' sue, uti tribus diebus, non ex solis desectione, sive autem
Iss sic resertur etc. R. Item d. M. I. - Maith. XXVII, 45 mss. omittunt: Sunt. B. k R. solus in textu secnim, idem tamen in notis:
si Mss lacti sumus. R. 7 B in notis: sorte dicimus ' Edd. M. et . ita Aegyptum. Cn. Exod X, 22 23. ' Mss omittunt sactac. R.
90쪽
ex eo, quod nubes tenebrosae concurremant in unum, sive quod aer illic tunc spissior factus est super Aegyptios tantum. Omnibus enim filiis Israel, sicut testatur Scriptura fuerat lumen, in quibus fuerant commorati. Nam et impossibile est in solis desectione, quae sit ex Coti cursione' lunae ad solem, tribus diebus continuis seri tenebras et crederetur aliqua alia tenebrarum causa fuisse in empto, si vel nominatus fuisset sol, sive quasi Obscuratus in tempore illo nunc autem scriptura Exodi nihil aliud dicit, nisi iii Moses extendit manum suam in coelum, et factae sunt tenebrae, et caligo, et caetera, super omnem y terram Aen pti tribus diebus, et nemo vidit fratrem suum, neque surrexit aliquis de lecto suo tribus diebus. Quod autem dico super Omnem terram Judaeam vel Jerusalem, ut non Omne elementum terrae intelligamus, illud est argiumentiam, quod scriptum est in tertio libro Regnoriim, ubi Abdias dispensator Achab di xit Eliae siquid Φ peccavi, quia dedisti servum tuum in manus Achab, ut mortificet me Vivit Deus tuus, si est gens aut regnum, ubi non misit Dominus meus quaerere te, et dixi: Non est et combussit regnum et regiones eius, quoniam non invenit' te. Quis enim tam lapideus sit legens ista, ut existimet, quoniam rex Israel Achab in omnem gentem mundi, et in omne regnum orbis terrae misit quaerens liam, et combussit ubicunque dierum est: non est Elias Sed sine dubio exaggeratorie ' dicta sunt illa, ostendentia quod ' satis eum quae- Mss concursu. R. Exod X, 21 - 23. δ M. et R. in textu istolam, tamen in notis :
β R. solus in textu seinveniat, ridem tamen in notis: Mss et .