장음표시 사용
171쪽
ill en II noch niet gestet is, in et volgende
172쪽
Veritas vel firmatio vel negatio rei cujusdani est quae cum illa re convenit. Falsitas vel assirmatio vel negatio est rei quae illa cuuire non convenit.
Cum vero hoc illud ve assirmare vel negare veri cogitandi modi sint, inter veram salsamque deam nihil aliud in
teresse videtur , quam unam eum re convenire, alteram non convenire neque ea itaque nisi ratione, O vero laeto
differre. Quod si ita esset, rogari posset quidnam commodi damnive utraque sua sive veritate sive falsitate habeat Atque etiam, quomodo utraque Ogno Scet Suam perceptionem Sive ideam magis quam alterius cum rebus conventuram et denique unde procedat, unum nec vero alterum errare Ad quod reSpondebimus res clarissimas non e Solummodo sed etiam falsitatem indicare ita ut magna esset Stultitia rogare, quomodo earum conscii esse possemus cum enim claris Simae dicantur, nullam certe alia evidentia esse potest, qua illuStrari possent. Ut vero veritas sui ipsius atque etiam falsitatis index est, salsitas e contrario nunquam per e manifeStari Stendique potest quare is qui veritatem habet dubitare nequit eam se habere cum e contrario ille, qui in salsitate vel errore est, opinari potest se veritatem habere uti aliquis omni an putare quidem potest, Se Vigilare, non vero qui vigilat putare Se omniari. Quo dicto aliquo modo explicatur quod dicebamus, Deum veritatem Seu veritatem Deum SSe. Quod ad causam, cur unus veritatis magis quam alter conscius Sit, hoc inde procedit quod assirmationis vel negationis idea, quae cum rei natura omnino convenit, tu priore
174쪽
tanto plus essentiae habeat. Ad quod melius intelligendum
animadvertendum est, τὸ intelligere quanquam vocabulum liocce aliter sonat puram pasSionem Sse hoe est mentem OStram ea ratione mutari ut alios cogitandi modo nanci Seatur, quOSque antea non habebat itaque si aliquis cum totum eum Objectum affecit, talem formam sive modum cogitandi acquirat clarum est eum alium
Omnino perceptionem Ormae sive qualitatis illius objecti adipisci, quam alius qui tot non habuerit causas, atque igitur ad illud assirmandum vel negandum alio et leviore actu quippe parva vel minore augmentatione ejus conscius movetur. Unde persectio cernitur alicujus, qui in veritate est, qua differt ab eo qui extra eam est cum enim unus facile, alter vero non facile mutetur, Sequitur unum plus constantiae essentiaeque habere quam alterum uti etiam illi cogitandi modi, qui cum rebus conveniunt, quia plureScausas habuere, plus constantiae et essentiae in se habent: et quia ab omni parte cum re conveniunt, impossibile est. ut ullo tempore aliter a re assici possint vel mutationem pati, quia jam antea vidimus rei alicujus essentiam im nautabilem esse quae Omnia in salsitate locum non habent. Quo dicto praecedenti quaestioni Satis responsum erit.
176쪽
Cum quid bonum malumque verum salsumque sit cognoverimus atque in qua re hominis persecti valetudo consistat. tempus jam erit ad nostram ipsorum inquisitionem transeundi, videndique num ad talem valetudinem liberi an necessarii
Ad quod necesse est, inquirere quid apud eos qui voluntatem ponunt, Voluntas sit et qua in re a Cupiditate disserat. Cupiditatem dicimus illam inclinationem mentis, quam habet in illud quod bonum ducit ita ut inde sequatur quod priusquam cupiditas nostra externe ad aliquid tendat in nobis conclusio facta sit tale quid bonum esse. Quae assirmatio igitur vel generaliter Sumta, potentia anfirmandi et negandi Voluntas nominatur ).Jam igitur videndum, num assirmatio ista libere an necessario a nobis fiat, hoc est num aliquid de aliqua re
assirmemus Sive negemus nulla OS Xterna cogente ausa jam vero a nobis demonstratum est, rem a Se ipsa non explicatam, cujusque existentia ad ejuS SSentiam non pertineat, necessario causam Xternam habere debere, causam-1 Voluntas, pro tarmatione sumta, Sive decisio, eo a vera dedissert, quod ad illud etiam se extendat, quod non vere bi)num St, idque ideo quia persuasi non talis est, ut clare videatur rem non aliter esse posse ut hae omnia in vera de ita sunt et esse debent, quia ex ea non nisi boni appetitus proveniunt. Ab opinione vero in eo differt, quod aliquando insallibilis certaque esse posset quod in opinione, quae conjiciendo et Opinando constat, locum non habet. Ita ut fides vocari posset, quoad certa esset, Opinio autem quoad errori subjecta.
177쪽
178쪽
que quae aliquid producere debet, loe necesSario producere debere. Unde equitur etiam, O illud ve particu lariter assirmare vel negare, ab aliqua Cata Su externa procedere debere i), neque illam cauSam liberam es Se OSSu.
I Certum est volitionum particularem causam externam liabere debere qua Sit, cum ad SSentiam ejus exiStentia non pertineat.
Si quis dicere vellet quod causae ejus essiciens dea non sit, sed ipsa voluntas , neque hane extra intellectum esse posse; quodque ergo voluntas indeterminate Sumta, uti et intellectus, non rationis sed realoen sit respondeo, ubi attente illam considero, me nihil reale illi attri. buere posse. Si vero ita, attamen concedere debes, volitionem volun fatis osse modificationem, uti deae modi intellectus Sunt intellectus igitur et voluntas variae et realiter a se disserentes SubStantiae sunt substantia enim, non vero moduS, modificatur. Si vero mens utramque illam substantiam dirigit, jam igitur tertia erit substantia; quae omnia tam confusa sunt, ut imposSibile sit claram di Stin tamque eorum haberoiddam. Cum enim deae non sint in voluntate Sed in intellectu, se eundum illam regulam quod unius Substantiae modus in niterius transtro nequeas, in voluntate amor oriri nequit contradictioni enim so implicat aliquid velle, cujus rei dea non in potestate volente sit. Si vero dicis voluntatem, propter unionem quam cum intellectu habet, otiam percipere quod intellectu concipit, atque ita etiam amare; notetur, praeterquam qu0d O percipere modus etiam intelligendi sit,
secundum praecedentia, etiam si talis corporis mentisque uni adesset, illam in voluntate esse non posse. Posito enim quod corpus cum mento unitum sit secundum communem philosophorum prop0Sitionem, nunquam tamen corpus percipit neque mens extenditur.
Si vero dicis mentem et intellectum et voluntatem dirigere hoc non
180쪽
Quod quibusdam sorte non satisfaciet, intellectum qui
occupare solent in entibus rationis, tamquam rebus particularibus in natura vere existentibus, quique ita eri rationi non tale, vero ens reale labent, seque ipsi igitur quarundam rerum causam ponunt ut in eo, de quo loquimur,
saepe fit. Cum enim homines jam lianc jam illam volitionem habeant, in mente inde modum generalem ponunt, quam voluntatem Oeant, eadem ratione qua ex hoc illoque homine deam homini essiciant. Quando igitur quaeritur, cur homines hoc illud ve velint, respondetur: quia voluntatem habent. Cum vero voluntas uti diximus, distincta in , hae cillave volitione. non nisi Modus quidam
solum intelligi nequit, sed et tibi contrarium est, quia eo negare videriS voluntatem liberam 8Se. Ut quidem finem laciam, quanquam non libet omnia addueere quae contra propositionem substantiae creatae habeo, breviter tantum S tendam, voluntatis libertatem nullo modo convenire cum illa continua creatione quam profitentur; cum enim in Deo poStulatur eadem actio ad rem tu esse conservandum, ac ad creandum, neque aliter res Vel momentum quidem existere posset; non igitur rei causale quid attribui potest, quippe quae potentiam non habens e con SerVandi, multo minus a se aliquid producere possit. Si igitur dicis mentem volitis ne a Se ipsa producere, rogo quanam potentia hoc fiat non ea quae fuit, haec enim non amplius adest; neque ea, quam modo habet, nullam enim habet qua vel mininum momentum existere vel durare posset, quia continuo creatur. Cum igitur nulla res Sit, quandam O-tentiam in Se habens se ipsam conservandi aliquidve producendi, nihil restat quam concludere Deum Solum omnium rerum cauSam agentem esse et esse debere, atque omnes volitiones ab eo solo determinari.