장음표시 사용
182쪽
i. c. en rationis , non vero iis reale sit, nihil ab ea caii Sari
potest: nam ex nihilo nihil fit. Neque igitur rogandum
utrum libera Sit necne. Ut autem percipiamus num iii liae illave particularis Volitione i. e. assirmatione, vel negatione. liberi simus necne, meminisse tantum oportet, το intelligere puram esse passionem, id St rerum essentiae existentiaeque
in mente perceptionem ita ut nunquam ipsi de re aliquid assirmemus Vel negemus, ipsa vero Sit res quae aliquid do se in nobis assirmet vel neget. Et quamquam nonnulli fortasse hoc concedere nolint. quippe quibus videatur Se aliud quid de re affirmare vel negare posse quam cuju de re conscii sitit hoc tantum inde procedit, quod discrimen non faciant inter deam rei in mente et verba quibus illa exprimitur. Verum quidem est quando rationes adsunt quae ad illud nos movent nos aliis, sive verbis sive aliis instrumentis, de re aliud indicare
quam cujus conscii SumuS: Unquam vero neque verbi nec aliis quibusdam instrumentis, essiciemus, ut de rebus aliter sentiamus quam facimus quod omnibus clarum est, qui omnino extra verborum Vel aliorum ignorum usum ad intellectum suum solum attendunt.
Cui nonnulli fortasse contradicere OSSent, quod nisi nOStantumque re sit quae de Se affirmat negatque, nil ergo assirmari vel negari possit nisi quod cum re eonveniat. neque igitur salsitatem existere quae enim in e consistat. ut aliquid de re affirmetur vel negetur quod eum re non
184쪽
convenias i. e. quod res de se non assirmet vel neget. Censeo vero quod ubi bene attendimus ad illud quod de veritate et salsitate diximus huic objectioni satis res l)onsum esSe videamus : diximus enim objectum causam esse illius quod affirmatur vel negatur si in vorum vel salsum falsitas
enim inde oritur, quod aliquid de objecto percipi 'ntes imagino mur ad totum objectum hoc pertinere quod plerumque debilibus in animis locum habet, qui levi objecti actione facile modum ejus vel ideam in se suscipiant, praeter quod in iis nulla est assirmatio vel negatio. Objici denique etiam nobi posSet, multa ESSe re quas
volumus nolumuSque, uti V. c. aliquid de re assirmare vel non assirmare, veritatem dicere vel non dicere, te. Oevero inde procedit, quod cupiditas non satis a voluntate distinguatur. Quamquam enim utraque assirmatio negatiove rei sit, in illo disserunt quod postrema nullo re Speetu. prima vero respectu boni malive dicatur, quod in re consideratur: ita ut Cupiditas, etiam post assirmationem et negationem , quam de re fecimus, permaneat, ad illud seil. obtinendum, quod experti sumus vel assirmavimus bonum esse ita ut voluntas quidem sine cupiditate . nec Vero Cupiditas sine voluntate SSe OSSit. Omnes actiones igitur de quibus supra diximuS, quippo quae a ratione sub boni specie fiant sive mali impediantur. appetitu tantum . quae cupiditas vocatur, nullo Vero modo. nisi valde improprie voluntatis nomine comprehendi pos
186쪽
1 si DISCRIMINE INTER VOLUNTATI, NI Er CUPIDITATEM.
Cum jam clarum sit nos assirmandi vel negandi voluntatem non habere, videamus verum justumque discrimen voluntatem inter et cupiditatem, sive quidnam illa a Latinis ita vocata , Voluntas proprie Sit. Ex Aristotelis descriptione cupiditas videtur genus e Sse duas comprehendens forma dicit enim voluntatem illum esse appetitum quem habent ad bonum vel specie boni unde mihi videtur per Cupiditatem omnes appetitus Sive bonos sive malos intelligere. Quando vero appetitus in solum bonum Sive sub specie boni est, illam voluntatem nominat vel bonum
si vero malus in malum e St. Voluptatem vel malam voluntatem nominat. Ita ut mentis appetitus non sit aliquid amrmandi vel negandi, sed appetitus tantum aliquid sub pecie boni acquirendi, malique vitandi. Jam igitur restat inquirendum, num Cupiditas illa libera sit neo ne Praeter id quod jam diximus, cupiditatem a rerum dea pendere, et, intelligere externam causam ha here debere , meminisse oportet id quoque quod de voluntate diximuS. Multi homines, etsi bene videant cognitionem quam varii S de rebus habent, medium esse quo appetitus eorum ab uno ad alterum transeat, non tamen animadvertunt quid illud esse possit, quod appetitum ita de uno ad alterum trahat. NOS vero , S demonstremus appetitum huncce apud nos non liberum SSe,
188쪽
ot quid iliud sit ab uno ad alterum transire trahique, puerum imagina bini ur, qui prima vico ad alicujus rei perceptionem perveniat ex gr. tintinnabulum ei exhibeo, quod auribus ejus gratum esssiciens sonum . appetitum sui ei injicit vide jam num omittere possit appetitum cupiditatemve liabere ΤAssirmantem te rogo , qua de causa non quidem aliqua re quam melius cognoseit, quia Solum est quod cognoscat nec etiam quia malum ei sit, nihil aliud enim cognoscit, et grata illa perceptio optima est quae unquam ei acciderit. Habebit autem fortasse libertatem appetitum quem habet seponendi: unde igitur Sequeretur appetitum illum in nobis sine libertate
nostra in ei per quidem posse attamen nos libertatem in nobis habere eum amovendi. Haec vero libertas experimentum
non sustinet quid enim esset illud quod appetitum destrueret3 appetitus ipse Minime, profecto nihil enim est, quod ex propria sua natura de Structionem Suam quaerit quid igitur erit quod appetitum illum removeat nihil aliud sane, quam
quod et naturae ordine cursuque assiciatur ab aliqua re quae priore gratior St. Quamobrem, uti de voluntate tractantes diximus, voluntatum in hominibus nil aliud esse nisi hanc illamque volitionem ab hac illaque idea causatam: ita et cupiditas in eo non est praeter hunc illumve particularem appetitum. Ita ut, quando dicimus upiditatem liberam SSe hoe aeque valeat ac si diceremus hunc illumve appetitum causam Sui esse, h. e. antequam e SSet ut e S Setos cisse. Quod ipsa est absurditas, nee locum habere potest Cupiditas igitur, generaliter sumta, dum nihil aliud
190쪽
sit nisi ab io illove appetitu abstracta, neque praeterea
in natura realiter existens, nihil etiarn, tanquam tale . causare poteSt.
Cum viderimus hominem, quippe totius a qua pendet regiturque naturae partem, ex Se pS ad Salutem valetudinemque Suam nihil essicere posse videamus jam quaena inutilitates ex hisce propositionibus nobis profluant et hoc eo magis, quia non dubitamus quin quibuSdam noti parum displiciturae Sint. Primo sequitur inde, quod ab illo quod perfectissimum est, ita pendeamus, ut tanquam Otiu i. e. ejus parS. nostrum etiam adhibeamus ad essicienda tot bene ordinata et perfecta Opera quae ab eo pendeant, inde dico sequiturno Vere famulos, imo Servos Dei esse maximamque nostram esse perfectionem, hoc nece8Sari eSSe.
semido etiam haec cognitio essicit, ut, praecipua aliquare peraeta, de ea non Superbiamus quae Superbia causa Stiat, aliquid magni nos reputantes et quasi nihilo amplius egentes, SiStamus ubi jam Sumus quod directe pugnat cum perfectione nostra, in eo consistente, quod Semper progredi conari debemus): sed e contrario omnia quae agimus Deo contribuamus, quippe qui prima solaque cauSa Si omnium quae agi mii essieimusque.