Opera quae supersunt omnia

212쪽

subeunt. Quae tristitia causatur ab amore et unione quam habet cum corpore. IIo ita esse, lacile inde deducitur, quod tristitiae isti alterutro liorum modorum remediari O-test vel I. spirituum in priorem formam re S litutione, i. e. liberando eam ab isto dolore vel II bonis rationibus ei

persuadendo ut corpore non amplius utatur. Quorum primum, pro tempore tantum valet et relapsui obnoxium est: alterum aeternum, Substantiale et immutabile St. Secundo quia videmu mentem, quamquam eum Orpore nullam communionem habeat, essicere tamen posse, ut Spiritus, qui in unam partem eam movissent, jam in alteram eam moveant quare essicere etiam non pos Set, ut corpus omnino quiete Se habens se movere inciperet uti etiam quare ne alia etiam corpora motum jam habentia movere posset quorsum velit 3

Ad quod nobis dicendum ejus memoribus, quod antea de re cogitante diximus, dissicultatem illam admodum facile tolli

posse. Dicebamu enim naturam , etsi varia attributa habeat, unum tamen ens esse ), de quo omnia haecce attributatatur, adatque in aliud quid quo intellectus magis contentatur. Hoc vero immediata actio vini in mentem esse nequit, et nonnisi actio vini in spiritus est.1 Nulla igitur dissicultas est, quomodo unus ille modus, qui ab altero infinite differt, in altero operetur tanquam totius nempe par est, quia

men nunquam in corpore, nee corpus in mente, fuit.

Clarum enim est in homine, cum esse inceperit, nulla aliud dari attributa nisi quae antea erant in natura et quia e tali corpore consistit

214쪽

dicantur: uti etiam et rem cogitantem unicam tantum in natura esse, quae in infinitis deis expressa sit secundum infinitas in natura res Corpore enim talem modum aequirente uti X. gr. Petri corpus, et alium rursus uti Pauli corpus, inde procedit, quod in re cogitante duae diversae ideae sint se idea corporis Petri, quae mentem Petri essicit et alia auli corporis idea quae Pauli essicit mentem. Res vero cogitans etri quidem corpus etri corporis idea movere poteSt, o Vero corporis auli de , quae tantum proprium Suum corpus movere queat, non ero aliud uti v. c. etri, neque igitur lapidem quiete se habentem mo- Vere pote Si cujus enim alia rursus idea in mente sit: ita ut nudum corpus omnino quiete se habens moveri possit aliquo cogitationis modo. zertio, quod clare tamen conspicere posse videmur, nos in corpore quandam quietem essicere posse postquam enim

cujus idea in re cogitante necessario dari debet, illaque idea necessario unita esse debet cum corpore, tute ponimus mentem ejus non aliam esse quam deam hancce hujus ejus corporis in re cogitante. Quia Ver corpus motus quietisque proportionem quandam habet, quae cor poribus externis generaliter mutatur, neque ulla mutatio fieri potest, nisi quae statim et in dea fiat inde pro dedit quod homines ideas habeant reflexivas. Dico vero quia proportionem motus quietisque habet, cum nulla in corpore fieri possit actio, nisi duo haec concurrant.

216쪽

spiritus nostros per aliquod tempus moverimus lassitudinem experimur, quae nihil aliud est quam quies in spiritibus a nobis essecta. Re Spondemus Vero, mentem hujus quietis causam quidem eSSe, non vero immediate, Sed eam aliis tantum corporibus illam causare quae necessario tantum quietis spiritibus motis communicent quantum motus ab iis accipiant. Ita ut ab omni parte clare pateat, in natura unum idemque motu S

CAPUT VICESIMUM PRIMUM.

Jam igitur videndum erit, unde procedat, quod interdum , quamquam rem bonam malam Ue SSe videamus, non tamen potentiam in nobi inveniamus, sive bonum faciendi sive omittendi malum, interdum vero inveniamus illam. Quod facile intelligere possumus animadvertente cauSa qua Sd opinione dedimus, dicente illam Omnium assectuum nostrorum causam ). Distebamus quidem eos esse vel ex auditu vel per experientiam. Quia illud quod in nobis experimur majorem potentiam in nos habet, quam quod extrinsecus nobis accidit sequitur rationem causam quidem esse OSSe1 Idom erit sive vocabulo opinionis sive passioni utamur utroque enim clarum est, cur nos eas quae experientae in nobis sunt, ratione vincere nequeamusa nihil enim aliud in nobis sunt nisi fruitio et unio inmediata cum re quadam quam bonam dudicamus; ratio 'utem etsi

218쪽

destructionis illarum opinionum, quas a solo auditu habemus et hoc quia ratio Obi non X trinsecus accedit: nullo vero modo earum qua per experientiam habemus. Ρossibilitas enim quam res ipsa nobis dat, seni per illa major St, quam ex altera aequirimus uti pass. 98 discrimen hocce notavimus, dicentes de ratiocinatione et declaro intellectu ex comparatione regulae de tribus. Plus enim possibilitatis in nobis est ex ipsa regula quam ex proportionis regula intellecta. Quare saepius diximus, unum amorem ab altero majore FStrui, ad excludendum inde cupiditatem ex ratiocinatione procedentem.

CAPUT VICESIMUM SECUNDUM.

DE VERA COGNITIONE. REGENERATIONE . ETC.

Quia sigitur ratio potentiam non habet nos ad valetudinem nostram ducendi, inquirendum re Stat, num quarta et aliquid meliust nobis ostendit, illo frui non lacit. Cum vero illud,

quo in nobis fruamur, vinci nequit per illud quo non fruamur quodque extra nos sit, victoria illa fieri debebit per aliquid quod potentius sit, quale erit ruitio vel unio immediata cum eo quod melius cognoscitur quam primum quod cum detur, victoria semper necessaria est. Fit etiam victoria illa fruitione mali alicujus quod majus cognoscitur Ono, quo fruebamur, quodque illud immediate sequitur. Hoc ver malum nouSemper necessario equi, experientia nos docet; nam, te vide supra.

220쪽

postrema cognitionis specie ad illam pervenire possimus. Diximus autem hanc cognitionis Speciem non prosluero ex

alia quadam re Sed ex immediata ipsius objecti intellectui manifestatione. Quod si objectum illud magnificens bonumque Sit, men neeeSSari cum e unitur, uti et de cor.

pore nostro diximus. Unde equitur cognitionem esse quae amorem causet. Ita ut Si illo modo Deum cognOSeanius. nos necessario cum pSo quippe qui se nonnisi tamquam optimum augustissimumque exhibere, neque a nobis cognosci possit unire debeamus. In quo Solo, ut jam dixitnus, beatitudo nostra consistit. Quibus verbis vero nullo modo dicere cupio, nos eum , qualis eSt Sive adaequate cognoscere debere, satis enim nobis est, eum, ut cum eo niamur, quodammodo cognoscere. Nam et illa, quam corporis habemus cognitio non ea est, ut illud cognoscamus quale est sive perfecte, et tamen qualis uni cum eo qualis ejus amori Cognitionem illam quartam quae Dei cognitio est, non ex alia re prostuere, sed immediatam es Se ex eo patet quod antea eum esse l. demon StraVimus omnis cognitionis causam: . quod per Se ipse tantum nee per aliam ullam rem cognoscitur 3 denique, quod a natura ea ratione cum Ouniti sumus, ut absque e nee existere nec concipi possimus. Unde clare sequitur nos eum non nisi immediate intelligere

plicare jam conabimur. Diximus antea nihil in natura esse posse cujus non dea in ejusdem rei mente daretur ); et quo res magis vel mi-

lx uno simul explicatur quod in parie priore dicebamus, intellectum