Opera quae supersunt omnia

72쪽

minus praecipue cincipi utituri ponimus quae ad agendum

eum movi SSut: tunc enim Jeu non SSet. Jam Vero quae Sti movetur, num Deus omne quod in

id ea rius Sit ut quod tam persecte agere OSSit, mittere posset, et num illud omittere in eo persectio sit. Dicimus, quia omnia quae fiunt a Deo aguntur, illa apud eum ita nece S Sario praede Stinata S Se debere, cum aliter mutabilis esset, quod magna in eo esset imperfectio et quod praedestinatio illa apud eum ab omni aeternitate 8Se debeat, in qua aeternitate nec ante nec post locum habet. Unde

Sequitur Deum intea res non aliter praede Stinare potui SSU, quam ab aeterno praedestinata sunt, et quod Deu nec titui Stam praedestinationem nec sine ea esse potuit. Porro Si

Deus aliquid omitteret, hoc proficisci deberet vel ex causa

in eo, vel e nuda causa si illud , necesse est eum id omittere debere si vero hoc, tunc necesse Si eum non omittere debere quod per se patet. Deinde est perfecti tu re re-ata S Se et a Deo esse: nam omnium imperiectionum maXima est non es Se et quia salus et persectio omnium S VO-luntas Dei, Deo hanc rem esse nolente, ejus Salu et perfecti in eo consisteret quod non esset quod sibi contradicit itaque negamus Deum omittere posse quod agit. Quod nonnulli pro calumnia et diminutione Dei habent: hoe vero inde Ortum, quod non bene capiunt, qua in re vera libertas consistat, quippe quae nullo modo uti putant in Osita sit ut aliquid agere vel omittere possimus sed in eo tantum vera libertas consistit, quod prima au Sa a nulla

alia re ire SS vel necessario coaeta, mola sua perlaetione

74쪽

Omnis persectionis causa sit quam ob rem. Si Deus illud

Omittere posset, non persectus esset: nam bonitu sacere vel

persectionem mittere possu in eo quod efficit locum in illo habere nequit cum desectum includat. Quod igitur

Deus Sola causa libera i . non solum patet ex eo quod diximus, sed etiam inde, quod extra eum cauS DX terna non it quae eum cogere vel premere OSSet quae omnia in rebus creatis non ita locum habent. Econtra dicitur quidem bonum eo Sol bonum SSe,

quod Deus illud velit, et Deum igitur esstcere posse malum

bonum fieri. De autem aeque valet ac si dicerem. Deum Deum esse quia velit Deum SSe, et ita OSSe non SSe

Deum quod ipsa est absurditas. orro si homines aliquid faciunt et rogantur cur ita faciant, reSponsio est: quia justitia ita exigit. Si iterum rogatur cur justitia, vel Otius causa prima omnium quae justa sint, ista exigat respondetur: quia ipsa justitia ita vult. Sed, precor justitiane omittere posset justa esse Nullo modo, tunc enim non amplius justitia esse posset. Et quamquam illi, qui dicunt Deum omnia quae agit eo agere quod in se ipsis bona Sint, putabunt fortasse se nobiscum non differre: procul tamen abest, cum aliquid bonum adesse dicant, cui obligatus vel obductus esset, quippe causa desiderioque quod hoc bonum illudque rursus justum Sit. Deinde quaestio oritur, num Deus, etsi omnia ab eo alio modo creata suerint et ab aeterno aliter disposita et praedes-

76쪽

tinata quam sunt, aeque tersectus esses 3 Ad quod respondeatur quod, Si natura ab omni aeternitate alio modo creata esset quam nune reuia est, tune e eorum opinione, qui Deo voluntatem et intellectum adseribunt necessario secuturum , Deum tunc aliam utrumque et voluntatem et intellectum liabere debuisse, quibus res aliter fecisset quam lacta sunt et sic sequeretur Deum tune alium fuisse quam est quare ponentes Deum nunc omnium perlaetissimum es.se dicere cogimur eum talem non futurum si omnia aliter crearet. Quae Omnia absurditate plena nullo modo Deo qui nunc, et in omnem aeternitatem immutabilis est, fuit et erit. tribui possunt. Quod porro a nobi demonstratur ex descriptione quam dedimus causae liberae, quippe quae non in eo consistat ut aliquid vel agere vel omittere possit, sed in eo solo ut a nullo alio pendeat itaque omne quod agat Deus ab e Solo, tanquam a causa sapientissima fieri et Uci. Quia autem Deus rerum prima causa est, aliquid in eo esse

debet per quod agat quod agit nec agere omittat et quia illud quod eum aliquid agere faciat, nihil aliud esse potest

quam ipsa ejus perfectio, concludimus, nisi ejus perfectio agere illud eum faceret res non existerent nee esse nee pissent eo modo quo jam Sunt.

Hucusque de prima Dei proprietate. Transeamus jam ad secundum ejus attributum, quod proprium in eo Oeam US, et videamus quid nobis de ea dicendum sit.

78쪽

CAPUT QUINTUM.

Secundum Dei attributum quod proprium ei dicimus, ejus Providentia est, quae apud nos nihil aliud quam conatus

ille, quem in tota natura et omnibus rebus Singularibus tendere videmus ad suum esse conservandum. Nam apertum est, nullam rem natura sua ad suam ipsius tendere posse destructionem , Sed e contrario rem Omnem in Se Onatum habere se in e8Se suo conservandi et ad melius proferendi. Ita ut per hanc nostram descriptionem Providentiam ponamus generalem et Singularem Providentia, generalis Stilla, per quam quaeque res producitur et On Servatur tanquam totius naturae pars et Providentia singularis ille est conatus, quem quaeque re habet ad Suum Sse conservandum. UOUSque non tanquam Otiu naturae parS, Sed tanquam totum pectetur. Quod hocce illustratur exemplo: omnia nempe hominis membra provideri et curari quo usque hominis partes sunt, generalis est rovidentia conatus vero quem quodque membrum Singulare, tanquam totum neque tanquam hominis pars, ad conservandam et Sustinendam suam habet valitudinem, singularis est Providentia.

DE DEI PRAEDESTINATIONE.

Τertia Dei proprietas est fraedestinatio divina antequam tamen huc perveniremus jam demonstravimus:

79쪽

heid is die ooging, die ede bigonder in tot et e

80쪽

I. Deum omittere non pos Se agere quod agit, nempe Omnia tam perfecta creasse ut persectiora Sse nequeant. Et 2. Nullam rem sine o nec existere nec concipi poSSc. Jam quaerendum est, num in natura quaedam possit ilia sint . . talia quae et fieri et etiam non fieri possint, et porro , num aliqua re Sit de qua rogare possimus an sit 8 Nullas res possibiles Sse, hac ratione demonstramus:

Aliquid quod causam essendi non habet, impossibile est. Aliquid quod possibile est causam non habet. Ergo

Primum extra omne dubium est. Se uadum si demonstramus: Si aliquid . quod os Sibile est, causam habet certam et determinatam ut sit, necessario Sit oportet. Quod autem aliquid ei possibile et nece SSarium Sset, Se eum pugnat. Ergo Fortasse aliquis dicet quoddam possibile determinatam et certam quidem non habere ausam , at vero possibilem. Ad quod respondeo hoc igitur esse debere vel in sensu diviso vel in sensu composito . . vel quod existentiariu eau Sae, non tanquam causa, possibilis sit vel quod possibile sit, quod aliquid in natura necessarium causa erit

quod possibile hocce producatur. Sed utrumque falsum est: nam, quod ad primum. Si possibile illud propterea

pos Sibile est, quod causa ejus possibili S. eau Sa etiam OS- sibilis esse debet quia causa, quae eam a VSaVit etiam OS-

sibilis est, et sic in infinitum. Et quia jam antea demon-