Opera quae supersunt omnia

62쪽

nis, quod intellectum vocamus. Videsne jam, quod . quamquam haecce nova dea cum praecedente conjuneta Sit, propterea tamen in praeludentidi, o Senti: nulla iliciatur mutatio, quodque e contrario sine ulla mutatione eadem maneat Quod etiam videre licet in quae unque dea, quae in Se amorem producit qui amor nullo modo deae SSentiam auget. Sed quare tot exempla asserremus, cum tu ipse in proposito de quo jam diximus, aperte lio videre potes: clare enim dixi, omnia astributa, quae ab alia causa non pendent et ad quae describenda non opus sit genere ad Dei eSsentiam pertinere et quia re creatae non possunt attributum ponere, Dei essentia iis non augetur, licet sequam reti8Si me cum ea conjungant. Adde, quod totumens rationis tantum sit nec a generali disserat nisi in eo, quod generale fiat ex diversis non conjunctis individuis ejusdem generis, totum autem ex diversis conjunctis individuis tam alius quam ejusdem generiS. . Quod ad hoc attinet, mihi satisfecisti. Sed praeterea etiam dixisti, immanentis causae productum perire non poSSe, quamdiu riu causa perdurat, quod falsum esse video: hoc enim si ita est, quo modo Deus immanen adhue Omnium rerum auSa SSe pote St, eum tot earum pereant γDices quidem, Secundum anteriorem tuam distinctionem, Deum proprie talium produetuum cauSam esse, qua nulliSaliis mediis quam solis suis attributis produxit, neque eas quamdiu auSa earum perdurat perire posse, non autem te Deum immanentem dicere causam earum produetuum, quarum existentia non immediate ab eo pendeat, sed quae ab alia

64쪽

quadam re orta sunt, nisi quoad earum causae in et extra eum non operantur nec operari possunt, unde etiam

quippe non immediate a Deo productae, perire possunt. O autem mihi non satis sauit viduo enim te concludere quod humanus intellectus immortalis sit, quia opus est a Deo in se ipso productum cum igitur jam fieri non potuit pluribus opus fuisse ad talem intellectum producendiam qu9rnattributis Dei, ut en esset talis persectionis, cecSSe St, simula omne aliae res a Deo immediate productae, ab aeterno reatum fuisse quod, nisi fallor, etiam te dicentem

audivi. Quod si ita est, quomodo nulla dissicultate relicta explicabis ΘTheoph. Verum est, ras me, res quae ab aeterno a Deo creatae Sunt, propter ipsarum existentiam nulla alia renis attributis Dei opus habere sed animadverti oportet. quod, etsi necessario ad rei existentiam modificatio singulari exigitur, et res praeter attributa Dei. Deum tamen non

.ceSSare rem immediate pro dueere OSSe: nam inter re ne eeS- Sari RS, quae exiguntur ut res aliqua sit quaedam Sunt ad rem pro dueendam et aliae ut res producta esse possit. Utiex. gr. Si in ea mera quadam lucem habere volo, hanc ae-cendo, vel fenestram aperio quo facto camera illustratur:

at vel sic tamen accensio illa vel apertio lucem non faeit. sed essicit tantum lucem cameram illustrare vel in eam DS Se pervenire et Sic etiarii ad corporis alicujus motum exigitura Ilud corpus quod omnem cistum motum habeat ne eeSSe

66쪽

est, qui ex eo ad aliud corpus transit. Ad Dei autem in nobis deam producendam nulla alia res ingularis exigitur. quae habeat quod in nobis producitur sed tale tantum corpus in natura, cujus de Opus est ad Deum mine diate ostendendum quod etiam ex dietis meis deducere potes, cum dixerim, Deum tantum ex Se ne alia quadam re cognosci. Hoc autem tibi dico nos, quamdiu deam Dei tam distinctam non habemus, quae no ea ratione cum e conjungat, ut non Sina nos aliam rem praeter Deum amare nos dici non posse vere cum De Conjuncto esse, et sic immediatu ab eo pendere. Quod jam ad id attinet, quod adhuc rogare posses, alio Oe fiat tempore, cum in praesentia opportunitas jam ad aliud quid me invitet. . Pro tempore nihil amplius habeo, in eo vero quod hucusque mihi dixisti, me occupabo ad ulteriorem Opportunitatem, Deo interea te commendans.

CAPUT TERTIUM.

DEUM OMNIIIII CAUSAM ESSE.Agere jam incipiemus de iis Dei attributis, quae propria

vocavimus et primum quidem Deum SSe omnium cauSam. 1 Sequentia propria dicuntur, quia nihil aliud sunt quam adjectiva quae concipi nequeunt sine substantivis suis i. e. Deus sine iis Deus non esset, nec tamen per illa Deus est, nam nihil substantiale, per qu od solum Deus existit, significant.

68쪽

Antea jam diximus unam substantiam alteram producere non OSSe, et Deum en esse de quo Omnia dicuntur attributa unde clare equitur, Omnes ulla re extra Deum non exi Stere nec concipi posse quare omnino dicere debemus

Delim omnium ala Sam esse. Cum autem au Sam Operantem

in octo parte dividere Solent, videamus jam quomodo Deucte auSa Sit: I. Causa est emanen vel Operans Operum uorum, et, quoad actio ista fiat causa essiciens vel agens, quae tanquam unum ponimus, quippe ad Se invicem pertinentia. 2. Est causa immaneη ne transiens, quia omnia in Seet nihil extra se operat, cum nihil extra eum Sit. 3. Deus est causa libera nec naturalis, ii quam clarissime StendemuS, quando agemus de eo, num Deus mittere possit aliquid agere quod agit: hi simul explicabitur

in quo consistat vera libertas. 4. Deus est causa per 3 nee per contingentiam, quod ex tractatu de raedestinatione clarius patebit. 5. Deus Si causa praecipua perum uorum, quae im- immediate creavit uti motum in materia, etc. in qua auSaminus praecipua oeum habere nequit, quippe quae Semper in rebus sit particularibus , quae in natura Sunt CauSaminus praecipua incipiens non est in Deo quia extra eum

l Ut quando per ventum vehementem mare ieeat, et Si in omni- l)us rebus particularibus.

70쪽

vero est ipsa persectio ejus, per quam et sui et per consequentiam omnium aliarum rerum cauSa est. 6. Deus solus est cauSa prima vel incipiens, uti ex praecedente demonstratione patet. 7. Deus etiam est cauSa generalis, at in eo tantum quod varia producat opera ali modo ita dici nequit, nam nemine opus habet ad effectu producendos. 8. Deus est causa pr9zim eorum quae infinita et immutabilia sunt, et quae ab eo immediale creata dicimus sed causa postrema St, et Iud quodammodo omnium rerum ingularium.

CAPUT QUARTUM.

DE DEI ACTIONE NECESSARIA.

Deum omittere posse id quod agit, negamus: quod demonstrabimus quando de Dei praedestinatione agemus, ubi ostendemu Omnia neeeSSario a causis suis pendere. Quod etiam demonstratur ex Dei perfectione, quia extra ullum dubium est, Deum omnia aeque perfecta essicere OSSe ae incide ejus concepta Sunt et, uti res, quae ab eo concipi possunt, non perfectius concipi possint quam ipse ea concipiat, sic omnia tam perlaete ab eo me possunt, ut perlaetius ab eo proficisci nequeant. Quando autem concludimus Deum omittere non potuisse id quod egit, hoc de eo assirmamus propter ju perfectionem, quia in Deo id quod agit imittere imperfectio esset, me tamen in De causam