장음표시 사용
81쪽
in lirili habitet ea a b citi tali it con iacit ut nec lachis sv UT AE prire ste aestimant. His omnibus, qui hoc modo ex ilia lege, cui sit biecti sunt, salutem quaerunt, Vbicunque tandem loco rum degant, oppono haec manifesta immotae veritatis verba Ioh. 3. Qtii credit in filium, habet vitam aeternam, qui autem non credit in talium, non videbit vitam Ged ira Dei manet super eum.
E T E R TIO. Sequitur tertium quod de lege propo
sui, videlicet quorsum conducat ei, cquis sit eius verus usus inter homines, praecipue in Ecclesia Christiana. Audiuimus supra,quid e requirat, quod nemo eam implere possit , quaeritur ergo tertio loco, quis sit eius ustis, cum ei nemo satisfaceres, nec quisquam ex operibus ipsius, iusticiam coram Deo consequi possit. Triplex est sius legis, videlicet, Externus, Internus S Spiritualis.
Vsius legis externus est , ut disciplina
regat homines, ut in externa honestite
82쪽
a VIA VITA P. morum, inuicem pacisce iuxta legem vitiant, ne quid mali facinoris maliti ei Perpetrent, quod in lege Dei prollabitu ni
Hic necesse est parentes, magistri iti', Praeceptores atque tutores, immo etiana verbi Dei ministros, diligenter attendere, ut qui ipsbrum curae commissi striat, honestate vita eX terna, integre ac pudice vitiant. Propterea enim lex Dei moralis dicitur, qu bd communis quaedam regula sit uxta quam quisque suos mores formet ac dirigat. PR MO, mandata est haec externa legis disiciplina parentibus, ut hac liberos uos edoceant, ac subeXterna morum honestate contineant. Et quo id facilius praestare possint,vtantur doci rina, eXemplis, placidis atque seueris admonitionibus, virga. Porrb, si id res postillat quod qui non fecerint, is expectent iustas a Deo poenas, tanquam contemtores seuerissimorum mandatorum Dei, qui praecipit parentibus, ut iuXta Decalogi normam, honesti
pie liberos si os instituant arque edu
Principio quidem tantur doctrina hoc est, liberos si os quam primum fari ac ratione uti possit ut assuesicant mane de
83쪽
Deinde ipsi liberis sitis praeibunt, propito honestae aeta vitae exemplo , ita ut tot strinae propositae correspondeat parentum vita, quam postea imitari liberi pos sint. Qui enim verbis tantum laborantia liberorum educatione, stulte admodum, meo iudicio facere videntur, Schaud scio, an docere eos, an de docere magis dicam. Nam quod ore docendo aedificant, id factis male vivendo destruunt, quae hinc malorum Ierna sequatur, tam in Ecclesiastico quam politico ordine, quis et quialon videt ac quotidie experitur. Debent praeterea parentes mitioribus interdum verbis apud liberos uti, ut his quasi illecebris, animi eorum facilius ad virtutis ossicia allicianturin extimuleu
Quod si autem paternis admonitionibus obtemperare nolunt liberi, hic pare I te seueriori vultu ac re compellabia i te os, ac quas tandem laturi sint uiae inobo: dientiae poenas, prudenter&gra III se et D monebutit. Quinto, cum parentes nequembus neq; asperioribus commonet.
84쪽
VIA VITI .nibus proficere quicquam possint, nulla emendationis morum spes in liberis affulgeat , hic tandem extremi pateriai remedi loco adhibenda est virga. Hac castigabunt eos, cum assuescunt periuriis, mendaciis, furtis, turpibus mob nisquomodocunque dictis. Nam Syrach inquit cap. o. Qui diligit filium sitium, crebraei admouet stagella, ut in postremis vitae suae diebus gaudeat. Et Salomon Prouerb. 23. Noli siubtrahere a puero disciplinam, si enim pereus seris eum virga, non morietur Virga percuties eum, Sc animam eius de inferno liberabi S.
Qui nimium liberis sitis indulgent,inconniventes ad quodvis flagitium eorum, e arbitrio suo eos vivere permitatunt, hi perditionis illorum autores censendi sint. Narrat Pontanus, quendam delicatulum a matre nimia licentia comruptum, tandem adultae aetatis, ob commissum facinus morti adiudicatum miccum a carnifice ad locum si ipplici deduceretur, alta voce haec ingeminabat verba : Nolite putare, o spe latores, hunc carnificem, e potius matrem meam propriam, me ad hoc tam infame genus
supplici deducere. Multum itaq; interest
85쪽
est paretes asstie facere liberos, ut iuxta de- in alogi amussim vitae si ae cursum diriganta 'i at Hac ratione sternent viam facilioris paed-yir a plagogiae his, quorum disciplina:&fidei po-xatyri stea liberos suos credituri sunt.
Manistratui similiter externa haec disci-
plina Legis Mosaicae commendata est. Nam Paulus Magistratum vocat mini-
'ῖ stirum Dei, ad bonum promouendum ac malum puniendum. Et quoniam a Deo or dii lati sitiat imagistratus,ideo tenentur pro-i Rῖς mouere gloriam Dei, auertere quaecula' que Deo sinat contraria,quantum adeXte Q iij nam hominum conuersationem attinet.
t Ap pQllatur autem magistratus custos utriusque Legis , quod sit bditos suos dili-
genti cura contineat tu non elia morum . Adisciplina iuXt Decalogum, proprium I ple Vltae curtum transigat, ut sit exemplar i sipeculum, in quo sit bditi bene Viventes, intueri possint. Dabit quoque operam Vr
ii Ibeges positiuae tangula decreta ipsius, cum Decalogo cogruant,&sint huius quasi se muria propugnacula Debet in silper a in 'gilli altis punire manifestas legis diuinae transgressiones , ut sint blasiphemia Dei, ' idololatria periuria, deierationes,Verbi Dei contemtus, inobedientia, homicidia, adulteria,
86쪽
rs VI A VI T IE. teria, mendacia , falsa testimonia , siarta, &similia vitia, quae ex diametroit' nantciam Lege Dei. Quod si in his ne ligit ma gistratus sitim officium, particeps fit acre- iis omnium istorum deli storum,quorum impunitatem aliis concedit.
Narratur historia dela micida quodam qui septe viros e medio sustulerar, cum inius pertraetus iudicio illeretur, atriae homicidii accusaretur res non stim est eum lummod unicum, reliquos autem sex
magistratum occidisse, qui primum illud homicidium in ipsis non punierint.
Immo ver reus est magistratus coram Deo,cum contumaciter violantes Legem Dei non punit, ac sua licentia fenestram ad
peccandum aliis aperit. Immisericordis enim est gratiae uni parcere,cum plurimorum laetura ac perditione. Ad iuuentutis informatores haec eadem cura pectat ut ita disiciplinae con creditos . ita do strina exemplis, crebris admonitionibus4 casti rationiblis insti-ttiant ne quid enorme legi Dei contrarium in externis eorum moribus conspiciatur. Quod sit facere negligant, peccant in Deum, in puerorum parentes,'
87쪽
ii et lalit iniit VI A V PT AE. 7 totam rempublicam, nec ferent hoc perpetuo impune. Si etenim is iure suspenditur. Illi taurum aut vaccam alteri sulfuratur quo magis mille suspendiis dignus est , qui hoc furti genus longe grauius committens, bona fide tibi commissam iuuentutem infideliter instituit. Tutores etiam, qui loco paretum simi, componant e totos ad regulum, supra parentibus praetcriptam. itaq; non tantum bona pupillorum haereditaria curent ac studio te conseruent,verum etiam ut hones e&probe instituantur,mata imopere Ο-netur, scientes se coram Dei tribunali tam strici e teneri promisso, quod praestiterunt illorum parentibus, ac si cum Deo ipso
pepigissent, se fore pupillorum istorum fi
Hac de causa vocat se Deus patrem orphanorum ac patronum viduarum. Sed quid hodie a communi tutorum vulgo fiat nemini non constat, miseri pupilli ac viduae, pr dolor, cum suo magno dolo
Postremo tenentur etiam ministriverbi Dei, iuxta hanc legis diuinae normam. suos auditores ad externam vitae hone
statem , doctrina, eaemplis crebris
88쪽
8 VIA VITAE.admonitionibus, una cum castigationi bus propositis cohortari, quemadmodum fecerunt ipse Christus de diuus Apostolus Pauliis. Quod 11 autem huius stilossici debitam curam deposiverint, fraudulenter fecerint opus Domini, non euadent iustum iudicium ac poenam in die nouissima Domini. Sed quot tricii-dere licet, qui illud poetae sequunturi Dat veniam corvis,VeXat censiva columbas.Cum nullius tamen hominis per nam te respicere velit Deus , modb moderatus sis, ad exemplum optimi Nathan. Praestat ministrum verbi Dei cum Iohanne decollari, quam cum Herode conuiuari. Maior enim hoc loco habenda est ratio gloriae Dei salutis humanta, quam propriae vitae ac commodo
Haec dicta sint de usu legis externo
quam late is pateat Crauissimae autem causae huius disciplinae eXternae Xercendaequatuor sunt. 3. Mandatum Dei. a. Vt vitentur poenae 3. Vt pacifice quiete internos vivamus. . Ut sit haec paedagogia,reddens nos aptiores ad audiendam
salii tarem doctrinam Euangeli Iesu Christi.
89쪽
Qitem ad modii in primus legis ustis externus eli dilaumanam concernit sis cietatem, ut quicunque in Xterna conuersatione , literam Legis verbis ac factis exprimat, iudicetur ab hominibus probus ac honestus. Ita secundus legis ustis internus est, in corde ac conscientia hominis, ut sistatur ille coram tribunali Dei,&reddat rationem, nunquid totis viribus satisfecerit Legi Dei nec ne Hic si de legis perfectione gloriari positi, quod
eXcepto Vnico CHRISTO omnibus hominibus impossibile est sciat ad se pertinere benedictionem atq; misericordiam in millia, iuxta promisisionem legi annexam. Si ver transgressorem se legis animaduertat, propositam audit sibi vindici am&iudicium Dei, in tertiam& quartam generationem. Item Maledictus omnis, qui non fecerit quaecunque scripta sinit in libro legis hoc. Haec sententia primum lata est in Paradysio. Deinde manifestis verbis expressa est apud Mosen Adhaec conscientia singulorum hominum eandem stabilit, atque adeo omnes calamitates huius vitae, ac mors
90쪽
mors ipsa tandem , confirmant. Postreanium vero inferni cruciatu aeternus puniet , quotquot non liberati fuerint per Dominum nostrum I ESvM CHNIS I V M. Cain cum aequa lance peccatum sitium adlegem perpenderet, inquit Maior est iniquitas mea , quam ut veniam consequar. Idem Saulo accidit desperanti, ac seipstim in aeternam damnationem coniicienti. David autem cum iuxta legem faetum suum examinaret, ac peccatum suum cognosteret, ait Si iniquitates obseruaueris Oii NE, DOMINE quis
sustinebit ' Quia apud te propitiatio est, ut
Manasses similiter Magdalen ad latro in cruce, peccatastra constontes egerunt paenitentiam,& ad gratiam Dei confugiebant. Atque ita videmus, tuis it Legis viii internus, videlicet, ut vitae nostrae adtiones ad singulta Legis Dei praecepta examinemus, quoties nos deliquisse experimur,toties Legis maledictionem atque irati Dei poenas nobis denunciari statua
Qii id vero consilii hic capiemus Duae
tantum viae propositae sinat, una per desperationem, ad aeternam mortem male