장음표시 사용
21쪽
Misi'. i, xi Πς explicat Moti . motionem suet gratiar praeuenientis. Certum est concupiscentiam mouere voluntatem ex parte obiecti; ergd & certum est, gratiam praeuenientem Molinae nonnisi ex parte obiecti mouere voluntatem. Alium ex ista comparatione consecimui in ΤRIVMPHO THOMISTARUM FIRMATO Funiculum. ς quo ita constringeremus aduersarium, ut velit, nolit, admittere deberet, voluntatem esse in bonis actibus, sicut de in malis primam discretionis causam.
XI. Secundo, modus influendi, quem gratiae praeuenienti tribuunt aduersarii, 3. Oν. s. ι./Gς ςΠxςς ostendit eorum gratiam praeuenientem ex parte obiecti,non ex partex ri ,- voluntatis mouere voluntatem. Docent enim gratiam praeuenientem non esse
causam, cur liberum arbitrium hie & nunc influat in opus, sed liberum arbitrium esse causam, cur gratia hic Ze nunc influat. Patet ex verbis R. P. DE FOVRMESTRAVX nuper citatis, & P. Lessio, quem retulimus in TRIVMPHOTHOMISTARUM FIRMAΤΟ./Tale est immutationis ex parte obiecti mu- . nus. Nam ipsum obiectum non est causa, cur voluntas hie Ae nunc influat inpuus tom. Opus, sed voluntas est causa, cur obiectum hic & nune influat in opus. Vnde sicut 3. cap. a. obiectum redditur esicax a voluntate, ita & defendunt Motinista gratiam 1. sti volunt/ie reddi essicacem. Recte dicit Asolma, ait Lessitis, e quod gratiax a . eip. D GD- , vel ine ax pendere a libero arbitrio, addo, ut in potestate liberi arbitroio. n. y. H. Amtiam, qua secundum se est sussciens reddere e cacem vel ine acem in astu secundo. aeuod non video qua ratione negari possit, nisi quis nodum in sciryo quaerat. Nulla certe ratione negari potest ab eo, qui solam immutationem ex parte obiecti tribuit gratiae praeuenienti. Verum qui lucernam ANGELICAM de immutatione actus ex parte voluntatis sub modio non posuerit, negare non poterit, hallucinatum esse I Glinam, nisi quis nodum in scirpo quaesierit. XII. Tertili eadem probatur veritas ex sola motione morali, quam tribuunt gratiae prpiententi. Consule verba R. P. DE FOVRMESTRAVX, s & inuenies gratiam praeuenientem non habere in liberum consensum alium influxum, quam moralem Hic est proprius obiecti influxus. Voluntas physich influit in actum; obiectum verd moraliter; est enim motio illius per modum finis, qui m raphorich, & non physice, mouere dicitur voluntatem. Quare immutatio, quς fit ex parte obiecti, moralis Llummodo esse potest: quae vero fit ex parte voluntatis debet physice, sicut Ae ipsa volunta, , influere in consensum liberi arbitrii. En CORDATE LECTOR, radix manifesta, cur Motin a tantopere refugiant gratiam physice praeuenientem, seu praedeterminantem; radix enim est, quod lucernam ANGELICAM de immutatione, quae fit ex parte voluntatisssub modio occultauerint, solam eam, quae fit ex parte obiecti, annuntiautes.
g. III. Solidissima ratione supradicta confutamrMOLINAE hallucinatio.
XIII. R Olidissimam Molinistica hallucinationis rationem praebet nobis do- . q.1. d. O ct in/ ANGεLICA supra firmam veritatis petram sundata. Dicendum,aie Malo a. a. P. TROΜAs, g quod causa aliquid mouens multipliciter dicitur, quandoque enim
22쪽
ssicitur causa id quod est disponens, vel quod eji consiliani, vel quod est pracipiens rquandoque vero dicitur causa id quod est perficιeni, ct ac proprae ct vere causa d citur e quia causa est ad quamscquιtur effatu . Ad amonem autem perficientis statim effectm sequitur, non aurem ad adtιoram disponentu, vel consul .tu, vel imperam tu. Suasio enιm non eo ιt inuitum, ut εAugust. dicit in tib 83. Iastionum. Sic ergo ricendum est, qμod diabolim humani peccati causa esse potest per modum dilonentu, vel persuadentis interius, aut exterra s: aut etiam per modum praecipient , ut apparet in hu, qui se manifesti diabolo subdiderunt: seu per modum 'scιentis id eli physice mouentis in causa peccati use non potest. Sιcut enim an formu P
ducenis, causa persciens est, ex cuius aftiose diracte co sequitur forma, ita in actibus eliciendis, cau a perficiens est, ex cuius a fiιone agens arracte anchnatur ad venis
dum : peccatum autem non est forma sed a tu . Illua ergo per se 'tot esse causa pe cari, quod potest mouere voluntatem ad aἱtum peccatι. XIV. His praeclarissimis verbis distinguit Sol Angelicus causam perficientem, seu physice mouentem a causa suadente, siue moraliter agente penes hoc, quod ad actionem perficientis, siue physich mouentis flatim sequitur actio agentis quod movet: non autem ad actionem luadentis, siue moraliter agentis. Oportetigitur, ut physice mouens producat aliquid in agente, ad quod itatim sequatur actio agentis moti : ac proinde motio mouentis physice essentialem habeat cum actione agentis moti ab ipso connexionem. Et haec est ratio, cur D. THOMAS solum Deum asserat mouere physiae voluntatem ad agendum, siue quod idcm est, immutare actum volendi ex parte voluntatis; quia solus Deus intra vOluntatem operatur, Ac sic solus Deus poteli intra eam aliquid operari, ex quo statim sequatvr inclinatio volentis in volitum. Cum igitur . u olinsa non agnoscant aliquid produci in voluntate, quod
essentialiter inserat contentum liberum, manifestum est eos hal. ucinatos fuisse circa immutationem actus volendi, quae fit ex parte voluntatis, eam confundcndo cum immutatione, quae fit ex parte obiecti. Qui error in principio unus, non potuit in multiplicibus conclusionibus ex eo deductis,multifariam multisque m dis non multiplicari. O lux ANGELICA rapte coros intιma tuorum ιNugnantium lXV. Nec essentialis illa volitionis connexio cum eo, quod intra voluntatem Producit Deus, praeiudicat libertati arbitrij. quia illud recipit voluntas secundum modum suum, qua est. habere potestate m ad opposita. Deus prius adaptat voluntati secundum exigentiam liberi arbitrii potestatem ad opposita, deinde producit aliquid, ex quo sequitur inclinatio volentis ad unum oppolorum : &sic praedeterminat voluntatem ad unum cum teliate ad opposietum. Si dixerit,cum ista praedeterminatione non potest componi oppositus actus, verum est : sed duo sunt valde diuersa,actu, oppositus, de potestas ad actum DP Postum. Libertas actionis non exigit, ut eum praedeterminatione ad illam possit componi actus oppositus, sed sufficit qudd potestas ad actum oppositum cum praedeterminatione componatur. Incompossibilitatem actus oppositi cu pi determinatione ad alium non tollere proximam poti statem faciendi actum DP
positum , euidentissime mani fellat doctrina fidei de habitu charitalli. Fides docet,quod voluntas informata esiaritate habeat ploximam potestatem peccandi
23쪽
mortaliter, & tamen ipsum peccatum mortale non potest componi cum chari
Eodem prorsus sensu docet Sol Angelicus, qudd voluntas insormata praedeterminatione ad amorem Dei habeat proximam potestatem peccandi mortaliter, esto peccatum mortale non possit componi cum praedeterminatione ad amorem Dei. XVI. Quemadmodum etiam potestas abiiciendi charitatem nihil est aliud, . quam potestas proxima peccandi mortaliter; Ac ideo qui habet charitatem potestillam abi jcere; ita potestas abiiciendi praedeterminationem nihil est aliud, quam potestas proxima peccandi mortaliter; Ac ideli optime eodem sensu dicetur, quddvoluntas praedeterminata ad amorem Dei potest praedeterminationem abiicere.. Et sicut qui per totam vitam suam manet in charitate habet potestatem proximam peccandi mortaliter quae nunquam reducetur ad actum, nec frustranea dicitur illa potestas: ita & qui praedeterminatur ad amorem Dei habet potestatem proximam peccandi mortaliter, qu et nunquam reducetur ad actum, nee frustras ruo nea debet dici ista potestas. Vide Thom istarum Triumphum Firmatum. fMisTAR. Qui haec non intelligunt, Deum potius pro accipienda intelligentia deprecen-TRLVM tur . quam nouis subtilitatibus suas adinventiones stabilire conentur. Iudicet, ' , , '' CORDATUS LECTOR, an illis non possit reponi, quod Iuliano obscuritatemi b. , obiectanti respondit S. AvGusTINvs g his verbis: α' is tenebras vestras redarguunt,op. impers vobis lucida non videntur, O quacumque vobis sua ratante luce molesta sunt, contra illa cor clauditis, ne inde nox fugetur erroris. O veritas Deus fac nos omnes unum
tecum in charitate perpetua lXVII. Forsitan obiiciet Asolimsta, motus indeliberatos gratita praeuenientis esse actus voluntatis, de Deum applicare physice voluntatem ad istos actus;ac proinde de in illorum sententia dari immutationem actus volendi ex parte voluntatis.
Fateor, id posse eos asserere respectu actus volendi indeliberati. Verum de actu volendi libero res agitur. Ad actum volendi liberum mouetur aliquis & ex parte obiecti, & ex Parte voluntatis. Motus indeliberati ad bonum mouent voluntatem ex parte obiecti ad consensum liberum; inquantum faciunt videri conueniens illud bonum ad quod excitant. Nam conueniens relative dicitur. Secundum diuersam conditionem appetentis aliquid apprehenditur ut conueniens,quod ut conueniens non apprehenderetur, si appetens esset in alia dispositione. v. g. Qui friget, apprehendit ignem ut bonum i bi conueniens, quem ut sibi dii conueniens emimaret, si caleret. Sic irato vindicta videtur bonum conueniens, quet non talis videretur si iratus non foret. Ad eum modum voluntas existens cum motibus inde liberatis excitantibus eam ad iustitiam, facit, qudd iustitia apprehendatur ut conueniens, quae ut talis non videretur sine istis motibus. Verum quia ad istam apprehensionem, Jc ad praedictos motus indeliberatos non statim sequitur consensus liber, sed actus oppositus potest cum eis componi, nonnisi ex parte obieeti mouent voluntatem ad consensum liberum. XVIII. Prae lare id ostendit Praeceptor ANGELicvs Ae Magister noster his verbis : b Id quod apprehenditur sub ratione boni ct conuenientis, mouet voluntatem per . . modum ob ccti. Quod autem . aliquid videatur bonum ct conueniens ex duobus co .. tingit,
24쪽
tingit, scilicet ex conditione rius quod proponitur, ct eu 3 cui praeponitur : conueniens enim secundum relationem dicitur, unde ex utroque extremorum dependet. Et inde es quod iustus diuersi mori dispositus, non eodem modo acci't aliquid ut conueniens, o ut non conueniens. Unde Phι losephira dicit 3. etbic. se alis unusquisque est, talis finis videtur ei. Manifestum est autem quod secundum passionem appetitur δε tιuι ιmmutatur homo ad aliquam dispositionem. Unde secundum quod homo es in passione aliqua, videturφι aliquid coaueniens. quod non videtur eι extra passonem existenti:sicut irato videtur vindicta ) bonum quod non maetur quieto: s per hunc modum ex parte obiecti, appetitus sensitιuus mouet voluntatem.
De his plura in FIRMATO THOMISTARUM TRIUMPHO E In qud
etiam notauimus, plures in eodem cum Motin is luto versatos fuisse circa notio- Tici .e nem libertati , non discernentes, qudd aliqua sit libertas ox parte obiecti singu puυs tot Iaris, nempe libertas specificatιonis; aliqua ut libertas ex parte voluntati, cuius 3 cap. q. s. quasi forma est obiectum uniuersale ) nempe libertas exercitu. Ed ipsd quod non uin rite discernant, quid habeat actus ex Obiecto, & quid habeat ix voluntate, necesse *'a' est ut confundant utramque libertatem; de conditiones ad essentiam libertatis requirant, quae non possunt per fictissimae libertati conuenire, qualis est libertas se-ι rhi, parata 1 potestate peceandi. Vide quae aduersus R. P. DE FOVRMESTRAVX Mi, VA . de hae materia disseruimus.
g. IV. Veram Chrissi ignorat gratiam , quam geminus defendit Ecelesiae Sol, qui eam praeuenire ex parte
voluntatis uon agno est. XIX. T Ndissolubili, hie est primi Funiculi nodus. Nam si vera Christi gratia,
I. quam geminus defendit Ecclesiς Sol, sit ex parte voluntatis praeuenien ;oportet eam a stitim)tu ignorari ex hoc solum qu bl lucernam ANGELiGAM de duplici actus voluntatis immutatione posuerint sub modio. Veram autem Christi gratiam ut a gemino Ecclesiae Sole defenditur, esse ex parte voluntatis praeuenientem, hac una probatur demonstratione. Omnis gratia ad quam statim sequitur actus liber, essentialem cum illo habens connexionem, est gratia ex parte voluntatis praeueniens. Atqui vera Christi gratia, ut a gemino Ecclesiet Sole defenditur,est gratia ad quam statim liquitur actus liber essentia' emcum illo habens connexionem: ergb vera Christi gratia, vi a gemino Ecclesiet Sole defenditur, est gratia ex parte voluntatis praeueniem. Maior est ex dictis euidens, quibus lucernam accendimus ANGELIcAM par raphis praecedentibus. Eam etiam admittunt Molimsta iuxta verba R. P. D OVRMESTRAVX msua inius ta defensione. Ipse expendens in verba Concili j Tridentini de gratia praeueniente, quippe qui illam ct abscere poteΠ, docet hete verba, omnem vim prae- -- determinatiuam omnino prςscribere. uomodo enim, inquit,abucere posset. si vo- ω'tatem μ' e praueis minaret 8 si alium illisu irrefit tibiliter inferret ' si essentia- iam haberet cum eo connexionem. Quibus verbis manifcste concedit gratiam,quq irresistibiliter infert actum, quae essentialem habet cum actu connexionem phy
opusculum inte Erum delibertate.
25쪽
sice praedeterminare voluntatem, quod idem esse dicimus, ac esse ex parte voluntatis praeuenientem.
Tota dissicultas est in minori, nempe qudd GRATIA AUGUSTINIANA ET ANGELICA sit gratia, ad quam statim sequitur actus essentialem habens eum illo connexionem. Multipliciter id probatur. XX. Primb minorem demonstrat natura auxilii quo, quam explicat S. AV-GUSTINUS his verbis :η Aliud es adiutorium sine quo aliquιd non fit, ct aliud
est adiutorium quo aliquid st. 2 am sine alimentu non possumus vivere, nec tamen cum fuerint alimenta, eu fit ut vivat, qui mora voluerat. Ergo adiutorium alimento rum est me quo non fit, non quo sit ut Duamiti. At vero beatitudo, quam non habet
homo, cum data fuerat, continuosit beatus. Adiutorium est enim non sol-m siue quo non D, verum etiam quosit propter quod datur. propter hoc adiutorium s quosi est, ct me quo ηοη '. aeuia ct si data fuerit homini beatitudo continuo D beatus, ct si data nunquam fuerit, nunquam erit. - limenta vero non consequenter faciunt ut homo vivat, sed tamensine illis non potes vivere. Matufestum est ex verbis istit, quod de ratione auxili j quo sit ut ad illud statim sequatur actus, Ac sine illo non sequatur, ac proinde essentialem habet cum actu connexionem. Est autem GRATIA AUGUSTINIANA auxilium quo de non tantum auxilium sine quo non. In eo enim distinguit loco citato gratiam Christi medicinalem a gratia homini sano data. XX l. Secundo minorem demonstrat modus. quo GRATIA AUGUSTIANA docet, quem sic describit S. AUGUSTINUS prςlicator veritatis Ac Doctor
gratiae. φ Pe isto docendι modo, etiam Sominim ait, omnis qui audiuit a Patre meo ct Adicit, venit ad me. αουι ergo non venerit, non de illo recte dic. tur, audiuit quidem oe didicit sibi esse vemenuum, sed facere non vult quod iudicit. Prorsus non recte dicitur de isto docendi modo quo per gratiam docet Deus. Si enim Aut veritas loquitur, omnis qui iudicit, venit: quisquis non venit pro otio non didicit. Et cap. praecedenti: Et hoc modo qui Ditis discit, agit omnino qui quid agendum didicerit.
Quid clarius t Tunc aliquis didicit per gratiam, quando venit ad eum, ad quem didicit esse veniendum, quando agit omnino quidquid agendum didicit. Quiverli didicit ess: veniendum de non venit; esse aliquid agendum, & non agit, ille per gratiam non didicit, sed per legem. Quod etiam ibidem ex prcssit dicens rHocsit certissimum in iciam, quod a Deo didiceritis, si id quod didiceritu, feceritis. Uo modosunt omnes secundum propositum vocati, sicut scriptum est iu Pro betis, docibiles Deι. asti autem nouit quid est, quod fera debeat, ct non facit, nondum a Seod dicit secundum gratiam, sed secundum legem,non secundum Spiritum, sed secundum
En quod docet grat , docet & lex; quod docet Spiritu , docet Ne littera utrumque docet, quid si inciendum, v g. Deum esse amandum. Differentia est,qubd ad doctrinam grati et de Spiritus statim sequitur Dei amor, Ac si non sequatur Dei amor non est doctrina grati et 8c Spiritus, sed doctrina legis de litteret Illa est igitur GRATIA AUGUSTINIANA, ad quam statim sequitur actus, cssentialem cum eo habens connexionem, ut omnis qui eam ha 'erit faciat,& cui non
data fuerit, non faciat. Vide THOMISTARUM TRIUMPHUM FIRMATVM. ρ δ
26쪽
XXII. Disce, CORDATE LECTOR, phrasim AUGUSTINIANAM, dum
ait q auotquot enim δι ritu Deι aguntur, hi sunt Hlii Dei, non littera, Ied spiritu; q. se .nsi' lege macifiente, minante, promittente ; sed spiritu exhortante , illuminante, er νς 'μῶμμunte. Filij Dei aguntur, & agunt id, ad quod agendum excitantur, Sc illu- ξρο minantur. Quando agunt illud ad quod excitantur, gratia & si ritus est motio; quando autem non agunt illud ad quod excitantur, legis & litterae est motio. Ex quo uniuersaliter concluditur, quod omne auxilium excitans ad agendum cum quo componi potest non actio, sit legis Ze litterae auxilium, non verd gratiae & ispiritus auxilium. Non negamus , quod illud auxilium excitans ad agendum, non tamen essentialiter inferens actum, sit , Christo, & eo sensu potest dici gratia Christi; sed cum AUGUSTINO volumus, quod non sit proprium gratis medicinalis Christi, quia illi est commune cum gratia Angelis & Adamo daia. Sicut qui dicit sentire non est hominis natura, non negat, qu bd homo ex sua natura habeat quod sentiat, sed intendit hoc non esse proprium naturae humanae,ut condistinguitur ab alijs animantibus. Ad istum senium gratia habitualis, omnes virtutes, adiutorium sne quo, omne possibilitatis auxilium, omnis denique actualis gratia cum qua stat non actio, non pertinent ad medicinalem Christi gratiam, secundum quam medicinalis gratia per Chi istum data, distinguitur ab omni alia. Huius enim grati et proprium est essentialis connexio cum actu, ad quem dat ali- quod posme. Nam si solum actum, & nihil ex parte posse conserat, non erit auxilium sanam. Vt autem aliquid ex parte posse conserat, sufficit qudd sit vincens concupiscentiam. Hic est proprius grati et medicinalis per Christum datae effectus, mplere praeceptum vincendo conci ' centiam. Haec est etiam hominis sani, & infirmi differentia. qu bd hic indiget, & GRATl A PRAEDEΤERMINANTE lesimul VINCENTE concupiscentiam; homo autem sanus solum indigeat GRATIA PRAEDETERMlNANTE TANTUM , nullum ex parte posse patiens impedimentum. Haec fuse prosequuti sumus in THOMISTARUM TRlVM . THQ-PHO, tam tomo primo capite secundo articulo primo; qua in t Omo tertio aduer Tκi. M
sus recentem Molimstam IN PERPETUUM FIRMATO. ritus. XXIII. Quam bene conueniunt, & in una sede morantur AVRVSTlNVs Ac THOMASi Vnus sine altero nequit conuenienter intelligi. Qui enim cum
D. THOMA non distinguere nouit malonem ex parte voluntatis a motione ex parte obiem, nec cum S. AUGUSTINO discernere sciet adiutorium grati qab adiutorio legis, & Spiritum adiuuantem excitantem Ze illuminantem, a littera minante & praecipiente. Qui cum D. THOMA non percipit motionem ex PMrte obieriti esse motionem ab exteriori, & motionem ex parte voluntatis esse motionem ab inteliori, non percipiet cum S. AVGUSTINO solam gratiam inserentem essentialiter actum ad Deum dantem incremetitum pertinere; omnem Veid aliam, cum qua potest componi nop actio, plantants cst ruantι conuenire. Nec quo sensu S. AVGUSTINUS vocationem dixerit congruam, gratiam autem Dei semper isse bonam intelliget ille, qui duplicem, quam docuit S. THOMAS, non nouit motionem, oe ex parte obiectι, s ex parte voluntatis. Nam mOxio parte obit dii quandoque congrua est, ut dum timido proponuntur pinnae inferni, audaci spes vitae aeternae,iracundo vindicta peccatorum, amanti gloriam gloria Verna; at motio ex parte voluntatis semper est bona, quia semper cum e G
27쪽
fectu coniuncta. XXIV. Qui efficaciam motionis ex parte voluntatis ex D. THOM A non didi- r. q-io. cit, de qua alteruit, ψ quous Dem mouet voluntatem au atiqiua, impossibile est huic R4 3 positioni quod volvtas non moueatiar, & alibi, b impossibile est hac duosimul esse vera, b q quod Spiritus Sanctus velit aliquem mouere ad astum Gantaturi s quod ine chari ' η' ' ratem amittat peccando; nec ex S. AUGUSTINO discet, quae sit ilia gratiae Ica-ς 4ς ς' cra, de qua ait: e subuentum est infir tata humana,m dratii. a gratιa INDECLLe , . e. ii. NABILITER ct I SUPER A B I LITER ageretur, or ιaeo quamvis inserma, 1 Ibid. non tamen desceret, neque aduersitate atiqua vinceretur. Rursus : d I/frmis seruauit, ut ipso dona te IN VICTISSIME quod bonum est vellant,s hoc aeserere INVICTISSIME nollent. Qui in lumine D. THOMAE non penetrat, solum Deum ex parte voluntatis immutare actum volendi, quia solus Deus intra voluntatem operatur; nec in tu mine S. AUGUSTINI mirabilem & ineffabilem penetrabit modum, quo gratiaci ar ' Dei operatur. Legant ergo,ait ille, ' atque intelligant, intaeantur atque fateantur, cap. i . non lege atque doliriva Dyonantes secus, sed interna atque occulta, mirabιli atque in abili potestate operam Peum in corssibus homιnum, non solum vera reuelatιones,sea etiam bonas volum tales. Illud mirabile atque ineffabile est, quod soli Deo competit. Mouere ex parte obieἱti competit & creaturae Mirabilis igitur & incia. fabilis modus operandi est ille,quo Deus solus intra vo. untatem operatur, inclinando eam quocumque voluerit. Praeterea motio ad bonum ex parte obie ti est bonis & malis communis; Motio ad bonum ex parte voluntatis bonis i st propria pQuare quamcumque fateantur gratiam Molin a non eam . quae di l cernit bonos a malis fatentur, qui motionem ex parte voluntatis penitus ignorant: cic ideo intem' nam atque occultam, mιrabilem atque ιι stabilem Dra potestatem operandi in corribimhominum semper ignorabunt. XXV. In hae denique ex parte voluntatis motione euidens redditur ratio, cur
uterque Ecclesiae Soli flicacitatem grati et mouentis liberum arbitrium reduxerinta aἡ . 'Omnipotentiam diuinam. Nota enim est S. AUGUSTINI doctrina, quod vo- ὸh . s. lunta nci natur a Deo quo ine voluerιt, s quando voluerit omnipotentissima ponat. c. i . testate: ita ut volentι Deo saluum facere nullum hominis resipat arbitrιtim , nulla voluntas diuinam impediat voluntatem, v superet potestatem , humanae vcluntates non
possunt resistere; voluntates hominum Deus magis habeat tu sua potestate quam ipsi juas. Communis etiam est D. THOMAE doctrina, . quae ex eo quod voluntas site caci at, ex eo quod Deus sit agens fortissimum. ex eo quod nihil voluntati diuinae .resistat, concludit, quod non solum fiant ea qua Deus vult feri, sed quod fiant contingenter, vel necessario,quae sic fera vult. Motio ex parte obiem non subdit sibi voluntatem, nisi fuerit motio Dei clare visi. Motio ex parte voluntatis subdit sibi voluntatem, unde hete est absoluta, illa conditionata. Obiectum dicit exteritis voluntati si vis bonum, ego sum bonum. Voluntas dicit sibi interius volo bonum, ex qua volitione determinat se ad volendum obiectum : solus ergo ille potest voluntatem interius determinare ad particulare obiectum, qui ad ipsam rationem boni determinauit eam, nempe Deus omnipotens & totam virtutem voluntatis praecontinens, & per illapsum ei inti md praesem. Ipse ergo Deus ex omnipotentissima sua potestate, qua voluntati iudidit inclinationem in bonum uniuersale,
28쪽
potest eam interies inclinare, in quodcumque voluerit, Ae quando voluerit, de quomodocumque xoluerit, necessarid, aut contingenter prout ipse decreuerit.
Lege THOMISTARUM TRIUMPHUM; f Ae inuenies inuicth probatum ,fΤΗ 'scientiam Mediam, de qua Motina gloriatur, detrahere omnipotentiae diuinae, flesolum causare motionem ex parte obiecti, non motionem ex parte ποl tutis. pnvstom.
g. V. Contra dicta Obi citur celebris S . . CVSTRNI, S saepe decantata doctrina.
XXVI. Elebris est S. AUGUSTINI Ae seph deeantata de delectatione trac
hente voluntatem doctrina, quae motioni ex parte voluntatis vide- . tur opponi. Inde maximum deduci putant Molimsta argumentum ad expugnandam GRATIAM PHYSICE PRAEDETERMINANTEM. Quidam etiam
sine lumine Solis Angelici S. AUGUSTINUM intuentes , a mente illius longe aberrarunt, ubi se putant eam maxime assequutos. Disce hinc, CORDATE LECTOR, quanta sit luminis Angeli ei necessitas, ut recta via ad veritatem DOCTRINAE AUGUSTINI AN E tendas. Nam si cum UMMinistis ad sini- istram deflexeris, occurret tibi S. AUGUSTINVS sub maxima caligine constitutus, Ac doctrinam S. AUGUSTINVM impugnantium pro vera S. AUGUSTINI doctrina substitues. vi D, E de inuicte probat THOMISTARUM TRlVMPHUS. g Si eum alij, ad dexteram ieris, litteram occidentem inuenies, Pnon Spiritum vivificantem, qui nonnisi Angelicus esse potest. Tanta enim est T, tuis Doctrinet AUGUSTINIANAE profunditas, ut nonnisi alterius Ecclesiae Solis puus to luce penetrari possit. Qui ab illa ANGELICA luce se auerterit, proprio cona I cap. I. fidens Ac studio, Ze ingenio, necesse est ut ad dexteram declinet, litteret occidenti δ'' ii,
XXVII. Ante omnia proponenda est S. AUGUSTINI doctrina: quς nulli bi bu, Alph eXpressius ad propositum habςtur, quam dum explicat isti Christi verba : ticis. mo potest venire ad me, nisi Pater qui mι sit me, traxerit eum . quibus necessitatem diuinae gratiae ad fidem demonstrabat Christus Dominus: cui inhaerent S. AV tar. 6. 3. 3. GUSTINUS ait: b . t Ioan. 6.agna gratia commendatio. Nemo venit nisi tramia. Si trahitur, ait aliquis, ε. δει. inuitim venit: si Mimius venit, nee ereditsi non credit, nec venit. Non enim ad Chri- ' sium ambulando currimus, sed credendo. Suomodo ergo volumate credo, fi trahor ' ' , Soluendo quaestionem, diuini tractus se explicat naturam : Ego dico, parum est voluntate, etiam voluptate traheris. Suid est trahi .voluptate 8 Delialara in D . . m no, σ dabit tibi petitiones cordis tuι es quadam volupsas cordis cui pauis dulcis est ille calestis. Porro si Poeta dicere licin Trahit sua quemque voluptas, Non necessita , sed voluptas,non obligatio. sed deletitatio quanto fortius nos dicere debemm . trahi hominem ad Christum, qui delectatur veritate, delectatur beatitudine, derectatur iustitia, delectatur sempiterna vita, quod totum Christus est. ' . Et infra: ramum,mridem ostendis ovi, ct trahis illam. Nuces puero deHonstra
29쪽
qua inter delicias ct voluptates terrenas REVELANTUR E MANTIBUS, trahunt, quoniam verum est, Trahit sua quemque voluptas : non trahιt RE LATUS CHRISTUS A T' ATRE ' a' id enim fortιim desiderat anima,quam veritatem ρXXVlII. Plaeterea opponens delectationem delectationi semper docet, naoperari secundum id quod magis delectat. Re nant ergo, inquit S. Doctor, Urimis iratales imp in homιve, ιu quo ρeccata nou regnant. Regnant autem ista bona,' si tantum deleZiant, ct ima teneant animam in tentat. Omhus, ne in peccatι coufentio
nem ruat. α D ENIM AMPLIUS NOS DELECTAT. SECUN DUM ID OPEREMUR NECESSE EST, verbi gratia occurrit fornis 4 1peciosa famina , ct mouet ad delict it ouem furuicationis; sed si plus delectat pulchritudo ιlla intima ; s*cera species castitatis per gratiam qua est in De Christi,
fecuncium hanc Muιmus, ct secundum hπnc operamur, ut non regnante in nobis peccato, ad obed endum desiderij, eura ,seu regnante iustitia Per charitatem, cum magna delectatιone faciamus quidquid in ea Deo placere cognoscimu/.
Qua de causa VICTRICEM appellat DELECTATIONEM, qua trahimur
b. tib. i. d. Oper Πdum. Nam libης secundo de peccatorum meritis docet, b Deum ideo νεecat. etiam Sanctis luis alicuius operi iusti aliquando non tribuere vel certam mentiam,mon. e. ry. vel VICTRICEM DELECTATIONEM, ut cognoscant non a seios, sed ab illosibiose sumeu 2 suauitatem, qua det fructum suum cura eorum. Et ad Boni- facium docet concupiscentiam esse peccatum, qudd peccandi dele talιone mouentur, etsi ei, UINCENTE DELECTATIONE iustitiae, non consentiatur. Et in Enchiridio : Concupiscιtur aduersus carnem fortiore robore charitatis, ut ex fide i a stus Guat, iustoque vivat inquantum non cerui mala concupiscentia, VINCENTE
DELECTATIONE tu ita. Hee est fulgentissimi Ecclesiae Solis doctrina , quam incolimsta depraua ne detorquendo in contrarium sensum; hqc est illa doctrina, quq sne tumine Angelico a quibusdam alijs ditellecta, non fuit ad mentem S, AUGUSTINI ab eis exposita. Vtrumque ostendamus. XXIX. Insurgunt prinali Molinista dicentes, an non haec aperth demonstrant, motionem gratis tenere se ex parte obie ti, non verti ex parte voluntatιs p Veritas ostensa mouet ex parte obieEti voluntatem desiderantem veritatem, non minus ac ramus viridis mouet ovem, & nux demonstrata puerum. Vbi ergo physica ex parte voluntatis praedeter minatio IPerpendant ista verba, amando trahitur, cordis vinculo trahitur, Ac intelligent, obiectum trahere mediante amores suo amore trahitur voluntas. Quomodo igitur aliquid se habet ad causandam amorem, ita se habet ad trahendum voluntatem. Amor est actus voluntatis; ac p inde medius inter voluntatem, & obiectum, ab utroque dependens. In fluxus moralis obiecti non excludit influxum physicum voluntatis; Ae conuerso. Vterque requiritur, si non influat moralite e
obiectum, non influet physice voluntas; si voluntas non influat physich, non influet obiectum moraliter. Haec est differentia, qudd obicctum non est causa, cur voluntas hic de nune influat, sed ipsa eliciendo amorem subdit se obiecto, α est causa, cur hic & nune ab obiecto trahatur. Ex quo patet, id quod est
30쪽
eau se, cur voluntas physich eliciat amorem esse maximh causis, cur voluntas ab obiecto moraliter trahatur, Ae obit et um ab eo accipere qudd infallibiliter trahat. Vtrumque tractum tam ex parte obiecti, quam ex parte mouentis voluntatem expressu neruos e S. AUGUSTINUS in verbis praeallegatis dicem : Si ergo i ta qua ιnter delicias ct voluptates terroM REVELANTUR AMANTI BUS, trahunt. quoniam verum est, trahit sua quemque voluptas, non trahit REVELAT tu. A PATRE' Non dixit, non trahit Christuι' sed dixit non trahit Christus reuelatus a Patre ' satis innuens, qudd Christus quoniam beatitudo, tuintia, vita aterva, ct veritas est , trahit moraliter , si tamen reveletur a Patre faciente, qudit voluntas hic Ac nunc eliciat amorem; sic Christus trahit reuelatus amanti, sicut voluptates terrenae trahunt amantibus reuelatae. Nec incongrue Pater faciens amantem dicitur trahere ex parte voluntatu, MChristus reuelatus ex parte Obie ti; quia motio ex parte voluntatu ad omnipo- . tentiam, quae Patris est, reducitur a motio ex parte obiem ad doctrinam de sapientiam; quae Filio appropriatur.
XXX. Clarissime se explicuit S. AUGUSTINUS libro de Pi destinatione
Sanctorum, m ubi ait; Ergo trahi a 'Patre aia Chrastum: ct audire ac d feere a m. de να- P tre , ut veniat ad Christum , nihil aliud est, quam DONUM ACCIPERE dest. S a Fatre, OVO CREDAT in Christum. Neque enim autentes euangeliam a 'r' 'non audentibus , sed credentes a non credentιbus di cernebat, quι dicebat, nemo venit ad me, nisi fuerit ei datum a Patre meo. Fides igitur inchoata, oe perisfecta donum Dei est; ct hoc donum quibusdam dari, quibusdam non dari omnino non dubitet, qui non vult manifestissimu sacris litteris repugnare. Donum, quo creditur, discernens credentem a non credente, est ita causa actus fidei, ut cum eo non possit componi non actus: 8c consequenter est auxilium inferens essentialiter actum, & non omnibus datum: quod proinde mouet ex parte voluntatis. Trahi a Patre ad Christum est accipere tale auxilium et ergo Trahι a Patre ad Christum est moueri ex parte voluntatis ad credendum secundum S. AUGUSTINUM. Quare oportet incolimstar confiteri gratiam ex parte voluntatis praeuenientem, Ac essentialiter inserentem actum, cum qua non possit componi non actus, si, ut ait S. AUGUSTINUS. non voluerint manifestissimis sacris litteris reRugnare.
Consonat sapientissimo Magistro fidelissimus discipulus docens, 'od tra-.- , iussitus ιlle non importat molentiam, sed Veratιonem diuinam, qua operatur in li- q. 18. a. berum arbitrium vertendo id quocumque voluerit. Et sic illuci ad quod homo tra- ad α.hitur, aliquo modo ad tiberum arritrium pertinet, Operari in liberum arbitrium est mouere, ex parte voluntatis, Ac esse causam, cur liberum arbitrium eliciat hic oc nunc amorem cuiuscumque obiecti voluerit Deus.