장음표시 사용
31쪽
N LANAE adhaeserunt litterae, Spiritu caruerunt intestigentia.
XXXI Vidam doctrinam AUGUSTINIANAM nuper recitatam secundum litteram nimium considerantes, ad dexteram declinarunt, desectu luminis ANGELICI rectas AUGUSTINIANAE veritatis semitas edocentis. Existimarunt DELECTATIONEM VICTRICEM, de qua S. AU-GvSTINVS loquitur, e sis quemdam actum indeliberatum, quo praeueniri debet homo infirmus ad iustitiam , sicut motibus indeliberatis concupiscentiae praeuenitur ad iniustiam. Priusquam eos spiritu earuisse intelligentiae demonstrem . obserua , coRDATE LECTOR, qudd in puncto contra Molini ι controuerso, nulla sithia differentia inter gemini Ecclesiae Solis discipulos. Nam praedicti litterae adhaereries concedunt actum illum indeliberaium praedeterminare physichvoluntatem ad consensum liberum, ita ut cum isto actu indeliberato incomis possibilis si non consensus. Vnde fatentur, qudd assertores PRAEDETERMINANTIS GRATIAE veram Christi agnoscant gratiam, quam penitus ignorare dicunt Motinistra ; sed alia ex philolophorum libris volunt esse luperaddita, quae discrimini AVGUSTINIANO de gratia hominis fani & in
firmi non videntur eis accomoda. Vertim ut ad coneordiam eos redueere
mus , distinximus cum Sole Angelico in THOMISTARUM ΤRIVMPHO. duplicem gratiam PHYSICE PRAEDETERMINANTEM , unam ad pri-iii. - um Rctum, quam diximus specialem, aliam ad secundum actum ex primo de-puu, irim ductum, 'itana vocavimus uniuersalem; de in hoc posuimus differentiam homi- I. cap. i. a. nis sani ab infirmo, qudd qui erat secundus actus in homine sano, videlicet . di torn.3. amor iustitia in particulari operabili, sit primus actus in homine infirmo; &ς'e 3' consequenter qud i homo infirmus indigeat GRATIA SPECIALITER PRAE DETERMINANTE, ad eumdem actum, ad quem homo sanus solum indigebat GRATIA VNl VERS ALITER PRAE DETERMINANTE.
XXX lI. Quae concordia clarior elucesset, si in terminis eorum illa proponatur. Duos etiam admittunt actus, delectationem iustitiae, & amorem liberum iustitiae, ad quem ex pr cedente illa delectatione se determinat voluntas. En primus Ae lecundus aesus. Auxilium inspirans delectationem iustiti et
est gratia SPECIALITER PRAEDETERMINANS. Auxilium inspiram amorem iustiti vi p aecedenti, delictationis est gratia UNIVERSALITER PRAEDETERMlN NS. Homo sanu, delectabatur iustitia in uniuersali, & ex sola illa delict ti ine determinabat se ad volendum & perficiendum quodcumque pirticulae operabile, sufficientissimam habens ad id facultatem, ed qutid, ..d, eo ut ait S. AUGUSTINUS, ille nulla tali rixa a seipso aduer1m seimum ten- rep.& giat. latus atque turb ιtiG,m illo beatιtutivis loco sua secum pace Debatur. Loquitur de rixa, qua caro concupiycis aduersia θι ratum , ct thraim adversm carnem. Ici
32쪽
In qua susscientissima facultate, non excluditur indigentia eoncursus genera lis, sicut & ipsi concedunt. Addant solummodo, quod concursum generalem Deus exhibet ut Dominus,secundum utrumque Solem;non ut pedissequus, secundum Molmistas. Nulla ergo erat in homine sano potestatis indigentia, sed inmi creaturae conueniens potestatis dependentia: ex qua dc ipse erat servusiuilitiae, sed servus valens viribus de plenus robore, qui semper motioni subor. dinatur Domini. Homo infirmus propter illam rixam praeuenientis concupiscentiet non potest ex sola delectatione iustitiae in uniuersali se determinare ad particulpreoperabile contrarium delectationi eoncupiscentiae; eli quod licet iustitia secundum se placeret, non tamen comuncta priuatiora delectationis concupiscentia quq
ipsi hic de nunc secundum se placet. Quare necesse est ut Deus inspiret ei
delectationem iustitiae hie de nune contandia prιuationi delectationis concupiscenistrie, ad hoc qubd possit ex amore iustitiae quodcumque operabile particulare Velle, M perficere. Sic in homine infirmo non solum est dependentia, sed de indigentia potestatis; fitque ipse servus iustitiet, sed infirmus, de pluribus impeditus, cui ultra motionem Domini, tollenda sunt impedimenta. de infirmitas est roboranda Consule locis eitatis THOMISTARUM TRIUMPHUM. Quibus patet, qubd aliud auxilium sine quo habebat homo sanus ,
nempe delectatιonem iustitia in Omue ali , 3c aliud auxilium sine quo habet . homo infirmus, nempe deIesurionem iustitia in particulam. Patet etiam qudds Deus solum auxilium siue quo hominis sani tribueret homini infirmo, feminper deficeret, ubi eum concupiscentia praeueniret. Hoc est quod docet S. AV-GUSTINUS hi, verbis. . Nam si in tanta infirmitate Gla husus , in qua ta- b. decor
meu ormitate propter elatιonem reprimendam perfici virtutem oportebat, ιδεμ δνetinqueretur voluntas sua, ut in adsutorio Des sive quo perseuerare non possent,m verant si vellent, nec Deus is eis operaretur ut vellent. Id est,si cum sola delectatione iustitiae in uniuersali relinqueretur voluntas hominum infirmorum, ex qua cum solo concursu generali in iustitia manerent si vellent, nec Deus delectatione iustitiae in particulari in eis operaretur ut vellent, ιηter tot ac tantas rcvtationes infrmitate sua voluntas ipsa succumberet, or ideo perseuerare non possent, quia deficiense infirmitate, nec vellent, aut non ita vellent, ιnfirmitate voluntatu, ut possent, id est, non vellent iustitiam priuatιonι aclect. ιtιoms concupiscenistia comundiam, sine qua non possent operabile particulare hic nunc occurrens
perficere, aut solum vellent iustitiam in uniuertati, quq etiam non sufficit, ut possint vincendo concupiscentiam ad volendum particulare operabile se de
XXXIII. Modo ostendamus eos AUGUSTINIANAE non habuisse spiritum
intelligentiae, qui sine luce ANGELICA adhaeserunt litterae. Primo occurit Praedictus actus indeliberatus delectationis. Dico, Ac audacter pronuntio,hunc actum nullum habere in S. AUGUSTINO fundamentum. Id essicaciter probo ex ipsorum documentis. Non enim volunt delectationem proprie sumi pro illo actu particulari, qui etiam gaudium dicitur, per quem animus in bono
praesente eum quadam satisfactione te fiuitione eonquiescit ; sed prout est actus ab amore indistinctus. Est enim amor prima immutatio appetitus ab C a appe-
33쪽
appetibili, qua eoaptatur appetitus ipsi appetibili, de ei eonnaturalizatur, die. . . q. citurque complacentia appetibilis, per quam ait D. THOMAS appetitus a- λ mans se habet ad id quod amat. Acin ad seipsum vel aliquid fui: ex quo fit
ut omne amatum sit delectabile amanti. Probamque ex eodem S. Doctore dicente 4 quod amor ct concupiscentia delectationem causant e omne enιm ama-31. a. a. tum est Glectabile amanti , eo quod amor est quadam umo vel connaturatitvi ais M 3. mantu ad amatum. Similiter etiam omue concuintum est delectabile concupisscenti : cum eoηcupiscentia sit praci'. anetum delectationu.
Hoe supposito, videlicet delectationem iustitit; nihil esse aliud, quam amo rem Ac concupiscentiam iustiti et distinguunt duos iustiti et amores .vnum indeliberatum, alium deliberatum. Amorem indeliberatum iustitiae dicunt esse DELECTATIONEM VICTRICEM tultitiae, qua ita pulsat Deus & trahit hominis voluntatem,ut insallibi. iter liberum ei praebeat consentum; siquidem cum isto amore iustitiae indeliberato non potest componi non contentus, si fuerit sortior amore concupiscentiae in deliberato : si vero suerit minus sortis,non sequetur eonsensus liber. Necessitatem istius amoris indeliberati, quem pret lenire do-eent quemlibet actum bonum, desumunt ex infirmitate hominis. Nam ubi homo est sanus, non praerequiritur praeueniens ille amor iustitiae indelibe
. XXXIV. Distinctio ista nullum habet solidum in Sancto AUGUSTINO
fundamentum. Im: rimis nullo S. AUGUSTINI testimonio firmatur. Millies dixit S. AUGUSTlNVS, opus bonum fieri amore iustitiae, delectatione iustitiet vincente delectationem concupiscentiae, sed nuiquam asseruit istum amorem esse indeliberatum, istam delectationem esse necessariam. Et cum ad singulos actus bonos concurrant semper isti duo amores, concurrent etiam duae bonae voluntates, & duae Araritate a bona enim voluntas, de charitas nihil aliud
sunt ut de ipsi lecundum S. AUGUSTINUM praedicant in quam amor boni; quae proinde iuxta amorem boni diuiduntur. Aiguunt D. THOMAM, quod petiti, d philolo; horum libri, distinctionibus superaddiderit AUGUSTINO,sed meri b ipsi videntur increpandi , qui adinventas a se distinctiones obtrudunt AUGUSTINO.
P. zerea nullam illius actus indeliberati video necessitatem. Non enim ad libertatum saluandam exigitur; beati liberd amant Deum sine tali actu, ut ipsi docent, eum nulla sit in ei, infirmitas: Angeli fuerunt etiam creati in amore libem siue tali actu. quorum etiam nulla fingi potest infirmitas. Nec ad vincendam concupiscentiam exigitur, siquidem amore libero iuiliti et fortiore sufficienter vincitur concupiscentia. Cur igitur non dixere hominem infirmum creati a Deo in amore Iibero iustitiae fortiore, eo modo quo Angeli creati sunt in amore libero ' id est, sicut Deus sne actu indeliberato pretato Angeli, inspirauit amorem liberum iustitiet, ita de homini infirmo inspiret immediate amorem liberum iustitiae fortiorem; ut sicut Angelus creatus cst in am re libero de sancto, ita de homo infirmus creetur in amore fortiore ivllitiete. bes M libero, docente id Apostolo : s I fm erumsumm Iactura, creati in Christo I Eci
XV. Delcendat lux Angelica, oc eorum illuminet tenebras. Quemad-
34쪽
modlim Deus ereavit hominem sanum in amore iustitiae in uniuersali, ita de creat hominem infirmum in amore iustitiae in particulari hoc est utrumque physice praedeterminat ad amandum. Sed iustitia in uniuersali est naturaliter seu necessario volita , non enim potest homo eius oppositum velle, cum sit ipse amor beatitudinis, aut in eo includatur. At iustitia in particulari , id est,
coniuncta priuations deleZLιtionιs hic ct nune occurrentis in particulara operabili,
non est necessario volita, sed potest repudiari ex amore delectationis, ad quem
praeuenitur voluntas a concupiscentia. Deus mouet unumquemque iuxta modum suum. Cum ergo homo infirmus ex praeueniente concupiscentia sit potens ut se determinet ad oppositum iustitia hic' ct nunc occurrentιs, dum Deus praedetetminat physice ad amorem iustitia hic O nunc occurrentis, est eausa , cur amor hic & nune eliciatur a potente se determinare ad oppositum : ac proinde est causa, cur eliciatur cum libertate. Quemadmodum Deus mouendo causam contingentem ad agendum non deinstruit eius contingentiam, quia facit sua phy si ea praedeterminatione,qubd actus egrediatur a causa potente impediri; alioquin non causam contingentem mO-ueret 3 ita Deus mouendo liberum arbitrium ad amorem iustitia hie ct nunc occurrentis, non destruit eius libertatem, quia facit sua phy sea praedeterminatione, quod actus egrediatur 1 causa potente se determinare ad oppositum, alioqui non liberum arbitrium, sed eausam necessariam praedeterminaret. II THO Facit autem hoc Deus dupliciter; vel enim facit quba amor iustitia hic snunc occurrentιs egrediatur a voluntate potente se determinare in Oppositum psus tot vi praecedentis actus, e tune actus est liber tam elicitiuὸ quam anticatiue , 3. cap. 3.
sicut contingit in homine sano; vel facit qubi actus egrediatur immediate ab
eadem voluntate, ita ut sit primus; Ae tune actus est solum liber elicitiuὸ; habet enim se amor iustitia hic de nune occurrentis, sicut percussio, quq ab alter fit mia manu cum potestate percutionem impediendi; non enim libere in ista percussi me moueo manum, sed liberE mouetur manus mea, quia motum illum post am impedire, m mendo manum in contrarium. g g. TRO XXXVI. Expulsi, tenebri , videamus quae sit ista iustitiae delectatio, quam toties inculcat S. AUGUST. NVS. Sciendum est. qudd voluntas non mouetur pitvstoino nisi in bonum apprehensum, siue in id quod iudicatur bonum; duplex autem 3.c. s. . . est iudicium, unum ad instar primorum principiorum, quo ad solam apprehensionem v. g. iustitiae iudicatur iustitia esse bonum; alterum est iudicium ad instar conclusionum , quo ex collatione ad aliquid aliud v. g. remotionem
in arum inferni iudicatur iustitia esse bonum. Primum iudicium firmitatem
abet ex aliqua interiori inclinatione, v. g. quia inclinor naturaliter ad vitam, ad ultim aporehensionem vitae iudico eam esse bonum, nulla facta collatione ad aliquid aliud: smiliter quia ex habitu inclinor ad sornicationem, ex sola sornicationis a prehensione nihil aliud considerando iudico, bonum esse fornicari. Vt autem vitam, aut fornicationem in ista dii postione repudiem, ne-b. Tu cesse est vi fiat cohatio cum aliquo alio bono. quod magis amo , quam vi- MisTAR. nam, aut fornicationem. Haee ini pice in THOMISTARUM TRIVMPHO, TR 'μ' de natura pura. . a. O c Ad rem uostram veniamus. Iustitia hie & nunc occurrens coniungitur v. g c. o. g. 7.
35쪽
Privationi delectationis fornicaria; quam delectationem nulla facta collatione Iudico es Ie bonam,& hoc iudicium fit sine collatione propter interiorem habitus , aut concupiscentiae inclinationem. Vnde ut repudietur delectatio fornicatia,& ametur iustitia coniuncta prauaraom istim delectatιο us opus est collatione. v. g. ad poenas inferni contrarias integritati vitae, quae plus amatur, quam so nicaria delectatio. Et tunc iustitia comuncta dicta prauationa non propter se amatur, sed propter aliud. Haee est necessitas specialis GRATIAE VI RI- cis ET PRAEDETERMINANTIS. Deus qui solus intra voluntatem operatur , inspistat amorem ιι stitia comuncta Prauations detest.Ηionas fornicaria ex quo amore delectabilis fit, Ae per se bonum iudicatur iustitia comuncta iusta priuationi, scut supri dictum est, qudd omne amatum est delectabile amanti. ista est iustitiae delectatio,quam exigit S. AUGUSTINVS ad singulos actus hominis infirmi, non in aliquo actu indeliberato consistens, sed in amore libero elicitive tantum, quem Deus ad iustitiam in particulari inspirat, qui si fuerit fortior vincitur concupiscentia, & impletur mandatum, sin minus fortis, vin- . V eit concupiscentia , & prqaaricatur mandatum. Vide THOMISTARVM MisTAR. TRIVMPHUM. iTκis M. XXXVII. Secundb deficiunt litterae AVGUSTINIANAE adhaerentei spretor HV. tom. Angelico intellectu, in ly fortiore. Putant enim debere esse amorem iustitiae: i ,. , ser rem Cum sussiciat esse fortiorem apprenatu.e ; ex qua falsa exi-tom. 3.cap. stimatione explodunt dictum Angelicum , quo asseritur, minimam charitas. tem sussicere ad vincendas omnes tentationes, & vitanda omnia peccata. Verum in libris de Poenitentia, quos paramus, ista omnia, FAVENTE
DEO ET PRAE DETERMINANTE, in .statera Angelica libra.
Hie de FUNICULO PRIMO, Ad quem pr sentem traxi paragraphum, Exodi occasione & intuitu tractionis Molimana ; contra quam , t si quis es Domini
XXXVIII. Ecessitatem AscELI cI Iuminis ad veram S. AUGUSTINI in-1 i telligentiam, aeque ac tauolina demonstrat Taras. Verus tamen ex diuerso capite. Duo inter alia praestat lumen ; tenebras enim eπ-
pellit , & colorem qui est in potentia visibilis Teddit actu visibilem. Doctrina Motina ad doctrinam GRATIAE AUGUSTINIANAE se habet sicut in. ειν , tenebrae ad lumen ; siquidem in praecipuo dissicultatis puncto, ut vidimus . pum. i5. ab impugnatoribus S. AUGUSTINI non discernitur. Comparationem istam
36쪽
tenebrarum ad lumen interuenire ipse Molina fassus est, inter suam & S. AUGUSTINI doctrinam; at sensu nobis contrario, & Cordatos omnes ad indignationem prouocante , cum lucem sibi dederit, tenebras . S. AUGUS. n. supra TINO. Doctrina Baii coloribus comparatur; veram enim S. AUGUSTINI, DUM asserit gratiam, sed eam quasi actu inuisibilem, id est, in intel ligibilem actu exhibet, dum litterae nimium adhaerens, plurimas veritates, quq naturae a Deo institutae, Ac rationi, signato super nos vultus illius lumini,congruunt, putauit doctrinae AususTINIANAE aduersas; quae tamen ei optimh consonant, si secundum mentem & intentionem S. AUGUSTINI luce ANGELICA interpretentur. Hie est FVNIcVLI SECUNDI nodus, ut depulsi, in PRIMO FUNICULO insolimanu tenebris, stringatur necessitas ANGELICAE lucis ad verum doctrinae AUGUSTINIANAE eolorem faciendum actu intelligibilem ijs, qui litters AvGusTINIANAE cum Baio nimis adhaerent. Pri md in quo differant MOLINA, Oe BAIVS , ostendemus, ut colores secernantur a tenebris. Secundd causam dicemus, cur ea quae naturae & rationi conueniunt sint
solum in potentia intelligibilia in littera AUGUSTINIANA, vi luce ANGELICA redderentur actu intelligibilia. Tertili, ea quae S. AUGUSTINO perperam superaddit Baius falsa esle, ut non dicam absurda, demonstrabimus praelucente ANGELICO Sole, Deoque prsdeterminante. Vem Pater paverum,
veri dator munerum, Mns lumen coraeum.
g. I. In quo disserant Ic O L INON IUS
XXX lX. T, Esectus ANGELICI luminis est Ae Molina ct Baio communis.1 I Unum tantum de duobus uterque accepit, eum ambo ad veram S. AUGUSTINI intelligentiam sint necessaria. Immutationem actus voLndi ex parte Oluectι considerauit solummodo in otina. Eam, quae est ex parte voluntatis attendit tantum Baim : non enim immutationem ex parte obtecti distinxit. Haec est prima eorum differentia; ex qua oritur secunda, nempe
Molinam adhaessse irit,uenatoribus S . AUGUSTINI ; ab illis recessisse Ba- .um, sed in aliam cecidisse sciueam ex littera occidente. De Isotina in PRIMO FUNICULO sati, dictum. De Baio in hoc secundo Funiculo superest dicendum Obseruanda est ANGELICA doctrina , quam habet ΤHOMISTARUM TRIUMPHUS, . ubi colligitur quod necessitas gratiae potest peii ex obiecto,
vel ex modo operandi. Quando obiectum superexcedit omnem naturae ra- Txi. Miationalis proportionem fle facultatem, gratia necessaria ad illud attingendum pitvs tom. dicitur necessaria ex obiecto. Quando obii ctum est proportionatum, ted mo-3, n, 1 ε .dus attingendi exigit Decialem Dei applicationem, tunc necessitas gratiae Petitur ex modo operandi , non ex obiecto. Eodem modo supernaturale dicitur aliquid ex obiecto, quando obiectum cst superexcedens proporti
37쪽
nem naturae, ut visio beatifica, cognitio Trinitatis, actus charitatis spei, 8ce Vita autem mortuo resti ruta, sanitas miraculose recuperata, dicuntur supernaturalia ex modo operandi.
XL. Alia quoque utriusque Solis consideranda est disserentia, quam exhia ρ.Tum bet THOMISTARUM TRIUMPHUS p inter hominem sanum . Ae infiGetici. - mum. enim non petitur ex obiecto, sed ex modo operandi. Sussicientia pii., iom. virium reddit hominem sanum, infirmitas virium facit infirmum. Nee obie. i. cap. a. a. cti naturalitas vel supernaturalitas attenditur in ista discretione. Non minus est infirmus, qui ad obiecta naturalia attingenda non habet sussicientes vires,
suam qui caret sussicienti potestate ad obiecta supernaturalia. Aequd etiam anus est, qui sussicientiam virium habet, ut tendat in obiecta supernaturalia, ae ille, cui nihil deest ex parte posse ad obiecta naturalia. Hine sequitur, necessitatem grati et si ecialis , qua indiget homo infirmus , non peti ex supernaturalitate obiecti, sed indisserenter se habere ad actus
naturales & supernaturales. Oritur enim ex rebellione concupiscentiet, quq aequaliter praeuenit voluntatem , & in naturalibus, & in supernaturalibus. Qoard operari ut infirmus, eli operari cum praeueniente in contrarium concupiscentia : ad quod requiritur auxilium essentialiter vincens concupisceri-riam,cum quo componi non possit non operatio. Si vh igitur principium eliciens actionem fuerit naturale, sud supernaturale, si praeueniatur concupiscentia erit infirmum, quia impeditum. Et aequaliter indigebit GR A PIA
VICTRICE. Vnde GRATIA VICTRIX est proprie illa gratia, quet dis
cernit hominem infirmum bene operantem , ab homine sano bene ope
XLI. Ad istam disserentiam hominis infirmi bene operantis,s hominis sani bene operantis intelligentiae oculum iugiter conuertit S. AUGUSTINUS. Et statim vidit hominem infirmum bene operantem adiuuari speciali aliquo auxilio, quo non adiuuatur homo sanus, bene operans. Manifestum est, quod nece iasitas specialis auxilii non potest peti ex parte eorum, quq sunt communia, Miano, te infirmo. Per hoc enim quod alteri cum altero commune Ac indis-
άa n cretum , nemo discernitur : iuxta id quod dixit AUGUSTIN Vspis, ita Numquid fer haec dona qua omuibus communia sunt homιnibus , disce cap. s. nuntur homines ab hominibus ' mini md gentium. Omne principium eliciens actum, seu omne habituale donum,quod est in homine sano benE op rante est etiam in homine infirmo bene operante; & nihil est in infirmo ex parte principii elicientis necessarium, quod non sit in sano necessarium. Cum enim principium eliciens Ac quidquid se habet per modum habitus Ee dispositionis ad eliciendum actum, sit auxilium sine quo non fit actu , nullo tali auxilio caret homo infirmus bend operans , s intellige dum actu operatur γsic enim differentiam utriusque modo inuestigamus, prout scilicet uterque actualiter operatur: & quaerimus quid sit illud quod habet homo infirmus in omni sua bona operatione tam secundum legem naturet, quim secundum Iegem fidei, de quo earet homo sanus in omni tua operatione: de dicimus ,
quod non potest esse aliquid ex parte principii elicientis tantum. certum etiam est, qubd ex parte principij applicantis, tam homo sanus.
38쪽
u m homo infirmus debeant a Deo applicari ad bene operandum, ed ipso
quod uterque praeter principia elicientia indigeat concursu generali primin Ouentis, quem Deus exhibet voluntati ut Dominus illius, non ut pedissequii , uti volunt Molini tae. Non ergo in indigentia applicationis & concursus generali, stat hominis infirmi bene operantis, ab homine sano bcne operante differentia, sed in indigentia specialis cuiusdam applicationis & concursus, quam indigentiam non habet homo sanus. XLII. Hoc autem speciale auxilium applicans non est aliud, quam auxilium essentialiter inserens bonam operationem vincendo concupiscentiam. Ex hoc qubdst essentialiter inserens bonam operationem facit operantem bene I ex hoc Jubd vincat concupiscentiam facit infirmum operantem bene. α eum a sano
illinguit. Duplici quoque titulo dicitur gratia specialis. Nam si gratia sumatur pro dono indebito & gratis dato, seu procedente ex gratuita Dei voluntate, auxilium essentialiter vincens concupiscentiam jpecialis gratia conuenientisii md dicitur; quia nec naturet in massa damnationis positet debetur, nec personae cuiusquam meritis redditur. In quo differt ab auxilio hominem s num praedeterminante, quod licet nulli particulari debitum sit supposito, naturae tamen debetur; sub debitum istud oriatur ex conditione natur , ut fit in auxilio praedeterminante ad actus naturales; siud debitum istud oriatur ex eleuationis priuilegio, ut contingit in auxilio praedeterminante ad actu, superna
Diuina prouidentia suauiter & sortiter disponens omnia, quamlibet creaturam gubernat & dirigit secundum modum suum. Natura, quς defectibiliter Ordinatur in finem,exigit qubd in aliquibus suppositis perducatur ad finem, ut ostendatur vltima eius bonitas & perfectio;& simul petit qudd in alijs suppositi, deficiat a fine, ut ostendatur eius desectibilitas. Verum subd hoc suppositum eligatur. & non istud, in quo natura vel consequatur finem, vel deficiat a fine, ad solam gubernantis uniuersalissimi pertinet voluntatem. Haece ii D. THOM E profundissima doctrina in TRIUMPHO THOMISTA-RVM relata, secundum quam omnia auxilia eis cacia debentur naturq sanae, . TH naturalia naturet principij , supernaturalia natur et ex priuilegio eleuatae; nullum tamen auxilium eis cax. tam naturale, qu1m supernaturale debetur personet, ut pilus tom. Pote omnia praeueniens merita. At auxilia eis cacia in homine institio, neci. In AD
natur et debentur, cui sola propter peccatum primi parentis debetur damna- pendicetio : iure igitur merito opecialis dicuntur gratia, sumendo gratiam pro dono,' indebito & grati, dato. lintons auda si sumpseris magis proprie gratiam pro dono superexcedente natu- se l. . ram, eamque ad ipsam Dei beatitudinem eleuante, quod communiter a Theologis vocatur supernaturale secundiim substantiam Deli, auxilium vincens essentialiter concupiscentiam adhuc sterialis dicetur gratia , quia est Dei specia liter non vitiuersaliter applicantis. In quo distinguitur ab auxilio superi turali applicante, quod datur homini sano : hoc enim auxilium procedit a Deo secundum viuuersalem prouidentiam ordinis supernaturalis; at auxilium supernaturale vincens concupiscentiam in ordine ad diuinam beatitudinem, procedit a Deo secundum .pecialem prouidentiam eiusdem ordinis supernaturalis. D Vide
39쪽
Ade THOMIsTARUM TRIVMPHVM. bXLIII. His rite perspectis lucidissima fiet Pad & sequacium hallucinatio.
Necessi: atem gratiae perpendit S. AVGVSTlNVS, dimicans contra Pelagianos ex parte principi; sterialiter a plicantis, seu vincentis concupiscentiam, quod se extendit ad sustulos actus hominis infirmi suis naturales sint, sud supernaturales, hoc est stud eliciantur a ratione per obtictionem iustitiae sebi proporti natam operante, si id eliciantur a fide per diletitionem fidei commensuratam operante. Baim veto necessitatem gratiae ex parte principij elicientis extendit ad singulos actus hominis infirmi, exigens ad actus secundum regulam rationis bonos non solum eratiam a plicautem, sed.etiam gratiam elicientem. Quod certe nunquam asseruit S. AUGUSTINUS; nee asserere potuit, nisi affirmando omnem veritatem moralem sola fide posse cognosci. Quid, amabo, ad GRATIAM AUGUSTINIANAM refert, qubd distinguam ex obiecto , sudex parte princi' clicientis, duos iustiti et amores , si utrumque amorem confiteat a Deo specialiter inspirari , utrumque quibusdam misericorditer dari , utrumque quibusdam iuste denegari 'Perspectam habes, CORD ATE LECTOR Molinae Ae Bau differentiam incommuni eorum contra GRATIAM AUGUSTINIANAM peccato. Vterque gratiam elicientem, ad quam immutatio actu, volendi ex Parte obιe li pertinet, confudit cum gratia applicante, ad quam spectat immutatio actus volendi ex parte voluntatis. Differunt qubd Molina gratiam applicantem in gratia eliciente intelligit hanc solam agnoscens,& ei soli applicans quidquid contra Pelagianos docuit S. AUGUSTINUS de illis Triumphans. Baim h contra gratiam elicientem ingratia applicante solummodo cognoscit, non distinguens gratiam elicientem linatura eliciente, nec fi lem a ratione. Vnde quidquid D. THOMAS ex dictamine rationis philosophi, indito, secundum diuersa principia elicitiva sal, lentissimh distinxit, grati et AUGUSTINIAN E credidit aduersari, eo quod itteret AUGUSTINIANA: solam necessitatem gratiae a plicantis exprimenti nimium adhaeserit; ideo si te non viderit diuersos iustitiae & Dei amores cum eadem gratia applicantis necessitate a S. AUGUSTINO asserta posse, de debere componi : uti composuit D. THOMAS mentem Magi illi sui intimsi
g. II. Ex eodem fonte demon stratur diuersa MOLINAE O BAIJ circa libertatem hallucinatio.
XLIV. I Ero omnia consonant. Sicut modicus error in principio plurimos V oc magnos in multiplicatis conclusionibus gignit errores; ita veritate principij veritates multiplicantur conclusionum. Licet hoc cernere in ista duplicis actus volendi immutationis veritate. Quemadmodum secundum eam duplex gratia diti inguenda ist, ita & duplex libertas; oc sicut ex desectu distinctioni, duplicis grati et, diuersimode circa gratiam hallucinati sunt Molina, & Baius, ita defectu distinctionis duplicis libertatis varie circa Iibertatem ijdem a veritate declinarunt.
40쪽
Alia est libertas ex parte principii applicantis se ad agendum, alia est libertas ex parte principi j elicientis actionem. Libertas principii applicantis est libertas in actu secundo, cum qua non potest componi actu, oppositi , sed sola potestas ad oppositum. Libertas principij elicientis est libertas in actu
primo, cum qua non sola ad utrumque potestas, sed Ac utrumque oppositum componi valet. Principium libeth applicans est amor. Quicumque actu, ex amore concluditur, est liber in actu secundo libertate applicantra se, quq communiter dicitur exerciti j libertas. Nec ex amore alicuius obiecti potest concludi obiecti amati oppositum. v. g. Ex amore delectabilis non possum con- eludere aliquod triste esse amplectendum, solum possum concludere ea quet delectabilia sunt, de quae ad delectationem utilia sunt. Vt possim cons ludere aliquod triste esse amplectendum requiritur, ut amem aliquid aliud praeter delectabile v. g. vitam. Ex amore vitae possum amplecti quidquid est vitae conueniens, sed non possum applicare me ad aliquid vitet cout rarium. Sic pater, qudd quilibet amor dum cst principium applicans habet propriam exerciti j libertatem intra si gram obiecti amati, cum qua non componitur actus obiecto amato oppositus, sed sola potestas ad oppositum ex alio amore orta. Et quia amori delectabilis accidit, qudd alius amor supervcniat, sequitur euidenter potestatem amplectendi aliquod triste non esse de essentia libertatis exercitiJ, qua amans delectabile libere sertur ad delectabilia: ita ut si nullus esset amor in voluntate, nisi amor delectabilis, nihil de persectione libertatis exer-eiiij, quam fundat amor delectabilis, amitteret voluntas, quantumuis nihil contristans posset amplecti. XLV. Si tamen aliquod particulare esset ex una ratione delectabile, & ex alia. ratione contristans , ad eamdem amoris delectabilis libertatem pertineret potestas illud amplectendi & repudiandi; si veri, ex omni ratione sit delectabile non poterit ex amore delectabilis repudiari; nec carentia potestatis repudiandi istud, quod ex omni sua ratione est delectabile, detrahit aliquid de persectione libertatis, qua ex amore delectabilis potest aliquid amplccti. sic ratiocinare de amore iustitiet, de amore praecepti, qui si solus existet et in voluntate, quidquid praeciperetur liberrime amplecteretur voluntas, quidquid prohiberetur liberrime repudiaret, sine ulla potestate, vel quod praeceptum esset repudiandi, aut quod prohibitum foret amplectendi. Q alid si occurrat fons ipse omnis iustitiae, illico ad illud amandum liberrime se determinabit, qui nonnisi iustitiam amat , nee aliud quidpiam desiderat. Ecce persectissima libertas sine potestate peccandi. e Nec posse sustendere adium vel posse cessare TN uritu. plus spectant ad istam applicantu se,seu exercitiν libertatem,quam potestas i: 7φ' amplectendi oppositum,ed quM Omnes Llς potestates fundantur in aliquo alio plaus tom.
more praeter amorem iustitiae, qui possibilis non esset in eo, cuius voluntas i. cap. i. apita creata esset, ut nonnisi iustitiam amaret. 3 cLibertas principii elicientis, si subtiliter discutiatur, non est nisi potestas ad
plurς, exerciti', seu principi; applicantu libertates, intra diuersas libertatu exer- Chii iii iij sphaeras. Est enim potestas eliciendi plures amores disparatos; voco dis- cum p
p r/tos amores, quorum unus ex alio non oritur. Cum autem non multipli- ς p ψ
centur amores nisi multiplicatu obiectis, coincidit plane ista libertas cum