장음표시 사용
41쪽
libertate, quae est ex parte obiecti, & communiter dicitur libertas specifc tionis. Fatemur de essentia huiusmodi libertatis esse potestatem amplectendi oppositum, suspendendi actum, vel cessandi ab actu. v. g. Sit potestas in aliqua voluntate eliciendi, Ac amorem iustitiet. & amorem delectabilis, ed ipsderit potestas amplectendi oppositum iustitiae, si fuerit delectabile : suspendere quoque amorem iustitiae, vel cessare ab amore iustitiae erit possibile, si delectabilis iudicetur suspensio, vel cessatio. Nec potestas amplectendi oppositum
iustitiae, suspendendi, vel cessandi ab amore iustitiae, potest adesse voluntati, nisi sit in ea potestas eliciendi alium amorem, qui ex amore iustiti et non oriatur. Nam voluntas, non amans nisi iustitiam, non potest iudicare bonum esse amplecti oppositum iustitiae, vel bonum esse non amare illam. Non amare iustitiam non est per se bonum, sicut nulla carentia est per se bonum; oportet ergo ex collatione ad aliquod aliud amabile distinctum , iustitia iudicare, quod bonum sit, non amare iustitiam. Fundatur haec libertas in ratione discernente diuersas boni & mali rationes: sed prima libertas fundatur in ratione discernente ipsam rationem boni v. g. praecepti, iustitiet, delectabilis, ab illis rebus, in quibus rationes prςcepti, iustitiae, delectabilis, reperiuntur :ita ut quae ibet ratio fundet propriam sibi libertatem extra sphaeram cui uncumque alterius rationis.
XLVII. Doctrinam istam integro opusculo tradit TRIUMPHUS THO- . TR MISTARUM; e quet ita displicuit Molimstis,ut ipsam detulerint ad sacram
iri 2 INDICIS Congregationem cum opusculo de Contritione. Sed liberante Deo νuus tom. Pauperem a potente, & protegente Sancto THOMA, in eius profesto annix.Opus 3. I 67 . libera euasit a censura, quam ιIti infigi Ious et tribus curabant, qui nihil Om- 3, verum , nihil orthodoxum exibi maut , nisi quod ii si scributat a doceor. bic attestatur Emin. S. R. E. Cardinalis BONA in Epistola, quam mihi ignoto resia cripsit Romae I p. Maij I 6 . se etiam Philalethem profitens. Idem testatus est alter Emin. S. R. E. Ordinalis DETRE, in Epistola, quam etiam mihi indigno rescribere dignatus est Romae I a. Iunii I 67 . Nec consumptis viribus destit Ere aduersari j, sed utrumque de Libertate OContritione opusculum a Sacra Congregatione INDICIS ad supremum INQUISITIONIS tribunal detulerunt; verum eodem infelici pro eis, & felicissimo pro me, omnibus iue veritatem amantibus successu , ut attestatur R. P,
Noster Generalis P. Fr. IO ANNES CHRYSOSTOMVS A S. PAVLO in Epistola ad me data Romae 6. Iuni j I 67 .LTum XLV. II, Obserua, CORDATE LECTOR in opusculo de Libertated tradix siAR. distinctionem duplicis GRATIAE PRAEDETERMINANTIS υηi,ersata sci-
TR licet & speciatu, supra quam fundatur nostra Concordia, intentata in tomo I. Omisi'. primo de Sciei taι Media ad examen reuocata, & totus THOMISTARUM cap. xli. TRIUMPHUS; qui proinde invitaque sacra & Indicis de Inquisitionu Congregatione, ab Omni censura dici potest euasile immunis. Hoc ipsum fateri de-e lus, bem Motimsta in Gaet etia, quam nuper publicarunt, de qua infra. e Nam in
Rin μ' di eunt O usculum nostrum de Scientia Media ad examen reuocata, quod
primus tomus TRIUMPHI THOMISTARUM complectitur, esse eiusdem Earma cum alio opusculo de Libertate, quod est tertium in secundo tonio
42쪽
memorati TRIVMPHI. Cum ergo certum si opusculum nostrum de Libertate , sicut & de Contritione, ab omni cenlara in vitaque & INDICIS MINQUISITIONIS sacra Congregatione euasisse immune : certum quoque Molim lis erit, opusculum de Scientia o edia ad examen reuocata, quod est ipse THOMISTARUM TRIVMPHVS, ab omni censura in utraque E. D. cardinalium Congregatione fuisse liberatum. Gratias tibi ago, Deus meus, qui non derelinquis sperantes in te. Vnam pet ij a te , & hanc requiram , ut pro centuplo, quod promisisti in hoc saeculo relinquentibus omnia propter te, VERITATIS ANGELIC E des mihi intellectum, ut ea quae docuit ex Sapientissimo Magistro suo S. AVGVSTINO conspicere valeam, & quae egit imitatione complere . Ambiant aduersarii mei quidquid voluerint, concilient sibi apud imperitos plausum; haee est portio mea, VERITAS ANGELICA; hane in rebus dubiis cogito, hanc
inuoco. Ipsam sequens non deuio, ipsam cogitans non erro. Ipsa tenente non corruo; ipia protegente non metuo aduersantium mihi potestatem : ipsa duce in veritatis inquisitione non fatigor; ipsa propitia ad veritatem peruento , secernens pretiosem a vili, omnia probans,& quod bonum est tenens: & sic in memetipso experior, quam merito dictum sit a Domino, BENE SCRIP-
XLIX. Redeamus ad MOLINAM & BAIUM; diuersamque eorum ex doctrina tradita demonstremus hillucinationem. otina confundens libertatem principij applicantis cum libertate principii elicientis, exigit ad libertatis essentiam illas conditiones, quae spectant ad libertatem principii elicientis.' Vult enim ut cum applicatione ad actum possit componi actu oppositus, quam 'T A supra montirauimus eue conditionem libertatis principij elicienti, , seu libertatis My TAR in actu primo; de nullatenus esse de persectione libertatis principij applicantis, seu libertatis in actu secun lo, sicut nec est potestas peccandi. Nec refert utrum a i. cap. me ipso applicer, an ab alio; nam si cum mea applicatione stat potestas a..2. s. 2. ad oppositum absque eo quod cum applicatione mea possit componi actus oppositus. idem continget cum applicatione ab alio. Hoc solum poterit obstare, quod anticanis se videatur repugnans applicari ab alio ; sed verum est de primo se applicante , non de secundo se applicante; sicut secundo mouenti se non repugnat, accipere a primo qubd se inoueat. Vide THOMISTARUM TRlvMPHUM 4 e. Tu Baius in s.la ratione voluntarij, & exclusione violentiae repolait liberta-MisTAR. tem , quam ad meritum oe demeruum dixit suis cere. Et ita negauit liberta- Thy VM tem principij elicientis, excludens a libertate ista potestatem amplectendi positum. Betie distingue inter libertatem ad merιtiam tantum , Ac libertatem a. i. s. ad meratum Er demeritum simul; Libertas ad meritum tantum est libertas separata a potestate peccandi, oc est libertas principij applicantis, de cuius persectione nihil diminuit carentia potestatis ad oppositum. Libertas ad meritum ct demeritum simul, est libertas coniuncta potestati peccandi, de cuius
essentia est potestas amplectendi oppositum , suspendendi actum, cessandi ab actu. Quare iure metito prostri plus est Sams, qui istas potestates a libertate ad
43쪽
ad meritum ct demeritum exclusit. contule THOMISTA RVM TRIVM
L. Colligitur ex doctrina libertatis tradita, amplissimam libertatem in solo
Dei amore consistere. Cum enim formalis libertas ex amore api' icante procedat , tanto amplior erit libertas, quanto ex amore possumus nos ad plura
applicare. Dictum est, quod quilibet amor habet propriam suς libertatis sphqram. Qui ergo ex uno N eodem amore potest ad plura se applicare illius amor ampliorem consequenter libertatis sphaeram. Amor delectabilis maiorem habet sphaeram , quam amor dulcis, quam amor pulchri, quam amor suauissimi cantus, quam amor venereae delectationis,quam amor fragrantis odoris. Qub magis ad particulare descenditur, tanto minorem habet amor
libertatis sphaeram. Amor subi jcit amantem amato iuxta illud Apostoli. gNescitis quoniam cui exhibetis vos seruos ad obessiendum serui estis ei iti cui ob διυ μὰ peccati ad mortem , siue obeditionis ad iustitiam. Gratias autem Deo,
quoa fuistis serui peccati . . . . liberati autem a peccato serui facti estis iustitia. Omnis ergo creaturae libertas est cuiusdam seruitus amoris. Servitus est te Dpectu rationis amatae, libertas respectu eorum, in quibus ratio amata vel quaedam illius utilitas a parte rei reperitur. Servus autem est quasi sub domino captivus. Inter captiuos est latitudo, sunt captiui qui in angusto domus clauduntur cubiculo; sunt quibus tota domus deputatur pro carcere; sunt quibus tota ciuitas; sunt quibus exitus h regno tantum prohibetur. Amans delectabile est captivus in regno; amans delectabilia tactus est captivus in ciuitate; amans fornicationem est captivus in domo; 'amans hanc mulierem est captivus in cubiculo. Voluntas fertur in res ut sunt a parte rei; sic autem sunt singulares. Dum ergo voluntas determinat se ad amandum aliquod singulare, claudit quasi se in uno cubiculo; & dum ad aliud singulare amandum se determinat, in alio etiam includit se cubiculo; hoc est restringit se ad volendum solummodd ea, quae huic singulari cooueniunt; tot elue sibi multiplicat dominos, quot amat singularia : squidem unumquodque singulare proprio gaudet bono, a quouis alterius singularis bono distincto. LI. Si sit a parte rei aliquod singulare, in quo sit omnium aliorum singularium bonitas, & ad quod omnia alia siugularia habent conuenientiam. Voluntas determinans se ad amandum istud singuIare subiicit se illi,& ab eo captiuatur; sed omnibus alijs singularibus dominatur, eb qudi omnia alia ad istud unum quasi media deseruiunt Voluntas autem fini subhcitur , sed medijs dominatur. Tale singulare est Deus. Quare manifestum est amorem Dei minimam esse seruitutem. & maximam libertatem. Minor est seruitus
subjci uni, quam subiici pluribus; M subi jci regi , quam subi j ci rustico.
Et iterum minor est seruitus subiici suo superiori, quam suo inferiori. Omnia temporalia, imb omnes creaturae sunt infra animam, inquantum est imago Dei, & tamquam nihilum sunt ante Deum. Est ergo amor creaturae maxima animae seruitus. At amor Dei subi jcit animam uni, & quidem superiori, regique saeculorum immortali. Est ergb amor Dei minima animae seruitus, est etiam maxima illius libertas, quia cum Deus diligat omnia quae
sunt, ct nihil od rit eorum qua fecit, . nihil existit in mundo, ad quod amaridum
44쪽
dum non possit se applicare voluntas amans Deum. Vnde totus putatur ei carcer, verissimeque dicitur, seruire Deo regnare est. LII. Ex his, quasi ex vestigio, deduci poteris CORDATE in aliqualem mustic ς illius sapientis, cognitionem, quam docet ster Pater IOANNES A CRUCE primm Carmelitarum Discalceatus, nouim da Sanct.ssimo D. N. Papa CLEMENTE X. catalogo Beatorum summa Re- formationis nostrae laetitia , annumeratus. Ipse diuino assiatus spiritu, Ac si pra se eleuatus ,rectam de compendiosissimam demonstrat viam, qua secure desine ullo deceptionis periculo persectionis Christianae montem subire paruo tempore possis , Deoque in sapientia, quantum patitur haec vita , intimh vniri. Haec via tribus NIHIL perficitur, mediante caliginosa quadam fidei cognitione per dilectionem cuiusdam uniuersalis boni operante. Cognoscis, Mamas; sed nihil distinctum cognoscis, de amas. Si aliquid distinctum de particulare quaesieris seu in cognitione, seu in amore , a recta via recedis, ad
dexteram, aut sinistram declinando. NIHIL IN SENSIBUS , omnibus sensibilibus dicendo, non est hoc quod volo. NIHIL IN INTELLECTU, omni cognitioni aliquid distinctum de particulare, quod ex pridiere valeas, cquantumuis de Deo fuerit) reserenti dicendo, P on es hoc quod volo. NI HlLIN VOLUNTATE, omni affectioni cuiuscumque particularis Se distincti obtecti dicendo , nec hoc es quod volo. In ista rerum omnium particularium dedistinctarum abstractione, atque constanti cuiusvis delectationis tam ex sensu, quam ex intellectu occurrentis mortificatione , remanet animus in quodam uniuersalis beneplaciti Dei confuso intuitu de indistincto amore; quo voluntas ad omnia particularia & distincta, quae ex voluntate Dei oportet assumere, inueniatur promptissima atque paratissima. Iste indistinctus Ar confusus amor est ipsi omnis virtus, inquantum unicum est ei motivum ad omnes virtutum actus exercendos , quantumvis de nulla virtute in particulari cogitet. Nam si intuitum uniuersalem dc confusum relinquat, ut cuiusdam virtutis particularis motivum assumat, rectam deserit viam,ad dexteram declinando. Haec est
maxima animae liberta , non solum a peccato, sed de a quocumque obiceto particulari, de distincto. Haec est Beati Protoparentis REFORMATI CARMELI doctrina r quae non sciendio sed ignorando discitur , quae non ati quid, sed NIHIL amando acquiritur. Expertis eam relinquo, ς ne quis me existimet supra id quod videt in
g. III. Redditur causa, cur istinctio gratiae elicientis a natura eliciente fit selilm in potentia intelligibilis in
LIII. 3 Et distinctionem gratiae elicientis a natura eliciente, ni biI telligimus, quam duplicem Dei aut iustitiae amorem, qui elicitur a gratia sanctificante, aut alio principio elicitivo ad eam nihil aliud in-
45쪽
alter elicitur a natura rationali, sine ulla ad gratiam sanctificantem eleuatione & coniunctione. Distinctionem istam dicimus esse solum in potentia intelligibilem in littera AUGUSTINIANA; quia ea distinctione non opus habuit, ut contra Pelagianos dimicaret, ac de illis Triumpharet : ideoque eam non expressit. Ergo eam negauit, ct impossibilem crediit : Quam mala consequentia i est tamen Baiana , & aliorum, qui deserentes lucem ANGELICAM D. THOMAE , super omne, S. AVGUSTINI discipulo, fide. lissimi, cerib certius in mala istius sequelae deductione fuere obcaecati. Quid
inde sequutum': Mundus nouit. Nos probemus intentum. Distinctio ista duplicis dilectionis, per quarum unam fides operatur, & per alteram ratio, non discernit hominem sanum bene operantem ab homine infirmo bene operante': ergo ea distinctione non opus habuit S. AUGUSTINUS vi eontra Pelagianos dimicaret, ac de illis Triumpharet. Antecedens est de se notum; omnes enim, qui distinctionem istam recipiunt, utramque dilectionem ponunt de in homine sano, & in homine infirmo; si i in utroque reperitur natura Ec gratia sanctificans; Ratio de fides. Manifesta quoque est consequentis bonitas ex paragrapho primo huius Funiculi; in quo dictum est, praecipuam S. AUGUSTINI contra Pelagianos disceptationem suis se, de gratia discernente hominem sanum bendoperantem, ab homine infirmo bend operante; cujus necessitas est communis utrique dilectioni; ut pote petita ex infirmitate concupiscentiet, quae utramque praeuenit dilectionem. Siud natura rationalis eliciat dilcctionem iustitiae natura rationali commensuratam, si h gratia sanctificans eliciat dilcctionem iustitiae natura divine commensuratam, xtraque indiget speciali Dei auxilio vincente concupiscentiam; quo dam utraque diligit; quo non dato neutra diligit. Istius auxili j necessitatem iugiter adstruens S. AUGUSTINUS contra Pelagianos, nullatenus indiguit duas istas distinguere dilectiones. LIV. Euident iux id demonstrant argumenta, quibus Pelagianos urgebat. Nam precibus Ecclesiae potissimum redarguebat eos; & Apostolico teli im nio , aeuid habet quod non accepisti ' si autem accepisti, quia gloriaris quasi non acceperis ' dicto i ie S. Cypriani, In nullo gloriandum cum nihil sit nostrum. Praei leniens concupiscentia facit, dilectionem iustitiae naturalem non esse in potestate naturae, sicuti facit, dilectionem iustitiae supernaturalem non esse in potestate gratiae I anctificantis; est enim & naturae, de gratiae sanctificantis actuale impedimentum. Cum orat i fundatur ad Deum pro eo quod non est iu nostra potestate, Ae a Deo donatui secundum S. AUGUSTINUM AEqualis erit ad utramque dilectionem orationis indigentia. Totum quod ex necessitate orationis deducit S. AUGUSTINUS, in utraque dilectione velificatur. Sic enim ratiocinatur : e Cum eraeo verum sit, quod dixit; si volueris, conseruabis mandata: quare quaerit in ore tuo dari custodiam, similis ei qui aicit in Psalmo : Pone Domine custodiam ori meo : quare ei non susscit maudatum D i ct voluntas sua; quandoquidem si voluerit, conferuabit mandata. Deinde adductis multis aliis mandatis, quorum adimpletio a Deo poscitur; ex quo videtur verum non e sse , si volueris , conseruabis mandata , quoniam quae ex voluntate nostra dependent non poscimus ab alto' subiun-
46쪽
6t s. Doctor. Si hae ei praesenti d eremus , rectissimὸ nobis re pondoret, ct diceret. Ex ista
oratione mea. qua hac a Deo peto, intelligite quomodo dixerim, si volueris conseruabis mandata. Certum est enim nos mandata seruare si volumus ; sed quia praeparatur id est , datur ) voluntas a Domino, aἶ illo petendum est , ut tan. tum velimus, quantum suscit ut volendo faciamus. Certum est nos velle ciam volumus, sed illa facit ut velimus bonum de quo dictum est, quod paulo ante m. fui, Praeparatur voluntas a Domino; de quo Hctum est ; A Domino gressia hominis dirigemur, M. viam eius volet; de quo dictum est; Deus est qui oporatur in nobis & velle. Certum est nos Iacιre cum facimus, seu illi facit ut faciamus praebendo vires ess cacissimo voluntati, qui dixit, Faciam ut in iustificationibus meis ambuletis & iudicia mea observetis, Se faciatis. m dicit . Faciam ut faciatis quid atiua dicit, nisi auferam a vobis cor lapideum unde non faciebatis; ct dabo cor carneum unde faciatis '. Et hoc quid est, nisi auferam cor durum, unde non faciebatis, ct dabo cor obediens sede faciatis. LV. Nihil in omnibus his verbis dictum, quod utrique dilectioni non con- is ueniat; siquidem utraque dilectio iustitiae, est secundum D. THOMAM cor
carneum, seu obediens a Deo datum. Nam Ae naturam rationalem efficaciter praedeterminat ad dilectionem iustiti et natura rationalι commen ratam , Ac gratiam sanctificantem efficaciter praedeterminat ad dilectionem iustitiae natu- iutima commensuratam. Utraque praederet minatio specialis est, quia utraque
est concupiscentiae VICTRlX. Quare fir nussim h tenemus & dilectionem i . stitiae, per quam ratio operatur Ac dilectionem iustitiae, per quam fides operatur, esse in natura lapsa specialia Dei donat ac proinde secundum utramque veriticari Apostolicum testimonium. e auid habes quod non accepisti ' Si au. N AE tem accepisti, quid gloriaris quasi non acceperis ' Nec non S. cypriani, et rutum, si quidem in nulla earum est gloriandum, cum in nulla earum aliquid
Hoc orationis argumento sortiter . . nibus urget THOMISTARUM . , TR iv MPHus , foe GRATIAM eorum susscientem angust ijs undique con-Mi, et x. trahit, ae versatilem versatili. gratiae responsionem peremptorie elidit. Nunc TR iv M- suificit nobis eodem ratiocinio ostendisse,qudd nullam S AUGUSTINUS ha. PHus tona. buerit necessitatem distinguendi duas iustitiae dilectiones, ut dimicaret contra Pelagianos, ac de illis Triumpharet; quandoquidem speciali, illa gratia PHY-νul. a. SICE PRAEDETERMIN ANS Ae concupiscentiae VICTRlX, cuius necessita- tom. Diem adstruebat, ad utramque iustitiae dilectionem aequaliter sit necessaria.
Quare non exprimendo distinctionem viri utque; nec eam negando, remansit
distinctio in littera AUGUSTINIANA in potentia intelligibilis ; ad quam actu intelligibilem faciendam, necessaria luit lux Angelica, ut videbimus paragrorbo tequente. F. IV. m.
47쪽
g. IV. Necessaria fuit lux Angelica, ut duplex iustitia aut Dei dilectio feret ad mentem S. . CVSTIPQ Iactu intelligitulis r
LVI. I Osse hominem infirmum naturaliter diligere Deum. aut iustitiam, I videtur prima facie dogma Pelagianum. Nee possibile apparet dii ctionem Dei aut iustitiae naturalem condistinctam a dilectione Dei aut iustitiet supernaturali, posse cum GRATIAE AUGUSTINIANAE doctrina ab Ee
lesia recepta conuenire. Fa eor impossibile este apud homines. qui humano
lumine legunt S. AUGUSTINUM. Sed omnia in littera AUGUSTINlANA latentia possibilia sunt erui apud So em Angelicum D. THOMAM Aquinatem, qui infuso sibi diurnum lumine profundissimi Magistri sui mentem intime penetrauit. Tanta est Ecclesiet Solis S. AUGUSTINI profundita, doctriam nq; ut nonnis altero Ecclesae Sole S. THOMA Aquinate sine errore potuerit intelligi, & exponi.
Sapientibus datus est D. THOMAS, ut gratiam ostenderet perficere naturam, non destruere; rationem captiuari in obsequium fidei, non amitti; Deum esse & naturae conditorem, Ae gratiae largitorem. Quare quaecumque vera Philosophi de ultimo fine hominis, virtutibus, actuumque humanorum boni- tate lumine rationis cognoudre, ea omnia in obsequium fidei rapuit Doctor Angelicus tamquam ab iniuitis possessoribus. Quorum iniustitia in eo fuit. c. Rom. I. teste Apostolo; g cum cognouissent Deum nou sicut Deum glorificauerunt , aut gratias egerunt, sed evanuerunt in cogitationibu juis , ct ol curatum est inmpiens cor eorum, dicentes enim se sapientes, stulti fadti suur. LVII. Quod enim a Deo acceperant sibi tribuebant, & authorem omnium bonorum non agnoscentes, in se issis gloriabantur. Expressit eorum vocem ab β ith M omni biis sine dubitatione subscribendam Tullius; β Virtutem, nemo unquam,
O tar' inquit, Deo acceptam rerutit, nimirum re te. Propter Grtutem enim iure laudamur, ct tu virtute recte gloriamur, quod nou coutingeret si douum a Deo nou ambis haberemus. Et in eadem disputatione alio rursum in loco expressius. Num quis quod bovus vir esset gratii dijs erit unquam ' At quoa diues , quod
honoratus , quod ιυcolumis Iouem optimum maximum ob eas res a Pellami, non
quod nos iustos, temperantes,sapientes e iat, seu quod saluos, ιvcolumes, FH-ros , copiosor. Inde Pelagiani suos errores hauserunt Ac necessitatem gratiet ad bonum opus faciendum negauerunt. Vox eorum etiam erat: Si volo iusim sum, si nolo instim non sum. In potertate habeo iustum esse ct iustum non esse, & , Nos ipsinoa ipsos iustificamus. Quibus occurrens S. AVGU,TINVS superbam eorum deiicit praesumptionem nece istatem praedicans gratiae ad singulos virtutis actus. Si sit aliqua iustitiς dilectio naturalis, quae ad eam gratiae neci sitas rQuis non videt huiusmodi dilectionem ex perturbatis philosophi et rivulis,nota
ex purissimis doctrinae AUGUSTINIANAE sontibus scaturire t Intellectum assume Angelicum,& discernes philosophorum errores, quos redarguit S. AV-
48쪽
GVsTmus a veritate doctrinae, quam ab eis ad mentem s. AUGUSTINI rapuit Sapientum Doctor D. THOMAS, fidelissimusque S. AUGUSTINI expositor . Cum tanto Doctore & expositore distinguamus GRATIAM ELI.
CIENTEM a GRATIA PRAEDETERMINANTE . & subito circumfulgebit nos lux de THOMA, & confestim cadent ab oculis mentis nostret, tamquam squamae ab oculis corporeis, omnes philosophorum errores, vitumque
recipiemus ad doctrinam AUGUSTINIANAM in si iritu, non in littera intuendam. Mens de spiritus doctrinet Avavsτ1xi A Nae non GRATIAM ELICIENTEM exigit ad singulos virtutis actus, sed solummodli GRATIAM PRAEDETERMINANTEM , eum qua erronea philosophorum praesumptio
LVIII. Nam secundum GRATIAM PRAEDETERMINANTEM ut distinctam a GRATIA ELICIENTE verificatur confesso fidei,quam concilium
Paleslinum apud Diospolim exigit a Pelagio; his verbis. i Vt fateatur, quan- i. cap. Ir. do coni a tentatrones , concupiscentι ue dimicamus, quamvis ct illic propriam habeamus voluntatem, non tamen ex illa, sed ex adiutorio Dei nostram trouem re victoriam : non enιm alιter verum est; Non volentis , neque currentis , sed miserentis es Dei. Verificantur & canones Concilij Arausicani decernentis: O 9 Diuini est muneris . cum rectι cogitamus, ct pedes nostros a fastate ct μωμ-ria tenemus. aeuot es enim bona agimus, Sem in nobis atque nobiscum, ut Vcre- - αmur operatur. Rursus : m Multa in homιne bona sunt, qua non facit homo. Nulla vero facit homo bona , qua non Sem praestet, ut faciat homo. ILem οῦ o. ii. Hemo habet de suo nisi mendacium ct peccatum. Si quis autem habet homoveratatem atque iustitiam , ab illo fonte est,quem debemus sitire in hac eremo , ut ex eo quasi guttis quibusdam irrorati, non deficiamus in via. Gratia praedeter-
minans ad unum actum eli quasi una gutta de fonte; sed cum multiplicatis . actibus multiplicetur & gratia praedeterminans , quasi guttis quibusdam irrο- rati non deficimus in via. .
De GRATIA PRAEDETERMINANTE vi condistincta a GRATIA E
LICIENTE, loquebatur Innocentius summus Pontifex : ο aeuotιdiana praestar st. Epist. s. ille remedia, quibus msi steti, co/.Lique vitamur, nullatenus vincere humanos po- '
teramus errores, necesse est enim, ut quo auxiliante vincimus , eo sterum non ad
uuante vincamur. Loquebatur & ex Zoetimo Papa Celestinus Orbis & Vrbis apud Aux. Episcopus: p αuod ergo tempus ait, s ZoZimus Papa interuenit, quo eius non p. Epist. i. egeamus auxilio λ In omnibus igitur adtibus , cogitationibus , motibus, adiutor, π -''protector orandus est. Superbum est enim ut quidquam sibi humana natura pra- fumat clamante Apostolo, Non est nobis colluctatio aduersus carnem ct sanguinem, sed contra principes ct potestates aeris huius , contra spiritualia nequitia in coelotibus , ct sicut ipse iterum dicit : infelix homo quis me liberabit de corpore mortu huius y gratia Pei per Iesum Christum Dominum nostrum, oec.
LIX. GRATIAM PRAEDETERMINANTEM, ut est 1 GRATIA ELICIENTE distincta, praedicabat gratiae amator sincerissimus & assertor fidelis- tisimus S. AUGUSTINVS Pelagianis respondens : si merita nostra sic intelligerent, ut etiam ipsa Dei esse cognoscerent, non esset reprobanda ista sententia. arb. cap. 6. uoniam vero merita humara sic pradicant, ut ea ex semeti o habere hominem E a aecant,
49쪽
Escam, prorsus restissim. respondet Apostol Quis enim te discernit Quid autem habes quod non accepisti ' si autem accepisti. quid gloriaris quas non
acceperis Prorsus talia cogitanti, verissime dieitur, dona sua coronat Dem , non mιrata tu si tibi a te Aso , non ab alio sunt merita tua : hac enim A talia μηt, mala suuri qua mala su,t non coronat Dem : si autem bona sunt, De aonari lib. q. adsunt. Eam proprih gratiam eontra Pelagianos vocat: r Le m in omnib- δε- αι ς p H putationibi viati,t intelligi grariam, oee. M scilicet a. Domino Dco μή ut ri m cognitiovis habeamm, quo ea qua facienda sunt noueramin non INSPIRATIONEM DILECTIONIS, UT COsiNITA SA TO AMORE FACIAMUS, PROPRIE GRATIA EST. Et alibi se testatur a
spe δ' Pelagianis petere ;isust irationem charitatis, ut quod dicendo cogηομι- , etiam . in .dε ini gendo facta . Sine qua, alibi ait, uultum prorsin sui cogitando, siue -- corrept. & uua , ct amarida, Me agendo faciunt bonum: non solum ut monstrante ipsa quid ν facianuum sit μι-t, verum etιam ut prastante ipsa faciant cum dilectione quod
LX. In sensu GRATIAE PRAEDETERMINANTIS ut a GRATIA ELLCIENTE distinctae soluit Sol Seholasticorum D. THOMAS N AVGVSTN
,ὸ.., MENS istam obiectionem . Aliqui non existentes in statu gratia maguad i. - abhorrent mala vitiorum, quam cor radia mala. Vnde quidam gentιlium legum tur multa mala tolerasse, ne patriam proderent, aut aliquid aliud inhonestum committerent e ted hoc es vere patientem esse : ergo videtur quod patiήηtia pusuhaberi absque auxilio gratiae. En obiectio de gentilibus formata , in quibus nulla est gratia eliciens; accipe Glutionem Angelicam his verbis : Ad secundum dicendum, quod bonum potitica virtutis commensuratum es natura humana. Et ideo absque auxilio gratia gratum facientu potest voluntais humana in illud tendere, ticet non absque aAxilio fratia Dei, feci bonum gratia est fuervaturale. Vnde in illud non potest tendere homo per virtutem sua natura. Et ideo non s
similis ratio. . ,Αι. u. t. Aliam soluit . obiectionem a Molinistis saepe decantatam, nempe : Nulim
ad i. Peccat in eo, quod μι-re non potest, ut. August. dicit e sed incontιηentiam nullus potest ex seipso vitare secundum illud Sap. δ. Scio quod non possum esse continens nisi Deus det. Ergo incontinentia non est peccatnm. Molinianum Plane argumentum. Respondet: sed primum ergo dicendum, quod homo potest vitare peccatum ct facere bonum , non tamen sine diuino auxilio secundum illud. Dan. 11. Sine me nihil potestis facere. Vnae per hoc quod homo indiget umino auxilio ad hoc quod sit eontinens , non excluditur quin incontinentia D Peccatum et quia ut dicitur 3. Ethic. qua per amicos possumus aliqualiter per nor Ptij mm.
Necessitatem GRATIAE PRAEDETERMIN ANTIS ut ab ELICIENTE
e. m. t. GRATIA distinguitur, sustulenter exprimit explicans e verba Apostoli, Gemes ις λψης 3 -le em non habent, nasuraliter ea, qua legis sunt, faciunt. Quae verba P imo exponit de gentibus ad fidem conuersis, ut ly naturaliter idem sit ac per naturam grati S reformatam. Secundo exponit de aliis gentibus dicens: Vel ρ test uici naturaliter, id est, per legem naturalem ostendentem eis , quid D age dum, secundum ιllud Psalm. . e multi dicunt quis ostendit nobu bona, H a--π, σοῦ, deuou es lumen rationis naturatis, in qua es imago Deis, ct tamen nou
50쪽
exelud tur, quia NECESSARIA SIT GRATIA AD UMOVENDUM. F ECTUM: sicut etiam per legem est cognatio peccati, ut dicitur instar, ct
tamen ulterius requiritur gratiis au mouendum asse tum In quo sensu alibi d re- d. r. a. l.
fert S. AUGUSTlNVM in libro de Spiritu de littera dicentem : Non mo. ' '
Μιat quod naturaliter dixit eos, qua legis sum, facere : hoc enim agit Oritin gratia, ut imaginem Dei, in qua naturaliter facti sumu/, instauret in nobis. LXI. Expressius ad intentum nostrum gratiam praedeterminantem ab eli- cieate gratia distinguit in quaestionibus disputatis dicem : ε si gratiam Dei τι- V timm ducere non aliquod habituale donum, sed ipsam misericordiam Dei,per quam interius motum mentis operatur , ct exter ara ordinat ad hominis salutem, sic necvlium bonum homo potest facere siue grati a Ses: sed communiter loquentes utunis tur nomine gratia pro aliquo dono habituaci iustiscant . Quod adhuc elarius ante docuerat in secundum sententiarum his verbis : fs Dicendum qκod sicut supra dixit . Magister. Gratia dupliciter iucitur. Vno -- 38. o. r. a. do donum gratuitum. Alio modo ame Deus gratis dans. Dona autem gratuita ι - .PrFrie dicuntur, qua naturalibus superaddita sunt, fine quibus donis homo multa bova facere potest, quamvis non meritoria: nihil tamen boni potest facere sine oratia Deι, fecunaum quod intelligitur gratia irae Deus gratis dans, quod ipse est principium omnis boni non tantum in hominibus, sea etiam in alijs creaturis.
Et sic intelligendum es quod dicitur, sine me nihil potestis facere. Et sic etiam pus intelligi quod Apostolus dicit quod non sumus sufficientes cogitare,&e. Denique eamdem doctrinam tradit Praeceptor Angelicus prima secundet per totam quaestionem centesimam nonam; in qua per virtutem naturae superadditam intelligit GRATIAM ELICIENTEM, siue aliquod habituale donum; periauxilium diuinum lignificat GRATIAM PRAEDETERMINANTEM; sine auxilio diuino nullum verum docet posse a nobis cognosci, neque ullum emim posse fieri; at sine virtute superaddita naturet possumus aliquod bo- gum naturae proportionatum facere, quamvis non omne; sicut & aliquod ve- εrum possumus cognoscere.
Quibus omnibus manifeste conficitur, qudd sine GRATIA PRAEDETERMINANTE nullus virtutis actus fieri a nobis possit..Quo susticienter dei j- eitur erronea Philosophorum praesumptio, qua virtutes sibi tribuebant, in ie- ipsi, , non in Domino gloriantes. Multa tamen bona possumus facere sine GRATIA ELIClENTE. Quo gemina iustitiae aut Dei dilectio, quae in littera AUGUSTINIANA est quasi tu ροtιntia intelliaetb iis fit lumine distinctionis Angelicae alctu intelligibitis, ad mentem S. AUGUS1INI. Quod erat intentum praesentis paragraphi.
g. V. Obiectio plurimum annotanda, ex qua ANCE-LICO doctrina cum a
magis conciliatur. LXII. x γ Idere videor ad recitata Angeliei Solis testimonia lectorem commo-V ueri, quasi ad rem nihil pertinentia. Non enim alterius a iiij ad