장음표시 사용
131쪽
TH o-PO LIT IN I Cap. VIII. colibrum, qui has leges explicatas, novumque hoc pactum continebat, scripsisse vide Deuter cap. s. vers. 0. Whic vocatus est liber legis Dei, quem ostia postea auxit, narratione scilicet pacti, quo suo tempore populus se de integro obligavit, quodque cum Deo tertio inivit Ovidetosiae cap. 4 Vers 23, 26. At quoniain nullum habemus librum, qui hoe pactum Mosis, simul iactum
Josua contineat, necessario concedendum , hunc librum periisse, vel cum Paraphraste Chaldaeo lonatane insaniendum in verba Scripturae ad libitum torquendaci Hic enim hac difficultate motus maluit Scripturam corrumpere , quam ignoratiam suam fateri. Nema
ser Legis Dei , Chaldaice sic transtulit ruet Pan 'ax an IIIJ
custodivit ea cumibro Legis Dei. Quid cum illis agas , qui nihil vident, nisi quod lubet' quid, quam , hoc aliud est , quam ipsam Scri--pturam negare, & novam ex proprio cerebro cudere Nos igitur concludimus, hunc librum legis Dei, quem Moses scripsit, non fuisse Pentateuchon, sed prorsus alium , quem autor Pentateuchi suo operi ordine inseruit, quod cum ex modo dictis , lunae jam dicendis evidentissinae sequitur. Nempe cum in Deuteronomii loco jam citato narratur, quod Moses legis librum scripssit, addit historicus quod Moses eum sacerdotibus tradidit, quod praeterea eos jusserit, ut ipsum certo tempore omni populo praesegerent : quod ostendit, hunc librum longe minoris molis fuisse , quam Pentateuchon quandoquidem in una concione ita perlegi poterat, ut ab omnibus intelligeretur nec hic praetereundum , quod ex omnibus libris, quos Moses scripsit , hunc unum secundi pacti Ganticum quod postea etiam scripsit, ut id universiis populus edisceret religiose servare iustodire jusserit. Nam quia primo pacto
non nisi prae sientes , qui aderant, obligaverat, at secundo omnes etiam eorum posteros vide Deut cap. 20 vers. i , Ibo ideo hujus
secundi pacti librum futuris saeculis religiose servandum jussit. praeterea etiam, ut diximus Canticum , quod futura saecula potissimum respicit cum itaque non constet, Mosen alios, praeter hos
132쪽
libros scripsisse, ipse nullum alium, praeter Libellum legis cum
Cantico posteritati religiose servandum mandaverit, 'denique plura in Pentateucho occurrant, tuae a Mose scribi non potuerunt, sequitur, neminem cum fundamento , sed omnino contra rationem affirmare, Mosen autorem esse Pentateuchi. At hic aliquis forsan rogabit, num Moses praeter haec non etiam scripserit leges, cum ipsi primum revelarenturi hoc est, an spatio quadraginta annorum nullas legum , quas tulerat, scripserit , praeter paucas illas,
quas in primi pacti libro contentas fuisse dixi sed ad haec respondeo , quamvis concederem,rationi consentaneum videri, quod Moses eo ipso tempore Sc loco , quo leges communicare contigit , eo etiam easdem scripserit, nego tamen, nobis hac de causa licere hoc assirmare, supra enim ostendimus, nobis de similibus nihil esse statuendum, nisi id quod ex ipsa Scriptura constat , aut quod ex solis ipsius undamentis legitima consequentia elicitur, at non e eo quod rationi consentaneum videtur Adde, quod nec ipsa ratio nos cogat hoc statuere. Nam forsan senatus Mosis edicta populo scripto communicabat, quae postea historicus collegit, historiae vitae Mosis ordine inseruit Atque haec de quinque libris Mosis nunc tempus est, ut reliquos etiam examinemus. Josuae librum similibus etiam rationibus ostenditur non esse autographon salius enim est, qui dedo sua testatur, quod ejus fama fuerit per totam tellurem vide cap. 7 vers i. quod nihil eorum omiserit quae Oses praeceperat vide
vers uti cap. 8. cap. II vers Iue . quod senuerit, omnesque in concione vocaverit, quod tandem animam egerit. Deinde etiam quaedam narrantur, quae post ipsius mortem contigerunt. Videlicet quod post ejus mortem Israelitae Deum coluerunt, quamdiu senes qui ipsum noverant, vixerunt. Et cap. I 6. vers 1 o. quod Ephraim
Manasse H expulerunt Lanahanitam habitantem in Gazer, sed addit quod Xanahanita inter Ephraim habita vi, quem hunc diem es fuit tributarius. Qu9d idem ipsum est, quod libro ludicum cap. I. narratur,' modus etiam loquendi in hunc u que diem ostendit, Scriptorem rem antiquam narrare. Huic etiam consimilis est extus cap. s. vers ult de filiis lehu dae,in historia Kalebi, ex vers 13. ejusd cap. Et casus ille etiam, qui cap. 22 ex Vers. o. c. narratur de
133쪽
de duabus tribubus' dimidia quae aram ultra Iordanem aedificaverunt, post mortemio suae contigisse videtur quandoquidem in tota illa historia nulla osseae fit mentio, sed solus populus bellum
gerere deliberat, legatos mittit, eorumque responsum expectat tandem approbat. Denique ex cap. I Q vers. I . evidenter sequitur,
hunc librum multis post ostiam taculis scriptum fulsis : Sic enim testatur, ulta ius, sicuti iste dies , fuit nec antea neque postea , quo Deus ita obediret cuiquam o c. Si quem igitur librum ostia unquam scripsit, sui sane ille, qui cap. Io vers 13. in hac eadem scilicet historia citatur Librum autem ludicum neminem sanae mentis sibi persiuadere credo ab ipsis ludicibus esse scriptum epilogus enim totius historiae qui habetur cap. a. clare ostendit, eum totum ab uno solo Historico scriptum fuisse. Deinde quia ejus Scriptor saepe monet, quod illis temporibus nullus erat Rex in Israel, non dubium est, qui sicriptus fuerit, postquam imperium reges obtinuerant. Circa Samuelis libros non etiam est, cur diu moremur, quandoquidem historia longe post ejus vitam producitur. Hoc tamen tantum no tari velim , hunc librum etiam multis post Samuelem taculis scriptum fuisse. Nam libr. I. cap. . vers 6. Historicus per Parenthesi ii monet, antiquitus in Israel sic dicebat qui que quando ibat ad consulen dum Deum , age ea ιs ad videntem, nam qui hodie propheta, antiquitus videns vocabatur Libri denique Regum, ut ex iisdem constat, decerpti sunt ex libris rerum Salomonis' Vide Reg. I. cap. II. Versci, Chronicorum Regum elitidae vide cap. 4 vers r0 29 ejusdem & Chronicorum Regum Israelis Concludimus itaque, omnes hos libros, flos huc usque recensuimus, esse apographa, resque in iis
contentas ut antiquas enarrari. Si jam ad connexionem 'argumentum horum omnium librorum attendamus facile colligemus,
eos omnes ab uno eodemque Historico scriptos fuisse , qui Judaeorum antiquitates ab eorum prima origine usque ad primam Urbis
Vastationem scribere voluit. Hi enim libri ita invicem connectuntur', ut ex hoc solo dignoscere possimus, eos nonnisi unam unius Historici narrationem continere. Nam simulac Mosis vitam harrare
desinit, ad historiam Josuae sic transit, contigit postquam mortaus est Moses servus Dei, ut Dem diceret Isuae c.' Et hac morte ostiae
134쪽
si ita , eadem transitionein conjunctione historiam Iudicum incipit, nempe, Et contigit, squam mortum es sua, ut Abi praelis
a Deo quaererent c. Et huic libro, tanquam appendicem , librum Rut sic annectit. Et contigit iis diebus , quibus Iudices judicabant, ut fames esse in illa terra. Cui etiam eodem modo librum primum Samuelis annectit , quo finito solita sua transitione ad secundum pergit; huic, historia Davidis nondum finita, librum primum Regum ungit, historiam Davidis narrare pergens, tandem huic eadem conjunctione librum secundum annectit. Contextus deinde ordo historiarum etiam indicat, unum tantum fuisse Historicum, qui certum sibi scopum praefixi incipit enim primam nationis Hebraeae originem narrare, deinde ordine dicere, qua occasione quibus temporibus Moses leges tulerit, ipsisque multa praedixerit: Deinde quomodo secundum Mosis praedictiones terram promissam vide cap. 7. Deuter. invaserint, ea vero possessa legibus valedixerant Deuter cap. 3i vers 16' indeque ipsos mulia mala consequuta sunt ejusd vers i . Quomodo deinde Reges eligere voluerunt Deut cap. 7 vers. Is qui etiam prout leges curaverant, ita res ipsis prosipere vel infeliciter cessierant Deut cap. 28 Vers. 36. vers. ult. donec tandem imperii ruinam, sicut ipsam Moses praedixerat, narrat. Reliqua autem , quae ad confirmandam legem nihil aciunt vel prorsus silentio mandavit, vel lectorem ad alios historicos ablegat. Omnes igitur hi libri in unum consipirant, nempe dicta indicta Mosi doceres, eaque per rerum eventus demonstrare.
Ex his igitur tribus simul consideratis , nempe simplicitate argumenti horum omnium librorum, connexione, quod sint apo- grapha multis post faeculis a rebus gestis scripta, concludimus , ut modo diximus, eos omnes ab uno solo Historico scriptos suisse , quisnam autem is fuerit, non ita evidenter ostendere positam , suspicor tamen ipsum Hesdram suisse , quaedam non levia concurrunt ex quibus conjecturam facio. Nam cum Historicus quem jam
scimus unum tantum suis. historiam producat usque ad Jojachini libertatem, i insuper addat, ipsima Regis mensae accubuisse tota ejus vita hoc est vel Iojachini vel filii Nebucadiaesoris, nam sensus est plane ambiguus hinc sequitur eum nullum ante Hesdram fuisse.
135쪽
T HAE is I Roma I ca Cap. VIII. 1 1 3 At Scriptura de nullo, qui tum floruit, nisi de solo Hesdra testa tur vide Hesdrae Cap. . vers 1 o. quod ipse suum studium applicuerit ad quaerendam legem Dei, adornandam, quod erat Scriptor ejusdem Cap. vers 6. promptus in Lege Mosis. Quare nullum praeter Hesdram suspicari possum fuisse, qui hos libros scripserit. Deinde in hoc de Hesdra testimonio videmus, quod ipse non tantum studium adhibuerit ad quaerendam legem Dei, sed etiam ad
eandem adornandam, in Nehemiae Cap. g. versi etiam dicitur, quod legerunt librum legis Dei explicatum, se adhibuerunt intellae nintesiexerimi Scripturam. Cum autem in Deuteronomii libro, nolitantum liber legis Mosis, vel maxima ejus pars contineatur, sed insuper multa ad pleniorcinexplicationem inserta reperiantur, hinc conjicio librum Deuteronomii illum csse librum legis Dei ab Hesdrascriptum, adornatum: explicatum, quem tum legerunt. Quod autem in hoc libro Deuteronomii multa per parenthesim ad pleniorem
cxplicationem inserantur, duo de hac re exempla ostendimus, cum sententiam Aben Hezra explicaremus, cujus notae plura alia reperiuntur, ut Ex Gr in Cap. a vers 12. in Sela habitaverunt Horitae antea tu autem Hese eos expulerunt se a suo conspectu deleverunt, ct loco eorum habitaverunt, sicuti prae fecit in terra suae haereditatis, quam Deus ipse dedit Explicat scilicet vers hin ejusdem Cap. nempe quod montem chir, qui filiis Hesau haereditate venerat, ipsi cum non inhabitatum Occupaverunt, sed quod ipsum invaserunt, Horitas, qui ipsum prius inhabitabant, inde, sicut Israelitae post
mortem Mosis enalianitas, deturbaveruntvi deleverunt. Per parenthesim etiam inseruntur verbis Mosis vers 6, 7 8 i. Cap. IO. nemo enim non videt quod versis. qui incipit in illi tempores a Petit Deu tribum Levi, necessario debeat referri ad verso non autem
ad mortem Aharonis, quam nulla alia de causa Hegras hic inseruisse videtur, quam quia Mos in hac narratione vituli, quem populus adoraverat, dixerat vide Cap. p. vers et O. se Deum pro Aharone oravisse Explicat deinde quod Deus eo tempore, de quo MO- sic hic loquitur tribum Levi sibi elegit, ut causam electionisin cur Levitae in partem haereditatis non fuerint vocati, ostenderet, locsacto pergit verbis Mosis filum historiae persequi. His adde libri praefa
136쪽
praefationem omnia loca quae de Mose in tertia persona loquuntur praeter haec alia multa, quae jam a nobis dignosci nequeunt, sine dubio, ut facilius ab hominibus sui aevi perciperentur, addidit, vel aliis verbis expressit Si, inquam ipsum Mosis librum legis haberemus, non dubito, quin tam in Verbis, quam in Ordine, rationibus praeceptorum magnam discrepantiam reperiremus. Dum enim si lum Decalogum hujus libri cum Decalogo Exodi ubi ejus historia ex professo narratur consero, cum ab hoc in his omnibus discrepare video quartum enim praeceptum non tantum alio modo imperatur, sed insuper multo proliXius extenditur: ejus autem ratio ab ea, quae in Decalogo Exodi adfertur, toto caelo discrepat. Denique ordo, quo hic decimum praeceptum explicatur, etiam alius est, quam in Exodo. Haec igitur cum hic, tum in aliis locis, ut jam dixi ab Hegra facta existimo, quia is legem Dei hominibus sui temporis explicuit, atque proinde hunc esse Librum Legis Dei ab ipso ornatae explicatae hunc librum omnium, quos ipsum scripsisse dixi, primum fuisse puto quod hinc conjicio, quia Lege Paci laecontinet, quibus populus maxime indiget etiam quia hic liber antecedenti nulla conjunctione, ut reliqui omnes, annectitur, sed soluta oratione incipit, Haec sunt verba Mosis,ctc. At postquam hunc absolvit: populum leges edocuit, tum studium adhibuisse credo ad integram historiam Hebraeae nationis describendam, a mundo scilicet condito usque ad summam Urbis vastationem,cui hunc Librum Deuteronomii, suo loco inseruit; forte ejus primos quinque libros nomine Mosis vocavit, quia in iis praecipue ejus vita continetur: nomen a potiore sumpsit : Et hac etiam de causa sextum nomine Iosuae; septimum Iudicum octavum Ruth nonum forte etiam decimum Samuelis; denique undecimum Quodecimum Regum appellavit. An vero Hezras huic operi ultimam manum imposuerit, idque, ut desiderabat, perfecerit, de eo vide sequens
137쪽
THEOLOGICO POLITICI Cap. IX. IIS
U.intum si aperior disquisitio de vero horum librorum Scri
ptore juvet ad Orumdem perfectam intelligentiam facile colligitur ex solis ipsis locis, quae ad notaram de hac re sententiam confirmandam attulimus, quaeque absque ea unicuique deberent obscurissima videri. Verum praeter Scriptorem alia animadvertenda in ipsis libris supersunt, quae communis superstitio vulgus deprehendere non sinit. Horum praecipuum est, quod Hegras eum pro Scriptore praedictCrum librorum habebo, donec aliquis alium certiorem ostendat narrationibus in hisce libris contentis ultimam manum non imposuit, nec aliud fecit, quam historias ex diversis scriptoribus colligere, inuandoque non nisi simpliciter
describere, atque eas nondum examinatas neque ordinatas posteris reliquit Q a autem causae impediverint nisi forte intempestiva mors quo minus hoc opus omnibus suis numeris adimpleret, neque conjicere. At re ipsi quamVis antiquis Hebraeorum historicis destitutis natas, ex paucissimi tamen Orum fragmentis, quae habemus, videntissimae constat. Nam historia Hiskiae ex vers 17. Cap. 18 lib. a. Regum , ex relatione Esaiae prout ipsa reperta est scripta in Chronicis Regum Iuda descripta est hanc namque totam in libro Esaiae , qui in Chronicis Regum Iudae continebatur vide libr. a. Paralip. cap. a. Vers penult. iisdem, quibus hic, Verbis narratam legimus, exceptis tantum paucissimis ex quibus tamen nihil aliud concludi potest, quam quod hujus Esaiae narrationis variae lectiones repertae fuerint, nisi quis mallet in his etiam mysteria somniare , Deinde etiam caput ultimum hujus libri in
Ieremiae cap. ultimo. 39 continetur. Praeterea cap. 7. Samuel et in libr. I. Paralip. cap. p. descriptum reperimus at verba variis in locis adeo mirifice mutata deprehenduntur, ut facillime dignoscatur, haec duo capita ex duobus diversis exemplari a bus
138쪽
116 TRACΤΑΤ Usbus historiae Natanis desumpta esse. Denique Genealogia Regum Idumeae, quae habetur Genes cap. 36. ex VL O. iisdem etiam verbis in libr. 1. Paralip cap. 1. deducitur, cum tamen hujus libri authorem ea, quae narrat, ex aliis historicis sumsisse constat, nota vero ex his duodecim libris, quos Hezra tribuimus. Quare non dubium est, quin si ipsos haberemus historicos, res ipsa directe constaret sed quia iisdem, ut dixi, destituti sumus, id nobis tantum restat, ut ipsas historias examinemus mempe earumi: dinem connexionem, Variam repetitionem, denique in annorum computatione discrepantiam , ut de reliquis judicare possimus. Eas itaque vel saltem praecipuas perpendamus; irimo illam Judae&Tamar, quam cap. 38. Genes historicus sic narrare incipit. Comtigit autem millo tempore, ut Iudas isseis fratribus discederet. Quod tempus necessario rescrendum est ad aliud de quo immediate loquutus est: at ad id, de quo in Gen immediate agitur, minime rcferri potest. Ab co enim, nempe a quo Josephus in AEgyptum ductus fuit, usque quo Jacobus Patriarcha cum tota familia coitiam profectus cst, non plus quam iginti duos annos numerare postumus nam Josephus cum a fratribus venderetur, septendecim annos natus erat, cum a Pharaone e carceribus vocari juberetur, triginta: quibus si addantur septem anni fertilitatis tuo famis, conficient simul viginti duos annos. Atqui hoc temporis intervallo nemo concipere poterit tot res contingere potuisse. Nempe quod Judatres liberos ex unica uxore, quam tum duxit, unum post alium procreaverit, quorum major natu, ubi per aetatem licuit, Tamar in uxorem duxit, o vero mortuo secundus eam in matrimonium recepit, qui etiam obiit, 'uod dudum postquam haec acta sunt, ipse Judas cum ipsa nuru amar ignarus rem habuerit, ex qua iterum duos, uno tamen partu, liberos acceperit, quorum etiam unus intra praedictum tempus factus est parens. Cum igitur haec omnia non possunt referri ad illud tempus de quo in Genesi, referendum necessario est ad aliud de quo immediate in alio libro agebatur ac proinde Hegras hanc etiam historiam simpliciter descripsit, eamque nondum examinatam reliquis inseruit. At non tantum hoc co
rvi, sed totam Josephi: Jacobi historiam ex diversis historicis de
139쪽
cerptam' descriptam esse necessario fatendium est, adeo parum sibi constare videmus Cap. cnim 7. Genes narrat quod Iahacob cum primum Pharationem ducente Iosepho salutavit, anno 13 o. natus erat, a quibus si auferantur viginti duo, quos propter Ioseph absentiam in maerore transegit praeterea septemdecim aetatis Ioseph cum venderetur, Venique septem, quos propter Rachelam servivit, reperietur ipsum provectissima aetatis fuissh, octoginta scilicet &quatuor annorum cum Leam in uXOrem duceret, contra Dinam vix septem fuisse annorum , cum a Sechemo vim passa est, Sinaeon uicino Levi vix duodecimvi undecim, cum totam illam civitatem depraedati sunt ejusque omnes ciVes gladio confecerunt. Nec hic opus habeo omnia Pentateuchi recensere, si quis modo ad hoc attenderit, quod in hisce quinque libris omnia praecepta scilicet historiae promiscue sine ordine narrentur, neque ratio temporum habeatur,' quod una eademque historia saepe, taliqua 11-do diversimode repetatur, facile dignoscet haec Omnia promiscue
collecta, coacervata fuisse, ut postea facilius examinarentur, mordinem redigerentur. At non tantum haec quae in quinque libris, sed etiam reliquae historia usque ad vastationem urbis, quae in reliquis septem libris continentur, codem modo collecta sunt. Quis enim non videt, in cap. a. Iudicum ex vers 6. novum histori
cum adferri qui res a Iosia gestas etiam scripserat c)usque verba sinapliciter describi. Nam postquam historicus noster in ult Cap. Iosuae narravit, quod ipse mortem obierit, quodque sepultus fuerit in primo hujus libri narrare ea promiserit quae post ejusdem mortem contigerunt, qua ratione, si illum suae historiae sequi volebat, potuisset superioribus annectere, quae hic de ipso Iosia narrare incipit. Siciliam capita 17. I 8. c. Samuelis 1 ex alio historico desumta sunt, qui aliam causam sentiebat fuisse, cur David aulam Sauli frequentare inceperit, longe diversam ab illa, quae in cap. 16 libri ejusdem narratur : non enim sensit quod David ex consilio servorum a Saulo vocatus ipsum adiit ut in cap. 16 narratur sed quod casu a patre ad fratres in castra misitis Saulo ex Occa sione victoriae, quam contra Philistaeum Goliat habui tum demum, innotuit, in aula detentus fluit. Idem de cap. a 6 ejusdem libri
140쪽
11 TRACTAT Us suspicor, quod nimirum historicus eandem ibi historiam, quae Cap. 24 habetur, secundum opinionem alterius narrare videatur. Sed hoc mistum facio, Mad annorum computationem examinandam pergo.Cap. 6 libri I. Regum dicitur, quod Salomon temphim aedificavit anno S ab AEgypti exitu, at ex historiis ipsis longe majorem numerum concludimus. Nam Annos Moses populiam in desertis gubernavit Iosiae qui centum: decem annos vixit non plus tribuuntur ex Josephi ciliorum sententia quam 26Κus an istigataim populiam in ditione tenuit Hotniel filius enaZjudica 'it OHeglon Rex Moabi imperium in populum tenuit 18 Eudin Sangar cundem judicaverunt o Iachin Rex Kanahani populum iterum in ditione tenuit OQuievit postea populus OFuit deinde inditione Midiani ITempore Gidchonis transegit in libertate o Sub imperio autem Abimelech 3Tola filius Puae judicavit. ' Σ3
Populus iterum in ditione Philistaeorum Mamonitarum fuit 18 Iephta judicavit
Populis fuit iterum in ditione Philist orum o
Samson judicavit ' ' - 2OHeli autem OFuit iterum populus in ditione Philistςorum antequam a Samuele liberaretur ODavid regnaVit o Salomon antequam templum aedificavit Atque hi omnes additi nunRrum conficiunt annorum S8Ο. Quibus