장음표시 사용
181쪽
.. st des, g ma deles fide undamenta determinantur, se ipsa a philosophia tandem separatur.
veram fidei cognitionem apprime necessaritim esse, scire, quod Scriptura accommodata sit non tantum captu Prophetarum , sed etiam varii, cincons antis Judaeorum vulgi nemo, qui Vel leviter attendit, ignorare potest; qui en in omnia, quae in Scriptura habentur promiscue amplectitur, tanquam universalcm, Mabsolii tam deDeo doctrinam, nec accurate cognovit, quidnam captui vulgi accona modatum sit, non poterit vulgi opiniones cum divina doctrina non confundere, hominum commenta placita,pro divinis documentis non venditare Scripturaeque authoritate non abuti. Quis inquam non videt, hanc maximam es la causam, cur sectarii tot tamque contrarias Opiniones, tanquam fidei documenta doceant, multisque Scripturae exemplis confirment, unde apud Belgas dudum in ustum Proverbii
abierit,ueentet te fonde letter Libri namque facri non ab uno
solo, nec unius aetatis vulgo scripti fuerunt, sed a plurimis, diversi ingenii, diversique aevi viris, quorum, si omnium tempuScom putare velimus, fere bis mille annorum, forte multo longius invenietur. Sectarios tamen istos nolumus ea de causa impietatis accusare, quod scilicet verba Scripturae suis opinionibus accommodant; sicut enim olim ipsa captu vulgi accommodata fuit, sic etiam unicuique eandem suis opinionibus accommodare licet, si videt, se ea ratione Deo, in iis, quae justitiam, iliaritatem spectant, pleniore animi coniensia obedire post e sed ideo cosdem accusamus quod hanc eandem libertatem reliquis nolunt concedere, sed omnes, qui cum iisdem non sentiunt, quanquam honestissimi, & verae virtuti obtemperantes sint, tanquam Dei hostestamen persequuntur, contra eos, qui iis assentantur, quamvis impotentisiua animi sint, tamen tanqualia Dei electos diligunt,
quo nihil profecto scelestius , reipublicae magis perniciosum cxcogitari potest. Ut igitur constet, quousque ratione fidei uniuscujusque
182쪽
cujusque libertas sentiendi, quae vult, se extendit, quosnam quamvis diversa sentientes, tanquam fideles tamen aspiccre tenemur, fides, jusque fundamentalia determinanda sunt quod quidem in hoc capite facere constitui, simulque fidem a philosophia
separare, quod totius peris praecipuum intentum fuit. Ut haec igitur ordine ostendam, summum totiu Scripturae intentum repet unus, id enim nobi veram normam fidei determinandae indica-hit. Diximus in superiori capite, intentum Scripturae esse tantuna obedientiam docere. Quod quidem nemo inficias ire potest. Quis cnim non videt, utrumque testamentum nihil esse praeter obedientiae disciplinam' nec aliud utrumque intendere quam quod homines ex vero animo obtemperenta Nam, ut jam omittam, quae insuperiori capite ostendi, Moses non studuit Israelitas ratione convincere, sed pacto, juramentis, ieneficiis obligare, deinde populo legibus obtemperare sub P na interna inatus est, iraemiis, eundem ad id hortaturi quae Omnia media non ad scientias, sed ad solam obedientiam sunt. Evangelica autem doctrina nihil praeter simplicem fidem continet nempe De credere, eumque CVereri, sives, quod idem est, Deo obedire. Non opus igitur habeo, ad
rem manifestissimam demonstrandam textus Scripturae, qui ob dientiam commendant, quorum per plures in utroque testamento reperiuntur, coacervare Deinde quidnam unusquisque exequi debeat, ut De Obsequatur, ipsa etiana Scriptura plurimis in locis quam clarissime docet, nempe totam legena in hoc solo
consistere in amore scilicet erga proximum, quare nemo etiam negare potest, quod is , qui ex Dei mandato proximum tanquam seipsum diligit , revera est obediens, secundum legem beatus, cqui contra odio habet, vel negligit, rebellis est, .contumax. Denique apud omnes in confesta est, Scripturam non solis peritis, sed omnibus cujuscumque aetatis, generis hominibus scriptam, dc vulgatam fuisse : atque ex his solis evidentissime sequitur, nos cx Scripturae jussit, nihil aliud teneri credere, quam id, quod ad hoc mandatum exequendum absolute necessarium sit. Quare hoc ipsum mandatum unica est totius fidei catholicae norma, per id
solum omnia fidei dogmata, quae scilicet unusquisque amplectite
183쪽
THEOLOGICO POLITICI Cap. XVI. 161netur,determinanda fiunt. Quod cum manifestissimum sit,ac quod cx hoc solo fundamento, vel sola ratione omnia legitime possunt deduci, judicet unusquisque,quisieri potuit, ut tot dissensiones in Ecclesia ortae sint 3 an alia potuerint esse causae, quam quae in initio Cap. VII diotae sunt' Eae itaque ipsae me cogunt laicist endere
modum, d rationem determinandi ex hoc invento fundamento iis dei dogmati; nam ni hoc fecero, remque certis regulis determinavero, merito credar me huc usque parum promoVisse, quandoquidem unusquisque quicquid velit sub hoc etiam praetextu, quod scilicet medium necessarium sit ad obedientiam, introducere pote rit praesertim quando de divinis attributis fuerit quaestio. Ut itaque rem totam ordine ostendam, a fidei definitione incipiam, quaec hoc dato standamento sic definiri debet. Nempe quod nihil aliud sit, quana de Deo talia sciatire, quibus ignoratis tollitur erga Deuna obedientia, 'ac obedientia posita, necessario ponuntur. Qua desinitio adeo clara est, adeo manifeste ex modo demonstratis sequitur, ut nulla explicatione indigeat. Quae autem ex eadem sequuntur paucis jam ostendam Videlicet I fidem non per se, sed tantum 'tione obedientia saliuiseram esse, Vel, ut ait Jacob cap. a. yf. II. dem per se absque operibus mortuam esse qua de re vide totum hujus Apostoli praedictum Caput II sequitur, quod is, qui vere est obediens, necessario veram salutiferam habet fidem Obedientia enim posita, idem necessario poni dirimus, quod etiam idem Apostolus cap. a. s. 18. expresse ait, nempe his, ostende mihi fidem tuam, a que operibus, C ego se an tibi ex operibin mei dem meam. Et Johannes in Epist. I. cap. 4 vers 7 8 qui quis diligit scilicet proximum ex Deo naimes, novit Deu , qui non diligit, non novit Deum; nam Deus es Charitas. Ex quibus iterum sequitur, nos neminem judicare posse delem, aut infidelena esse, nisi ex operibus Nempe, si opera bona sunt, quamvis dogmatibus ab aliis sidelibus distentiat, fidelis tamen est; contra si mala sunt, quamvis Verbis conveniat, infidelis tamen est. Obedientia enim posita fides necessario ponitur, vides absque operibus mortua est. Quod etiam idem Iohannes vers 13 ejusdem cap. expresse docet. Per hoc, inquit, cognoscimm, quod in eo miremus es ipse manet in nobis, quod de Spiritu
184쪽
16 TRACTAT Usse dedit bis nes dipe Charitatem. Dixerat enim antea, Deum esse Charitatem, unde ex suis scilicet tum reccptis principiis conci dit, eum revera Spiritum Dei habere, qui Charitatem habet. Imo, quia nemo Deum Vidit, inde concludit, neminem Deum sentire, vel animadvertere,nisi ex sola Charitate erga proximum,atque adeo neminem etiam aliud Dei attributum noscere posse, praeter hanc Charitatem, quatenus de eadem participamus. Quae quidem rationes si non peremtoriae sunt, satis tamen clare Johannis mentem explicant, sed longe clarius, quae habentur cap. a. vers , . ejusdem
Epist ubi expressissimis verbis id, quod hic volumus, docet. Elper hoc, inquit sim sum vim; ,spraecepta 'sius observamm.
Iui dicit, vi eum, est praecepta jm non observat, mendax si es in eo non es veritas. Atque ex his iterum sequitur, eos revera Antichristo esse, qui viros honestos,in qui Iustitiam amant, persequuntur, propterea quod ab ipsis dissentiunt,& cum ipsis eadem fidei dogma ta non defendunt Qui enim Justitiam charitatem amant,eos per hoc solum fideles csse scimus; qui fideles persequitur Antichristus cst. Sequitur denique fidem non tam requirere vera, quam pia dogmata, hoc est, talia, quae animum ad obedientiam movent Tametsi inter ea plurima sint, quae nec umbram veritatis habent dummodo tamen is, qui eadem amplectitur, eadem falsa esse ignoret, alias rebellis necessario csiet; quomodo enim fieri posset, ut aliquis, qui Justitiam amare. Deo obsequi studet, tanquam divinum adoret, quod a divina natura alienum scit este at animi simplicitate errare possunt homines, Scriptura non ignorantiam, sed solam contumaciam, ut jam ostendimus, damnat imo ex sola fidei definitione hoc necessario sequitur, cujus omnes partes ex universali jam ostenso fundamento, inico totius Scripturae intento, nisi nostra placita admiscere lubet, peti debent atqui haec non expresse exigit vera, sed talia dogmata, quae ad obedientiam necessaria sunt, qua scilicet animum in amore erga proximum eonfirment, cujus tantum ratione unusquisque in Deo ut cum Iohanne loquar &Deus in unoquoque est. Cum itaque uniuscujusque fides ratione
obedientiae, vel contumaciae tantum, non ratione Veritatis, aut
falsitatis pia, vel impia sit habenda, & nemo dubitet, commune hinminum
185쪽
THEOLOGICo- POLITICI G p. XIV. 63minum ingenium varium admodum se, nec omnes in omnibus que acquiescere, sed opiniones diverso modo homines re rere uippe qua hunc ad devotionem, eae ipsae alicrum ad risum I contem- tum movent, hinc sequitur, ad sidem calliolicam, sive universalem nulla dogmata pertinere, de quibus inter honestos potest dari controversa: Quae enim ejus naturae sunt, respectu unius pia,&respectu alterius impia esse possunt quandoquidem ex solis operibus sunt iudicanda.Ad fidem ergo catholicam ea solummodo dogmata pertinent, quae erga Deum obedientia absolute ponit, quibus ignoratis obedientia est absolute impossibilis dereliquis autem prout unusquisque , quia se ipsum melius novit, sibi ad se in amore
Justitiae confirmandusia, melius esse viderit sentire debet. Et hac ratione, puto, nullum locum controversiis in Ecclesia relinqui Nec
iam verebor fidei univcrsalis dogmata, sive universae Scriptura intenti fundamentalia enumerare, quae ut ex iis quae in his duobus capitibus ostendimus videntissime sequitur omnia huc tendere debent, nempe, dari ens supremum quod Justitiam & Charitatem
amat, cuique Omnes, ut salvi sint Obedire tenentur, cumque cultu
1ultitiae. Charitate erga proximum adorare,atq; hinc facile omnia determinantur, quaeque adeo nulla praeter haec, sunt. Videlicet, s. eum, hoc est en supremum, summe justum, misericordem, sive Vera Vitae exemplar existere qui enim nescit, vel non credit,ipium existere, et obedire nequit, neque cum Iudicem noscere.
ll eum esse unicum Hoc enim etiam ad supremam devotionem,admirationem,' amorem erga Deum absolute requiri nemo dubitare potest. Devotio namque, admiratio, Mamor, ex sola excellentia unius supra reliquos Orientur. III. cum ubique csse praesentem, vel
omnia ipsi patere Gi res ipsum latere crederentur, vel ipsum omnia videre ignoraretur, de aequitate ejus Justitiae, qua omnia diri it dubitaretur, vel ipsa ignoraretur. IV. ipsum in omnia supremum habere lus, dominium, nec aliquid jure coactum, sed ex absoluto Deneplacito, singulari gratia faceres: Omnes enim ipsi absolute obedii e tenentur ipse autem nemini. V. Cultum Dei, ejusique obc-dientiam in sola Iustitia, charitate, sive amore erga proximum consistere. VI. Omnes, qui hac vivendi ratione Deo obediunt, fal- VOS
186쪽
a64 TRACTAT Us vos tantum esse, reliqlios autem, qui sub imperio voluptatum viant, perditos: Si homines hoc firmiter non crederent, nihil causae esset cur Deo potius, quam Voluptatibus obtemperare mallent. VII. Denique Deum poenitentibus peccata condonare: Nullus enim est, qui non peccet, si igitur laoc non statueretur, omnes de suas lute desperarent, necussa esset ratio, cur Deum misericordem crederent; qui autem hoc firmiter credit, Videlicet Deum ex mise ricordia, gratia qua Omnia dirigit, hominum peccata condonare,&hac de causa in Dei amore magis incenditur, is revera Christum
secundum Spiritum novit,in Christus in eo est. Atque haec omnia, nemo ignorare potest apprime cognitu necessaria esse, ut homines nullo excepto, e praescripto Legis supra explicato, Deo obedire posist, nam horum aliquo sublato, tollitur etiam obedientia Car-terum quid Deus, siVe illud verae vitae exemplar sit : an scilicet sit ignis, spiritus, lux, cogitatio c. id nihil ad fidem , ut nec etiam qua ratione sit verae Vitae exemplar, an scilicet propterea, quod animum justum,& misericordem habet, vel quia res omnes per ipsum sunt, is agunt, consequenter nos etiam per ipsum intelligimus, per ipsum id , quod Verum aequum, toniam cst videmus 3 perinde est, quicquid de his unusquisque statuerit. Deinde nihil etiam ad fidem, si quis credat, quod Deus secundum essentiam, vel secundum potentiam ubique sit, quod res dirigit ex libertate , vel necessisitate naturae quod leges tanquam princeps praescribat, Vel tanquam aeterna Veritates docent, quod homo ex arbitrii libertate, vel ex necessitate divini decreti De Obediat, quodque denique praemium bonorum, poena malorum naturalis vel supranaturalis sit: Haec & similia, inquam, nihil refert, in respectu fidei, qua ratione unusquisque intelligat dummodo nihil eum in sinem concludat,ut maiorem licentiam ad peccandum sumat, vel ut minus fiat Deo obtemperans , quinimo unusquisque, ut jam supra diximus, haec fidei dogmata,ad suum captum accommodare tenetur,eaque sibi eo modo interpraetari, quo sibi videtur eadem facilius, sine ulla haesitistione, sed integro animi consensu amplecti posse, ut consequenter Deo pleno animi consensu obediat Nam, ut jam etiam monuimus,
sicuti olim fides secundum captum,in opiniones Prophetarum,
187쪽
THEOLOGICO- POLITI cI GU. XIV. alue vulgi illitis temporis revelata, scriptaque fuit, sic etiam jam unus
quisque tenetur eandem suis opinionibus accommodare, ut sic ipsam, absque ulla mentis repugnantia, neque ulla haesitatione amplectatur ostendimus enim, fidem non tam critatem , quam pietatem exigere, ion nisi ratione Obedientiae piam, Talutifcram esse in consequenter neminem nisi ratione obedientiae fidelem esse. Quare non ille, qui optima Ostendit rationes, Optimam necessario ostendit fidem, sed ille qui optima ostendit opera Iustitiae,
Charitatis. Quae Doctrina, quam salutaris, quamque necessaria sit in republica, ut homines pacifice, concorditer vivant quotque, inquam, quantasque perturbationum, scelerum causas prae scindat, omnibus judicandum relinquo. Atque hic antequam ulterius pergam notandum Venit nos, ex modo ostensis, facile respondere posse ad objectiones, quas Cap. I. movimus, quando de Deo cum Israelitis ex M onte Sinai loquentc verbii ccimus: Nam quamvis vox illa, quam Israelitae audiverunt, illis hominibus nullam philosophicam, seu mathematicam certitudinem de Dei cxistentia dare potuerat, sussiciebat tamen ad eosdem in admirationem Dei, prout ipsum antea noverant, rapiendos, ad obedientiam instigandos qui finis illius spectaculi fuit. Nam Deus non volebat Israe litas suae essentite absoluta attributa docere, nulla enim tum temporis revelavit sed eorum animum contumacem frangere, ad Obedientiam traheres ideoque non rationibus, sed tubarum strepitu, tonitru, fulminibus eosdem adorsus est. Vide Exodi cap. ro.
Superest jam ut tandem ostendam, inter fidem, sive Theologiam, Philosophiam nullum esse commercium, nullamve amnitatem, quod jam nemo potest ignorare, qui harum duarum facultatum, scopum, fundamentum novit, quae sane toto coelo discrepant : Philosophiae enim scopus nihil est, praeter veritatem Sidei autem, ut abunde ostendimus, nihil praeter obedientiam, pietatem Deinde philosophiae fundamenta notione communeS sunt, ipsa ex sola natura peti debet Fidei autem historiae, dingua ex sola Scriptura, revelatione petenda ut in VII cap. Ostendimus Fides igitur summam unicuique libertatem ad philosophan-X dum
188쪽
166 set dum concedit, ut quicqiὶid Velit, de rebus quibuscunque sine scelere sentire possit, eos tantum, tanquana haereticos, scismati cos damnat, qui opiniones docent, ad contumaciam, odia, contentiones, oram suadendum: eos contra fideles tantum habet, qui Iustitiam&Charitatem, pro viribus suae rationis, facultatis bus, suadent. Denique, quoniam haec, quae hic ostendimus, praecipua sunt , quae in hoc tractatu intendo, Volo, antequam ulterius pergam, lectorem enixissime rogare, ut haec duo capita attentius legere,' iterum, atque iterum perpendere dignetur sibi per suasum habeat, nos non eo scripsisse animo, ut nova introducer mus, sed ut depravata corrigeremus, quae tandem aliquando correcta videre speramusγ T XV. Nee Theologiam Ratisi, nee Rationem Theologiae anciliari sendit ratio, qua nobis S. Scripturae authoritat persuademus.
Ut Phil Θphiam a Theologia separare nesciunt, dispu
tant, num Scriptura rationi an contra ratio Scripturae debeat ancillari hoc est, an sensus Scripturae rationi, an vero ratio Scripturae accommodari debeat atque hoc a scepticis , qui rationis certitudinem negant, illud autem a Dogmaticis defenditur. Sed tam hos quam illos toto caelo errare ex am dictis constat. Nam utram sequamiu sententiam, vel rationem vel Scripturam corrumpere necesse est. Ostendimus cnim Scripturam non res philosophicas, sed solam pietatem docere, omnia, quae in eadem continentur, ad captum&praeconceptas opiniones vulgi fuisse accommodata. Qui igitur ipsam ad Philosophiam accommodare vult, is sane Prophetis multa, quae ne per somnium cogitarunt, iunget, perperam eorum mentem interpretabitur. Qui autem contra rationem .Philosophiam Theologiae ancillam facit, is antiqui vulgi praejudicia tanquam res divinas tenetur admittere,in iisdem mentem occupare obcaecareo adeoque uterque, hic scilicet sine ratione, ille vero cum ratione insaniet. Primus, qui inter Pharisaeos aperte statuit Scripturam
189쪽
THEOLOGICO POLIT CI Gp. XV. 16γram rationi esse accommodandam, fuit Maimonides cujus quidem
sententiam Cap. VII recensuimus, naultisque argumentis refutavimus quamvis hic author magnae inter eos fuerit authoritatis, eorum tamen maxima pars hac in re ab eo recedit, pedibus it in sententiam cujusdam R. Iehudae Alpakhar, qui errorem Maimonidis vitare cupiens in alterum ei contrarium incidit. Statuit scilicet lationem Scripturae ancillari debere, eique prorsus submitti; nec aliquid in Scriptura propterea metaphorice explicandum sensit, quod iteratis sensus rationi, sed tantum, quia ipsi Scripturae, hoc st, claris ejus dogmatibias repugnat atque hinc hanc universalem regulam sormat Videlicet, quicquid Scriptura dogmatice docet de expressis verbis affirmat, id ex sola ejus authoritate, tanquam verum absolute admittendum; nec ullum aliud dogma in Bibliis reperietur, quod ei directe repugnet, sed tantum per consequentiam, quia scilicet modi loquendi Scripturae saepe videntur supponere aliquid contrarium ei, quod expresse docuit propterea tantum, eadem loca metaphorice explicanda. Ex Gr. Scriptura clare docet, Deum esse unicum Vide Deut Cap. 6 versa.)nec ullibi alius locus reperitur directe assimans, dari plures eos:
a quidem plura ubi Deus de se, Prophetae de Deo in plurali numero loquuntur, qui modus tantum loquendi supponit, non autem ipsius orationis intentum indicat, plures esse Deos, is ideo ipsa omnia metaphorice explicanda, scilicet non quia rationi rea pugnat, plures dari sed quia ipsa Scriptura directe affirmat, uni cum esse Deum. Sic etiam quia Scriptura Deut Cap. 4 veri cis. directe ut putat assirmat, Deum esse incorporeum; ideo ex sola scilicet hujus loci non rationis authoritate, tenenati credere Deum non habere corpus, consequenter ex sola Scripturae authoritate omnia loca metaphorice explicare tenemur, quae Deo manus, pedes c. tribuunt, quorumque solus modus loquendi videtur Deum corporeum supponere. Haec est hujus authoris siententia, quem quatenus Scripturas per Scripturas explicare vult, laudori atmiror quod vir ratione praeditus ipsam destruere studeat. Verum
190쪽
16 TRACTAT Usquidem est Scripturar per Scriptiu am explicandam esse, quamdiu
de solo orationum sensu, mente Prophetarum laboramus, sed postquam verum sensum eruimus , necessario judicio' ratione utendum , ut ipsi assensum praebeamus. Quod si ratio, quamvis reclamet Scripturae, tamen plane submittenda est, quaeso an id cum, vel sine ratione, ut caeci facere debemus Si hoc stulte sane
suae judicio agimus sit illud ex solo igitur rationis imperio Scripturam amplectimur, quam igitur, si eidem repugnarer, non amplecteremur. Et quaeso quis mente aliquid amplecti potest reclamante rationes quid enim aliud est mente aliquid negare, quam quod ratio reclamat' profecto non satis mirari possum, quod rationem,
donum maximum, di lucem diVinam mortuis literis, quae humana malitia depravari potuerunt, submittere velint, quod nul-Jum existimetur scelus, contra mentem, Verum Dei verbi syngra- .phum, indigne loqui, eamque corruptam caecam do perditam stΔ- tuere; at maximum habeatur scelus, talia de litera ierbi Dei idolo cogitare Pium esse putant, rationi proprio judicio nihil fidere, at impium de fide corum dubitare, qui nobis Libros Sacros tradiderunt, quod quidem mera stultitia est, non pietas. Sed quaeso quid eos sollicitata quid timent' an Religio rides defendi non
possunt, nisii homines data opera Omnia ignorentin rationi prorsus valedicant profecto, si hoc credunt, Scripturae magis timent, quam fidunt. Sed longe absit quod Religio iietas rationem , aut quod ratio Religionem sibi ancillari velit, inuod utraque suum regnum stamma cum concordia obtinere nequeat, qua de re statim, iram hic ante omnia istius Rabini Regulam examinare libet. Is, uti diximus, vult nos id omne, quod Scriptura amrmat aut negat, tanquam verum amplecti,Vel tanquam falsum rejicere teneri deindeScripturam nunquam aliquid expresis verbis afirmare vel negare, contrarium ei quod in alio loco affirmavit vel negavit. Quae duo quam temere dicta sint, nemo ignorare potest. Nam ut jam omittam quod non animadverterit Scripturam diversis libris constare, diversis temporibus, diversis hominibus, denique adi-vcrsis authoribus scriptam esse, tum hoc alterum, quod haec ex
propria authoritate; ratione Scriptura nihil tale dicentibus,