장음표시 사용
201쪽
THEOLOGICO- POLITI cI Cap. XVI. I arent; sed longe abest ut omnes ex solo ductu rationis facile em per duci possint: nam unusquisque a sua Voluptate trahitur,4 avaritia, gloria, invidia, ira dcc saepissime mensita Occupatur, ut nullus locus rationi relinquatur: quapropter quamvis homines certis signis simplicis animi promittant , paciscuatur se fidem servaturos, nemo tamen nisi promisso aliud accedat, de fide alterius potest esse certus quandoquidem unusquisque naturae jure dolo agere potest, nec pactis stare tenetur nisi spe majoris boni vel metu ra-joris mali. Verum quia jam ostendimus jus naturale sola potentia uniuscuiusque determinari, sequitur quod quantum unusquisque potentiae, quam habet, in alterum Velii, Vel sponte transfert, tan- tum etiam de suo jure alteri necessario cedere,in illum summum jus in omnes habere, qui summam habet potestatem, qua omnes vi cogere, metu summi supplicii, quod omnes universaliter timent retinere potest quod quidem jus tamdiu tantum retinebit, quamdiu hanc potentiam quicquid velit exequendi, conservabit alias precario imperabit, nemo sortior, nisi velit, ei obtemperare tenebitur.
Hac itaque ratione sine ulla naturalis juris repugnantia, societas formari potest, pactumque omne summa cum fide semper servari si nimirum unusquique Omnem, quam habet, potentiam in societatem transferat, quae adeo summum naturae jus in omnia, hoc est, summum imperium sola retinebit , cui unusquisque vel ex libero animo , vel metu summi supplicii parere tenebitur. Talis vero societatis jus Democratia Vocatur , quae proinde definitur caetus universus hominum qui collegialiter summum jus ad Omnia, quae potest, habet. Ex quo sequitur summam potestatem nulla lege teneri, sed omnes ad omnia ei parere debereri hoc enim tacite vel expresse pacisci debuerunt omne , cum omnem suam potentiam se defendendi, hoc est, Omne suum jus in eam transtulerunt. Quippe si aliquid sibi servatum volebant, debuerant simul sibi cavere, quo id tuto defendere possent cum autem id non fecerint, nec absque imperii divisione, tonsequenter destructione facere potuerint, coipso se arbitrio summae potestatis absolute submiserunt quod cuna
absolute fecerint idque ut jam ostendimus in necessitate cogente,
202쪽
ci ipsa ratione suadente, hinc sequitur quod, nisi hostes imperii esse velimus,4 contra rationem, imperium summis viribus defendere suadentem, agere,omnia absolute summae potestatis mandata exi- qui tenemur, tametsi absurdissima imperet talia enim ratio exequi etiam jubet, ut de duobus malis minus eligamus. Adde quod hoc periculum, se scilicet alterius imperio: arbitrio absolute submittendi, facile unusquisque adire poterat, nam, ut ostendimus, summis potestatibus hoc jus, quicquid velint imperandi, tamdiu tantum competit , quamdiu revera summam habent potestatem : quod si eandem amiserint, simul etiam jus omnia imperandi amittunt,4 in eum vel cos cadit, qui ipsum acquisiverunt, retinere possunt. Quapropter raro adnaodum contingere potest, ut summa potestates absurdissima imperent, ipsiis enim maxime incumbit, ut sibi prospiciant,vi imperium retineant,communi bono consulere,& Omniac rationis dictamine dirigere violenta enim imperia, ut ait Seneca, nemo continuit diu. Quibus accedit, quod in democratico imperio minus timenda sunt absurda. Nam fere impos4ibile est, ut major unius caetus pars, si magnus est, in uno absurdo conveniat deinde propter ejus sim damentum cinem, qui, ut etiam ostendimus, nullus alius est quam absurda appetitus vitare, homines sub rationis limites, quoad ejus fieri potest, continere ut concorditer jacifice vivant quod fundamentum si tollatur, facile tota fabrica ruet. His ergo providere summae tantum potestati incumbit, subditis autem, uti diximus, ejus mandata exequi, nec aliud jus agnoscere, quam quod summa potestas jus esse declarat. At forsan aliquis putabit, nos hac ratione subditos servos facere, quia putant se vum esse eum, qui ex mandato agit, liberum qui animo suo morem gerit, quod quidem non absolute verum est. nam revera is quia sua voluptate ita trahitur, lihil quod sibi utile est, videre neque agere potest, maxime servus est solus ille liber qui integro animo ex solo ductu rationis vivit Actio autem ex mandato, hoc est, obedientia libertatem quidem aliquo modo tollit, at non illico servum facit, sed actionis ratio. Si finis actionis non est ipsius agentis, sed imperantis utilitas, tum agens servus est, sibi inuti-
ὶj at in Republica di imperio, ubi salus totius populi, non impe
203쪽
THEOLOGICO POLITICI Cap. XV. 181rantis, summa lex est, qui in omnibus summa potestati obtena perat, non sibi inutilis servus, sed subditus dicendus; ideo illa Respublica maxime libera est, cujus legcs sana ratione fundatae sunt, ibi enim unusquisque, ubi velit, liber esse potest, hoc
est , integro animo ex ductu rationis vivere. Sic etiam liberi, tametsi omnibus parentum mandatis bedire tenentur , non tamen servi sunt nam parentum mandata liberorum utilitatem maxime spectant. Magnam ergo disterentiam inter servum,filium, subditum agnoscimus, qui propterea sic definiuntur, nempe, servus est, qui mandatis domini, quae utilitatem imperantis tantum spectant, obtemperare tenetur Filius autem qui id quod
sibi utile est ex mandato parentis agito subditus denique qui id
quod communi consequenter quoque sibi utile est, ex mandato summae potestatis agit. Atque his imperii democratici fundamenta fatis clare ostendisse puto de quo prae omnibus agere malui,
quia maxime naturale videbattu , maxime ad libertatem, quam natura unicuique concedit, accedere.Nam in eo nemo jus suum naturale ita in alterum transfert, ut nulla sibi imposterum consultatio sit, sed in majorem totius Societatis partem , cujus ille unam facit. Atque hac ratione omne manent, ut antea in statu naturali, aequales. Deinde de hoc solo imperio ex prosesi agere volui, quia ad
meum intentum maxime facit, qui de utilitate libertatis in Republica agere constitueram Reliquarum ergo potestatum fundamentis supersedeo, nec nobis, ut earum jus noscamus, scire jam opus est, Unde ortum habuerint, Taepe habeant, id enim ex modo ostensis satis superque constat. Nam quisquis summam habet potestatem, sive unus sit, sive pauci, sive denique omnes, certum est ei summum jus quicquid velit imperandi, competere praeterea quisse quis potestatem se defendendi sive sponte, sive vi coactus in alium transtulit, eum suo jure naturali plane cessisseri consequenter eidem ad omnia absolute parere decrevisse, quod omnino praestare tenetur, quamdiu Rex, silve Nobiles, sive Populus summam quanae acceperunt, potestatem, quae juris transferendi fundamentum fuit, conservant, nec his plura addere opus est.
Imperii fundamentisin jure ostensis, facile erit determinare,
204쪽
uid jus civile privatum, quid injuria, quid justitia, injustitia iu
statu civili sit: deinde quis consaederatus , quis hostis quid denique crimen laesae majestatis sit. Per jus enim civile privatum nihil aliud intelligere possiimus, quam uniusculusque libertatem ad sese in suo statu conservandum, quae edictis summae potestatis determinatur, solaque ejusdem authoritate defenditur Nam postquam unusquisque jus suum ex proprio beneplacito Vivendi, quo sola sua potestate determinabatur, hoc est, suam libertatem potentiam se defendendi in alium transtulit, ex sola illius ratione jam severe tenetur,in solo ejusdem praesidio se defendere Injuria est, cum civis vel subditus ab alio aliquod damnum contra iis civile , sive cdictum summae potestatis pati cogitur Mnjuria enim non nisi in statu civili potest concipi sed neque summis potestatibus, quibus jure omnia licent, ulla fieri potest subditic ergo in privatas
tantum, qui jure tenentur invicem non laedere, locum habere potest. Iustitia est animi constantia tribuendi unicuique quod ei ex jure civili competit : Injustitia autem est specie juris alicui detraheres, quod ei ex vera legum interpretatione competit : Vocantur etiam aequitas ciniquitas, quia qui constituti sunt ad lites dirutaei das nullum respectiun personarina, sed omnes aequales habere tenentur, jus uniuscujusque aeque defendere non divit invidere, neque pauperem contemnere. Confoederati sim homines duarum civitatum , qui ne belli discrimine in periculum veniant, vel ob aliam quamcumque utilitatem inter se contrahunt invicem non laedere , sed contra necessitate cogente opitulari, idque unoquoque
suum imperium retinente. Hic contractus tamdiu erit validus quamdiu ejus fundamentum nempe ratio periculi, sive utilitatis in mediocrit: quippe nemo contrahit, nec pactis stare tenetur, nisi spe alicujus boni, vel sollicitudine alicujus mali quod fundamentum si tollatur pactum ex sese tollitur; quod etiam experientia satis superque docet. Nam quamvis diversa imperia inter se contrahant invicem non laedere, conantur tamen, quantum possunt, impedixequo minus alterutrum potentius evadat, nec sidem dictis habent nisi utriusque ad contrahendum finem mutilitatem satis perspe
etam habuerint, alias dolum timent, nec injuria quis enim dictis c
205쪽
THEOLOGICO POLITICI Cap. XVI. 18; pronaissisejus qui summam potestatem, jus retinet ad quidlibet fa ciendum, cui fui imperii salus estilitas summa lex debet esse,acquiescet,nisi stultus,qui summarum potestatum jus ignorat in si prae icte ad pietatem, religionem attendamus, videbimus in saper neminem, qui imperium tenet,absque scelere promissis stare posὰ cum damno sui imperii; quicquid enim promisit quod in damnum subim perii cadere videt, id praestare non potest, nisi fidem subditis datam
1blvendo,qua tamen maxime tenetur, quam etiam servare,sanctissime promittere solent. Porro hostis est quicumque extra civitatem ita vivit,ut neque ut constiteratusineque ut subditus imperium civitatis agnoscit hostem enim imperii non odium, sed iis facit, jus civitatis in eum, qui ejus imperium nullo contrahendi genere agninscit,idem est ac in eum qui damum intulit: quippe quacunque ratione poterit, eundem vel ad deditionem, vel ad confaederationem jure potest cogere. Denique crimen laesae majestatis in subditis sive civibus tantum , qui pacto tacito vel expressis omne suum
jus in civitatem transtulerunt, locum habet, atque is stabditus tale crimen commisisse dicitur, qui jus summae potestatis aliqua ratione arripere, seu in alium transferre conatus est. Dico conatus est, nam si non essent condemnandi nisi post factum commissiam, sero plerumque post iis arreptum, aut translatum in alium id conaretur civitas. Dico deinde absblute qui aliqua ratione jus summae potestatis arripere conattur, nullam scilicet agnoscendo differentiam, sive inde damnum sive incrementum totius Reipublicae quam clarissime sequeretur. Quacunque enim ratione id conatus est, majestatem aest jure damnatur, quod quidem in bello omnes fatentur jure optimo fieri nempe si quis stationem suam non servat , sed inscio imperatore hostem adit, quamvis bono consilio, sed suo,rem aggressias fuerit, hostemque expugnaverit, capitis tamen jure damnatur, quia juramentum usque imperatoris violavit. At quod omnes absolute cives hoc jure semper teneantur, non aeque clare omnes vident, ratio tamen eadem prorsus est. Nam quandoquidem Respublica solo summae potestatis consilio debet conservari, dirigi, hocque iis ei soli competere absolute pacti sunt, si quis ergo solo suo arbitrio,
inscio supremo consilio negotium aliquod publicium aggressus es
206쪽
ris sexequi, quamvis inde incrementum civitatis, uti diximus, certo sequeretur, jus tamen summae potestatis violavit, majestatem laesit, atque jure merito damnatur. Superest jam, ut omnem scrupulum amoveamus, respondere an id quod supra affirmavimus, quod scilicet unusquisque,qui rationis usum non habet, in statu naturali ex legibus appetitus summo jurae naturae vivit, non aperte uri divino reVelato QPugnet 3 nam cum omnes absolute sive rationis usum habeant sive minus aeque tenerentur ex mandato divino proximum tanquam se ipsum amare, noner o sine injuria alteri damnum inferre possumus' solis legibus appetitus vivere. Verum huic objectioni, si tantum ad statum naturalem attendimus, facile respondere possumus; nam so naturas tempore prior est religione. Nemo enim ex natura scit, se ulla erga Deum teneri obedientia, imo nec ulla ratione hoc assequi, sed tantum ex revelatione signis confirmata unusquisque id habere potest. Quare ante revelationem nemo jure divino, quod non potest non ignorare, tenetur. Et ideo status naturalis cum statu religionis minime confundendus, sed absque religione: lege, consequenter absque peccato injuria concipiendus, ut jam fecimus Pa
It authoritate confirmavimus. Nec tantum ratione ignorantiae statum naturalem ante jus divinum revelatum, absque eodem concipimus, sed etiam ratione libertatiS, qua omnes nascuntur. Si enim homines ex natura jure divino tenerentur, vel si jus divinum ex natura jus esset, superfluum erat ut Deus cum hominibus contractum iniret, iacto: uramento eosdem obligaret. Quare absolute concedendum jus divinum ab eo tempore incepisse, a quo homines expresso pacto Deo promiserunt in omnibus obedire,quo sua libertate naturali quasi cesserunt, usque suum in Deum transtulerunt, sicuti in statu civili fieri diximus. Sed de his in sequentibus prolixius agam. Verum instari adhuc potest, quod summae potestates aeque ac subditi hoc jure divino tenentur, quas tamen diximus jus naturale retinere, dis omnia jure licere. Quare ad hanc integram minuendam dissicultatem quae non tam ex ratione status, quam juris naturalis oritur, dico quod unusquisque in statu naturali eadem ratione tenetur urerevelato, ac tenetur ex dictamine sanae rationis vi,
207쪽
ΤAEOLOGI co-POLITI cI Cop. XVI is svere nempe quia ipsi xitilius est ad salutem necessarium. quod si
nollet, cum suo periculo licet. Atque adeo ex solo proprio, non autem ex alterius decreto ViVere, neque aliquem mortalem judicem, ite jure religionis vindicem agnoscere tenetur. Atque hoc usi in mam potestatem retinuisse firmo, qua quidem homines consulere potest, at neminem judicem agnoscere tenetur, nec ullium mortalem praeter se alicujus juris vindicem, nisii Prophetam, qui expres ea Deo mistiis fuerit, quique id indubitatisfignis ostenderit. At nec tunc quidem hominem,sed Deum ipsum judicem agnoscere cogituri Quodsi summa potestas nollet Deo in jure suo revelato obedire, id ipsi cum suo periculo, damno licet, nullo scilicet jure civili vel
naturali repugnante lus enim civile ab ejus decreto tantum pendet Jus autem naturale pendet a legibus naturae, quae non Religioni,hi manum tantum utile intendenti, sed Ordini universae naturae, hoc est, aeterno Dei decreto nobis incognito accommodata sunt. Quod quidem Alii obscurius concepisse videntur, qui scilicet statuunt, hominem contra oliuatatem Dei rei elatam quidem, sed non contra ejus aeternum decretum, quo omnia praedeterminavit, posse peccare. Si quis autem jam roget, quid sit summa potestas aliquid contra religionem,' Obedientiam, quana Deo expressis pacto promi- sumus, imperet' divino an humasio imper1O Obtemperandum Sed quia deliis insequentibus prolixius agam, hic breviter tantum di co, Deo supra omnia obediendi ura, quando certam, indubitatam habemus revelationem: Sed quia circa religionem maxime errare solent homines, iro ingeniorum diversiitate multa magno certamine fingere, ut experientia phis quam fatis testatur, certuna est, quod si nemo summa potestati jure teneretur obtemperare in iis quae ipse ad religionem pertinere pluat, tun his civitatis a diverso uniuscujusque judicio affectu penderet. Nam nemo eodem teneretur, qui id contra suam fidem, superstitionem staturima hi dicaret, atque de unus Itusque sub hoc praetextu licentiam ad omnias timere posset: 'uandoquidem hac ratione jus civitatis prorsiis violatur, hinc sequitur si imma potestati, cui Oli jura imperii conservare, mutari tam jure diVino, quam naturali inclinabit, jus summum competere de religione statuendi, quicquid judicat, dc omnes Aa ad
208쪽
is 6 TRACTAT Us ad ejusdem de eadem decreta, mandata, ex fide ipsi data, quam Deus omnino servari jube obtem perare teneri. Qii' si ii,qui ummum tenent imperium sim Ellanici, vel cum iis nihil contrahendum sed potius quam jus suum in eos transferant, extrenia pati deliberandum, clii contraxerint, usque suum in eos transtulerint, quandoquidem eo ipso se religionemque defendendi privaverunt, iis obtemperare tenentur, fidemque servare, Vel ad id cogi, excepto co cui Deus certa revelatione singulare contra Tyrannum promiserit auxilium, vel nominatim exceptum voluit. Sic Videmus ex tot ludaeis, qui Babylone erant, tres tantum juvenes, qui de Dei auxilio non dubitabant, aducadonogori obtemperare nolitisse reli- qtii autem sine dubio excepto etiam Daniele, quem Rex ipse ador Verat, ure coacti Obtemperaverunt, animo forte reputantes se ex Dei decreto Regi deditos, Regemque summiim obtinere imperium divina directione conservare. Contra Eleazarus stante adhuc utcunque Patria, exemplum constantiae suis dare voluit, ut eum secuti Omnia potius tolerarent, quam paterente jus suum iotestatem in Graecos transferri, omnia experirentur, ne in Ethnicorum fidem jurare cogerentur quod etiam quotidiana experientia confirmatur. Qui enim Christianum imperium obtinent ad majorem ejus securitatem non dubitant foedus cum Turcis AEthnicis pangere, subditosque suos, qui co habitatum eunt, ubere ne majorem libertatem ad aliquid humanum alit divinum exercendum sumant, quam expresse contraxerunt, vel illud imperium concedit. Ut pa
tet ex contracti garum ciuia aponensibus, de quo supra dixi
209쪽
Offenditur neminem omnia in Summam Potestatem transserre
posse, ne e se necesse De Republica Hebraeorum, qualis erit
vivente Mose, qualis post ejus mortem antequam Reges et
gerint, deque ejus praestantia , denique de cauis cur Respublica divina interire ,
Cis ab ueseditionibus subinsere potuerit. CO xςmplatio praecedetatis Capitis de jure si immarum po
testatum in omnia, deque jure naturali uniuscujusque in eandem translato, quamvis cum praxi non parum OnVeniat, praxis ita institui possit, ut ad eandena magis ac magis accedat, nunquam tamen fiet, quin in multis mere theoretica maneat. Namnem unquam suam potentiam & consequenter neque suum usita in alium transferre poterit, ut homo esse desinat nec talis ulla summa potestas unquam dabitur quae omnia ita ut vult, exequi possit Frustra enim subdito imperaret, ut illum odio habeat qui eum sibi beneficio unxit, ut amet qui ei damnum intulit, ut contumeliis non Ostendatur, ut a metu liberari non cupiat, alia perplurima hujusmodi quae ex legibu humanae naturae necessario sequuntur, atque hoc ipsam etiam experientiam clarissime docere existimo; nam nunquam homines suo jure ita cesserunt, suamque potentiam in alium ita transtulerunt, ut ab iis ipsiis, qui eorum jus,&potentiam acceperimi, non timerentur, imperitura, non magis propter ciVes, quanquam suo jure priVatos, quam propter hostes periclitaretur; Tane sit homines jure suo naturali ita privari possent, ut nihil in posterum possent, nisi Volentibus iis, qui supremum Ius retinuerunt, tum prosecto impune violentissime in subditos regnare liceret quod nemini in mentem venire posse credo. Quare concedendum unumquemque multa sibi sui juris reservare, quae propterea nullius decreto sed a suo solo pendent Attamen
ut recte intelligatur quousque unperii jus& potestas se extendat, notandestin imperii potestatem non in eo praecise contineri, quod Aa 2 hontines
210쪽
18s TRACTATUS homines metu cogere potest, sed absolute in omnibus quibus sicere potest, ut homines ejus mandatis Obsequantur non enim ratio obtemperandi ,sed obtemperantia subditum facit. Nam quacunque ratione homo deliberet stiminae potestatis mandata exequi, sive
ideo sit quod poenam timet, sive quod aliquid inde sperat, sive quod Patriam amat, sive alio quocunque affectu impulsus , tamen ex proprio stio consilio deliberat, nihilominus ex summae potestatis imperio agit. Non igitim ex eo quod homo proprio consilio aliquid facit, illico conclaidendum cum id ex suo, non imperii jure agere;
nam quandoquidem tam cilin X amore Obligatus , quana cum metu
coactus ad malima evitandum, semper ex proprio consilio, decreto agit, vel imperii manullum esset, nec ulli a jus in subditos, vel id necessario ad omnia se extendit, quibus emci potest, ut homines ipsi cedere deliberent, .consequenter quicquid subditus facit, quod mandatis summae potestatis respondet, sive id amore Obligatus , sive metu coercitus, sive quod quidem magis frequens exspe&metu simul, sive ex reverentia, quae passi cst ex metui
admiratione composita, sive quacunque ratione ductus , ex jure
imperii,non autem suo agit. Quod etiam hinc quam clarisssime constat, quod obedientia non tam externam, quam animi internam actionem respiciat adeoque ille maxime sub alterius imperio est, qui heri integro animo ad omnia ejus mandata obtemperare deliberat, consequenter cum maximum tenere imperium, qui in subditorum animos regnat quod si qui maXime timentur, maximum tenerent imperium , tum profecto id Tyrannorum subditi tenerent qui a suis Tyrannis maxime timentur. Deinde quamVi non perinde animis ac linguis imperari possit, sunt tamen animi aliqua ratione sub imperio summa potestatis, que multis modis cilicere potest, ut permagna hominum pars, quicquid Vula, credat, amat, Odio habeat&c. Adeoque etsi haec non directo mandato unama potestatistiant, uni tamen saepe, ut experientia abunde testatur, exau-
thoritate ipsius potentiae, ipsius directione, id est, ex ipsius ure quare sine ulla intellectus repugnantia concipere possumus homines, qui ex solo imperii jure credunt, amant, Odio habent, conte- nanun d abso ite nullo non affectu corripiuntur.