장음표시 사용
61쪽
THEOLOGICo-POLITICI Cap. III 30ωmaledicta Deum minimi movent Cum itaque hic verus Prophe tas ierit, tamen ab Iosui cap. 3. Vers. zz. vocetur et da Gisi-uus , sive augur, certum est , hoc nomen etiam in bonam partem sumi, quos gentiles solebant Vocare augures, divinos veros fuisse Prophetas, eos, quos Scriptura saepe accusat, condemnat, Pseudo divinos suisse, qui gentes sicut Pseudo prophetae Judaeos, decipiebant, quod etiam ex aliis Scripturae locis satis clare constat quare concludimus, donum Propheticum Judaeis peculiare non fuisse, sed omnibus nationibus commune Pharisaei tamen contra, acriter contendunt, hoc donum divinum suae tantum natationi peculiare sui sie, reliquas autem nationes ex virtute nescio qua diabolica quid tandem non finget superstitio,res futuras prςdixisse, praecipuum, quod ex Vetere testamento adserunt, ad hanc opinionem ejus authoritate confirmandum est illii laxo l. cap. 33.
id re quanam enim re cognoscetur, me, populi titi invenis gratiam in oculis tuis λ certe quando cum nobis ibi , separabimur
ego 2 populus tuus ab omni populo, qui est in superficie terrae hinc inquam inserre voliuat, Mosen a Deo petiisse, ut Iudaeis estet praesens, isque prophetice sese revelaret, deinde ut hanc gratiam nul li alii nationi concederet Ridiculium sane quod Moses praesentiana Dei gentibus invideret, aut quod tale quid a Deo ausus est et petere. Sed res est, postquam Moses novit ingenium, Manimum suae natio nis contumacem clare vidit, eos non sine maXimis miraculis, singulari Dei auxilio externo res incepta perficere posse imo eos necessario sine tali auxilio perituros ue adeoque ut constaret, Deum
eos conservatos velle, hoc Dei singulare auxilium externum petit. Sic enim cap. 34 versi ait, si iuveni gratiam tu oculis tuis Domi eat , precor , Dominus inter nos , quoniam hic populus contumax est&c Ratio itaque, cur Dei singulare auxilium externum petit,
est quia populus erat contumax quod adhuc clarius ostendit, Mosen nihil praeter hoc singulare Dei auxilium externum petivisie, es ipsa Dei responsi. respondit enim statim vers Io ejus d. cap. ecce ego long foedus , coram toto populo tuo me facilurum mirabilia,
62쪽
quae non fuerunt facta in tota terra . nec in omnibus gentibus c. Quare Moses hic desola Hebraeorum electione, ut eam explicui, agit, nec aliud a Deo petiit Attamen in Epistola Pauli ac Rom. alium textum reperio, qui me magi mo Vet, nempe cap. 3. 1 Ia ubi Paulus aliud, quam nos lates, docere videtur ue ait enim, quae est igitur prae lautia ager aut reae utilitas circumci tonis , multa per omnem modum .primarium enim est , quod ei concredita sunt eloquia Dei. Sed si ad Pauli doctrinam, quam praecipue docere vult attendimus, nil ait inveniemus , quod nostrae liuic doctrinae repugnet, sed contra eadem, quae nos laic, docere ait enim Vers. 29 ejusdem capitis, Deum, Iudaeorum, rentium Deum esse, cap. 2. vers 1, 6. Si circumcisum resilia , a lege , circumci ionem factam fore praeputium , contra , si praeputii In observet mandatum legis, tu praepistiam reputari circumcisioncm. Deinde versi cap. q. ait omnes seque Judaeos scilicet, gentes sub peccato fuisse peccatum autem sine mandato, lege non dari. Quare hinc evidentissime constat, legem omnibus absolute quod supra etiam ex Iob.
cap. 18.es 28 ostendimus revelatam fuisse, sub qua omnes vixerunt, nempe legem, quae solarii veram virtutem spectat, non autem illam, quae pro ratione , constitutione singularis cujusdam imperii stabilitur, et ad ingenium unius nationis accommodatur Denique concludit Paulus, quoniam Deus omnium nationum Deus est, ioc est, omnibus aeque propitius, inanes seque sub lege, peccato suerant ideo Deus omnibus nationibus Claristum suum misit, qui omnes aeque a servitute legis liberaret, ne amplius ex mandaro Legis . sed ex constanti animi decreto, bene agerent Paulus
itaque id, quod volumus adamussim docet. Cum ergo ait, udi eis tantum Dei eloquia credita Disse, vel intelligendum est, quod iis tantum Lege a scripto, reliquis autem gentibus sola tantum revelatione, conceptu concreditae fuerunt vel dicendum . quandoquidem id, quod soli Judaei objicere poterant, propulsare studet
Paulum ex captu secundum opiniones Iudaeorum, tum temporiS receptas, respondere jam ad ea, quae partim viderat, partim audiverat edocendum, cum Graecis erat Graecus, cum Iudaeis Iudaeus Superest jam tantum tritiorundam rationibus respondea
63쪽
mus, quibus sibi persuadere Volunt, Hebraeorum eleectionem noli temporaneam, S ratione solius imperii, sed aeternam fuisse: nam, uni videmus Iudaeos post imperii amissionem, tot annos ubique sparsos separatosque ab omnibus nationibus, superstites este, quod nulli alii Nationi contigit, deinde quod Sacrae Literae multis in locis docere videntur,Deum Judςos in aeternum sibi elegisse adeoque, tametsi imperium perdiderunt, nihilominus tamen Dei electos manere. Loca quae hanc aeternam electionem quam clarissime docere putant, sunt praecipue L Vers 36. cap. 32 Ieremiae, ubi Propheta
semen Israelis in aeternum gentem Dei mansuram testatur, comparando nimirum eos cum fixo coelorumvi natur ordine. H.EZechielis cap. O verso et c. ubi videtur velle, quod, quamvis Iudaei data opera Dei cultu valedicere velint, Deus tamen eos ex omnibus
regionibus, in quibus dispersi erant, recolliget, ducetque ad desertum populorum, sicuti eorum parentes ad AEgypti deserta duxit,& tandem inde, postquam eos a rebellibus deficientibus selegerit, ad imontem ejus sanctitatis, ubi tota Israelis familia ipsum colet Alia praeter haec adserri solent, praecipue a Pharisaeis, sed omnibus me satisfacturum puto ubi hisce duobis respondero quod levi negotio faciam, postquam ex ipsa Scriptura ostendero, Deum Hebraeos in aeternum non elegisse, sed tantum eadem conditione, qua ante Caninanitas elegerit, qui etiam, ut supra ostendimus, pontifices habuerunt, qui Deum religiose colebant, quos tamen Deus propter eorum luxum, iocordiam, malum cultum rejecit Moses enim in Levitico cap. I 8 vers 27, 28 monet Israelitas, ne incestis polluantur, veluti Canahanitae, ne ipsos terra evomat, sicut evomuit illas gentes, quae illa loca inhabitabant. Et Deut. cap 8 Vers I9,2O ipsis expressissimis verbis totalem ruinam minatur. Sic enim ait rem' ad p IN 'IR II Irri
cisti gentes, quas Deus ex vestra prasentia perire facit, sic peribitis. Et ad riinc modum alia in Lege reperiuntur, quae expresse indicant,
Deum non absolute, neque in aeternum Hebraeam nationem elegisse. Si itaque Prophetae iis novum, laeternum foedus Dei cognitionis, amoris, gratiae praedixerunt, id piis tantum promitti
64쪽
et TRACTATUS sacile convincitur; nam in eodem Ezechielis capite, quod modo citavimus expresse dicitur, quod Deus ab iis separabit rebelles, cdeficientes: asephoniae cap. 3 vers. IIJ, quod Deus superbos auferet e medio, sauperes superstites faciet, 'uia haec electio veram virtutem spectat, non putandum est , quod pii Judaeorum tantum, caeteri exclusis, promissa fuerit, sed plane credendum gentiles vero Prophetas, quos omnes nationes habuis, ostendimus, eandem etiam fidelibus suarum Nationum promisisse, eosque eadem solatos suisse. Quare hoc aeternum foedus Dei cognitionis, amoris universale est, ut etiam exasephoniae c. 3 vers IO, II. evidentissime constat, adeoque hac in re nullae admittenda differentia inter Iudaeos, gentes, neque igitur etiam alia electio iis peculiaris praeter illam, quam jam ostendimus. Et quod Prophetae, dum de hac electione, quae solam veram virtutem spectat, multa de sacrificiis in aliis ceremoniis, Templi,4 Urbis reaedificatione missiceant, pro more, matura prophetiae res spirituales sub talibus figuris explicare voluerunt,ut Judaeis, quorum erant Prophetae imperii, & Templi restaurationem , tempore iri expectandam, simul indicarent. Quare hodie Judaei nihil prorsus habent, quod sibi supra omnes Nationes tribuere possint. Quod autem tot annos dispersi
absque imperio perstiterint, id minime mirum, postquam se ab
omnibus nationibus ita separaverunt, ut omnium odium in se converterint, idque non tantum ritibus externis ritibus caeteraruna nationum contrariis, sed etiam signo circumcisonis, quod religiosissime servant. Quod autem Nationum odium eos admodum conservet, id jam experientia docuit. Cum Rex Hispaniae olim Iudaeos coegit Regni Religionem admittere, vel in exilium ire perplurimi Judaei pontificiorum Religionem admiserunt, sed quia iis, qui religionem admiserunt, omnia Hispanorum naturalium privilegia concessa sunt , iique omnibus honoribus digni existimati sunt, statim ita se Hispanis immiscuerunt, ut pauco post tempore
nullae eorum reliquiae manserint, neque ulla memoria At plane contra iis contigit, quos Rex Lusitanorum religionem sui imperii admittere coegit, qui semper, quamvis ad religionem conversi, ab omnibus separati vixerunt, nimirum quia eos omnibus honoribus
65쪽
TRIOLOGICO. - POLITI cI. C in IV. 3 indignos declaravit Signum circiumcisionis etiam hac in re tantum poste existimo, ut mihi persuadeam, hoc unum hanc Nationem in aeternum conservaturum, imo nisi fundamenta suae religionis eorum animos eis eminarent, absolute crederem, eos aliquando, data occasione, ut sunt res humanae mutabiles, suum imperium iterum erecturos, Deumque eos de novo electurum. Cujus etiam rei exemplum praeclarum habemus in Chinensibus, qui etiam comma aliquod in capite religiosissime servant, quo se ab omnibus aliis separant, ita separati tot annorum millia se conservaverunt, ut antiquitate reliquas omnes nationes longe superent, nec semper imperium obtinuerunt, attamen illud amissum recuperaverunt,4 si ne dubio iterum recuperabunt, ubi Tartororum animi prae luxu divitiarum, iocordia languescere incipient. Denique si quis vellet defendere, Iudaeos hac, vel alia de causa a Deo in aeternum electos fuisse, non ipsi repugnabo, modo statuat, hanc electionem, vel temporaneam, Vel aeternam, quatenus ea tantum Iudaeis peculiaris est, non respicere, nisi imperium corporis commoditates, quandoquidem hoc solum unam Nationem ab alia distinguere potest,at ratione intellectus, verte virtutis nullam nationem ab alia distingui, adeoque his in rebus nec a Deo unam prae alia eligi. IU. De Lege Divina.
fgi nomen bsolute sumptum significat id, secundum
quod unumquodque individuum, vel omnia vel aliquot ejusdem specie una eademque certa ac determinata, tione agunt ue ea vero vel a necessitate naturae, vel ab hominum placito dependet Lex, quae a necesistate naturae dependet, illa est quae ex ipsa rei natura sive definitione necessario sequitur ab hominum placito autem, quae magis proprie jus appellatur, est ea, quam homines ad tutius,in commodius vivendum, vel ob alias causas sibi Mahis praescribunt. X. gr. quod omnia corpora, ubi in alia minora impingunt, tantum de suo motu amittunt, quantum aliis communicant, lex est universalis omnium corporum, quae E ex
66쪽
ex necessitate naturae sequitiit. Sic etiam, quod homo, eum unius rei recordetur, statim recordetur alterius similis, vel quam simul cum ipsa perceperat ue lex est, quae ex natura humana necessario sequitur. At quod homines de suo jure, quod ex natura habent, cedant, vel cedere cogantur, certae rationi vivendi sese adstringant, ex humano placito pendet. Et quamvis absolute concedam omnia ex legibus universalibus naturae determinari, ad existendum, Moperandum, certa, ac determinata ratione, dico tamen has leges ex placito hominum pendere. I. Qilia homo , quatenus pars es naturae eatenu partem potentiae naturae constituit quae igitur ex necessitate naturae humanae sequuntur, hoc est, ex natura ipsa, quatenus eam per naturam humanam determinatam concipimus, ea, etiamsi necessario, sequuntur tamen ab humana potentia, quare
sanctionem istarum legum ex hominum placito pendere optime dici potest, quia praecipue a potentia humanae mentis ita pendet, ut nihilominus humana mens, quatenus res sub ratione veri, falsi percipit, sine hisce legibus clarissime concipi possit, at non suae lege necessiaria, ut modo ipsam definivimus. II. Has leges ex placito hominum pendere etiam dixi, quia res per proximas suas causas definire, Mexplicare debemus, illa universalis consideratio delato, concatenatione causarum, minime nobis inservire protest ad nostras cogitationes circa res particulareS, sermandaS, atque Ordinandas Adde, quod nos ipsam rerum coordinationem, ion- catenationem, hoc est, quomodo res revera ordinatae,in concatenatae, sunt, plane ignoremus, adeoque ad usum vitae melius, imo necesse est, res ut possibiles considerare. Haec de lege absolute considerata.
Verum enimvero quoniam nomen legis per translationem ad res naturaleS applicatum videtur, communiter per legem nihil aliud intelligitur, quam mandatum, quod homines, di perficere, iegligere possunt, utpote, quia potentiam humanam sub certissmi tibiis, ultra quo se extendit, constringit, nec aliquid supra vires
imperat ue ideo Lex particularius definienda videtur, nempe, quod sit ratio vivendi, quam homo sibi, vel aliis ob aliquem finem praescribit Attamen, quoniam verus sinis legum paucis tantum patere solet s
67쪽
THEOLOGICQ-POLITICI. p. IV. Assolet, perplurimum homines ad eum percipiendum sere inepti sunt, mihi minus quam ex ratione vivunt, ideo legislatores, ut omnes aeque constringerent, alium sinem, longe diversum ab eo, qui e legum natura necessario sequitur, sapienter statuerunt, nem pelegum propugnatoribus promittendo id , quod vulgus maxime amat, contra iis, qui eas violarent, minitando id, quod maxime timet; sicque conati sunt Vulgum, tanquam equum fraeno, quoad ejus fieri potest, cohibere inde factum es , ut pro lege maxime haberetur, ratio vivendi, quae hominibus ex aliorum imperio praescribitur: consequenter ut ii, qui legibus obtemperant, sub lege
vivere dicantur, servire videantur, levera qui unicuique suum tribuit, quia patibulum timet, is ex alterius imperiovi malo coactus agit, nec justus vocari potest alis, qui unicuique suum tribuit, ex eo quod veram legum rationem, larum necessitatem novit, is animo constanti agit, ecproprio, non vero alieno decreto adeoquejustus merito vocatur quod etiam Paulum docere volui 1se puto, cum dixit eos, qui sub lege vivebant, per legem justificari non potuisse, justitia enim, ut communiter definitur, est con-s an perpetua voluntas jus suum cuique tribuendi ideo Salo
mon cap. 2I. vers 2. Prov. ait Iustum laetari, cum sit Judicium
iniquos autem pavere. Cum itaque Lex nihil aliud sit, quam ratio vivendi quam homines, ob aliquem finem sibi, vel aliis praescribunt, ideo Lex distinguenda videtur in humanam, divinam .perhumanam intelligo rationem vivendi, quae ad tutandam vitam, rempublicam tantum inservit, per divinam autem, quae solum sum inum bonum, hoc est, Dei veram cognitionem, Mamorem spectat. Ratio, cur hanc legem voco divinam est, propter sum mi boni a turam, quam hic paucis, 'uam clare potero jam ostendam. Cum melior pars nostri sit intellectus, certum est, si nostrum utile revera quaerere velimus, nos supra omnia debere conari, ut eum quantum fieri potest, perficiamus, in ejus enim persectione summum nostrum bonum consistere debet. Porro quoniam omnis nostra cognitio, certitudo, quae revera omne dubium tollit, a
sola Dei cognitione dependet tum quia sine eo nihil esse, neque concipi potest, tum etiam, quia de omnibus dubitare positi- 3 mus,
68쪽
46 TRACTATUS mus, quam diu Dei nullam claram .distinctam habemus deam lilia sequitur, summum nostrum bonum .persectionem a sola Dei cognitione pendere&c. Deinde cum nihil me Deo necise nec concipi possit certum est, omnia, quae in natura sunt, Dei
conceptum, pro ratione suae essentiae suaeque persectionis involve re, atque ex priniere , ac proinde nos, quo magis re naturales cognoscimus, eo majorem, tersectiorem Dei cognitionem acquirere vel quoniam cognitio stectus per causam nihil aliud est,
quam causae proprietatem aliquam cognoscere quo magis res naturales cognoscimus, eo Dei essentiam quae omnium rerum causa
est,perselitus cognoscere, atque adeo tota nostra cognitio, hoc est,
summum nostrum bonum, non tantum a Dei cognitione dependet, sed in eadem omnino consistit quod etiam ex hoc sequitur, quod homo pro natura, tersectione rei, quam prae reliquis amat, eo etiam perfectior est, contra adeoque ille necessario persectissimus esti de summa beatitudine maxime participat, qui Dei, entis nimirum persectissimi, intellectualem cognitionem supra omnia amat, eademque maxime delectatur. hic itaque nostrum summum bonum, nostraque beatitudo redit, in cognitionem, scilicet amorem Dei. Media igitur , quae hic sinis omnium humanarum
actionum, nempe ipse Deus, quatenus ejus idea in nobis est, exigit, jussa Dei vocari postulat, quia quasi ab ipso Deo, quatenus in nostra
mente existit, nobis praescribuntur, atque adeo ratio vivendi, quae hunc finem spectat, lex Divina optime vocatur. Quaenam autem haec media sint, quaenam ratio vivendi, quam hic finis exigit, quomodo hunc optimae reipublicae standamenta sequantur, Wratio vivendi inter homines, ad universalem Ethicam pertinet. Hic non nisi de lege divina in genere pergam agere, Cum itaque amor Dei summa hominis scelicitas sit, leatitudo, .finis ultimus, icopus omnium humanarum actionum ue sequitur eum tantum legem divinam sequi, qui Deum amare curat, non ex timore supplicii, neque prae amore alterius rei, ut deliciarum, famae c. sed ex eo solo, quod Deum novit, sive quod novit, Dei cognitionem, lamorem, summum esJehontim. Legis igitur
Divina summa ejusque sumnium praeceptum est, Deum ut sum
69쪽
Tu OLOGIC - POLIT IC I. g. IV. mum bonum amare, nempe utjam diximus, non ex metu alicujus supplici poena , nec prae amore alterius rei, qu i delecitari
cupimus hoc enim de Dei dictat Deum summum esse nostrum
bonum, sive Dei cognitionem, amorem, finem esse ultimum ad quem omnes actiones nostrae sunt dirigendae. Homo tamen car 'nalis haec intelligere nequit, ipsi vana videntur, quia nimis e junam Dei habet cognitionem, etiam quia in hoc summo bono nihil repperit, quod palpet, comedat, aut denique quod carnem qua maxume delectatur, assiciat, utpote quod in sola speculatione, iura mente consistit. At ii, qui norunt se nihil intelleci u&sana mente praes antius habere, haec sine dubio, solidissimajudicabunt Explicuimus itaque in quo potissmaum lex divina consistit, cquaenam sint leges humanae, nempe omnes illae, quae alium scopum collimant nisi ex revelatione sancitae fuerint nam hac etiam consideratione res ad Deum referuntur, ut supra ostendi mus hoc sensu e Mosis, quamvis non universalis, sed maxime ad ingenium ramgularem conservationem unius populi accommodata fuerit, vocari tamen potest Lex Dei, sive Levdivini quandoquidem credimus, eam lumine prophetico sancitam suisse. Si jam ad Naturam legis divinae naturalis, ut eam modo explicuimus, attendamus, videbimus L eam esse universalem, sive omnibus hominibus communem eam enim ex universali humana natura de duximus. I. eam non exigere fidem historiarUm, quaecumque demum eae fuerint, nam quandoquidem haec Lex divina naturalis ex sola consideratione humanae naturae intelligatur, certum est, nos eam seque concipere posse in Adam, ac alio quocunque homine, aeque in homine qui inter homines vivit, ac in homine, qui solitariam vitam agit Nec fides historiarum, quantumvis certa, Dei cognitionem, consequenter nec etiam Dei amorem nobis dare potest ramo enim Dei ab ejus cognitione oritur; ejus autem cognitio ex communibus notionibus per se certis, totis hauriri debet, quare longe abest, ut fides historiarum requisitum sit necessarium, ut ad summum nostrum bonum perveniamus. Attamen, quamVis fides historiarum Dei cognitionem V amorem nobis dare nequeat,
earum tamen lectionem , ratione vitae civilis, perutilem esse, non
70쪽
48 TRACTATUS negamus quo enim hominum mores, conditiones , quae ex nulla re melius, quam ex eorum actionibus nosci possunt, observaverimus, .melius noverimus, eo inter ipsos cautius vivere, nostrasque actiones , vitam eorum ingenio , quantum ratio fert, melius accommodare poterimus. Videmus IlI hanc legem divinam naturalem non exigere caeremoniaS laoc est, actiones, quae
in se indisserentes sunt, solo instituto bonae vocantur, vel, quae aliquod bonum ad salutem necessarium repraesentant, vel, si mavis actiones, quarum ratio captum humanum superat nil ait enim lumen naturale exigit, quod ipsum lumen non attingit, sed id tantum, quod nobis clarissime indicare potest, bonum, sive medium ad nostram beatitudinem esse Quae autem ex solo mandato, instituto bona sunt, vel ex eo, quod alicujus boni sint repraesentamina, ea nostrum intellectum perficere nequeunt, nec aliud, nisi merae umbrae sunt, nec inter actiones, quae quasi proles, aut fructus intellectus, Gnae mentis sunt, numerari postunt. Quod hic non opus est prolixius ostendere. U. Denique videmus summum legis Divinae praemium esse, ipsam legem nempe Deum cognoscere,
eumque e vera libertate, manimo integro .constante amare, Poenam autem, thorum privationem, carnis servitutem, sive animum inconstantem .suctuantem. His sic noratis inquirendum jam est, num lumine naturali concipere possumus, Deum veluti e gislatorem, aut principem leges laominibus praescribentem. II quid Sacra Scriptura de lumine, lege hac naturali doceat. III quem adfinena caeremoniae olim institutae fuerunt. IU denique quid referat sacras iistorias scire, eis credere deprimis duobus in laoccapite de duobus autem ultimis insequente agam. Quid circa primum statuendum sit facile deducitur ex natura voluntatis Dei, quae a Dei intellectu non nisi respectu nostr erationis distinguitur, hoc est, Dei voluntas, me intellectus in se revera unum adem sunt nec distinguuntur, nisi respectu nostrarum cogitationum, quas de Dei intellectu formamus, exempli gratia, cum ad ioc tantum attendimus, quod natura Trianguli in natura Divina ab aeterno continetur tanquam aeterna Veritas, tum dicimus Deum trianguli deam habere, sive naturam trianguli intelligere sed cum postea