장음표시 사용
171쪽
uis p. VI. Necessitas mora Dei. SECT. I. 4sDISPUTAT VI.
Sit ne Deus moraliter necessitatis ad eligendum
optimi . Evi neque physicE, neque metaphysice necessitatum esse ad decernendas creaturarum existentias, quantumuis optimas, sed plenissime liberum dogma est Catholicis certissimum no agmine libertatem Dei contra haereticos propugnantibus. Controuersia vero praesens non occupatur in physica Dei libertate libranda assumptum a nobis sequentibus disputationibus muniendum, sed ea supposita disputat virum Deus teneatur ali- Qua necessitate morali ad decernendas creaturas meliores. Meliores inquam non physice dc entitatiue, qua ratione melior est alius mundus,4 quaelibct emitas positiva, quam eius carentia , cum tamen in Deo nulla stet necessitas moralis ad alium mundum prae carentia sui, sed meliores, id it aptiores , ut in illis diuina bonitas , o perfectio resplen
Status controuersii se sententia proponuntur.
TR iplex in praesenti necessitas est diligenter attendenda, 4.
metaphysica, physica,&moralis Metaphysica est, determinatio rei ad existendum, talis, cui si non existentia con physiet. ngeretur, implicaret contradictionem. Vnde a nullo e in
172쪽
metaphysica ad existentiam creaturae est ' creatura non existit , cumque Deus existere possit absque omni creatatura ex pleno dominio, di cumulatissima perfectione, qua solus sibi sufficit, quin ullius digeat, inde nulla necessitate metaphysica ad creatura producendas cogi potest. 3 Necessitas physica ad existentiam rei tanta non est, cui implicet coniungi non existentiam , sed talis, ut a nullis viriasica, bus eius, qui necessitatus est dei sola virtute superiori m-y' ' pediri possit euentus, ad quem necessitat ; cumque impossi-st e bilis sit virtus superior Deo, qua impediri valeat euentus necessitatis physicae diuinae Linde impossibilis est Deo necesse
sitas physicae ad creaturarum productionem. Necessitas moralis omnibus minor est, di in qua explican
Necessit da non est una omnium mens. Hoc mihi verum necessita- φ' te moralem esse determinationem a Deo infallibilem euen-&quoru-TUS, Uae intime penetrata non patiatur prudentem suspicio-
ne de non existentia illius cimo concipiat iudicium prudentissimum de existentia euentus, quantumuis iste physice,
.metaphystice impediri possit. An autem aliquid ad moralem necessitatem ulterius desideretur, constabit ex dicendis iuxta singulorum sententias, vix enim sententiae omnes in unum ita conspirant, ut in aliquo non discrepent. Necessitasnaorallis duplex distingui potest. Prima absoluta, antecedenter ad omnem suppositionem liberam contingentem necessitans. Secunda ex suppositione tantum libera contingenti determinans Potissima tamen dissicultas procedit de Decessitate morali Dei absolitia ad eligendum melius, quae anteuertens omne liberum decretum determine Deum ad electionem optimi. Prior ergo sententia assirmat, Deum absoliua necessitate R ψ -' niorali teneri ad eligendum optimum. Ita Doctissimus P Grana ius tom. i. in I part tract. x disput. 3 ubi docet Deum esse moraliter necessitatum ad melius eligendum in his, qUM non procedunt in infinitum, Cum tamen potuerit physice, o metaphysicesnon eligere. Melius vocat, non quod Cntitate
173쪽
D 4p.V . Necessitas mores. Dei. ECr. I. 47
phvsica persectius est,sed quin magis in Dei gloriam conducit Additur in his, quae non procedunt m infinitum, nam huiusmodi entibus, cum non possu omnium melius assigna es, nam quolibet producto, rellaret aliud , Maliud melius se ideo Deus in his ad melius eligendum neces thhi,
aliter non procederetur m tinxtum Irim fit, non turici sthm
Deu mo aliter necessitatum ad hunc mundum pro alio, et
ridim uolibet producto restant alij meliores in infinitum,quin omnium optimus assignabilis sit, idemque est de quacumque se . in qua optimum assignabile non est Fit iecundo,neque si i Deum moraliter necessitatum ad eligendam nam cre turam prae alia ex omnino aequalibus , aequaliterque m ei gloriam conducentibus, quia necessitas moralis est de- minatio ad eligendum melius melius autem non est inter
inter extrema contradictoriaci V. g. inter mundum, d non mundum . Incarnationem Mnon incarnationem Vbi non ontiad Droceditur in infinitum, cilierum extremum optimum,'
sitas moralis solita claritate ita dilucide explicat P.Granadus .secst . . ut uberior explicatio non sit , cur desideretur. Ait ergo Gi,itido est e perfectissimum amorem necessarium , quo se ipsum dili- 'it Deus, ex quo ita propendet in sui gloriam extrua secam, es.ssa
actam oeaturarum ministerio ut si illam ellicaciter non decreui si ex neque se ipsum persectissime dile Nisi et, neque Deus iiij. fuisset, ut explica sis re Inde tria attente obseruanda sunt ex necessita P tem moralem ita physice, metaphysice Deo necesssariam cum dilecti sui, in quae a necessitas constituta est, si physice , dc metaphysice necessaria Deo, cum nec physice , nec metaphysice cessare possi ab amore sui ipsius Secun uni est, nece Latem moralem antecedere omne decretum liberum Dei, sicut antecedit dilectio necessaria. Tum qui , in Deo
174쪽
omne decretum liberum Dei. sicut antecedit dilectio ne cessaria. Tum quia in Deo omne neces larium antecedit liberum. Tum etiam, quia necessitas moralis est causa,ac ratio , cur hic nunc , decretum effectus melioris sit in
Tertiam est, necessitatem moralem habere connexionem metaphysicam, messentialem cum decreto libero effectus
melioris in esse physice, metaphysice inconiungibilem
cum decreto effectus minus boni. Prima pars probatur ex doctrina Granadi citati, quia deficiente decreto effectus melioris deficeret immediate necessitas moralis, non solum moraliter, sed etiam physice,& metaphysice, periret enim amor
necessarius, quo se ipsum diligit Deus, Deus ipse quando
autem aliquod praedicatum diuinum, ita alligatum est alicui termino, ut isto deficiente, deficeret illud argumentum est metaphysice, in essentialis connexionis talis praedicati cum eo termino. Sic Theologi latentur, quod si deficientibus pos sibilibus. Deficeret omnipotentia, ista metaphysicam essentialem connexionem haberet cum illis pariterque si deficiente existentia alicuius creaturae, deficeret Deus, iste metaphysicam essentialem connexionem haberet cum exissentia talis creaturae. Et ratio est , quia cum Deus, eiusque
omnia praedicata necessaria sint metaphysice indefectibilia, metaphysicam inseparabilitatem habere debent cum illis omnibus, quibus pereuntibus, quoque periret ipse Deus,vel aliquod ipsius praedicatum necessarium. Necessitas autem
moralis, meus ipse, sunt ens omnino necessarium, fatente Granado ergo metaphysica connexione alligabuntur decreto effectus melioris, quo pereunte pLrirent.
Secunda pars, scilicet, necessitatem moralem esse physce& metaphysice inconiungibilem cum decreto affectus minus boni. Probatur pratis , quia si coniungerentur illa duo, Videlicet, necessitas moralis ad eligendum melius, & decre-xum minus boni, implicarent contradictionem 4sset enim, non esset necessitas moralis ad eligendum melius effex quidem;
175쪽
quidem , ut supponimus; non esset , quia posita clectione
minus boni deficeret necessitas moralis, meus pie, ut aiebat ranadus; extrema autem contradictionum maplicantia
sunt physice , dc metaph3 sic inconiungibilia, ex principio Philosophis inconcusso ergo cum talia sint necessitas moralis ad eligendum melius, & electio minus boni, physice, Metaphysice inconiungibilia erunt. Secundo, quia penitus implicat coniungi Deum cum eo , ex quo sequitur destructio Dei ergo impossibile omnino est Deum coniungi cum decreto effectus minus boni Granadi sententiam satis sngularem amplexus est Mel io. chior Fuster tractatu de voluntate Dei, disp. 3 cap. .m eo ta-
naen minus placet, quod numero': O praefixis controuersiae
titulis disputare videatur sitne probabilis sententia Doctissimi Granadi, vel non Quod iniuria potius est, quam tanti Doctoris gloriari non dubitamus de probabilitate sententiae, sed de veritate illius, quae longissime distant inter si notum enim est , in pluribus materiis utramque contradictoriam possibilem esse , cum tamen utraque vera non esse non
Pater tamen Didacus Rui benigniorem aliam necessita II. tem moralem meditatus est in Deo init enim disputat. o. ita . . seel . ex non electione optimi neutiquam fieri, Deum non .essiti, esse Deum , ut aiebat Granadus; sed unum E tribus inde terminate sequi, videlicet, vel obiectum a Deo electum esse, L. i. α non esse optimum , vel non esse infallibilem electionem optimi, vel aliquando non euenire id quod est moraliter in- fallibile. Caeterum quia tandem ad hoc ultimum reducenda est illatio, ne re incidatur in sequellam de non existentia Dei,
vi bene obseruarunt Ald rete disputat. cap. I.num. 3. cum ipso Ribadeneyra hic disp. I cap. l. num 6. ideo Rui Z, id fortEsubodoratus , ait rationabilis deducendum est ultimum illud consequens, scilicet aliquando non euenire, quod est moraliter infallibile unde P.Rui pro sententia Granadi abs oue fundamento citatur Magnum enim chaos est inter ne- cessitatem
176쪽
cessitatem moralem, iuxta quam , ex non electione optimi sequeretur, Deum non es se Deum, d inter necessitatem moralem , iuxta quam, id non sequeretur, sed tantum e re , aliquando non euenire , quod est moraliter infallibile. I 2. Posterior sententia negat Deum teneri ulla necessitate . . . t morali antecedente ad eligendum optimum. Ita communiterii hehu, Theologi, qui praesentis controuersiae punctum agitarunt. P-SOarius, P. Valentia, P.Vasque et demum et apud P.Granad. ibias Insuper P. Heri Ze disp. 28. cap. s. P.Alarcon disput. . cap. 7, V i ii P Arri ga P.Martino n. disp. 3. de Deo,seci . 9.p.vii P. Ribadeneyra disput. I . cap. 2. P.Franciscus de Lugo .part.' Heli disputat. s. cap. r. num. 8 qui licet num. 2I doceat Deum p., tiast semper facere melius ex parte modi operandi loquitur de P. Mart meliori negative ex parte actus diuini, non ex parte obiecti,
L. sensus, Deum semper operari actu meliori id est a Deo
P. Ribad. Optimo, Vt altero meliori operari non potuit, siue idem sit M. ita obiectum, siue oppositum. Omnes enim actus liberi diuinae Caid de Voluntatis aequales supponuntur a Lugo. Vnde nec tantillum, T. i RHς Ructor Gran ad , Ut contendit cister num. 13O. P. peie2. Praeterea eandem sententiam sequuntur in suis tractatibus de P Aldi, Incarnatione P. Petrus Hurtado disp. ro Cardinalis de Lugo disp. i. secst. I. P. Berna disp. 3. sect. i. D. Mart. Perez disput. 2.
Midii p. docen in rebus maioris ponderis,i momenti, necessitatum salas esse Deum, ad eligendum optimum, quia Deus in rebus saltem magni ponderis, licet possit Logice , saltem de potentia absoluta, discordare ab intellectu diuino dictante melius esse tacere hoc, quam optimum non tamen potest de potentia morali ordinaria, quia parum consonat diuinae bonitati, csapientiae, non operari semper , saltem in rebus magni moment i, quod omnibus pensatis melius est facere, quam non: RVCre, Qua autem ratione cum doctrina ista stet physica iaci libertas, hoc opus hic labor eandem videtur iactare aliam
177쪽
DI Sp.VI. Nec stitas morat. Dei. SECT. II. Iss
aliam cum Granad , quomodo enim Deus physice poteriteli ere 'tiod parum consonat diuinae bonitati, aut quomodo illi duum ciet necessitati morali in re is maioris momenta icum tamen in leuioribus non sum ciat
Expungitur sententia Granadi ex laesione diuinae libertatis plasicae. Raumentum commune ita dispono. Si Deus esset neces sittacus moraliter adcligendum optimum temper scrin Q Iest de necessitate morali prout a Graia ad constituta quoque emoliti esse phusice necessitatus ad illud : id autem dici non potest: ergo neque Deum esse moraliter necellitatum ad opimatam. Maior probatur. Illa potentia est playsice necessitata ad optimum, quae est physice impotens omittere optimum: Deus autem moraliter necessitatus, esset physice impotens
Omittere optimum ergo & physice necessitatus ad illud. Minor probatur. Tunc aliqua potentia est physice impotens ad Omissionem ess ctus, quando est illi physice impossibilis omisssio esse eius Deo autem moraliter necessitato, est physice impos bilis omissio optimici ergo Minor probatur, illi est physice impossibilis omissio optimi, cui implicat physice coniungi cum omissione optimi, quae enim potentia magis hynaetica , quam quae implicat coniungi cum suo actu Deo autem moraliter necessitato, implicat physice metaphysice coniungi cum omissione optimi: ergo, S c Minor est sententia Gran ad fatentis se ei. 6. num 3 implicare haec duo, neces tas moralis est,i existit omissio optimi, cum positione talis omissionis destrueretur necessitas moralis. Amphus expenditur huius rationis esticacia. Nam ad id, is .
quod implicat, eo modo quo implicat, non datur posse ad 'huc metaphysicum, ut notum est viant autem in De ne motali iacessitate
178쪽
optimuiri cessitate morali ad optimum , si poneretur omissio optimi, es hesis implicaret ergo stante in Deo ea necessitate, non dator in tu illiu , ipso, posse, ad omittendum optimum adhuc metaphysice. Minor probatur Consequentia enim bona est, quia si lante necessitate morali ad optimum, Deus poneret omissionem illius sequerentur duo contradictoria ergo implicaret omisso optimi Antecedens probatur, quia posita omissione optimi existeret Deus, & non existeret, quae sine dubio contra-djctoria sitntri existeret quidem , quia poneret omissionem Optimi, non existeret, quia ex positione talis omissionis, non esset Deus, testante Granado. Vnde iterum fieret ipsam omissionem optimi existere,, non existere existere quidem, quia poneretur a Deo, non existere, quia non esset
Deus a quo poneretur. Ergo, 6 c.
I Q Confirmatur primo , Si Deus omitteret optimum non esset Deus, ut fatetur Granadus ergo omissio optimi est Deo
physice impossibilis. Probatur congequentia illud est Deo physice impossibile, Metiam metaphysice ex cuius positione desineret esse Deus sed ex omissione optimi desineret esse Deus ergo omissio optimi est Deo, non solum physice, verum etiam metaphysice impossibilis atque adeo non potest es e physice libera. 1 Confirmatur secundo Posse omittere optimum, est posse physice id , quod est omittere optimum omittere autem iis Ei 'primum est destruere necessitatem moralem , meum
. . T ipsuΠ ergo possic mittere optimum erit pos se destruere
necessitatem moralem , meum ipsum is ulla autem est
potestas physica in Deo destruendi necessitatem moralem,
e Ita ἡ seipsum, nec eam impediendi ne fuerit ergo neque erit morali potestas physica omittendi optimum Minor est sententia Granadi, S consequentia formalis Maior autem ex terminis
est nota Nam posse omittere optimu terminatur ad id, quod est omittere optimum, ec ad nihil aliud : ergo posse omitter optimum est, posse id , quod est omittere optimum , sicut
posse producere hominem, est , pos e pr04ψcere id, quod est
179쪽
Di s p. VI. Necessitra mora Dei SECT. II. 11s
homo, de posse videre , est , posse id , quod est videre.
Tertio. Necessitas moralis non est Deo libera, sed summe g. nec est tria , de antecedens omne decretii liberum , nec est in manu Dei eam impedire, ne fuerit; deinde posita necessitate morali, in cuius positione , nulla est Deo physica libertas, non potest Deus physice mittere optimum, cum insensu compositio necessitatis moralis implicet physice coexistentia, de compositio omissionis optimi, ut constat ex Gra-nado adductos ecl. i. ergo nullo pacto manet Deus liber ad omissionem optimi. Quarto Ideo humanitas Christi redditur physice impec δ' cabilis per unionem hypostaticam, quia una cum vnione est physice inconiungibilis cum peccato, habere, vel reii- humani.
cere unionem non est in potestate libera humanitati, habe ἴ ' . a. te autem necessitatem moralem ad Optimum non est in po- beeisita. testate libera Dei, Muna cum illa est Deus phusice in coniungibilis cum omissione optimi ergo sicut humanita cum tali.
unione non est libera physice ad peccandum, neque Deus cum necessitate morali physice liber crit ad omittendum optimum : Deus autem non potest esse absque necessitate moralici ergo nec cum illa, nec sine illa, poterit cis physice liber ad omittendum optimum. Quinto, si aliqua esset natura, ita ab unione hypostatica inseparabilis, ut nec diuinitas posset esse sine illa , talis natura esset physice inseparabilis ex natura sua , quia ab ea unione , cui coniungere peccatum impossibile est , inseparabilis csset Deus autem inseparabilis est a necessitate morali, cui
coniungere omissionem optimi impossibile est AErgo sicut inca humanitate nulla subsistere potestas physica peccandi, quia nulla subsistere possibilis separatio ab unione, cui impossibile esset coniungi peccatum Lita in Deo nulla subsistet potestas physica omittendi optimum, cum nulla subsistat pol sibilis separatio, a necessitate morali , cui coniungi missionem optimi penitus repugnat. Ultim b, quamuis arbitrium creatum esset physice potcns
180쪽
Phy ea ad dissensum , si tamen illi coniungeretur praedeterminatio physica ad consensum in coniungibilis cum dissensu, nonito eidem maneret physice liberum ad diuersum, fatentur Doctores, es. is quibuscuin disputamus contra Thom istac ergo quamuis eo pira Deus antecedenter ad necessitatem moralem es t physice potens ad omittendum optimum, tamen adiuncta illi neces)tate morali physice in coniungibili cum omisione optimi,non manebit Deus physice liber ad eam omissionem. Probatur
consequentia quia sicut praedetcrminatio antecedit omnem actum liberum creaturae, ita necessitas moralis antecedit omnem actum liberum Dei, cum sit perfectio Deo necessaria. Insuper, sicut physica praedeterminatio ad consensum est pli 3 sic in coniungibilis cum dissensu, quia si coniungeretur cum illa implicaret, ita necessitas moralis ad optimum , si
Coniungeretur cum missione optimi implicaret extrema
implicati physiceri metaphysice in coniungibilia sunt ergo Mnecessitas moralis erit physice inconiungibilis cum omissione optimi; id quod ex funda metis Graia ad stabili uimus sees . I., Videamus iam quid Aduersari respondeant. Respondetii id. Fuster,impotentiam illam Dei moraliter ad optimum neces- i. i. ' sicari adimittendum illud, non esiste antecedentem, sed conasequentem, quae non obstat physicae libertati. 13. Haec tamen responsio, iam a nobis praeoccupata, Grana-
est, quippe optime callentis, quadrare non posse in
fissilis' necessitatem moralem ab ipso ascteriam , utique Deo omni nostris no necessariam , antecedentem omne liberum decretum 'Aj. effectus melioris, cum sit amor diuinus necessarius, quo sediti filii ipsum ineuitabiliter diligit Deus. Contra tamen, quia nostra igvinent solum faciunt suppositionem necessitatis moralis Deo summe necessariam,& quam nulla ratione Deus impedire potest , non autem faciunt suppositionem Deo contingentem, quam aliquo decreto libero potuerit impedire: ergo suppositio a nostris argumentis facta est necessitas antecedens. Probatur consequentia quia illa est necessitas ante ccdens, quae antecedit omnem actum liberum,nec est in potestate