장음표시 사용
201쪽
Vnde patet ad confirmationem , cuius sola ultima consequentia neganda est. Nam maior conformitas cum volun t - ψῆς βtate diuina , est argumentum maiora amori creatura erga eum , Deum , cumque creatura eo magis se conformet cum volun id xς di 'tate diuina , quo maiorem ipsius gloriam exhibet , inde qui euthri. plus exhibet, plus diligit. At argumentum diuini amoris, 'st non est consermitas creatura sed cum s lenta diuina neces imbri, saria; cumque ista repraesente Deum nullius indigentem ie-iu κcreaturae, inde absque ullius amore libero potest se perfectis
In ecundo Diuina vollantas est unam conformis s. diuinae sapientiae, ut est certissimum diuina autem sapien- QRD 'tia dictat, melius elle eligere Optimum , quam mittere Der uinae vo-go ut Deus summe se confbrmet diuinae sapientiae,debet sena tulitati per eligere melius. Haec tamen instantia probat Deum non 'e h solum moraliter, sed etiam physice in metaph sices, neces . in us statum esse ad optimum quia neque physice neque meta molithmphysice potest , non se summe conformare cum diuina a no eui
Reseondeo ergo concessa maiori, negans minorem , nam cum Deus nullius sit indigens, diuina sapientia dii lat, meliorem non esse Deo electionem optimi , quam omissionem illius, cum neutra diuinam selicitatem possit augere,quae sola sibi susticit. Instabis tertio , quamuis creatura ignoraret, quidnam es 7Α set maior Dei gloria,&complacentia tamen ex vi amoris νε's A et perfectissimi Dei, poneret quod es t maior Dei gloriari ergo amor alterius non mensuratur ex complacentia illius in obiecto posito, neque ex notitia amantis de complacentia at staret, si terius in illo. Responde , hominem tunc nihil praestiturum, sed paratu riam,rum animum , ad exequendum id , quod Deus sibi loriosus '
mani rellare , m qua praeparatione an uni non dubitaret, ignoto
Deum complacere , ut fecit Paulus, quando diuini amoris a culis transfigus, res Iondit DomiNelvi me vi fatere dc po-
202쪽
stea Deus Ananiae. Ego ostendam ei, IVVin porteat eum pro 7J mune meo pati. Instabis denique. Deus non potest velle malum ergo neque minus bonum. Periculosa argumentatio, nam e ea concluderetur, non dari potestatem physcam in Deo ad minus bonum amandum , sicut neque datur ad malum. Deinde nego consequentiam, quia velle malum inhonestum est, dc peccatum , non autem velle minus bonum.
7β Vrgebis. Velle malum inhonestum est irgoi velle minus bonum, erit minus honestum loc autem repugnat Deo ergo,i velle minus bonum. Restondeo negans consequentiam: quia actus diuinae voluntatis non hauriunt perfectionem ab obiectis, sed a subiecto infinite perseetes unde forte Omnes evadunt aequales inperfectione, imo licet inaequales essent, cum nullo Deus indigeat , posset minus perfectum eligere absque ulla indecentia.
bl obiiciunt quarto Deus est summe bonus, &liberalis er-
bonita, o sua bonitate in liberalitate inclinatur ad communicanda et ' praestantiora i meliora sua dona. Probatur consequen-eessitat tia Nam quo magis aliquis est bonus, Gliberalis, eo ma- i ii Clinat ad communicanda meliora sua dona ergo bai, cum Deus sit summe liberalis, & bonus , inclinabit summe ad communicanda praestantiora sua dona atque adeo usque ad necessitatem moralem, cum alia maior non sit Deo
possibilis. Resondeo negans consequentiam, quia magis liberalis cst Deus dans absque ulla inclinatione , dc necessatate morali, quam cum illi quia sine illa dat duplici libertate, pii sica vi
morali sum illa autem unica tantum, scilicet physica Ad do in sententia Graia ad nullatenus futurum Deum liberalem quia si non daret melius donum, non esEt Deus, atquc g. adeo dans, sibi potius, quam alteri consuleret. Obiici ut quinto Deo melius est habere suam gloriam semper, quam semper illa careres ergo melior illi erit necessitas moraris, qua semper melius eligat, quam libertas Antece
203쪽
Disp.VI. Necessitas mora Dei. SECr. IV. 77
Hens probatur. Quia melior est in se gloria extrinseca Dei,
quam non gloria ergo de melior erit Deo. Plaec argumentationis structura , quam obiiciens euiden τ' tem commendat ex multiplici capite infirmatur. Primo Si melius est Deo habere suam gloriam extrinsecam semper, quam nunqua habere, curio erit melius, eam tota aeternitate habuisse , quam in tempore tantum Secundo, vel tota aeternitate a parte ante habuit Deus maiorem sui gloriam extrinsecam, vel illius carentiam trai primum ergo absque ulla creatura habuit Deus maiorem sui gloriam. Si secundum . ergo tota aeternitate extitit Deus absque maiori sui glori, cur ergo non ibit meliori Deo necessitas moralis ad semper habendam maiorem sui gloriam Tertio, quia tota aeternitate meliores in se fuissent creaturae , in quibus stat maior Dei gloria vi manifestatio, quam negatio creaturarum i nam ut ait obiiciens, Deus non se manifestat carentii. ergo S meliores fuissent Deo : quomodo ergo cus ab aeterno non fecit sibi meliUS. Respondeo igitur ex dictis , negans antecedens, quia O Deus nullius est indigens ad perfectissimam felicitatem. Ex antecedente autem probationis non sequitur consequentia; sicut nec sequitur ex eo quod poenitentia Iudae fuerit in se melior eiusdem desperatione quoque esse meliorem in Dei gloriam , aliter de facto amisisset Deus maiorem sui gloriam , quod negat obiiciens. Obiiciunt vltimo De ratione optimi artificis est, opus i. suum semper facere optimum ergo cum Deus sit supremus ait, omnium artifex, ipsius erit semper facere optimum Antecedens probatur, quia artifex , qui aliquando faceret opus neeemia suum optimum , aliquando minus bonum, non censeretur optimus ergo de ratione optimi artificis est, opus suum D abbiti cere optimum semper dix, Responde , de ratione optimi artificis non esse, opus suum semper facere optimum , sed summa dexteritate posse facere
.luod quid sibi placuerit, siue optimum, siue minutionum; quod
204쪽
quod posse Deum exploratum est. Imo, etiam si artifex
creatus saepius optimum opus non faceret, si tamen constaret, in manu sua esse facere, quod placuerit iure optimo optimus artifex censendus esset. Deinde concesso toto argumento , non probatur necessitas moralis iam ut os end, mus cum libertate morali stat semper facere optimum.
Tenignior necessitas moralis antecedens expenditur,ctreiicitur. , .i 'Lmperare quis poterat sententiam Granadi,4 doceregnioi ne cantecedentem e perfectissimo amore necesssario , quo L. su Ra diligi boni catem , vel ex innata propensione omnipotentiae ad suos effectus ostendendos, inclinari ad melius eligendum ita tamen, ut ea inclinatio priuari possit suo effectu, M physice coniungi cum negatione illius, quin inde sequeretur Deum non esse Deum, aut necessitatem moralem destruendam ; sed tant i feret, rem moraliter infallibilem non poni, quod ex nullo capite implicare videtur , nam necessitas moralis ad melius coniuncta est potestat physicae, agendi minus bonum cum autem potestas physica sit ad id, quod fieret nihil implicaret Linde si cum necessitate morali ad melius poneretur eius omissio, nihil poneretur implicans. Ita senti Doctor Ruiet adductus a nobis sect. I. Displicet tamen sententia ista Primo, quia neque amor, sententia quo Deus suam diligit bonitatem, neque innata virtus omni-μ-iῆμμη potentiae inclinare potuerunt Deum in productionem huius mundi prae sui carentia, potius quam in productionem alterius aequalis, vel maioris gloriae Dei prae sui carentia , quem postibilem est e non renuunt aduersarij,ri solido fundament negari non potest, imo in istum, quippe meliorem, magi anclinare debuisset, tam dilactio diuina necessaria , quam Mn- a mnipotentiae virtutia orgo sicut nulla fuit necessit moralis
205쪽
morali lii Deo ad alium mundum isto aequalem, vel meliorem, prae sui carentia cita neque ad istum sui carentia comparatum non enim potior unius, qtiam alterius, sed par omnium est ratio. Quod si dixeris, Deum ex amore , quo se ipsum di figi , vel ex innata Omnipotentia virtute, inclinari ad producendum aliquem mundum prae carentia omnium, quamuis ad nullum determinatum necessitetur, si hoc inquam dixeris, das nobis victoriam contendentibus Deum physice δε moraliter liberum hunc mundum , cancarnationem produxi is Displicet secundo, praecedens reiicitur responsio. Qui et inclinatio ad melius prae sui carentia esset absoluta , vel , .
conditio nata neutra, ergo nulla. Prior minoris pars osten possibili,ditur. Primo, quia Deus nihil potest agere physice imo
nec metaphysice contra inclinationem abiblutam perfectio tuta inest nis necessariae omissio autem effectus melioris esset contra inclinationem absolutam perfectionis necessariae .ergo Deus liquim.
nec physic , nec metaphysice agere posset omissione creaturae melioris Minor certa est. Nam omissio melioris es et cotta inclinationem absolutam necessitatis moralis, quae perfectio est necessaria; atque adeo esset contra inclinationem absoluta persectionis necessariae. Maior probatur. Nam agere conita inclinatione absoluta persectionis necessariae, esset inserte illi violentiam Deus autem nec physice,nec metaphysice potest inferre violentiam alicui perfectioni necessctariae ergo neque poterit physice , neque metaphysice agere contra inclinationem absolutam illius Minor certissima est. Maior autem patet. Nam motus contra inclinationem rei absolutam , non potest esse ipsi naturalis, sed repugnans, Violentus, utpote resistens eius inclinationi, atque adeo agere contra inclina.
tionem absolutam persectionis necessarii esset inferre illi
Dices Deum non passurum violentiam in omissione me toris, quia ea omissio non esset ab intrinseco agente , sed ab
ipso Deo inclinationi suae non acquiescente. V a Fateor
206쪽
8ς Fateor non passurum Deum violentiam , quatenus motuI i IiQlentus debet esse ab urgente extrinseco pas o siue sub
lecto, non conserente vim Caeterum negari non potest ve-
ό: . hQnaen tecta illam diuini amoris inclinationem in melius re sit
stere omissioni illius, eiusque positione mansuram diuinam teretur inclinationem cohibitam, .compressam, non quidem ab , 'gζnte e X inseco, sed ab intrinseca Dei potestate physica, no abe, quod mihi impossibile videtur constituere scilicet in Deo exul'sςῆψ uno capite inclinationem absolutam, ischementissimam, Ut aiunt aduersarij, ad melius Me alio potestatem physi-.cam cohibendi, comprimendi ab intrinseco talem inclinationem ue haec sane praedicata distana sunt, desinter se repugnantia, &consequenter impossibilia.
, . ii Vndo prQb-tur prima eadem minoris pars Nam qui
necessitatus moraliter operatur aliquem effectum, id praestat illi, dis cum ingenti difficultate, molestia ad oppositum. Sic homo, bi. communibu RuXilii necessitatus moret iter ad aliquod veniam pa Diale, genrem experitur dissicultatem, .molestiam in ab- ιζ Π dstinentia perpetua ab omni veniali similiter moraliter es , tum contingere diuina sortes in talorum ludo , nam valde dissicile est ad iactus talorum contingere semper ean-Hem sortem ergo si Deus moraliter necessitatus poneret eflectum meliorem, id praestaret cum ingenti dissicultate ad opposivam feo autem impossibilis est, vel leuis dissicultas ad aliquid praestandum ergo necessitas moralis Antecedens, in quo solo potest, si e difficultas, probatur Tum quia nulla est necessitas moralis ad aliquem effectum, quae eam dissicultatem, molestiam ad oppositum non incurrat, ut in exempti praemissis, Malia quacumque necessitate morali quisque Tu metiana, quia si operans eadem faci-
Mςu necessitatus moraliter poneret optimum, non posset absque
207쪽
Disp. VI. Necessitas mores Dei SECT. V. si
absque ingenti dissicilitate, inmolestia illud omittere 'incenda enim esset comprimenda vehemens clinatio Dices Deum non passurum dissicultatem , nec molestiam R
in omissione melioris. Non dissicialtatem, lilia non patere xxi his defati rationem virium. Non molestiam , quia status felicii adueis,
simus propriae beatitudinis, eam excludit, maxime diuinus,
utpote omnium praestantissimus,l eminentissimus.
Contra, quia ille patitur defatigationem virium , de longEpositus est a statu felicissimo, qui operat harus aliquid , quod
potest, vincere debet vehementissimam inclinationem, qua propendet in oppositum δε ingentem exercere conatum ad cohibendam talem inclinationem: id autem praestaret Deus in omissione melioris ergo pateretur dissicultatem , molastiam. Dices iterum, instantiam nostram valere in creaturis ope rantibus contra suas naturales inclinationes, non vere in Deo.
Et ratio est, quia potestas creaturae ad agendum contra ipsius nacta. inclinationem finita est potestas vero De inlinit , de cuius ratione est, nullam pati posse violentiam , aut molestiam. Contra, quia potestas finita agens contra inclinationem finitam in eo ipso patitur dissicultatem, .molestiam : ergo potestas infinita agens contra inclinationem infinitam , qualis csset diuina propensio in melius eo ipso patitur dissicultatem, dc molestiam is qualitc enim se habent inclinatio finita respectu potentiae finitae , ac infinita respectu infinitae. Hic superaddendae sunt rationes omnes illae , quas contra Graia adum' sectione tertia parauimus i omnes enim aeque militant in praesenti. Secunda illius minori pars scilicet, inclinationem consti in o. tuentem necessitatem moralem antecedentem ad melius non posse esse conditio natam. Probatur, quia huiusmodi in- Cinatio conditio nata nullam re ipsa admittit necessitat cinmoralem antecedentem' ergo inutilis est ad praesentem con trouersiam Antecedens probatur. Prim b, quia amor quo
208쪽
ses sum diligit Deus, vel im in Dini ipotentiae virtus, sol ita
inclinarent in melius conditionales videlice , si podienti physi ca oppositum non gati au voluntati diuinae agere non placuerit ergo solum inclinat ex suppositione, quod potestas physica non ageret minus bonum, vel diuinae voluntati agere non placuerit ergo solum inclinaret ex suppositiona Deo libera ergo antecedenter ad omnem suppositionem liberam, quod disputamus, non fuisset Deus moraliter neces
, Sςςundo, quia exigentia conditionata alicuius Uectus
ebridi io non exigit absolute existentiam effect us, neque positionemn x ,Π conditionis ergo ante positionem conditionis, neque exigit suetitu Deus, neque inclinat absolute in effectum meliorem, neque t . in f inposisionem conditionis: ergo ad nullum est moralii b Eri te necessitatus, Antecedens est certum intenim promissio eonditio Condstlonata, neque exigit absolute existentiam rei promisias ae neque positionem conditionis , idemque est de scienti conditionata diurna ergo neque inclinatio conditionata exigit absolute existentiam flectus,neque positionem conditionis , ut videre licet in habitibus sub conditione cognitionis inclinantibus, qui ante cognitionem, neque absolute inclinant in suos actus, neque absoluth exigunt positionem conditionis scuti ergo scientia , di promissio conditionata non necessitant Deum moraliter, neque habitus hominem, ita neque inclinatio conditionata diuina dilectionis Deum moraliter necessitabit.
pi Tertio, quia ex suppositione, quod potestas physica non
producat melius etiam inclinat Deus ad optimum illius pro-
tu bonum absolute, vel ex suppositione rii secundum ergo
209쪽
ntilla est in Deo necessitas moralis antecedens ad non faciendum minus bonia, nec facile erit illi inclinationi conditione naaut dispossitionem assignare primum ergo potentia phy sica potens facere minus bonum , poterit quoque illi inclinationi violentiam in serre, ut contra inclinationem ab lolutam superius agebamuS. Ex dictis collige contra P Ribadeneyram disput. 14. cap. 6 ii
num. 6. in Deo nullam esse necessitatem moralem abs tu rigibit, tam seu antecedentem ad rerum genera, quorum perfectio compensari nequit per alia rerum genera , . g. ad genus En nu,ialiitis creati, vel ad genus substantiae intellectualis creat i quo
rum generum aestimabilitas alio rerum genere compensari nequit. Et ratio est eadem, quae contra necessitatem moralem ad melius proposuimus, nullius enim generi productio potest esse Deo violenta, dissicilis aut molesta.
An ex suppositione contingenti creata nece status sit moralireret Dem ad aliquid aliud praestandum. DIssicultas procedit de necessitate morali, non anteceden s . ti, sed consequenti suppositionem contingentem crea Sementam. Prima sententia assirmat, Deum positis aliquibus con 'I tingentibus creatis, necessatatum esse moraliter e suppost tem sto. tione eorum, ad alia praestanda : v. g. ad praeseruandam a '' etiam ab omni peccato , ex suppositione quod electa si in testi. Matrem Dei item ad condonandum lethale peccatum , ex suppositione infusionis gratiae sanctificantis iuxta sententiam solam moralem oppositionem inter gratiam, peccatum admittentem aliis similibus. Ita communis sententia, quam tuetur P. Riba lene ra disp., μὴ p. I num, s. R.b LSecunda sententia negat positis quibuscumque creatis con 'I
ringentibus possci cum neccsitari moraliter ex praescientia
210쪽
eorum positione ad aliud aliquid praestandum addit tamen necessitari Deum ex complacentia, quae etiam ex suppositione talium contingentium est Deo physice, moraliter libera, per eamque vehementer inclinare Deum usque ad necessitatem moralem, ut fiant obiecta in quibus complacet. Ita Ald rete disp. i. de Incarnati. se l. J.4 seqq. , Aisero Deum neque positis quibuscumque creatis contin- P Aldi gentibus, neque posita complacentia physice δε moraliter libera necessitari moraliter ad alliquid praestandum Sermo iii heone semper est de necessitate pure morali quae physica non sit,
niet phystea Haec conclaisio eisdem argumentis proban-ebi, si da est,quibus sectione praecedente stabili uimus impossibilemqWς es meo necessitatem moralem antecedentem, quia Deo non minus repugnat agere contra inclinationem suam liberam , quam neces riam Putraque enim es t violenta, traque disticilis, d utraque molesta, quae omnia Deo implicant, ut constat ex dictis. ue Confirmatur. Nam omnia creata eoram Deo , quas nihil reputantur, iuxta illud Isaiae o. Omnes gentes quasi non sint Acsunt coram eo, o quasi nihium reputatae sunt ei. Et Sapien. I. Tanquan momentumstatera, si es ante te orbs, o tanquam gutta roris antelucani. Et Iob 1 r. id prodes Deo seiunus fueris 'aut quid ei confers si immacuiata fuerit vita tua. Et cap. s. Si peccaueris Vid ei nocebis 'porr/s une egeris, quid donabis ei, aut quid de manu tua accipiet ergo omnia creata inania sunt de se ad necessitandum Deum, aut impellendum, ut aliquid praestet u
i 'Iςνς pria o fieri in nostra sententia, plura testimo
iis . '' ra, Vel irrita, Vel inania fore, vel leuissi
ps quod incredibile si Patrem humanum,
'petenti panem , porrecturum lapidem, aut scorpionem
, .i 'sti φέρον data dare suis isses,quanto magis Pater ener deceto dabiis iratum bonum petentibus se. Quo testimonio expri' imitur Deum, eo quod longissim superet bonitate Patrem