장음표시 사용
281쪽
DL p. VI II. Diuina libero M. Si a VIII. 23,
non ab alio Sexti, superare infinite omne ens creatum. Septima elle tantae bonitatis, ut melior esse aut excogitari non
Aisero secundb nullum ac tam liberum esse Dei persectio
nem intensiluam. Probatur, quia tam bonus,& per eius effet δ' 'Deus , sine volitione ii Dcra quam cum illa , idemque sic sunt .ide nolitione ergo volitio libera non est Dei perfectio Con
sequentia constat, tum ex dictis Tum quia, si volitio libera sua. ellet intrinseca Dei perfectio ii ne illa maneret Deus mutilus, male se habens, quod implicat. Vnde iterum fieret Deum non posse non velles atque adeo non eis liberum ad volendum Antecedens probatur , quia nulla existente creaturatam perfectus foret, quam de facto est tunc autem non fuisset volitio libera creaturaram ergo sine volitione libera, tam perfectus esset, quam cum illa ι maxime cum deficiente volitione staret nolitio eiusdem perfectionis cum ipsa. Affero terti b,actus liberos diuinos , tantum esse respeetu Dei perfectiones extensi uas quas quia contingente , Vocant alij persectiones secundum quid Probatur , quia Deus una respectu cum ac' u libero est extensiue persectior ergo actus liber eriti : perfectio Dei extensua , modo enim , quo num perficit ii siviae. aliud, Millius persectio Antecedens probatur,quia perfici extensiue nihil aliud est, quam coniungi cum altero in se persecto, actus autem liber est in se persectusci ergo quando Deus
illi coniungitur, extensiue perficitur. Obiicies, Deus necessario tenetur, aut velle essicaciter I creaturam, aut nolle : ergo aliquod voluntatis exercitium
erit perfectio intensiva Dei, cum sine illa Deus nulla ratione existere possit, cum non possit ab omni actu positivo cessare, & puram omissionem halbere. Resondeo , O argumentum non esse ad rem praesentem , nam aliquod exercitium voluntatis disiunctive sumptum non est quid Deo liberum sed omnino necessarium nam aliquod cxercitium disiunctive sum pium , dicit cognitionem diuinam , quae nouit Deus se non posse utrumque simul voluntatis exercitium omitteres, quae cognitio
282쪽
cognitio, cum necessaria si quid mirum , si Dei sit intensua perfectio, saltem in adaequate. 9s Quaeres, an, actus liberi diuini sint in se simpliciter in si nitu perfecti Simpliciter infinite perfecta dicitur res illa, i quae in linea infinita tanta est, ut maior esse non possit. Vna
'ti hi si in plicus i infinitia in onani genere, quae formaliter , aut μ' eminenter continet omnem rationem cuiuscunque generis, qua ratione natura diuina dicitur simpliciter infinite perfecta Altera est simpliciter infinita in aliquo genere , quae scilicet continet omnem rationem alicuius tantum generis : sic ex perfectionibus relativis Paternitas, Filiatio, rapi ratio pasia sua unaquaeque est simpliciter infinitata in suo genere quia unaquaeque continet omnem sui generis rationem, ex perfectionibus absolutis, Voluntas, Omnipotentia, Immensitas,&c. In aquaeque est simpliciter infinita in suo genere quia continet omnem sui generis rationem. 22 primo, nullum actum liberum in particulari,a. l; simpliciter finite perfectum in genere actus liberi. . . 0mHςm sui generis rationem, nam o Est aes litio non continet, nec continere potest, rationem nolitionistri eiusdem obiecti, nec E contra cum tamen utrum Ue Om- ple statur genus actus liberi. Sicut, in genere omnipotentis hau i simpliciter infinite perfectus non esi. , qui non contineret omnem virtutem productivam tali generi subiectam , idem- quo est de genere intelligentis, dcc.
Ii si ς pondo secundo quemlibet actum liberum in particu- cisi, sialari, siuem singularies.simpliciter infinit perfectum, res- 'ν is uni obiectum, sicut quaelibet eminentia piodu
i S ' V di in quaelibet cognitio talis est respectita ad suum
Rxς,ς nun 'innem rationem possibilem respectili ad
liber. Dixi respective ad suum obiectum sui respectu non
283쪽
existentiae, achus liber non est simpliciter infinite perstinus, uam possie deficere ab existentia , praecise ut sic, non arguit perfectionem inlinitam nisi ex alio capite accedat ista actus Vero liberi diuini, cum respective ad obiectum simpliciter infiniti sint, non impeditur haec perfectio ex respectu, seu potentia non existendi , ut constabit c obiectionum solii
Obiicies primo. Nihil realiter defectibile est simpliciter '
infinite perfectum tactus autem liber , est per nos realiter defectibilis, cum potuerit non esses ergo nulla ratione potest elle simpliciter infinite perfectus Maior probatur, quod non est summum in genere clatis realis, neque est simpliciter infinite perfectum me fectibile autem non est summum in genere entis calta ergo neci ac simpliciter infinite perfectu in . Minor probatur , nam sicut sic ens reale, est, esse aptum ad existendum cita esse Limnae ens cales est, nulla ratione posse non existeres: Defectibile autem potuit aliquo pacto non existeres ergo non erit summum in genere clatis
Respondeo distinguens maiorem nihil realiter defectibi i O,le est simpliciter infinite perfectum quatenus defectibile,
concedi respective ad obiectum, nego , dc conccssa minori, ctu, libe- nego consequentiam. Ad probationem distinguo maiorem; quod non si summum in gener entis calis clim liberi, fiuia 'it quam necessari non est simpliciter infinit perfectum in propria linea, nego in linea omnis entis concedo. Et similiter explicata minori, neganda est consequentia. Probatio assumpta nulla est , quia nulla ratione posse non existere, tantum est de ratione entis realis necessari j non liberi, sum-naum ergo ens reale tantum dicit aptitudinem ad existendum cum tanta perfectione, ut maior es non possit, praescindendo tam a linea entis liberi, quam necessari j.
Obiicies secundo. Quod ita est subiectum alteri, ut pro . I illius beneplacito potueri es e nihil, non est simpliciter infinite perfectum is itis autem liber, ita Deo subicctus est, ut
284쪽
L13 TR A Cn. De Voluntate Dei,
pro illius beneplacito potuerit esse nihil ergo Res Ondeo, distinguens maiorem, quod ita subiectum est alicui, ut pro illius beneplacito potuerit esse nihil, non est simpliciter infinite perfectum, quatenus potest esse nihil, concedo i respective ad obiectum, nego. Et concessa minore, nego conse
3or. Instabis primo existere est perfectio in linea entis liberi: di 'ergo posse non existere, crit imperfecti, res autem imper-hb Est secta non potest esse simpliciter infinite perfeci L ergo Priorci . :. Onsequentia probatur, nam pos e non existere, terminatur,ads s Oppositum existentiae, quae perfectio est,atque ad adeo op-xo positum perfectionis entis liberi: ergo erit imperiacino. Res ora deo, concess antecedenti,distinguens consequens pos te non exister erit imperfectio positiva, nego. Negatiua , id est, minor perfectio, concedo Ad probationem concesta antecedenti, neganda est consequentia de imperfectione positjua, nam in ente libero , pos. non existere, perfectio est , licet non tanta , quanta indefectibilitas existendi , in ente ne
3 3. Instabis secundis Perfectio, quae separatur ab alia non po- ' uo simplicite infinita perfectio autem libera separatur
sectibile a neces aria ergo non potest escte simpliciter infinita.
d. et distinguens antecedens Perfectio, quae separa
tis tib talia, non potest esse simpliciter infinite perfecta, ab - si solute, Mundequaque concedo ue respective nego. Nam per fectio libera respective ad obiectum continet omnem rationem possibilem Lita ut alia maior eiusdem lineae dc obiecti excogitari non postat. Q obiicies tertio volitio libera non est simpliciter infinite aeterna ergo neque simpliciter infinite perfecta Patet consequentia, quia quod non est simpliciter infinite aeternum, neque esse potest simpliciter ins nite perfectum Antecedens probatur, quia illud non est simpliciter infinit aeternum, quod non potest correspondere alicui durationi possibili vo--λxio autem libera essicax correspondere,pn potest durationi
285쪽
possibilis nolitionis esticacis eiusdem obiecti ergo. Hoc argumentum quod in sina ili brma armari potest contra immensitatem diuinae volitionis soluendum est ab omnit, . cum volitio i nolitio flicaces eiusdem obiecti saltem qui,
ad denominationem, nequeant sibi loco, aut tempore
Respondeo tamen negans antecedens. Ad cuius proba ros.
tionem distinguo minorem illud non est simpliciter infinite Aaeternum , quod non potest correspondere alicui durationi sib=s tibi inconii gibili, nego, coniungibili, concedo in conces infiti s minore, ego consequentiam. Nam ad rationem simpli citer aeterni d immensii, sat est, quod res, ex supposuione quod si exigate isentialiter correspondere omni tempori,&omni loco permanere , quod autem possit sibi coniungere alias aliarum rerum durationes, aut ubi cationes per accidens omnino est respectu aeternitatis, A. immensitatis simpliciter inlinitae , id enim eatenus neces artum est, quatenus res eo quod non corresponderet alterius durationi, neque ipsa duraret volitio autem libera duraret, etiam si nunquam nolitioni durationi correspondere possit c atque adeo exigenda non est correspondentia illa ad durationem simpliciter aeter
obiicies quarto, non minus pugnat cum re simpliciter ioc. infinite perfecta, potestas, ut res non existen nunc , existat postea, aut existens hic, non alibi, quam potestas, ut nunquam existat, nec alicubi sit. Primum autem implicat cum re simpliciter infinite persectari ergo: secundum. Ressondeo negans maiorem, nam res simpliciter infinite persee a in suo genere denominari debet ab attributis transcendentibus omnes diuinas perfectiones, tam liberas, quam necessarias, scilicet, aeternitates immensitate cum his autem non pugnat, rem potuisse nunquam esse, nam cum hac potestate
componitur, ita esse, ut ex suppositione quod sit non possit, non esse semper, ibique , quod est de ratione aeternitatis, wimmensitatis. Alia autem quae obiiciuntur ab aliis, scilicet, Κ volitionem,
286쪽
volitionem liberam non fore simpliciter infinitam in genere Omnipotentis, inanis cientis, non urgent nos, qui non dicimus volitionem liberam esse simpliciter infinitam in omni genere, sed tantum in sua linea volitionis liberae in singulari.
Sitne in Deo traque liberta contrarietatis, ct contradictionis, ct possibilis pura omissio libera.
O ' in actus liberi constitutione , modi diui nar libertatis exponendi sunt Libertas igitur duplex est, una contrarietatis, contradictionis alte
quid 5 '. Liberra contrarietatis est potestas ad actus
ii dicti, possitiuos Oppositos, in coniungibiles. v. g. ad volendum, de postiue nolendum idem obiectum Libertas contradictionis est potestas ad extrema contradictoria v. g. ad amorem, Mnon amorem , absque interuentu actus postiui inducentis non amorem, siue carentiam amoris 3 nam si eiusmodi carentia ducatur actu postiuo , ea libertas , contrarietatis potius est, quam contradictioni. nam positione cuiuslibet extremi libertatis contrarietatis inducitur carentia alterius. dimiliter libertas ad amorem in ad positivam nolitionem amori , potius contrarietatis est, quam contradictionis propter eandem rationem,SEC T. L
287쪽
Si ne in Deo liberi controritatis.
DIllicultas est, An sit in Deo libertas, quae exerceri,
leo per volitionem, . nolitionem positivam circa idem '' obiectu in Prior sententia negat existimans, implicare in Deo gii nexa, actum positiuum nolitionis, seu fugae in uia omnes affectus diuini sunt propter diuinam bonitatem , quae non potest eis comit- ratio serinalis nolendi, seu fugiendi ; sed volcndi tantum amandi. Ita a squali gius disp. L. de Deo , num i 6 qui non negat Deo libertatem ad actus oppositos , quales sunt volitio Petri, de volitio carentiae eiusdem Petri, sed solam libertatem ad actum prosequutionis, & fugae eiusdem obierint, qua ratione existimat hic author disputat 37. non eis proprie in Dco odium circa peccatum quia est actus fugae. Afferendum tamen est cum communi Theologorum sen i 3 4 tentia, dari in Deo libertatem contrarietatis, quae exerceri valeat per volitionem , 5 nolitionem positi Uam circa idem ibdita, biectum. Probatur, nam si quid obstaret, maxime, qui diuina bonitas quae est motivum omnis diuini affectus, non posset esse motivum actus nolitionis, siue fugi id alium cst ergo Maior est unicum oppositae sententiae fundamentum Minor probatur, quia si diuina bonitas non posset ei motivum nolitionis, maxime, quia Deus nolens creaturam existere propter suam bonitatem , potius censendus esset nolle suam bonitatem, quam creaturam; nam id propter quod unumquodque est tale,& illud magis id falsum est,ergo,&c. Minor probatur Tum quia, odium peccati propicrdium ambonitatem non est odium diuinae bonitatis. Tum etiam , quia infirmus fugiens potum nociturum, propic sanitatem ardenter desideratam, non fugit sanitatem. Tum praeterea, quia
dissensus istes Verbum diurnum non es creatura, quia Deus dicit,
288쪽
non est dissensus diuinae reuelationis. Tum denique , quia haec couckisio negati uaci Petrus non est lapis, quia vulgi homo est D u. Petrivis est homo, non negat Petrum esse hominem, quamuis motivum sit illius ergo neque diuinus actus nolitionis creaturae, propter diuinam bonitatem, erit nolitio diuinae bonitatis. Et ratio omnium est, quia non implicat eundem actum esse fug:im, prosequutioncm respectu diuersorum, atque adeo licet sit fuga respectu obiecti materialis p terit esse prosequutio respcctu obiecti formalis , quando hoc bonum est, ionestum cumque diuina bonitas honestissima sit , poterit propter illam ardentissime dilectam nolle creaturum producere ex fine decenter amabili, quem possibilem esse,' tris renuat. obiicies primo Deus non potest velle, quod potest nolle, neque potest nolle , quod potest velles ergo in Deo non est libertas contrarietatis Antecedens probatur iam Deus solam malitiam moralem potest nolle, quam non potest velle: ergo,&c. Haec obiectio ponderis esse non potest iam Deus potest nolle existere Personam peccatoris propter malitiam peccati commissi, potest velle eandem Personam ex aliis
motiuis conseruare,quo saluatur libertas contrarietatis,
2 iis .fςφη pQ Duple genus volitionis,d nolitionis, ε.4, b distinguendum esse. Primum est , nolitionis pur executi uae ii v 0 'poxul cuncta creata , quantumuis honestissima,hu i ij cum libor fuCrint a Deo producta. Mundum est , nolitioni Ahilum uersiuae 'displicemiae, qua Deus odium concipit abominationis circa peccatum , dc quod hac ratione potest Deus nolle velle non potest voluntate complacentiae. Similiter duplex genus volutonis attendendum est. Primum voltitionisis
xiva potuit noli nolitione similiter pure executiva, i
289쪽
DIs p. IX. Liber contrariet.. SECTA 2
contra , in quo stat contrarietatis libertas. Obiicies secundo. esset in Deo libertas contrarie tatis, . 1cu potestas volendi , positive nolendi creaturarum exi Dissi ilis
stentia , vel esset haec libertas in Deo ab aeterno, vel intem
pore neutro modo existere potuit ergo Minor probatur limis in quoad secundam partem , Videlicet, non esse in Deo libertatem contrarietatis seu potestatem Volendi 5 nolendi creaturarum existentias in tempore. Tum quia si est et in Deo talis potestas in tempore , posset Deus in tempore decernere, S consequenter incipere diuinum decretum. Tum tiam quia in quocunque tempore , siue instanti reali supponitur iam alterum decretum ex oppositis existens ab aeterno ma potens in tempore deficere: ergo non est in Deo potestas ad ponendum oppositum decretum , cum non sit potestas destiuendi praecedens, nec coniungendi utrumque Tum denique, quia si decreta nostrae voluntatis semel existentia deficere non possent , decreto deambulandi s. appost , verbi gratia , in instanti . , iam non maneret in nostra voluntate potestas in instantiis, ad non deambulandum , aliter esset potestas coniungendi deambulationem , cum negatione illius: in quolibet autem impore , vel instanti, suppo Gitur alterum decretum ex oppositis existens ab aeterno, in quocunque tempore indefectibiles ergo in nullo tempore , siue instanti manet in Deo potestas ad ponendum decretum oppositum illi quod existit ab aeterno ergo neque liber contrerietatis, quae est potestas ponendi quodlibet decretum ex opposi
Quoad igitur primam partem , scilicet libertatem contra rietatis non fuisse in Deo ab aeterno, minor illa probatur. Prim. qui , si fuisset ab aeterno , quoque esset in tempore: ita non fuit ergo neque ab aeterno Minor probatur , quia quidquid diuinum existit, ab aeterno, siue liberum , sue ne cessarium , cst indefectibile in quocumque tempore: libertas autem contrarietatis existit ab aeterno ergo est inde se et ibi
lis in tempore' ergo si Dcu cam libertatem habuisset ab
290쪽
aeterno , eam quoque haberet in tempore. Secundo , quia si eam libertatem habuisset ab aeterno , vel illam habuisset pro omni instanti aeternitatis vel pro aliquibus tantum. Non secundum, quia illam in tempore habuisset tantum. Si primum ergo nullum est instans in aeternitate , in quo ea mi: bertatem non habuerit nullum autem est in aeternitat quod non siit tempus determinatum ergo habuisset eam libertatem in tempore determinato , quod falsum esse constat, tum ex dictis Tum etiam quia nullum est instans laeternitate, quod non supponat existens alterum decretum ex oppositis,
cum qua suppositione non stat libertas ad ponendum aliud:
Hoc argumentum soluendum cst ab omnibus, utpote oppugnans quan cumque Dei libertatem, quia nulla potest esse existens ab aeterno , qua praeseruatura non sit in tempore. Te ondeo igitur Deum habuisse ab aeterno libertatem con crarietatis eandemque quam ab aeterno habuit, habere in quolibet instanti determinato, habiturum in aeternum,
quia ut optime conuincit obiectio vi constans est in Theologia, nihil diuinum maxime necessarium, qualis est libertas in actu primo potest deficere in tempore , imo nec liberum, si semel existat ab aeterno , inde tamen non fit, post Deum
in tempore decernere contra id, quod decreuit ab aeterno.
Nam libertas, quam Deus ab aeterno habuit, I nunc, Minaeternum durabit, non est potestas nolendi cum suppositione volitionis, sed est potestas absolute volendi, dc nolendi antecedenter pro prioritate naturae ad omnem suppositionem, quae potestas non tollitur , aut destruitur per subsequens exercitium , sed completur Patque adeo in omni,in quolibet instanti existit in Deo potestas volendi,& nolendi ab aeterno, non tamen volendi, inolendi in tempore, ita ut volitio, aut no 'tio, quae non fuerit ab aeterno incipiant in tempore, sed Iolendi, molendi ab aeterno in aeternum. Et quamuis in
initanti, V.g. A, iam praesupponatur existens ab aeterno alte-xum decretum ex opposuis, libertas tamen diuina non facit