장음표시 사용
431쪽
Di s p. XIV. Tradef. Peccati Et C T. I. os
'dium potius quam amorem , erit causa propria' per se existentiae dij. Probatur consequentia illa est causa propria in per se alicuius effectus quae determinat ad illum, Mpenes quam stat existentia 5 non existentia effectus Deus aut praede finiens materiale peccati determinat voluntatem creatam ad peccatum M penes illum stat existentia , 5 non existentia peccati ergo est causa propria in per se peccati. Maior videtur certa Nam illa est causa propria ac per se mei peccati, quae me indifferentem determinat, S impellit ad peccatum, vel ad peccandum a penes illum fiat me peccare , penes quem stat tollere determinationem , impulsum , quo ablato ego non peccarem Minor probatur. Nam prae definitio ad materiale peccati in sententia Thom istarum cst praedeterminatiori ergo Deus per illam determinat voluntatem creatam ad peccandum Insuper penes solum Deum stat ponere, aut tollere eam determinationem , qua posita
stat peccatum, qua sublata non stato ergo penes solum Deum stat existentia, e non existentia peccati. Τ Confirmatur. Si per me non staret defectus lucis, sed per solum Deum , quoque staret per illum non per me , desectus visionis, S soli Deo imputandum esset, me non videre sine luces ergo cum per solum Deum stet diuina illa prae- definitio, non minus requisita ad peccandum, quam lux ad videndum , neque stabit per me, peccatum , sed per solum Deum ratque adeo me peccare, soli Deo tribuendum esset. Dices Deum praede finientem materiale peccati, determinare quidem voluntatem creatam non ad malitiam foramalem, cuius a Scripturis, ec Trident in negatur Deus propria causa δε per se .sed ad entitatem peccati, quae cum bona sit, nihil obstat, quominus Deus sit causa propria, ter se illius . . , Contra primo. Nam ex duobus conceptibus realiter,
virtualiter identificatis, quales sunt apud homissas entitas, uti ha
imalitia, non potest unus proprie , Ῥς s.causari, monet
alter, haec enim sunt contradictoria, quae in eorum sententia . . ,'
432쪽
de eadem virtualitate verificari non possunt ergo si Deus praede finiens peccatum proprie in per se causaret entitatem illius, codc quoque naodo causaret malitiam, non solum ut entitas est , sed etiam ut malitia est, cum vestalis non distinguatur virtualiter ab entitate. Nec secure effugies dicens meum determinare indirecte ad malitiam , ad entitatem autem directe. Tum quia inter indistincta intercedere non potest direct am indirectam. Tum etiam, quia entitatem directe determinari a Deo in directe non determ mari ab ipso malitiam, sunt contradiis tori , quae de virtualiter indistinctis verificari non possunt apud Thom istas. 8. Contra secundo. Nam responsio illa non satisfacit Trident.
Urgetur cuius Canon ille s. scilicet, Deum non operari mala opera ita a es lib. Vt bona , Otiosius fuisset contra Caluinum , .Lutherum contra quos Tridentinum armabatur ergo Antecedens probatur. Nam Caluinus, Lutherus, nunquam asser Uerunt Deum esse causam propriam, S per se malitia formalis peccati , sed solius entitatis materialisci ergo si responsio illa posset stare si canone illo Tridentini, nihil contra Caluinum d Lutherum profuisset Antecedens probatur. Nam Caluinus libro de aeterna Dei prouidentia, editione Geneuensi
nodi ignota, a Domino procedant , quae seurate ab hominibus
'ς- έ oluntas, tamen peccati eum esse authorem, nego. oibu subiungit Turpi, illiserati calumnia nos gratiant, cum Deum peccat authorem feri obtendunt, s omnium quae aguntur causast eius voluntas. En calumniam aestimat Caluinus, iudicare,
ab ipso asseri, Deum esse causam malitiae peccati, eo quod eius voluntas causa praui operis asseratur aergo negans Calui' nus, Deum esse aut horem peccati, id tantum respectu malitiae formalis afferebat,i ad solum materiale peccati ad 'mittebat Deum ex munere causae primae praedetermina
secundas. VConfirmatur. Nam Theodorus Bera in responsione ad Castelionem,
433쪽
Castelionem , Aphorismo 8. ita sui Praeceptoris Caluini do in detrinam tradit. Non sequitur ex iuu ita iEarum blas hemiarum L hὸta
nempe , vel Deum esse aut horem peccati siue delectari in iniqui discipu- rate aut etiam et ejle iniquitatem vel Iathanam , aut hominem: ii male agendo obedire Deo aut quatenus male agunt, facere quod Deus vult ac proinde esse extra culpam Absint quam longissime sisne eiusmodi bla hemiae, non tantum a linguis sed etiam a cogitationibus Osiris. Et Aphorismo i 8 s ibdit Midquid agit Deus bonum est, cum a summo bono nihil mali post proficisci omnia autem incit omnia igitur bona sunt, quatenus a Deo esciuntur, E discrimen i ud boni, se mali in inBrumentis duntaxat locum habet. Haec, S alia reser Cardinalis Bellar minus lib. a. de Amissione graetiae , de statu peccati capite . Ex qui
Ita differo. Haeretici illi, quos anathematigat Tridenti Io num, expresse negabant Deum esse aut horem peccati , vel Laiquitatis eamque ut talem esse a Deo; solumquc asserebant Deum csse causam entitati peccati, Ut pote bonae, X munere caus x primae malitiam autem instrumentis, scilicet creaturis, tribuebant: etenim damnati sunt a ridentino: ergo non alia de causa , nisi quia asserebant Deum esset causam propriam, d per se materialis peccati. Confirmatur primὸ Nam Tridentinum statuit Deum es Is causam permissiuam tantum illius, cuius haeretici illi asse rebant Deum esse causam propriam S per se maeretici autem tantum asserebant, Deum esse causam propriam, serse materialis peccati, S non malitiae formalis illius, ut constat cx eorum verbis sergo Tridentinum statuit contra illos, Deum non esse causam propriam et per se materialis peccati, aliter nihil contra haereticos illos statui si 't , cum nec ipsit affercrent, Deum css e causam malitiae, nec Triden tua re- pu naret esse causam entitatis.
Confirmatur; ec o. Nam operati mala, V. g. proditio Iudae, proprie significat actionem positivam, fundamentum malitiae ergo si Patres Tridentini in disputationibus versatissimi
434쪽
satissumi solum contendissent meum non esse causam propriam in per se malitiae , non, si fuissent verbo operari, sed nomine malitides ergo non solum decreuerunt Deum non esse causam propriam δε per se malitiae, sed neque operis mali , seu fundamenti malitiae.
Augustinus, ct Thoma contra praedefinitionem ad Materiale peccati. 1, Λ gustinum non solum negare Deum esse causam pro Augu Id. priam,& per se malitiae , sed etiam voluntatis malae ' , constat expresse lib. de Spiritu littera cap. I. Nusquam definitio legimus non est voluntas nisi a Deo , ct ideo non scriptum est, Hi Vc Ergo est voluntas, quae non siit a Deo pro- peccati prae,&per se: nonnisi mala: ergo.Insuper Epist. et O .cap. I9., Deumpraedicerepeccata hominum non facere. Et ne quis putaret peccatum aliquo modo pertinere ad Deum prae definientem addit , Mamuis mala inferat, maia non peccata, sed supplicia. In quibus negat Deo voluntatem illativam peccati , qualis esset praede finitiva ac solam concedit voluntatem illativam supplicitex suppositione peccati. Praeterea libro I. de ciuitate Dei cap. 9 Sicut omnium naturarum creatores Deus, ita omnium potestatum dator non voluntatum , mala quippe voluntates ab isto non sunt , quoniam contra naturamsunt quae ab illos. Rursus lib. 13. de ciuitate Dei, cap. s. t nima non deserta es, ut desereret sed ut desereretur, deseruis Admodum μ/ppe eius prior est voluntas eius, ad ιonum ero prior voluntas creatoris. Si autem Deus praede finiret ad malum prior esset Voluntas Dei ad illud quam creata , unde prius ista desere' retur , quam desereret Vlterius lib. de Praedestinatione Sanctorum cap. ro clarissime docet his verbis Deum non fa-ςςre peccata Prgiadenatione quippe Deu praesciuit, qua V m
435쪽
e facturus : nde diolumes fecit, quae situra sunt. nescire ἀμtem potes etiam , ouae ipse non fecit , sicut quaecumque pec
Denique innumeris aliis praemissis , qtuae apud nostros videri poterunt lib. de Praede iii natione , de gratia cap . Ad illud Rom. 9. Euem vult indurat. Ita scribit: Non ita intestigendum est, quasi Dem in homine, ipsam, quae non esset duritiam cor disciperetur id enim aliud est duritia, quam Dei obviare mandatis en m qui a Deo feri petat, propter quod dictam est, Mem vult indurat, ipsum praeuaricationis intueatur exordium: Et Deo donante mandatum , per quod transgressionis culpam in corde fuerit operat attendit, quamuis ne ab ipso quidem senegaret assensum , potuit tentatore compella. Ergo quidquid pos illam praeuaricationem natin supplici homo patitur, tuis reddi, meritoque fateatur Indurare enim Deus dicitur eum, quem moltire noluerri. Sic etiam excaecare dicitur eum quem Euminareis Derit. Sic erram repellare eum , quem vocare noluerit. In cuius
testimoni prima parte docet Augustinus, Deum non operari duritiam cordis scilicet, proprie, de per ses; quia si illam ita Operaretur, esset praeuaricationis exordium, id est auctor: operari autem proprius denotat maletiale peccati, quam formale, ergo ex mente Augustini Deus non est causa propria, A per se materialis peccati. In secunda parte docet Nec ab ipso iniquissimo tentatore posse hominem ad praeuaricationem compelli quanto minus ab infinita bonitate ci. In tertia ait post conceptam praeuaricationem iuste a Deo infligi supplici poenam. In ultima denique explicat, quomodo ua telli endus sit Paulus asserens didiem vult iudurat. Et non fit recursus ab Augustino ad prae definitionstra mater: ait peccati, nec mentio allius; sed ad substractionem auxiliorum estica cium , quod euidentissime demonstrant ipsius Patiis verba
Indurare enim Deus dicitur eum , lucem emo ire nolucrit , cc. dest cui substraxerit auxilia eis cacia, quibus pCccatoris core molliretur ad consensum ergo ea praedefinitio ex mente
436쪽
1 Vnum tamen non omittam uitas magni Patris testimo nium , in quo praesentem agitari controuersiam , visum est Thomistis ue quodque pro sua prae definitione ad materiale peccati, ita obiiciebat nobis Atuare de auxiliis lib. 3. disp. a .
num .i6. Nam S. Augustinus lib. i. de libero arbitrio, cap. I9.s non nisi io. ita praesentem proponit controuersiam. Sed tu fortassis quaestuurus es , quoniam mouetur voluntas , cum se auertit ab incorruptibili bono ad mutabile bonum. Vnde iue motu exitiit' qui profecto malu es. Et ad quaestionem respondens , subdit: Omne bonum ex Deo, nutu ergo natura es,quae non sit ex Deo i motus ergo iste est uersionis, quem fatentur esse peccatum, quoniam Aefectium motus es: omnis autem defectu ex nihil es. Vide quo pertineat, or ad Deum pertinere,non dubites ergo CX mente Au gustini motus peccati est a Deo praede finiente. Conuenio libeter cum Thomistis, Augustinii ibi agere de praede finitione ad materiale peccati Inferebat ergo illam Alia a re ex mente Augustini, nam ait Magnus Pater, motum desectivum , Ad Deum pertinere non dubites. Ergo si oppositum teneat , nostra erit victoria Augustinum autem tenere oppositum, perspicuum est, & solis iubare clarius. Non enim ait, Ad Deum pertinere non dubites. Sed , Ad Deum non pertinere , ne dubites. Vidi enim ' legi saepius,i deprehendi labores aduersariorum es se nobis adeo proficuos, ut quae antea erat biectio, nunc si contra praede finitionem materialis peccati fi ma probatio.
. . QR r quarto, quia ea responso est contra Sanctum Tho-
.h ir inam Vt fatentur Thom istae initio a nobis allegati , mulia praede Sancti Doctoris in sui fauorem testimonia producentes tua- tibi id ii: iunt illud J.2, quaest. I 1. art. 3.ad secundum. Dicendum maletiale es quod defectud gratiae prima causa es ex nobis e sed coliationis 2ςς-- in gratiaeprima ausa es a Deo secundum istud Oseae o Perditi tua I se tantummodo in me auxilium tuum. Omissis tamen allis testimoniis, quae communiter transcribuntur , mihi assilum pium cssicaciter probatur ex . 1.quaest. 79 art. 3. Corpo λς, Vbi disputans Sanctus Doctor, An Deus sit causa CXCM-cationis
437쪽
cationis, Mindii rationis, ita scribit. Res Onde dicendum, quod excaecatio , c obduratio duo important, quorum num est motiuanimi inhaerentis Hes, o uersia diuino lumine aer quantum ad hoc Deus non es causa excaecationis, obdurationis sicut non es causa peccati. Alixd autem est substractio gratiae , ex qua sequi-rn , quod mens diuinitus non Luminetur ad recte videndum , se eo hominis non emoltiatur ad recte videndum e quantum ad hoc Dei es causa excaecatstnis es obdurationis. Vbi sanctus Doctor duo in excaecatione,& obduratione distinguit, de motum animi inhaerentis malo cuius negat Deum esse causam , scilicet propriam vi per se, ec substractionem gratiae auxiliantis es ficacis cuius substractionis ait Deum esse causam, quantum ad hoc tantum posse dici Deum causam excaecationis. Sane nata haec erat occasio distinguendi inter materiale, formale peccati excaecationis,in docendi Deum es. causamentitatis illius peccati, non vero malitiae Cupa autem huius modi doctrina in mentem Angelici Praeceptoris non inciderit, signum mihi est euidentissimum eam filiam non esse tanti
Dices an etiam Thomam diserte ibidem art. r.eam doctri cstam tradidisses, disputans cnim virum actus peccati sit a Deo, et ilia ait. Res ondeo dicendum , quod a ius peccati .er est ens
actus ex utroque habet, quodsiit a Deo omne enIm ens quo pro 'd ii; cumque modo sit, oportet, qaod derivetur a primo ente , ut patet prae- per Dion sium capite de diuinu nominibus. Omnis autem actio h mi ἡ causatur ab aliquo existente in acti, quia nihil agit nisi cundum y illis peciquod es actu. Omne autem ens aictu reducitur in primum actum, - 'silicet Deum sicut in causam , qui est per suam essentiam ritus. Vnde relinquitur quod Deussit causa omm actionis , in quantum es
actio. Sed peccatum nominat ens , se actioncm cum quo a defectu Defehu autem iste es ex causa creata , Icilicet liber arbitrio, in quantum deficit ab ordine primi agentis scilicet Dei. Vn- δε defectu se non reducitur in Deum scut in causam sed in libe-xum arbitrium. Sicut defectu claudicationis reducitur in tibiam curuam scut in causam , nonvcro in virtutem moliuam a qua
438쪽
tamen causatur quidquid est motionis in claudicatione. Et feeundum hoc Dei est causa actus peccati, non est tamen cassa peccati, quia non es causa huim, quod actu st cum desectu. Contra tamen 'hila licet S. Thom admittat ibi Deum ali quo modo causam csse peccati in quantum actus, Mens est; quin contrahat malitiam , qua inficitur voluntas creata, quod est non causare peccatum in quantum malum est. Qua tamen ratione, Deus sit, S dici possit catis peccati in quantum actus , desens est; non ibi explicat, sed loco a nobis cita to, duo distinguens in peccato,inmotum scilicet animi inhaerentis malo cuius negat Deum esse causam ob substractionem gratiae essicacis de quantum ad hoc, ait Deum esse
causam peccati, quatenus actus Cns C stri ergo ex mente Thomae peccatum secundam intrinseca entitatem , quam dicit motus animi inhaerentis malo, non causatur a Deo , sed tantum secundum extrinsecam circumstantiam substractionis gratiae.18. Dices hoc pacto etiam causare Deum malitiam, seu peccatum in quantum malum est, quod negat Sanctus Tho
9- Conrra, quia causare malitiam, seu peccatum in quantum . V maluin dupliciter stare potest. Primo , si idem valeat, ac pro- eausandi ducere malitiam in id nec negat Sanctu Thomas, nec ne- ἡ, potest, quia malitia dc ens intrinsece dc ex parte obieta, '' chi sunt unum, idem, atque adeo causalitas diuina , vel Virtamque , vel neutrum attingere debet. Secundo, si idem Valeat, ac causalitate contrahere malitiam , vel illa infici, hoc pacto Sanctus Thomas negat Deum causare peccatum in quantum malum in nos etiam cum ipso. Quia etiam si Deus concursu generali causet malitiam , id non est causare proprie,& per se. o. Confirmatur. Nam Sanctus ibidem artic. I. ubi disputat Vtrum Deus sit causa peccati. Ad primum ibi sibi obiecetur Deu,rat illud Pauli Rom. i. tradidit eos Deus in reprobum sensum, ut
439쪽
& libero arbitrio, cap. i. Ohiod Deia operatur in cordibus i ' ζ o- nonaria una aclinando voluntates m quodcumque Voluerit, siue bonis, situ malum. Respondet S. Thom. Duitur scilicet' a boni Deus uradere eos is reprobum sensum, in quantum non prohibet eos, quin suum sensum reprobum sequautur sicut dicimur exponere illos , quos non tuemur Mod autem Augunt=ius dicit in libro de gratia, c libero arbitrio , unde sumpta es Glossa, quod Deus inclinat voluntates hominum in bonum , d malum, sic intelligendum est, quod in bonum quidem directe inclinat voluntatem onmalum autem in quantam non prohibet. En quomodo Saninus Thomas perpetuo fiagiat, Deum praede finitione , aut impulsu ad materiala peccati, tradere hominem in re pro una sensum. Solumque ait, tradere eos Deum , in quantum non prohibet donatione gratiae efficacis. Sicut dicimur exponere illos, quos non tuemur. Non inquit, quos impellimus adlapsum , sed quos non tuemur, ut si quis cadenti manum non porrigat ergo prae definitio , siue impulsus ad materiale pec cati, alienus est a mente Thomae, maxime cum illius non meminerit in solutione argumenti, in quo ea praede finitio fundatur a Thomistis, ut constabit infra. Eandem doctrinam inculcat Sanctus Doctor in cap. r.epistolae ad Rom. Ad illud Iropter quod tradit illos Deus in de sideria cordis eorum in immunditiam. Vbi lectione . ita scribit. Dicendum es quod Deus non dicitur tradere homines in imisunditiam directe inclinando assectum hominis ad malum , quia Deus omnia ordinat in se ipsum. Prouerb is omnia propter; ipsum operatus ebi Dominus peccatum autem es aliquid per auersionem ab eo. Sed indirecte tradit homines in peccatum. Sed quomodo indirecte: Nunquid praede finiendo , aut impellendo ad materiale peccati dire iste ad cius malitiam indirecte, ut volunt Thom istaeo Nec vestigium huius extat expressu in a Saneto Thoma, nec scripta syllaba. Quomodo ergo in directe tradit Deus homines in peccatum apse Thomas id explicaturus ita prosequitur. Attende. Sed indirecte tradi homiΘbsis eccatum, in quavit m ibi se rηhi gratiam per quam uia
440쪽
mines continebantur ne peccarent: μη si aliquis alicuius ΗΘΜ-iaeolum tolleret, diceret ocere casum eius. Morose, ut par est, auream hanc doctrinam Thomae expende Lector Doctrina'sὰ verba haec inquam non incidenter,in occasione alterius controuersa scripta, sed dum praesens ab Angelo Thoma agitabatur, quaesti. Verba inquam toties inculcata, repetita locis a nobis citatis. Quaerit Thom ista, quomodo Deus in directe tradat hominem in peccatum p Et respondet, quia directe tradit, impellit ad materiale peccati. Quaerit idem
iuue substrahit gratiam, per quam homines continebantur , ne peccarent, scuts aliquis, alicuius sustentaculum tolleret, dicere-iurfacere casum elui an tollere sustentaculum, non est impellere positive ad lapsum, sed tantum remouere prohibens Quid euidentius. Iterum , iterumque confirmo. Nam Sanctus Doctor in cap.' eiusdem episto ad Rom.lect. 3 praemissis illis Augustini verbis lib.de Gratia, libero arbitrio Quod Deus operatur in cordibus hominum ad inclinandas eorum voluntates, quocumque voluerit, siue ad bona pro sua misericordia, siue ad mala pro meritis eorum subdit Aliter tamen ad bona atrier ad mala. Nam ad bona inclinat directe, o per se, tanquam actor bonorum sed malum autem dicitur inclinare, velfuscitare Domines occasionaliter; in quantumscilicet Deus homini aliquid proponit, vel interim, vel exterius, quod quantum es des , estanductivum ad bonum sed homo propter suam malitiam peruerse utitur ad malum. Ignora quoniam enignitas Dei adpoenitentiam
Maaducit Secundum ante duritiam tuam, secori oenitens, tis μrietas tibi iram in die irae. Et lib. 14. Dedit ei Deus locum poeni-