장음표시 사용
131쪽
LIBER II. sol rum cordium,&alligat omnes crontritiones earu est re ni pete qum. Est autem verbum Dei quod in omnem terra Pl Li .exiuit manifestatis sanctissimae voluntatis Dei, rationali R.m ιο-
creaturae facta. Vel signum aut res est, per quam voluntatem suam nobis Deus manifestat.
Triplex tempus distinguitur caput Gl LV Nde not dum, quod triplex distinguitur tempus A
videlicet, naturae conditae: legis datae:&Euangelii veritatis gratiae per Iesum Christum iactae.Et quamuis hoc triplex tempus, unum tempus continuum sit,trina tamen hac sectione diuiditur propter magna opera domini Iob.s.&inscrutabilia,&mirabilia sine numero facta in eis, exquisita in omnes voluntates eius, ad hominum consolationem&salutem.
Triplicem legem Deus dedit caput III L
IN primo tempore, propter bonitate suam abyssalem, Ahominem ad imaginem imilitudinem suam, rectu si ne i fecit Deus. In secundo, propter misericordiam suam aeter cry nam Minfinitam, patres de Aegypto in manu potenti ic cir brachic extento eduxit &per datam legem in manu Mo Exod. o. si,ad voluntatis suae cognitionemri operatione, induxit&reduxit. In tertio, quod temporis est pleni itido,&tem t- pus acceptum dies falutis, propter nimiam charitatem a cor I. suam, qua Deus mundum dilexit, filium suum unigenitis Q misit,Vt saluaretur mundus per ipsum. Et omnes qui crederent in illum, non perirent, sed haberent vitam aeterna.
Insuper notandum quod triplex est lex Dei, per quam voluntatem suam Deus nobis manifestat, perinde ac triplissici suo verbo gratioso Vel si magis placet una est eademque ex Dei, numn idem verbum Dei, quo voluntatem
132쪽
ro DE VERBO DEI suam nobis manifestat triplici tamen modo Min diuersis temporibus varie, iuxta quod hominu saluti expedieba
Hanc veribi Dei identitatem invariabilem, non solii in Debb.i fidei dentitas initas, sed Dei idem semper manentis r.et ivi.2. immutabilis Volutas astruit&natura. I, Iediatoris quo-Hibr. 1; 'Ii non rinus id astruit identitas. Nam Christus Iesus hei sit iotim hodie, ipse&inscculaide ipse manet &annicius noxia f. diu desciunt. Atque illum pro salute deprecati sunt O an Rom. Q. a filio David clamantes, qui praecesserunt, qui cum Luc. i . sequebantur. At non potuissent eum mi ocare, nisi in euibau.in credidissent Nec potuis en in eum credere, nisi per ve Rom.io. buri Dei ex quo fides est eusta cognouissent. Verum si eandem iidem quam nos habemus, patres isti Act. is habuerunt ut diuus Petrus ait, irrefragabiliter sequitur, quod idem verbum fidei habuerunt quod nos habe-Gil , inus: Quamuis fides istaeorum adumbrata, implicita&&minus manifesta erat ac aeclarata, quam nostra In hunc modum ad Galathas tuba euangeli ait:Prius quamlue niret fides manifestata videlicet sub lege custodieban-- turpatres conclusi, in eanas dem quae persigurarum o raculorum impletionem in Christo, reuelanda erat.Nam
diuis , rupto velo figurarum, per veritatis exhillitio- 6 φῖ nem, in ipsa sancta reuelata facies clam fidei oculo, lR0m kῖ modo intuemur. Nox praecessit, tenebis transerunt risi 'ς dies illuxit nobis, die ambulamus. Non umbras sed imaginem rerum tenemus Demum, ecclesiae unitas Ioan vine in vitis verae,ac solis iusticiar, qui sua luce omnes h mines illuminat, in hunc mundum venientes, is ver bi gratiae, radet electorum astruunt identitatem. In hanc vinearn excolendam, ab initi Deus semper opera Mati. 2o rios conduxit misit qui suo tempore ructum eius si
Nattati bi darent.Arguit quoque id ipsum quod unus cspastor, i Ouium,
133쪽
oisum, unus dominus uniuersorum, una spes vricationi nostrae, via a denarius,&vna merces laboris & laboranti
tergo fides una in seri verbum fidei unum est scd modus manifestandi signum verbi huius 'multiplex
est,&diuersorum pro temporium varie tue& nostra capacitate, necessitate Mutilita quod semper est auctum, manifestorique modo largumentis nobis clarioribus exhibitum tropositum Sicut exempli gratia, idem sol lucet in aurora, per nubes lucem dis undit hora tertia, in axem caeli ascendit hora se ta, fuga ltisque tenebris illumina sua claritate totum mundum: in Hora nona autem cum plenissimo calore lucet omnibus, lnec ullus tunc est, qui se Ecalore luce eius abscondat. Hinc de verbo C ei quod praedicatum est in toto muta P l. ig. . do, de verbo per quod mundus factus est, quod car Ioan .L factum est 'abitauit in nobis, illud Iacobi accipi in te lacob L. gi concinnes itis potest: Exortus est sol, ait, cum calore si ree 'ue ardore, in ancora legis naturie, qua do Deus hominere pse inum fecit, lumen vultus sui super u signauit, tu in manu costii sui reliquit: Et in illo lumine Deu agnouit,&no potuit eu non diligere syricere.Et utina sic mansisset. Tempore vero os, sol iste radios suos per nubes densis figurarii, per umbras oraculoru legis prophetaruit cunq; misit. Na illo tepore aeterna sapieti sole verbi sui
nube figurarii texit Cu vero teporis plenitudo venit in quo Deus filium suum misit in terram, factum sub lege 'factum ex muliere, tunc sol iusticiae Christu Iesu Deum si timentibus exortus, resulsit in caelo ecclesiae, qui prius - in iubilo guraruna erat inclusus, quasi hora sexta. Tune J exortum est rectis in tenebras Min umbra mortis sedenti bus lumen verum Nempe, misericorsri miserator tu stu . Et non solum Iudaei, sed&populus gentium hanc
134쪽
o DE VERO DEI lucem magnam vidit,&gauisus est,&ambulauit inlumi-ns io mine eius. In Hierusalem vero caelesti, sol iste stat in me ε. Ioan s. dio caelo: quia ibi eum omnes cognoscunt, vident eum Esai. 33 sicuti est, acie ad faciem. Ibi regem in decole suo vident, Apo. a. quia hicerna ciuitatis illius, est agnus. Nunc autem, quomodo, quod verbum Dei homines in singulis temporibus audierunt, despiciamus.
Lex Dei in statu innocentiae quae fuit caput V.
T statu innocentiae, per legem inditam lumen vul- Rom. r. tus Dei, sciuit protoplastus voluntatem Dei, inani Wal. scientia salutis sapientia Dei plenus erat: Non per stu-iuc. i. di exercitium, vel ingenium artis: sed per diuinae beneficium largitatis. Sciuit Deum, cognouit semetipsum, habuit scientiam uniuersorum, ideo ribus omnibus, iu-Gehe. Σ. ta uniuscuiusque naturam, gradum proprietatem, nomina indidit. Exuberans namque diuina pietas, ab initio, homini boni mali distantiam discretionem infudit, quod lumen rationis, siue uti ultus Dei super nos signatu, vocamus. In isto lumine, fandi atque nefandi distantiam si volumus omnes videre valemus,&diuinae bonitatis intueri bonam,beneplacentem persectam voluntatem,
Psal. quod est verbum Dei. De hoc ait vir secutidum cor Dei: Signatum est super nos lumen vultus tui domine.Lumen vultus Dei super nos signatum est, quia in superiori parte nostra quae ratio est, lumen intellectuale Dei impressum
ti bue est. Quod dum Deo a quo est omne datum optimum &omne donum perfectum derivatur, lumen Dei dicitur. Illud lumen ,sui scienter ostendit & docet, quae sint principia speculabilium operabilium de , a quibus
caetera a nobis cognitu factu necessaria deducuntur, ac veluti ex uniuersalibus, particularium cognitur es resoluuntur.
135쪽
L H BEM II. sos me ista luce lumine dicit apostolus: Getes' us legem Dei scriptam in tabulis lapideis quam Deus apellis dedit in
penta theraco, non habent, naturaliter tamen ea quae legis
sunt faciunt. Vtiq; , hoc modo ostedunt opus legis scriptuin cordibus suis. Et ipsi sibi ex sunt, dum legem scriptam non habciat Quod ex eo consequens est, quod testimonium illis coscientia eorum reddit,tam in malis quae contra, quam in bonis actibus quae cum illa lege Dei situ:iuxta illud Esse Agnitio vultus eorti, respondebit eis. Hinc dominus ait: Arguam te, per lumen rationis, infanda tua facinora, fatuam contra faciem tuam quia cogitationes iniquoru in- te se, mutuo se accusant, iuxta illud: Arguet ternalicia tua Et iterum: Impi vivent in cogitatione peccatorum suorutimidi: traducentcos ex aduerso etiam in cubili suo, ubi clauso sui se ostio soli sunt iniquitate ipsorum. Quia conscientia, mille testes: Et pauor est operantibus malum. Et Esaias: Non est pax impiis: sed sunt sicut mare seruens, quod quiescere non potest: redundant suctus eius inconculcationem quium. Hinc sapiens ait Frequeter sceleratos praeoccupant antequam inseruntur mala, pessima redarguente eos eorum conscientia Nam cum timida sit nequitia, data est in omnem condemnationem, etiam illi
us qui scelerata designat. Semper enim praesumit saeua&perturbata conscientia. Sic sugit impius, nemine persequete: qui aut alibi dicit, quasi gladio pungitur conscientiae. Hinc Iob ait Sonitus terroris semper est in aure male si . bi conscij:&cu pax sit, ille semper suspicatur insidias:Nocredit quod de tenebris reuerti possit ad lucem, circum spectans undiq; gladium. Cum se mouerit ad qua redum panem, nouit quod paratus sit in manu eius tenebrarum dies errebit eum tribulatio, cingustia vallabit cum, sicut regem qui paratur ad bellum. Semper quas tumen-- . tessis
136쪽
Iob.3 non potest. Summa:Non est grauior dolor, crux onerosi or, hostis crudelior, ortor inimicior, re conscientia Potes dolorem lenire remediis, crucem deponere,hostem fugere, tortorem verbis ad horam demulcere, conscientiam malam effugere non vales. Iussit enim Deus ut omnis mes . 66. mala,cruciatus sit sui authoris Vermis ille non moritur, Lip.ra ignis iste non extinguitur nisi homo relicta malitia, redierit ad Deum in toto corde suo. Hac via. nulla alia, . tristitia haec in gaudium conuertitur Vere poenitenti. .
Sic Adam, mox ut mandatum Dei violauit, erubuit, Gree.s obstondit se a facie Dei, timuit&fugit Cain cum inuidia tabescente uer habens, mox ut iustum innocentem fratrerri suum Occidit, peccatum suum iusseribus fuit. Timuit enim abscondit se vagus profugus a ti8. sicut ouis quae periit, vagabatur in terra iaceo La G mech qui Cain occidit aceo et ioseph, qui seipsos Q. r. arguebant, quod ini Occuui iti n, alair g Hierui. Vnde dixerunt: Merito Pae quia pecca imus: in fratrem nostrum. Ille tinior degen res animos arguetidi .na di etiam supcrbum ac scelestiis imum Antiochum reprae hendit ad sui cognitionem aliquantum perclusi. Haec profan iam Esau rugire compulit a gemitu cordis sui. Haec proiectum a facie domini I egem Saul,falso quamuis,humiliavit: Et scelestum Achab, a iudiciis Dei timeresecit. Iste compulit Iudam proditorem, Escelus confiteretur
num quia spina suorum peccatorum compungebantur: peccatum eorum contra.eos erat semper. Nec paxilla 'r 7 sitit illis p ccatorum suorum acie, nec Ossibus eorum,
antequam a diaboli laqueis respuerviit, di ab omni- busta
137쪽
E contrario, secura mens cos cientia pura , quasi iugem
conuiuium . quia bonos rectos corde, cogitationes X-Pro .is.cusant ab mni malitiari iniquitates: dessendunt ab ira, agni,&a mala auditione illaci te maledicti in ignem arte imnum c. Hinc Apostolus ait: Gloria nostra est cstimoni dilati .er. um conscientiae nostra Illud videlicet, quod in simpli 2. O. citate cordis synceritate Dei, non in sapientia carnali quae est inimica Deo, legi eius non est subiecta, ne que potest sed in gratia Dei conuersati sumus in hoc nommundo, sani id, iuste sine querela nos omnibus exhi-hendo. Hinc iterum ait I go in omni conscientia bona in hesi conuersatus sum ante Deum di homines. usque in hodi Αρ erratim diem. Et in hac nos suos vult esse imitatores, di. 19.cens ad Timotheu ad nos omnes: Hoc praeceptum com i rim. ianendo tibi, ut milites in via Dei, militiam bonam, io triri num certamen consummes meo exemplo, habens fidem Ee bonam conscientiam. vermis con cientiae potest occultari, occidi non
Rgo lex mentibus nostris inscripta, insontes excu- sat Maccusat sontes. Et hunc censorem flagerem ullus potest. Quamuis ni meo usque in prosundum malorui u. t. nonnuli: veniant, eatenus a Deo recedant se elongent, quatenus arbitrum hunc spernant, illorem hunc dissi .
inulent,quod glorientur in malitia,&quod potentes sint, miniquitate,' id laetentur cum malefaciunt, in rebus, o Pessimis exultent quod iactent praedicent i peccata sua, quasi Sodoma&Gomorra Nihilominus arguit eos a ii Et sua, auersio eorum eos increpat ut dictum est.
138쪽
εο DE VERBO DEI Iste prosectus iniquorum in peius, crescit in paesumptio
Eccιῖ nem nequissimam, quae est peccat tam in spiritum sanctu Mare. Ir. aridam coopexiens nequitiam. Et non reniittitur, neq; in Luc. i. hoc seculo, neq; in suturo Per hanc praesumptionem da- Roma. L ti in reprobi sensum, conuersi in arcum prauum, sine om- Ecce i. ii timore mala perpetrates, venditi sub peccato ut faciant 3.RU. at mala audacter Deu prouocates. Qui in corde suo dic utri Iob. a. proponunt: ci noliti moueri generatione in generatio-
l. 9 nem sine malo:Nec dormire, nisi malefecerint, nec ibinnuPro. . . . capero, nisi subplantaverint pollicentur sibi veniam peccatorum, sine poenitentia dignis poenitentiae fructibus, aeterna beatitudine sine obseruatione madatorum Dei P Lrs. bonis operibus. Sed mentitur iniquitas sibi fallunt se
Gul. 3. metipsos, hac pessima praesumptione Et praecludunt si biis sis sontem abyssalis misericordiae Dei, ianuam salu-
Prou. i. tis aeternae. Derident in suo interitu,& subsannadi cum id Mati. 14s. eis contigerit quod timent. Nec exaudiendi quantumlibet inclament nomen domini, iis cera misericordiae
Mati. etatis Dei, in aeternum Sed auditur , nescio vos unde Luc. i; sitis: Discedite a me in ignem aeternum omnes operai ij iniquitatis.Istis presumtuosis, dulcis est vox illa Sola fides iustificatri saluat opera Deus non curat Bona ope ra, operantibus nihil prosunt, mala nihil obsunt inique a-pso. ia.. Ἐςnxit V Vsquo quaque Sic impi lactant impios, rectae is via ducunt eos in puteum interitus, damnationis. Et inh=j.- populu incus ait dominus' diligit talia. Fidem habetio, .f., fascinatoribus listis, aure titillantibus oleum ven Misit , Vnxibu , placentia loquentibus Sod oliminars peribunt caput & cauda At frustra his in
ri Oro quia indurauerunt cor . imbTach. r. λ sua super adamantem
139쪽
DE ista lege naturae quae inflexibilis rectat udo est, LA
Deo mentibus nostris impressa ab aeterna lege&Veritate, locus cst, exemplata rursus aduertendit: codunicuiq; boni is ali distantiam ea lex dictatis ostendit. Vnde frater domini de ea dicit In mansuetudine suscipi lac. Die insitum verbui quod potest saluare animas vestras. In mansuetudine ait verbi hoc suscipite: nam in aqua mota, intuentis facies no resplendet, sed in tranquilla Hii pida. Sic iratus animus, excandesces surore percitus, qd ratio dictet, quid Deo placeat, quid deceat & expediat, noconsiderat nec cognoscit maxime, si pulveribus aut immunditiis peccatorum suerit repletus, aut velamine maliciae nequitiae fuerit animae oculus obtectus. Hoc verbum dicit Diuus Iacobus insitum, quia rationis hoc lumen, quae lex est ista naturalis, ab exordio plasmationis humanae, nobis est datum a Deo. in animam vires eius impressum: sicut si similitudo Mimago diuinae veritatis bonitatis, annulo insculpta, impressa sit cerae liquefactae: Vnde dicitui lumen vultus ne iii per nos signatum l. . Ex eo lumine, ut prius dixi, ratio &intelle et habet co Bgnitione veri,ac veri&falsi discretione: Affectus voluntas, amorem boni, ac reprobationem mali, Melcctionem boni Irascibilis, mali abominationem, detestationem punitionem vel repraehensionem Nam in promptu habet .como. inisci omnem inobedientiam non solum in aliis, seu comissam ab aliis, sed etiam in seipso. Et omnis qui hoc modo diligit iustaciam,&odit iniquitatem, declinans a m a Psil. ra l. faciens bonum, in fide Iesu Christi vera dilectione, lubio procul, saluat animam suam, per legem istam impressam mentibus nostris. Hoc Esaias attestatur dices: Au
140쪽
no DE VERBO DEI PIul. 3s ciae cognitionei habuerint, secutus explica dicens: Leae
mea,in corde eorum: Et terrem: Lex Dei eius in corde ip-Ecci ai sius,Et iterum: Praevaricatores, redite ad cor, Et terii: Qui
timet Deum, uertatus ad cor suum. Hoc verbii audierunt, hanc legem secerunt, ii illo lumine ambulauertit sancti qui eos ac uer ut ab initio nec he . pQ Ab linnocens, En Och qui ambulauit cui eo,Noetu obh n us,Melchisedec sacerdos Dei sanetus, Abraham Dei mi seis. cu ,Isaac electus, Iacobus perfectus, ob patiens, Naaman Geuci . ad Deu conuersus,cuali s, qui co uersi sunt ab idolis vanis Beb, ad Deum veru: Quites per silcm vicerunt regna operati sunt iusticiam qua ex ista docet,&adepti sunt repromissiones.Nam, accedentem ad Deir,ut illuminetur per fidem xlumen gloriae, credere oportet, quia est, ' bonorum Tob. . laborum rema erator est, Hebr. i. Ista lex dictat, quod nati. . tibi non vis seri, alter ne seceris: r , omn11iluaecunq; vul- Luc. 6. tisit faciant vobis hon ines, vos facite illis. Ex illis dua- uti. aa bus sentent ijs, dilectio Dei oritur,&Proximorum, inquibus duobus mandatis, tota lex pendetvi prophetae. Legem naturae omn labetis cap. VIII. Anc legem natu , lunae vultu Dei super nos si-
natu, dum simplices sili Dei nisi lius revidi
tae,rustici, pastores animalium, Salij, labores manu u sua cene. 3. rum nanducantcs in sudo te vultus sui, sequutiti iris faciunt sine desectione, quamuis litoratu ram non didicerint per studi exercitium, nec litoras et scant Nihilomi
nus per exercitium virtutum continuum, irationum in
stantiam, unctionem quam habent a sancto stiritu Scor
uo dum a nem,intelligunt quae sit voluntas odi bona, beta placens&persecta. Et in prudentia spiritu istorum