장음표시 사용
51쪽
copia mercium & gymnasij tam a Bibliothecae fuit emo-himento. Complures codices inuenti; iuuerunt autem laborem Oigiati homines dodtissimi, Ioannes Baptisti Faber, quem puer Rex ipse Gallorum audiuerat, Carolus Labbaeus stud ijs hisce mirifice postea delectatus, mis-
. .eM.t,mud. insuper libro ad incrementum Bibliothecae, cui titulum pr.etulerat, obseruationes, emendationes in Unopsin
Basilicon, & Fronto Ducaeus e Sodalitate Iesu, graeci, i tinique sermonis consultissimus, quem meritis in caelum ..: ... laudibus extulit Cardinalis Baronius: isque Ducarus ami- σοῦ .cis 2 i. ce coniurauerat cum Federico Borromaeo, ut Isaacum Casau bonum a Catholicae Fidei desertoribus abduceret;
g et . quod significauit Cardinali per literas Marcus Vellarus 22 ret: salutem ante Federico dicens verbis Grellari, &Raderil , UM 'D- virorum doctrina nobilium ex eadem Societate: tum a Ducaeo memorans deductum fuisse Casau bonum ad Maximi Pontificis Legatum, & Cardinalem Iacobum Permnium, nodos omnes explicitos homini, expedia δεμ . tumque vanis ambagibus, nondum tamen illius pert,naciam expugnari potuisse ancipiti con silio fluctuantem. Habuit etiam perhumaniter Olgiatum Iacobus Augus tus Thuanus magistratu ipso, quem gerebat, S literis inclytus: doluitque hominis quemadmodum Federico id I indicauit)qudii paucas tantum horas colloqui cum Ol-- i φ giato licuisset, tum discessu inopinato hospitis, tum quia negotiorum magnitudo congressus dulcissimi iucunditatem Iaruo tempore interpella siet. Cum Parisijs plurimos codices coemisset Oigiatus, Lugdunum concessit urbem mercatorum multitudine celebrem , nec gemino tantum flumine Arari, & Rhodano opportunam, verum etiam situ,qubd eam in media Europa positam esse plerit; seriti. e.ι. que scriptores autument. Sui itineris rationem, &emo i, lumenta hic exposuit Oletiatus Antistiti Borromaeo, docens
52쪽
cens cogitare se Auenionem , arcas decem Lugduni refertas libris: his in auctarium commodae conquisitionis accedere duodecim alias, quas Lutetiae codicibus ina . pleuerit , complures itidem a se transmissas Insubribus Augusta Vindelicorum usque, Francofurto, & Antuer
pia: vereri tamen, ne caelestes aquae per eos dies crebrae
membranis offecerint. Ex Lugdunensi conquisitione profectus est Auenionem: inde in Italiam reuersus Taurini substitit: tandem Mediolano succedens obuios habuit Collegas omnes, qui excipientes reducem, honoris causa, assectati sunt ad aedes Federici gaudentis maxime aspectu Antonij, ot fiuctu uberrimo expeditionis. Paucis phst diebus missum fuisse Olgiatum Venetias ad
aliam conquisitionem tradunt Ripamontius,& Opicellus; talia assirmantibus consentire nequaquam possu muS: nam ex autographo literarum, quas Olgiatus misit Cardinali, elapsis a Germanica percgrinatione duobus annis ad Venetos contendisse, Iibrorum conquirendorum gratia, nouimus. Nec dum ad nos rediverat ex Ger. rnanica, Gallicaque conquisitione Olgiatus, cum Antonius Salmatius mittitur in Greciam aditurus quoque - Zantium turcicae seritatis lustrum , inde Hierosolymam. ς' μ'
tum superstitiosa diuinitate insanientem Acgyptum , dc sabulonem varij quondam sermonis parentem, sicubi
apud truculentos la Omines humanitatis instituendae codices caedibus, direptionibusque earum regionum stmerstites inueniret. Peregrinatio quidem omnium dissici lima censebatur, non modo quia maria tentanda essent inses a barbaris piraticam exercentibus, obnoxia tempestatibus, sed etiam quia cum incolis agendum vel ipsa aequoris procella nocentioribus. Erat tamen Sahraatius eiusmodi indole, atque ingenio, ut cum barbaris agere perhumaniter posset: tum vero instructus ijs ficu, D talibus
53쪽
talibus, quae feros homines negotiandisuauitate ad mam suetudinem perducunt. Porro sermonis graeci scientia facile Pelasgos sibi conciliasset, ceu sub eodem caelo natus conueniret tribules suos. 5e conterraneos. Assumpsit
in societatem nauigationis Rabinum Dominicum Hierosolymitanum ad conquirenda hebraicae linguae voIumina, licet inauspicatb. Nonis sextilibus prosteti ab urbe perrexere Venetias limen, & uniuersi maris supcri firmamentum . Aduersa vis venti iniecit moram Salmatio, &Rabinoue se tamen soluturos quarto nonas Octobrta nun-ι υ,arxh - liauerant Cardinali, Operamque suam omnem locatu- ros, ut ex Corcyrae insula, ac regione tota, quae Orsentem Solem excipit, opulentam praedam Conveherent. Iam ante in illo tractu Orientis Alexander Turi lanus Anci ψώ, a. tistes Hierapyinae vim maximam librorum coIlegerat,
eamque in Romani Pontificis Bibliotheca ad aedes VaticanaS collocauerat; cum tamen Ambrosianum hoc domicilium musis excitari, dc referciri voluminibus peregrina conquisitione comparatis audiuit, doluit vicem i. a quod occupare vota Borromaei minime potuisset, rem homo praesertim a Mediolanensibus oriundus; adiecit rem tunc integram non fuisse: id unum, quod reliquum faciebat sortuna, se pro virili curaturum, ut apud Praesui les, & AIetropolitas Orientis alios codices quaereret, qui locupletarent nouam hanc sapientiae officinam. Soluerunt tandem Hierosolymitanus, & Salmatius: verum nihilo mitius mare nauigantes tulit; quippe deuehebant alios euientes ventorum afflatus,& undarum aestus: quas cluetati aliquando navim appulere ad Corcyram hortis Alcinoi quondam, & Phaeacum mollitie luxuriantem, frugibus tamen adhuc. & soli ubertate selicem. Porro insula Lunae speciem reseri, cum nondum orbem imple uit: nautis stationem amplistimam offert: oppida plera-
54쪽
que, nec prorsus obscura: princeps insulae est urbs Corcy- ra, quae sedem eam suo nomine insignit. Hic exanimi sententia coepit fieri conquisitio: siue remota illa Adriati- ditionis ora pretium ignoraret facultatum graecarum, quae exteris venum irent: siue aeris pretio victa pecuniam lut fit) praeserret sapientiae. Erant etiam adiumento quaeresatibus Coenobltae, veluti internuntij hos vulgo Corcyrei appellant Cauteros ) qui commercio propinquarum regionum Macedoniae, Graeciae, &Epiri comparabant merces eiusmodi librarias, sedulo renuntiantes singula Salmatio, praesentique argento graecanicae doctrinae codices undique redimeoant. Huic negotiationi inuidit fortuna, stequens malum bene cogitantibus ue inconstantia primum comitis, tuniciuiles Turcarum turbae minimo minus ab instituto dimouerant Salmatium. Namque Dominicus ille alterum vix mensem moratus Corcyrae irasci coepit insulae, aspirare ad Insubres, quod exhaustae opibus cultoribus
que regiones tradere plura volumina emptoribus non possent, nec ultra peregrinari ob tumultuationem barba - rorum liceret. His patrocinabatur HierosoIymitanus suae inconstantiae apud Salmatium: caeterum homo cupidus rem magis domesticam, quam librariam spectabat, constrictus uxore videlicet. Tradidit Antonius
abeunti geminas fere arcas exaratis manu codicibus graties, ut deueherentur ad Cardinalem, cui etiam memorabat se a comite desertum, & vltimum prope discri- ego istat.
men impendere, si in Cretam placeret proficisci; obstare
siquidem incoeptis motus turcicos , queis maria clau-derentur. Res tamen seliciter procedit Salmatio, etiam
postquam discesserat Rabinus, coemptis pluribus libris
in ipsa urbe Corcyrae: alia quoque volumina suppete- εκ ii re r.
55쪽
- imminebat Bibliothecae cuiusdam Imperatoris multis optimisque codicibus instruetae; fuerat autem Constantinopoli aduecta in regiones proximas Corcyrae ue interea duas insulas Zacyntiat,&Cretae explorabat. Immo By. ' rantii quaerebantur Hieronymi Bibulci viri Mediola-
is. i. i nensis opera, qui in ca urbe gemmariam exercebat, graeci sermonis codices: dc subinde mittebantur ad Borr marum, veteris quondam sapientiae scripta impensius venerantem. Dum versatur Corcyrae Salmatius , senescen- anno, itum in Graeciam maiorem est, nouae eXpe- i. i' m ditionis causa. Vt eam adiret, mandauit Cardinalis Gratio Mariae Gratio, ciui Senensi, sermonis utriusque linguae docto. Tentaverat primum ipsius ingenium Fe-dericus in erudienda Seminariensi Ebole: hortiitque Gratius humaniorum literaru doctrina; vocatus deinde ad famulatum Borromari, exarandis cpistolis, arcanisque heralibus excipiendis, nauauit operam. Rem quidem Ambrosianam amplificauit maxime, non modo cum in Graecia magna versaretur, sed quandiu moratus est Ve- isnet ijs, atque Patavij. valetudinem confirmaturus. Et ut habitauerat in auribus Federici, ipsiusque arcanas cogi- tationes introspexerat, ita intentione maxima virium sui Principis voluntati subseruiebat; eiusmodi enim aulicis': utebatur Cardanalis, ut plane, ad Poetae inuidiam, qui vellent esse pij, atque ad musarum sacra admitti, Feder,ci aulam adire possciat, sicque bene moratis illius contu-- a bernalibus adiungere. Charitas patriae tandem Cratium a Federaco diuulsit: aut quia desiderio suorum contabcsceret, quod affrmat Opicellus: aut 'uod vero propius; accersitus illuc, ut Academiae Pisanae esset ornamento Nec fugit talia scribentem ratio; nam Magnus Hetruria a se ...,- DUX eucharisticas literas Cardinali scripsit, quod Gratio
redeundi ad Senenses potestatem fecissct , ipsa quinque
56쪽
que, Pisis,cum degeret, Magna Hetruscorum Dux a quam osticiosissimisit literas ad Borromaeum Graiij cati ''sa, quod ad natale solum Optato reuenisset. Immo ipse Gratius narrat Cardinali, quanta significatione studi
rum, & beneuolentiae alaaplexi fuerint reducem uterquz idis 'Majiia,
Princeps; ipsius praesertim Magnae Ducis comitatem laudat, seque in Pisano gymnasio lapidem si una iterum
voluere, humaniores literas tradendo. Exeunte Nouembri mandauit se itineri Gratius; accedit socius viarum, & laboris Guidus Caualcantius, claro loco natuS, literarum itidem amantissimus. Peregrinos homines excepit Mutinae Camillus fossus, veterem suam bene i-centiam noulS muneribuS cumulans: iugem praeterea operam ultro obtulit abeuntihus, redditurus in loco li-hmrtim copiam , quam illis interea peregrinantibus co gisset. Ex itinere Gratius diuertit Senas; ibi negotium Annib li Lomenio datum , uti ex veteri Latio, Hetruria tota vana aliquam voluminum colligeret. Romae, in emporio videlicet terrarum omnium, stibstiteretandiu, quandiu celebriores apothecae explorari possent; nam peregrinos homines avocabat alio praeda maior. Decesserat Neapoli Ioannes Vincentius Pinelsus rei lite- .rariae studiosissimus, eiusque gratia nullis facile sumptibus parcens. Inter caetera ad eruditionis uberrimae varietatem instruxerat Bibliothecam autographis praesertim exscriptisque codicibus; cum autem latinis. graecissque literis esset eruditus, idcirco timos quosque scrim , rores, & prima scribentium exemplaria religiose delege. i ' rat. Haeredes, quod moris est, aut in erciscunda fami- Iia, aut cum haereditatem cernunt, libros inanem veluti supellectilem voci praeconis destinare, collocaturi in f,-nus pecuniam laxiorem.'Diditus per urbem rumor faci- ile ad aurcs Graiij peruetat: sed maximas itineribus opus esse
57쪽
Liter/s 3. Idus Q intiles anni
csse intellexit, ne, rem trahendo, auolaret e manibus praeda: cum persaepe mora magnas cogitationes eludat.
Extemplo se contulit Neapolim Gratius: ibique praeclusa omnia, & ardua esse animaduertit. Libri primum omnes exportati fuerant in villam, cui nomen Iuliano, modico locorum interuallo ab urbe diremptam ue tum vero nonnisi ii enti pretio stare poterant, quod multi inhiarent emptioni, & eruditissimus quisque permagno literarias illas merces aestimaret. Ita multitudine, di d.
strina emptorum nihil vilescebat in Pincliij Bibliotheca,
iamque Seuerus Coenobita Carthusianus admonuerat descriptis codicibus Cardinalem; nam id mandauerat homini Borromaeus, ut libros descriptos ubique gentium conquireret, Pincilianos in primis. Et quamquam Neapoli viros doetissimos, ac sui studiosos Gratius reperit Franciscum Lombardum , Iulium Caesarem Capacium,& Ioannem Baptistam Portam, necdum tamen labefactare potuit propositum liberorum, ad quos paterna haereditas transierat, tum religione a viris doctis iniecta matronae Orbitatem prOIis tuenti, tum metu, ne vendendi
celeritas pretium elevaret. Plurimum quidem valeb xt apud illos haeredes Lombardus graeci, latinique sermonis sciens, areta etiam familiaritate Pinellij,-ornamentis Sacerdotij, quod obibat, satis commendatus liberis: Capacius, & Porta , qua nomine, qua literarum scientia
cum eminerent, erant propterea apud unumquemque
gratiosi. Hic aute Porta adeo postea probauit studia Bibliothecς Mediolanesis, ut prosesius fuerit Francisco Plateae, qui tu Neapoli morabatur, se Cardinali Boi romaeo sua vota,&studia emancipasse; proinde offerre sorulos stios omnes librarios, & quidquid aut pecunia,aut legem do,scribendoque corroga sset: sibi curς rem Ambrosianam esse, ac pro virili amplificaturum conquirendis codici
58쪽
bus, cum vel in ipso aetatis fore diligenter libros sibi via
dique comparasset. Neque vero gloriose iactabat Ioannes Baptista Porta, nam eidem Plateae clenchum uberem suarum lucubrationum tradiderat, v c mitteretur Cardinati; recensebantur autem ipsa Portae autographa, d i M aut plum D eis firmis ia vulgata volumina, tanta scriptoris voluptate, ut diceret sortunantibus utique malam suam aetatem Superis fieri, ut scriptiones suae an Ambrosianos nidos inferrentur: sicque fati necessitatem vinceret, vita- retque Libitinam. Hos praecIari muneris triumuiros Gratius Pinellianis haeredibus admouit, tractandis illo rum anim is aptos, promptosque ad om nia ossicia, literarum denique midiosissimos. Ante omnia solicitauere preti j magnitudine matronae animum, in cuius tutela relicti fluerant liberi, tum obsequijs quae expugnandi muliebris animi ratio est facillima ) pervicere, ut se illorum arbitrio commissiaram negotium assimaret, ijsque se legibus, quas tulissent, non intercessuram. Qua spe cre rus Gratius Iulianum adilt. Iibrosque omnes cum explinra set , ac in hilabo descripsistet, Lombardi rursus, Cap cij, & Portae obligatam fidem implorauit: ne, interea
dum peregrinaretur, a conditionibus muliebris incon- stantia discederet. Pr'sectus Neapoli apud Lucanos lustrauit litet fiam Apulis, & Hirpinis conterminam ur-M. q.
hem ι ibi Placidus Marra Anti stes urbis, literatis hominibus impensius fauens, locorum rationem, gentiumque mores docuit, quominus irrito labore ignotas terras circumirent. Indicauit celebres librorum ossicinas, thecas item librarias priuatorum hominum, simulque viros, quorum eruditio, vel aut horitas peregrinantes concilia- re posset exteris, atque Ambrosianos nidos implere; cum
autem propositum iter peragere insisterent, donauit abeuntes Catulli carminibus graphice descriptis. Lucaniam
59쪽
niam excipit Apulia mari supero adiacens. Solibus adusta, messum tamen serax: eaque in Dauniam a socero Diomedis, & Peucetiam ab Oenotri fratre diuiditur.
'ad δari. Monstrabolaicordine rationem itineris,dc peregrinati v M. 3-nis; Ripamontius enim ,&Opicellus progredientem ali quando, redeuntemque Gratium ad sedes, quas iam suorat praetergressus ita narrant praepostere: ut, si iter illud confecit Gratius, Vlysse infelicius errauisse necesse sit. Igitur a Melfitana urbe primo tenuisse Canusium, tum Baru Ium, Tranum denique s consulto enim Gratium processisse existimamus , non autem pethsse Barulum remotius utique, inde Canusium, Tranumque. Barulum nempe situm est, qua fluuius Aufidus superum mare subit, Canusium vero propius Melfi, unde nostrates discesserant, Tranum Barulo. Nobiles sunt eae sedes vellere.' atque Cannensi clade ue pugna siquidem inauspicato commissa a Romanis cum Poeno inter Canusium, & Barulum late has terras fuso sanguine cruentauit. A Trano
profectus Barium oppidum piscatu nobile, hinc ad
amoenas Formiarum sedes peruenit Gratius, quas olim Lestrygones truculenti cultores habebant humanis carnibusPacantes famem, tum vero Egnatiam ,& qua Pactius Numen Calabros disterminat ab Apulia. Itum in-3 --isi, ad Brundiisnos est: hinc Caelium, Balesium , Aletium, & Hydruntum, qua extremi limites maris superi' Italiam definiunts Hydrus autem mons imminet urbi,
Terraeolranu regionemque totam Salentinorum , atque oppidum
ipsum portu celebre a suo nomine Hydruntum appellat. Superatis vero iugis, quae totam illam oram continuo rvi. culmine intersecant, ventum ad Neritinos, & Gallipolim . Antequam Soletum adueniret, restitit in oppido,
o L. .' ' quod vulgo appellant Sancti Petri in Galatina, ab eaque
Anno i ι.ε. urbe distat mille pasius; nam rigebat Februarius, ac lutulenta
60쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. I. 3 3Iema obsolutas nives itinera peregrinari hominem vetabant. Haec mora plurimum Ambrosianae rei conduxit;
nam literis commendatiiijs Alexandri Donetellij gratiam sibi ab incolis intuit; accedebant Federici Mesij Episcopi
Bubae studia, qui iam antea operam suam maiori huic μ' - .Federico vectigalem detulerat, grates' uς egerat Borr maeo, quod argentea numismata ob codices exscriptos donasset. Neque subscribere possumus Ripamontio/'r' 'Raesulem Mesium tum in illo oppido commoratum asfirmanti, quod terras illas lustraret sui muneris causa ;
nam urbs Bubar in Apulorum finibus ad ostia Tipherni posita est: Galatinam vero sitam esse in mediis Salentinis inter Caelium, & Soletum docet Leander Albertus. Eo magis crediderim Mesium Antistitem oppidanum Gai tinae sorte eo temporis diuertisse ad suos, quo literauegimus rei indices. Per illos autem dies sublatum fuisse fato οῦ. Sacerdotem quendam Ripamontius, & Opicellus falio I ad , . retulere ; anno siquidem sexto huius seculi nouerat Bor- iromaeus mystam hunc Archipresbyterum pagi, cognin
mento Esternathiae, e vivis abjsse, singulari doctrina virum, cuius in nidis librari, lectissimi quique codices graece exarati seruarentur. Cum igitur Estςrnathia tria passuum millia disiungatur Soleto, secessit illuc Gratius, meliorisque notae libros, quinquaginta fere ab haeredibus accepit. Hinc Soletum : tum obscura oppida praetereundo , Tarentum ventum est. Patet ibi celebris portus ad ostia fluminum Tarenti, ik Syris ex montibus in s....' mare defluentium ue urbs vero longe clarissima est, siue Tarantem Neptuni filium authorem oppidi faciendo suas origines a Superis deducat, siue cognominis fluuij vicinia , tum copia velleris, & opportunitate si itionis. Sane ausa est haec urbs Romanorum arma lacessere, & Pyrro Epirotarum rege copias iungente, dominam terrarum