Programmatum selectorum dodecas, de vario argumento in diversis academiis publicè propositum à Joach. Justo Breithaupt, S. Th. D. profess. & seminar. theol. direct. consil. consist. duc. Magdeb

111쪽

noDEO vox est, vocispura neeritaου non eisqueniana viribus nititur ad deifundamenta, sed res ι. Denique accipe non diserta, sed fortia; nec ad audientia popularis illicebram cuiusmmone fucata, sed ad divinam indulgentiam praeiacandam rudi veritate fimplicia arcipe, quod sentitur, antequam disiitur, nec per m ras temporem longa agnathone cosilitur' 'Faeompendio grariae maturantis hauritur id

hinc manifestius quam quicquid artificii norit Ecclesiae Minister, cavissim' u

surpandum esse, ne verba, at res divinae dominenturr Cuiusmodi quidem con-esonandi modus a nullis aliis contendim-tur, quam male doctis hominibus, qui&. iplas auctores sacros propte-m

diunt, non quia non habent, sed quia ri, semiant, quam nimis isti diligunt eis uentia- ω quae verba sunt Augustini. De Veterum comtionibus legatur prolixe dissertatio Ioach. Hildebrandi. necive aliam sententi am, de ordine methodi Homileticae, quam optime ac breviter ' effatur B., o starius 'anzius, una cum Wellero& Luthero animadvertens, semper δεδε- cite primi circumssiciendum de paraphrasi, des

genuina mente sacrorum textuum; non de locis communibus, aut de doctrinis ' ιπι enim e

112쪽

STUDII HOMILAΤICI. Ioaparaphrasi θonte magno numero fluere. Qua ipsa ratione cum temperari soleat ingenii luxuries, sit preces accedant in spiritu& Veritate ; eXpertus idem B. Augustinus, quod sapienter dicat homo tanto magis wel minus, quanto in Scripturis Sanctis magis minusve profecerit, in Libris IV. de Don1. Christiana, ubi isthaec observat, ante Omnia id agit, ut & rerum es signorum sive verborum tractatione commonstret viam , qua Versari oporteat circa Omne Scripturarum sacrarum genuS. Quamobrem iniuriam, nescio, majoremne essem illi, an nobis, facturus, si thesaurum istum Antiquitatis incomparabilem , quem Pandectas Homileticas iure ac merito dixeris, non maximopere com mendatum vellem. Quod itaque Deus o. M. sua gratia secundet, Praelectiones

indico Publicas in Libros quatuor A tDGUSTINI de Doctrin, Cnristiana, ad praXin atque usum omni solicitudine accommodandos. Initium fiet crastina hora IX. P. P. in Acad. Κilon. a. M DC LXXXIV.

113쪽

.scha nuncuparunt, unum cαυρω V m ιιον , quo crucis; rtis Domiani memoriam colebant; alistrum ανα ι σμον, quo transitum ex morte in Vitam,

seu resurrectionem Christi, sancte pruinsequebantur. Illustratur haec Antiquitaris observatio ab Augustmo, trare LV. in

Johannem sic commentante : Pasicha,F ς' , non, cui quidam existimant, Graecum nomen es , sed Hebraeum.. Oportunissime tamen occurrit in hoc nomine quaedam congruentia mrea rique linguarum. auia enim pati Grata σάκειν dicitur, ideo Passia passis putata es; vetat hoc nomen a passione fit appetiatum. In Da vero siqua,hoc est,in Hebraea, Pascha trasese dicitur. Dicebantur autem ipsi sex dies, qui Dominieam Primarum inseqVuntur, dies Paschae, quibus jejunabant, utentes nullo alio cibo, quam pane, sale atque oleribus, & aqua in potum, preceS fumdebant cum lacrymis, peccata sua & DO-

114쪽

. ANTIQUITATIBUS. Jo3nini multjplicem aerumnam remini centes, vigiliasque & eleemosynas at-iue alia poenitentiae documenta frequemabant. Potissimum vero magnae hujus 1ebdornadis binae feriae , quinta & sexta, ,rioris illius Paschatos. appellationem ridebantur suo jure quodammodo Ven-licare: propterea quod ista Dominus Pascha mysticum celebravit cum discivilis, simulque Sacramentum corporis k sanguinis sui instituit ; & hac, quae 'arasiceve a praeparando nominabatur, pse tanquam verus agnus paschalis p iendo ac moriendo sacrificatus pro nO- is est: de qua memoratu digna sunt ierba Concilii Toletani IV. auia totum

undem diem universalis Eccles apropter passio iem Domini in moerore s ab nentia per quicuns in eo jejunium praeter par os, res, Ianguidos, anteperactas indulgentiae preces ouerit, a paschaligaudiodepeliatur; nec in eo acramentum corporis s sanguinis Dominipeseipiat, qui diem passionis ejus per ab nentiam

.n honorat. . .

Caeterum paschale isthoc gaudium Iovi Testamenti, quod solum nunc P cha vocitamus, quo tempore ineundum iublice esset, in litis materiam, ut Opti-

115쪽

tegrum agitata est haec controversia; clesiis Asiae, vetusta quadam traditione niis, quarta decima luna salutaris Paschae fesium diam celebrandum censentibus, quo die praeseri pium erat Iudaeis, ut agnum immolarent: esque omnino luna in quemcunque demum dimseptimanae incidisset, Anem jejuniu impiari

dum esse: reliquo contra totius ortis Eccle is alio more utentibus, qui ex Apostolorum traditione profectus etiamnum servatur, uinculce non alio, quam Refirrectionis Dominicae die j

junia sui liceat: scribente sic Eusebio Histracta. U. C. XXIII. Eissi enim & ante illa tempora in hoc ritu diversa ratio obtin erat, Asiaticis Johannis Apostoli S philippi Evangeli ; Occidentalibus Vero Petri & Pauli auctoritatem praeferenti. bus: tantum abest tamen, ut laesa litteipso concordia fuerit, ut primum ne a him adverterint quidem eam discrepani tiam. Quae vero lex circa seculi flectenvi medium a Pio erat facta, ne Pascha alio , quam Dominico die ageretur, nequiuquam prohibebat, quominus Post eum

Anicetin Asiaticos toleraret. Cum nain

que hic Polycarpo, qui Romam venera

116쪽

ANTIQUITATIBUS. Iospersuadere non posset, ut morem mutaret Judaicum , nec ipse ad deserendam sententiam suam se adduci pateretur , ita nihilominus charitati studuit uterque,ut statim conveniret inter eos, ne de hoe capite quicquam inter se contenderent, seu communicarent potius invicem; ut Anicetus quoq; EAcharistiae administrandae munus Polycarpo deserret, iptaque occidentales & Orientales Ecclesiae, eo cum pace dimisso, incorruptam serva-

rehi communionem. Quae quidem res aeterno monumento est, quantopere status Ecclesiastici intersat, ae rebus ad salutem haud necessariis, ad ceremonias . autem externaS pertinentibus, nihil decernere durius, sed unitatem omni tolerantia custodire. Ita Lugdunensis Irenaeus, quem Eusebius ibid. c. XXIV. nomini βο-re resondentem, nec sese nomine, sed eriam istae institutopacificum dicit, duumvirorum . .llorum pro Ecclesiarum pace allegavit:Xemplum, de quaestione proposita liteas mittens ad multos Antistites, ipsumo e Romanae urbis Victorem, qui omnes fiae vicinarumque Provinciarum Eclesias hanc ob causam a communione issicindere audebat. Ex quo Victoris in- G s con-

117쪽

io 6 IX. DE PM consulto. zelo dissidium intςlacissimum enatuinest, praesertim cum tanta veh menti pon efficeret, ut a ritu consuerto desisterent Asiani. Diu ete α dura vit exorta discordia, donec 'influa in Concilio Nicam cummurii iannium sententia factum, ut tota suo inisse Romano Ecclesia, tam in Oxjerve quar Occidente, diem Dominicum Paschali

festo sacrum reciperet; magnum.

rente pondus auctoritate Augusti Imperatoris Constantini, qui sua & gravitate& clementia reliquos Episcopos, Syno do qui non intertuerant, facile permovebat, scribens ad eos Epistolam humili charitate, prudentia & pietate plenissimam: cujus apud Theodoritum Hist EccLI. I. c. X. tractatio hujus thematis sic inc, pit: Ruid pulchrius quid honestius nobis esse possis, quam ut hac festivitaή, a quassem im

mortaluatis accepimus, uno eodemque ordine certa ratione ab omnibus in ense observe

ira ' Intelligitis hinc, Cives Academici, quo conatu hostis Christiani nominis ab ine itio molitus sit pacem tollere circa me

moriam Resurrectionis Domini, quam aeter

nae pacis fundamentum Ecclesia agnoscit. Videte idcirco etiam atque etiam

118쪽

ut eo sanctius & quietius tantorum beneficiorum divinorum fructus medite--ni Magnum sane piae religionis ardorem ostendebat primaeva Christianorum aetas, ut se'per decentissimum, ita solennem maxime his diebus. Nihil celebrius in Antiquitate paschae bus vigiliis, quaxum mentionem facit singularem Hieron musin uixerba Matthaei XXV, 9..

Ha nocte clamorfactus est , ecce θρη perit , exite obviam ei. Subito, inquit ille eas in tempesta nocte eae securis omnibuε, quando gra- μή - σον es, per Angelorum clamorem,s tubaου praeodentium fretitudinum, Gri re abit adventus. Dicamus aliquid, quodfors sit an lectori utile fit. Traditio Pisorum es, risum media nocte venturum in fimisitudinem A aptis temporis, quando Pascha celebratum est, s exterminator venit, s Dominus seupor tabernaculum transiit , es sequvne agni si nostrarum frontium consecratisint. -- de reor es traditionem Apsolicam perman se, ut in die vigiliarum Pasiba ante noctis dimidium populos dimittere non liceat, expectantes adventum Christi. Ei posequam isiud tempus transierit, securitate praesumta, festim cuncto agentibus diem. Tametsi ergo negari ne- si quit, '

119쪽

1o8 IX. DE PAsc 'it. quit, noctem Paschalem per Um cella brantes una cogitasse de adventu Regis ac Dei nostri JEsu Christi, ut Lactant loquitur l. VII. c. XIX. altera tam neam se, eodem teste, hujus pernoctati is fu ' it propria, quod in ea nocte vitam reces perit Dominus, cum passus est. N is vero aliud declarabant nocturnis limisenibus, quorum splendor lucem diurnam

aemulari videbatur, quam amorεme

Resurrectionem Domini sanctis his

certamque spem Resurrectionis nostriim consecuturae. Primorum ceria fidelium ea mens fuit, Christo summop re devota, ut, diuturna abstinentiam1- tum non confecti, ipsam adhuc noctem, quae Dominicam Resurremonem quot annis refert, vigilantes precibus atque hymnis transegerint : quanquam, inifere fit, propter abusum mutatione pommodum opus erat, qua, quae fuerant Vbgiliae noctu institutae, convertebantur

in jejunium pridie I 'observand

At enim huiusmodi cura si praepars illi animum, ad hilaritatem Evangeli

gnam capiendam ex Paschat huJus e bdem cultum secutum esse oportet incredibilem. Tam praeclara antiquae fidei

120쪽

, ANTIQUITATIBUS IO9 testimonia id saltem evincunt, quod ap- , plicare nos totos debeamus ad miserationesDEI grato pectore venerandaS.Unus idemque dux Sc autor, qui eos officium illud oocuit, nos invitat Ostig III I. u.d surrexistis cum Christo ,superna quaerate, ubi orsus es ad dexteram Dei sedens. Audiamus circa haec concionantem Grase o-mum Homit. XIV. ad popuI Antiochenum:

ut incendit in astum, non ampliuae ustam rerum admirabitur humanarum, se cur, postquam in montium verticem ascenderimuola ma nobis surbs es moeniaυνυ ML' -- micarum more nobis viri juster terram ire v,

Eentur et sc postquam ad celsam Phu sophia. sacrarum, putat, literaru cultationem Uenderis, nihil terrenorum te percellare poterris, se parva vide mur omnia, s divitia es gloria, eae potentia, s honor, es si quid alii ae hujusmodi, cum caelestia reoiciac d ficu scilicet es Paulo parava omnia sidebamur smortuis inutiliora , quae in praesenti vita sunt Punaeda. Propterea cae clamabat dicens: M au mundus crucifixus est: propterea es nos arimonet, dicens: quas sum sunt,sapite. ct fumum sunt, qualia dicit, dic mihi Z ubi sol, ubi sina ' non, inquit sed ubi ' ubi Angeli, ubi Arta νώ,l ubi CheruAm s Seraphim φ non,