장음표시 사용
71쪽
DIsPUTATORIARUM UTILITATE. 9que feriendi haud vanam ex usi tenuerit. Η. e. ἐνΠ ιιι ν,inquOPauluS non postremum Epjscopi ossicium monstrat collocatum. Denique nec suo ipsius ingenio, quacunque etiam pietate firmatum videatur, nimium quisquam credere im pune solet. Asserendo enim temeia, eXemplo
sanctjiuini quique sint, Origenes, Tertullianus, quin ipse Hieronymus quod i
te non sensit quem legit, plerumque incurrit in alia, quae illi sententiae contexere nequeat. si vera certa esse consentit, istud non possverum esse quod senserat: fit quem eo, nescio quomodo, ut amando sententiam suam, Scriptu
rae incipiat offenssor esse, quam sibi. Modis tum si serpere flverit, evertitur ex eo: ceu tradit Augustinus l. 1. de Doct. Christ. c. 37. Quae omnia cum aliqui absque discriminet tribuerent Dialecticae, hanc a Sophistica distinguere obliti, usum cum ab usu perperam confudere. Quando namque ad omnia genera quasionum, qua in literis sanctis sunt penetranda-dissolveiurio mrimum valet di tationis disciplina ib. l. 11.3Ι.
procul dubio & illa, quae partu infelici edit Sophistice, si mens non laeva eXriterit, facile explicabit. Plura hac de re Proferre, nihil attinet: ad ea, Dilectissi-
72쪽
ω V. DE EXER ITATIONUMmit unde exorsus sum, redeo. Vos qui dem nihil non praeclari de exercitatione disceptandi legitima sentire, satis eXploratum est, cumque ardeatis ultro, cupiditate quadam mentes inflammare Uestras, supervacaneum. Restat quoddICere inceperamus, quoniam omne institutum, 'si Christum animo complectimur, per Viam, quae dicitur, abnegationis, a pravitate purgandum, nec ullum tam
sinistum aut laudabile fuerit, quod non sordes religione indignas vel praeter opinionem contrahat; in hoc etiam negotio, priusquam aggrediare, adhibenda consultatio diligens, quaenam ista sint, a quibus abhorrere deceat in conflictu istiusmodi eruditorum. De cujus rei natura, utpote quae multorum usu dictorum Vacare nequit, si regem sapientissimum confitiamus,responciet is PrOVerb. X, I9. auram viun 'n' et , mn: in multitudine verborum non
cessabit praevaricatio, sed qui compescit talia sua, intringe0. Hoc ut accommodemus ad propositum, secundum Autustinum, disputatorum facileprincipem,duabus re-hus id maxime cernitur, quarum UtraqUetantum abest a fine, ut nihil magis veriritati
73쪽
DIsPUTHORIARUM UTILITATE. 6r tali sit contrarium. Postquam ille loci supra cit. disputationes ad Verum quaerendum idoneas commendavit, non potest non expertus statjm addere: eantum ibi cavenda es Abido rixandi, cs puerilis quadam ostentatio decipiendi adversarium. Quae duo vitia effugere qui volet Omnes autem velle debebunt cogitabit sapienter illud Josephi Scaljgeri: claritatem non δε-bit Extorta rixis veritaN. In jur is vitise 'nolis, quem queaF, Hictoria es. Ita is judicat ex honesti ratione : quid ego dicam de statu, in quo non tanquam nati, sed renatu nos gerimus 3 Hic Vero minime est consentaneum, qui charitate alterum ut seipsum colat, cum eodem improbe 8ce aptiose agere; nec, qui rerum eXternarum despicientiam a Christo didicerit,
vanae gloriolae, aut perturbationi animi
succumbere. UnuS ο λ una Veritas,
uno haec animorum studio tractari potest ac debet. Pugnandum ultro citroque, ast doctae pietatis gladio, offensione nulla. Sub eodem ambo versantur jugo, hic promtus in detegendis, ille in tollendis
scrupulis , ne rectum sincerumque ignoretur, pro quo utrique omnis sit contentio necesse est. Coelestis ergo & Christia-
74쪽
ω V. DT ExERCIT. D1πΠΥ. UTIL. nae est indolis, non pendere ab errore pravae consuetudinis, quae immane quid, dam & beluarum simile molitur; sed motus cupiditatum omnes cruci suffxos relinquere, in iisque comprimendi diis Iaa auxiliante gratia, servare constanti am, veritatem in ore alterius admirari, sectari suo, nusquam incassum reluctari
nec suo quidquam ingenio, linguaeve aut gestibus permittere,nisi quod Magistrum
intus dominantem Christum esse com firmet. Contra qui faciunt, non tam iis, qui adversiariorum habentur loco, quam
humanitast, ipsique adeo stapremo Uini dici Matth. XII, 36.) Redissime adversantur. Hoc pacto vos, o dicata Deo pecto xa l ut ad sanctam disputandi rationem adhortor , sic a vulgari illa dimicatione deterreo. Hac igitur prima lege sancita, officium confido, Spiritui Sancto minime adversum, vestrae industriae praestiturum ine utilissimum, novas promittens dc praelectiones & disputationes Theologicas, ita in posterum habendas publice, id quod Alma secundet Trinitast ut
theses certae una luce eXplanentur ite xa disputando examinentur. Diem mo- quinq; uberiorem nondum indico, pro Pterea
75쪽
terea quod colloquendum ante cum illis arbitror, qui partim opponendi, partim respondendi obire vices desideraverint. Quamobrem nunc OmneS atque singulos, qui studiis sacris apud nos operam navant, proximis djebuS me Ut convenire ivelint, peramanter invito; sive de instintuto superiori, sive de aliis Collegiis privatis, siquidem priora propediem absio, Ventur, communicare mecum habeant. Quod reliquum est, caVete a seculo, valete in Dominoi P. P. in UniverI Ermrtensi A. M DC LXXXVIII.
CHRISTIANORUM PROPRIA. A nu J m agitur quartus, cum in
Universitate Erirtensii, post alios exantlatos labores publicos in Professione Theologica, ad Disputationum singulis septimanis habendarum exercitationem Sanctarum Literarum Culto-xes Programmate solenni invitarem, . quo
76쪽
CoisTIANORUM PkbpRIA. unum, opinor , hoc facile omnes concesseridi, quod disputatio de rebus ad Fidem spectantibus non ex numero sit eos num, quae prorsus habentur necessaria, sed ad illa pertineat, quorum & origo dc necessitaS eY maliS ipsis enascitur: qua-Ιiter apud MedicoS Veneni usus ex da-E mnisqtieas Res sane indignissima, & horrenda, Christianis auribus i Ergo Academici mores Christianismo ad versentur, necesse est Θ Statuitur enim, fieri vix posse, ut disputatio instituatur, si Christi & Apostolorum praeceptiones,extra quas nihil adducimus, observari debeanto
Nee vero de istarum multitudine conqueri fas i , erat, cum earum nullam transgredi oporteat in communi vita. Si quis autem norit simplicitatem in Christo sapientiae verae non exper- tem, την In Scripturis tantopem commendatam; hac una omnes caeteras Comin prehendi, atque ex eadem sponte fluere AExperietur. At enim pravas affectuum commotio- tiones, nebulas illas animi ac compedes, quan
do ex DisputationIbus sublatas volumus se cundiun Evangelicam doctrinam, nonne hoc: l Ipso docemus, qui vincti manerent alias, verὸi liberos surgere,& qui coecutirent, apertos ocua ν los usurpare t Judicium esto penes Iectorem Christo deditum, qui nobiscum precetur, nil έ . juventus scandalis tot ac tantis succumbat l
77쪽
66 VI. DE RATIONE DIsPUTANDI mnis Oritur venenosis, apud Politicos poena ex flagitiis, apud Philolphos ex indigentia artes. At enim hujusmodi rerum tam periculosa observatur indoles, ut: nisi temperantissime homines utantur iis, repente ipsi in longe deteriorem statum sua culpa incidant, Medicusque in homicidam , Judex in tyrannum, Philosophus in stultum opinione citius Commutetur. Quod sane in Theologicis Disputationibus non alio fit modo,siquidem hae non nisi ex pravis opinionibus Ec interpretationibus, Satana infelix lolium salutari tritico plerumque 'aspergente, ab initio exortae; quibus porro optimi quique, ni contentionis filum mature abrumperent, ex Fidei propugnaculo in h. e. dementiae Rom. I.9 ambages, luxuriantis rationis temeritate, abducti sunt: & quidem eo
Iericulosius, quo longius divina captumumanum superant. Illustre praebent ApostolorumActa c. XV. exemplum
tiochialiubi Paulus & Barnabas in disqui-stionem acerrimam incidebant,cum aliqui ex Judaea venientes errorem de Circumcisionis necessitate Christianis obtrudere conarentur. Ast optime factum
78쪽
C11R1sTIANORUM PROPχ1A. 6 ab descelessia, quod Spiritum Sanctum audire potius, quam sese istiusmodi vora-Τginibus permittere decernerent. Nimirum sole clarius hic apparet, quod ex perversa Judaeorum persuasione dissidium extiterit in Ecclesia, quae Apostolorum ductu & doctrina quietissime florebatiante ; quod etiam hi una cum caeteris sapienter ex voluntate I ei fecerint, cum certaminis & scandali tollendi causa, licet exploratissimam tenerent veritatem, sese tamen ultro Sanctorum Hierosolymitanorum iudicio submisere a. Viderint quippe, eXasperatos anim jam fidum limites charitatis transiliisse, neque; idcirco veritati sancte absque per-
turdatione affectuum inquirendae, ne
dum disceptationi verae ac salutari locum ullo modo posse relinquere. Quid enim, quaeso, amansuetudine & humilitateDomini est alienius, quam si ipsius Discipuli de doctrina, fidei & eharitatis divina magistra, inter se conflictus vel acerbe vel temere instituant ' Nonne simillimi illi sunt Andabatis, quod genus gladiatorum fuisse perhibent, qui noctu se
prope non videntes, interdum oculis
clausis pugnarint' Quo equidem reser E a re
79쪽
68 VI. DK RAT1ONE DIspUTANDI re in loco videor, quod Augustinus l. II. c. VII. de Doctr. Christiana sextum sapi- , entiae gradum in eo statuat, si quis pedi venerit usque ad inimici dilectionem: illic enim oculum cordis purgari, quo videri
Deus possit, assirmat ille, satis innuens, risi illibata ex fide amoris sinceritas coinlatur, animum ad spiritualia capienda eL se ineptissimum. Idem ipsum is confir-:mat egregio hoc apophthegmate: Nam
in tantum vident, in quantum moriuntur huic seculo: in quantum autem huic vivunt, non ν
dent. . Atque hujus abnegationis, qua neglecta Omne malum exoritur , aditus primus ibidem collocatur in Timore se qui quasi clavatis carnibus omnes supersiae motus ligno crucis a gar ; quo certe nihil
verius aut praeclarius dici poterat. Ex quo intelligitur, quemadmodum disputandi usus originem trahit ex amentia errantium , nempe rectisis informam dorum ; ita si quis hac in re a sanctitatis stopo aberret, vel malitia vel negligentia, non modo fine excidere illum suo,nd secum alios quoque miseranda aberratione in litidinem rixandi plusquam Ethnicam a qua Christianam mentem cum pudore absterrere poterat Iulius
80쪽
CHRIsTIANDRUM PROPRIA. 69 Caesar, nihil neque tutius esse, neque honestrius, inquienS, quam ab omni contentione abis
e) multis aliis cum peccatis abripere; imo vero tales suis ratiocinationibus efficere , ut cum sapientes videri velint,stolidi fiant nihilque veri assequentes. Quodsi igitur ulla in re, h1c sane lim, tibus praescriptis opus fuerit,quos transgredi neminem disputantium oporteat. Neque vero in rebin tantum, sed praest 'tim etiam in modus in verbis, simi certi denique sci fines, i, Quos ultra citraque nequit consistere
rectum. Quo namque minus domari lingua pot- /est, malum illud incoerribile, plena veneni l
rhasis, eo dissicilius in disicertationibus Lpsis continetur, dc fieri fere assolet quod cie Gyarabus ep. c. III. V. 8. &c. protenus assirmat, ut idem hic fons dulcem s salsam reddat aquam. Ipsam disputandi consiletudinem si intueamur, videntur primum omnia in honorem Dei proximique amorem institui, videtur ex bona conversatione & mansuetudine,quae fin te simulatur, opus sapientiae verum tractari; sed nonne mox Zelus amarus &