장음표시 사용
41쪽
46 De disp. p. s. S. I. riscandali definitione, se diuisione .
excedit, quia licet sit contra virtutem interterere. Quod eo lubentius pra, non est tamen magis contra caritate sto,quo plura documenta ad hanc tu, Det,p ximi, vel aliorum,Vel propria, teriam pertinentia non satis ab alijsquam prodigalitas, quae de se non est Auctoribus explicata, pleraq; etiam mortalis, licet sit contra virturem confusa animaduerto.
S. I. Scandali definitio, o iusto.
Iiberalitatis. Idem etiam aperte docet Iacobus de Grassis lib. 2. detis au Tear cop. 77. u. 7. nec non Lessius lib.
ubi Caietanum, ac Nauar in huius CCandalum, quod idem sonat, ac o opinionis patronos ita laudat et to D sendiculum, desinitur communisii J-- peccare mortifer Cnempe qua se Or' E a Doctoribus , dictum, vel factum gil
nant, ut tanquam pulchra commen rectam praebens occasionem nixae, ut tradit S. Hieronymus in eap. 1 F. Matth.4 ex eo reliqui ctrcti The logi hauserunt, Alexander Alensis infumm par. a. quaeu. 89 niem. I. S. denturo quamuis in eo notabiliter, dum excedant, e Caietanus, O Na- ιarrus notant. Rationes copiosius no affero pro hac sententia, quia non
hic cardo questionis, cuius gratia haec Paradoxa elaboraui, est,in facile tum apud relatos Auctores,tum apud alios ideri possunt
Qtii dii vero ornamentorum exces Summisti verbo scandalum S. Antosus posterioris sit generis, praecisaque etiam mulieris praua intentione,alios ad libidinem notabiliter prouocet ppeccabitne lethaliter mulier, qua huiusmodi prouocationi ignara non est Huic ego quaestioni non possiim integre, ac solide satisfacere, nisi prius nonnulla sundamenta, a quibus tota solutio pendet, interiectis paucis lapidibus, iecero.
de occasirone remota, Iroxima Cap. G.
Voniam sequetes de Ornatu que-D akL Istiones cum doctrina de scalmna do dato, de occasionibus tam
tetis, arcto foedere coniuncte sunt , ut ni- ι .. si huiusmodi doctrina bene sit explo-
mitto rata, semperq; prae oculis habeatur, commode expediri nequeant cogor omnino in antecessum eam hoc loconinus par 2. Ium Tit T. F. q. g. I
silius Pontius de Matrimonio lib. s. t cI8. num. Ferdinandus a Castro Palacilom. I. truct 6 disp. 6. ρ c. I. u. I.
neq; ego ullum legi, qui dissentiat. In qua definitione sub nomine di III cti, factive comprehenditur quoquo
quaecunqne omissio seu dicti, seu lacti, talis
quoties occasionem ruinae praebet. .,d Dicitur autem praebens eccasionem, bur.
42쪽
Eo eatissam, ut indicztu Voluatatem mala. At quia haec quaestio, ut probe milla re externa, tanquam a Caussa luatur, multa alia praerequirit, comesie aci ad peccatum impelli, sed tan modissisii ista S. 6 eam expediem iis . iii in velut ab occasione inuitari, si ve Passivum scandalum est pcccatvin
Iit, quemadmodum praedicti Auctores notat. Quanqua fatendis simul est, eu, qui alterum suo prauo consilio ad peccandum mouet, esse caussam moralem peccati ab illo commisit qui vero id committit v. g. furatur,fim non tantum caussam moralem esie,sed etiam physicam. Diuiditur vero scandalum genera-
eius, qui in peccatum ex oceasion siue data, siue accepta labitur, ultra tum pasdunt omnes. Et quidein scandalum
passivum aliquando cum activo contui agitur, quia nimirum alter occasio- nem ruunx, atq; adeo scandalum ac buum dedit; proximusq; linc in peccatum ruit aliquando autem, etsi alterscandalum activum dedit,& peccauit, proximus tamen in virtute constans, tim in actitatim, pastinum. Acti usi illud est, quod iam desinitum est, nem scandalum passus non est, hoc est, a L . , late dictum, Ne factum mimi reuum uum scandalum non admisit,nec pecti x labens occasionem ruinα Qt7O tri caulici aliquando denique, quamuis alter nullam ruina occasionem, nullu-que scandalum dedit, proxim' tamen occasionem ruinae sumpsit, merumque scandalum passiutina admisit ac teliquit. pliciter potest contingere . Primo, directe, sormaliter intendendo ruinatu spirituale proXimi, hoc est, ex desiderio, ut proximii patiatur damnuillud spirituale quod ei Daemonum pioprium scandaliam ac iuum, in ho an inibus antem rarissimum est, ut realati supra Doetores passim obseruant. Secundo, directe, sed honior aliter, Titando scilicer volo, qliod proximus violet v. g. cailitatem, non quia malueius est, sed quia inde aliquod lucrusia spero, quod persaepe accidit. Tertio, nec formaliter, nec directe, sed indirecte tantum, quando v. g. praeuideo, quod ex mea acti Oiae proximus facile
occasionem accipiet peccandi ego tamen id non intendo. sed quia posse, deberem scandalum illud impedire, pecco peccato scandali siue speciali, ut pleriq pittant, siue generali, ut plexiq; ali censent. Verum sicut activu
Praeterea scandalum passivum sub s. adluitur a cunctis Theologis cum Sanc passiviato Thoma I. a. q. 7 8 in scandallim ex is ex ignorantia, scandalum ex infirmitate, gno
seu ex passione, quod pusillorum diei g
tur, Wicandalum ex malitia, quod . a Pharilao rima, seu Phari faiculniatmcu patur. Scandalum passimina ex igno ' rantia illud est, quod ex ignoratione rei alicuius, quae actionem honestat, occasionem cadendi arripit. v. g. aliquis deceptus sua opinione putat hodie esse diem Veneris, quum tamen sit dies Iouis, 'uia animaduertit ab alijs comedi carnes, opse quoquo carnem edit. Vel certe aliquis ex o culto morbo valde graui, etsi extrin
scandalum triplici hac ratione potest secus sanus, vegetus videatur, contingere, ita dissicultas est, anno Quadragesima tamen carnes cuin lamine dicta factive minus rem intelli cultate legitima comedit gatur ollim id, quod malum est, vel saltem mali speciem habet an vero materia quoq;,4 actio ex se omnino indueere is, inutumq; ex prauo uentu
Quam te itimam facultatem, necessitatem
aliquis ex domesticis nesciens, indo occasionem accipit comedendii, rite carnes, tametsi absque ulla
43쪽
ix Dio. i. cap. s. g. r. de scandali definitione, ct diuisone.
honesta caussa Scandalum Passivum quod prius erat pusillorum ex imo ex passione est, quod ea impulsu appetitus sensitivi ab aliquo obiecto, V. gia mulieris speciosa sorma curiose aspecta irritato contingit, ut ex eo de S. Thoma quaestione illa 78. et t. art. 3.colligitur manifesto, ubi palam docet, peccatum ex passiolae,m impulsu appetitus di sit ut existere. Vnde, si quis ex pulchrae mulieris aspectu occasionem ruinae accipiat , erit peccatum passivum sicandali ex passionerantia, vertitur in Pharisaicum ex mera malitia, quod spernendum est, ut deinde constabit . Scandalum vero ex passione, etiamsi qui seminae pulchrae aspectu ad peccatum solicitatur, certo cognoscat ipsam feminam ab Omni praua intentione abesse, iustaq;caussa manendi in eadem domo niti, non propterea desinit, sed magis, magisque ceuit. Quod sane pusilloru1r . scandalum ex ignorantia,2 passion ,
Differt porrbicandalum passivie vel infirmitate quomodo, inuando sit declinandum, ex subiectis infra regulis facile liquebit. Reliquum iam est
scandalum ex malitia, cuius nomino multi Doctores abutuntur, perperaq; cum scandalo ex infirmitate, vel passione confundunt, atque hinc magna aequi uocatione decepti, varias obligationes vitandi scandali passivi pusillorum immerito eliininant. Idcirco accurate, pensiculate scandalum ex malitia proprie dictum explicandum est, atq; a scandalo ex passione secer
Lis,M. passione scandalopasQuo ex ignorado im/ tia, quod scandalum ex ignorantia, statim atque rei veritas detegitur, manifestaturq; ignorati, evanescit, neque culpae tribuitur iuxta veritaterr . Operanti secus vero scandalum ex passione. Nam ubi de errore monetur, qui diem Iouis credit diem Veneris, aut putat alterum sine necessitate carnes in Quadragesima comeder extra
culpam sunt, qui eo die edunt carnes, qui ex morόo in Quadragesima comedit, etiamsi ille perseueret credendo diem esse Veneris, illumq; nulloniorbo laborare, adeoq; nec carnibus
indigere unde ipse quoq; carnes edit, quia ab ali j edi cernit solique huic
peccatum imputatur. At vero quum
quis ex passione ob occasionem aspectae mulieris delinquit,non semper immunis est caelpae muJleriquet se ei aspectui sponte exponit, teneturq;nonnul qua scandalsi alterius ex passione passivum,siubtrahendo illi occasione,vitare,ut paulo post dilucidius ostendam. Rursu, scandalii ex ignorantia,depubsb errore,freqtienter omnino cessat, ut quando locuples fides facta est Petruo graue morbum ci legitima facultate in Quadragesima carnes comedere nemo pleruminde mouetur ad ullupeccatum patrandum; vel si quis nihilominus inoveri sessinat, scandalimia,
In primis candalum ex malitia tam maiomultiplex esse potest,quam peccatum ex malitia. S. Thomas I. a. q. 78. cit ad 3 peccatum malitiae sic enticleatia Dicendum, quod malitia, ex qua aliquis dieitu peccare potest intelligi malitia habitualis seeundum quod habitus malus a Philas boulib. s. Ethic cap. 1.
nominatu malitia , sicut habitus bonus nominatu vissus, lecundum hoc aliquis dieitu ex malitia peccare, quia pectaeat ex inclinatione habitus Potest etiam
intelligi malitia actualis siue ipsa mali electio malitia nomine turris si dicituν
aliqv s ex malitia peteare, in quantam ex mali inctione peccat; siue etiam malitia dieatu aliqua praecedens culpi, ex
qua oritur subsequens culpa sicut quum aliquis Nagna fraternam gratiam ex inuidia i tune idem non est caussa sui
ipsius, sed actus lateris est caussa actus
44쪽
6. t. de Handali definitione, se diui ne . Ἀρ
iunctum bono eoniuncto illius prae amati boni absenta Praeponit enim malitisiliniustus bonum eri iunctum malo m. itistitia bono iustitia iuncto absentia lucri ira quod electio mali non ex uno rantia aut pasione en malitia, qua peeis curn ex industria electio autem quomodolibet mala communis est omni peccato perfecto, ut lari habes inferius, art. q. in responsioue ad ultimum. UaZque in eundem articulum S.
sis is Thomae, declarat, ac notat peceatum d me ex malitia communiter dici peccatum exta pec certa Icientia, ut quum quis scienter pec-- - ut, O Juia voluntate di, eti/ feratuν in peccatum, quatenus peccatum est, sed quia perca Icieη aliquid se peccatum. Ita definiunipereatum ex malitia
cum S. Thoma in hoc articulo Caietanus, Conradus, o recentiores Thom ista, Ale
a. I. non longeὰprincipis, Cordi ibali L. a. q. S. Addunt tamen bai desini.
πώ2 tioni Bouaueutura Ricardus Durandus,3 si eis Gabriel tune esse peccatum ex malitia. quando quis scienter, nec ab aliqua passione motus peccat c. atq; adeo quum propria voluntate,nec a passione allectus, nec ab externo aliquo motus scienter per cat. Quanquam autem aliqua peculia. ria pereata dici soleant peccata Gmali- videsperatio, impugnatio veritatis:
rgmen,ut diptimi admonent Bona uentura, Ricardus , hae peccata non sunt dicenda ex malitia, si passione aliqua infligau
Ad haec S.Thomas eadem quaest 78, si a. docet posse contingere, quod atι- qui labens habita misiti um i lcr- dum non ex babitu operetur, sed expas Mi
peccet quia vηicus habenti hab stum
ueniens Iecundum roprium babitum equias fit ei quodammodo eonnaturale fecundum quod consuetudo, O bubitus vertitu in naturam hoc autem, quod est alicui conueniens secundum habitum
vitiosum est id, quod excludit bonum spirimateri ex quo sequitur, quod homo eligat malum spirituale, ut adipiscatur bonum, quod est ei fecundum habitum
eonueniens in hoc est ex certa malitia peecare. Vnde manifenum en , quod quicunq; peccat ex habitu,peccet ex certa malitia. VaZqueZ in hanc quaeMart- I. ani In aduertit S. Thomam recte inari a colligere, peccatum ex habιtudici peccatum ex malitia, idq; ut aduertit conradus, tam vertim esse si halitus
fuerit in voluntate,quam si fuerit in V petitu quoniam babitus non en naturalis, sicut passo, sed volunturi compara
Praeterea S. Thomas ibid. art 3 tradit. I. tunc solum aliquem ex certa iam ex malitia peccare, quandilosa voluntas ex maliιia seipsa mouetur ad malum, ut etiam docuerat art. I. II. tipliciter id contingere, uno modo ex dispositione in biais corrupta, quae vel ei prauus aliquis tur ad habitus acquisitus ex consuetudine , mrium versa in naturam; es aliqua aegritudinalis habitudo ex parte corporis; sicut aliquis habens qhasdam naturales in cliis nationes ad aliqua peecata propter corruptionem natara in ipso alio autem modo ex voluntate per se tendente in aιiquod malum pre remotionem alicuius proh beatis , ut quum quis, spe vitae aeternae, quae peccatum prohibeat, per desperationem remota, velatanor . Gehennae, qui pariter pecca V cebat, per praesiumptioi certa
45쪽
eto mi p. i. cap. s. s. t. descandali definitione, se Hum one
certa malitia,quasi ab*-frano peetur loquatur apertissime de aegritudino Postremo S. Thoina ibid. art. a.
p. his docet peccatum ex certa malitia esse,iam . Gra Ilus peccato ex passione. I. quia malitia quum ex certa mallitia peccatur, motus grauiur, peccati est magis proprius voluntati
quae ex se ipsa in malum mouetur, quam quando ex passione peccatur , quasi x quodam extrinseco impulsu ad peccau. dum. ΙΙ. quia passio, qua inclinat voluntatem ad peccandum cito transiic, c. Sed bubitus, quo homo ex malitia tecat, est qualitas permanens. O ideo qui
ex malitia peccat,diuturnius peceat mcuia ille
corporis, ut bene ibi VaZque contra nonnullos aduertit, preterquam quod etiam S. Thomas non existimat in hoc articulo esse idem peccare ex habitu, ex hac naturali a gritudine . Nec satisfaciunt Caietanus ibi &Corduba lib.a. q. 8 intelligentes .Thomam de eo, qui peccat ex constitutione naturali corrupta haec enim eadem est, ac infirmitas, lassio, ut recte idem arque DC cit etiamsi hαc quoq; non sit vehemens. Nam ego nosatis intelligo, subdit idem VagqueZ,
a ille. M peceat ex certa malitia . . . o
- . a ron, quomodo hic narurulis constitutio noumale di initus quantum ad*sum finem, L eius, aliqui si principium tu operabilibus, te eius defectus est periculosior,quam eius, qui ex passione peccat, cuius propositum tendit in bollum finem, licer hoc propU. tum interrumpatur ad boram rapter passionem: femper autem defeeris rueli est pessimus Subdit deniq: S. Doc tor in responsione ad 3. quod me . qui peccat ex passione peccat quidem eliges, non tamen ex elemone, quia electio nouest in eo primum peccat priueipium, sed indueitur ex pasione ad eligendum id quod extra passionem exissens non listh Fet; sed ille qui peecat ex certa malitia, fecundum se eligit malum eo modo, quo dictum est nempe art. I. a. O ideo electio sua et in plo est pranes umpeccatis propter hoe dicitur ex electiois
xij. Verum dissicile explicatu est, quo-
parea modo, quod ait S. Doctor ari sibrum ex pra relato ille, qui peccat ex aliqua Z..u Vritv 'ηasibilitudine ex parte corpo siue i, Vere dici possit ex malitia pecca-
re, quum talis aegritudinalis habitudo poris FCX parte corporis, seu naturalis incli-
et ' u R p cata sit eadem prorsitis,
si ea scalicuius passionis excitantis ad peccatum, ut licet non sit vehemens, tamen i , qui x illa peccat, ex in irmitate, O non ex malitia precare dicaturasse enim volumus non a seipsa tantum, sed pasone mouetur. Quare sentententia P. Thomaedificilis mihi est. Ex his manis et o liquet, peccatum ex malitia diuersimode sumi. d. pro peccato ex malo habitu, seu ex inclinatione vitiosi habitus Thomas art. I. ad s. art. a. oe vcsti tu si
pra num. 9. D. 2. O Pr retuli pro peccato ex electione mali, ut docet idem S. Doctorari. I. ad 3.& Caietanus ibi lari. 3. A. seu pro peccato ex certa scientia, absq; passione, sine motione externa, ut bene explanant Caietan. supra, P. adductuS,BO- nauentura; Ricaldus, Durandus, briel Biel,&Gabriel VaχqueZ v. IO. recensiti alioqui non potest explic ri, quomodo peccatum ex passione a peccato ex malitia distingu*tur. III. pro peccato , quod ex alio peccato oritur, aut potius pro eo, in quo oritur, ut inuidia, ob quam gratia fratem
hi j is rari' ' me II eniim exponi proba na impugnatur, ut docet art. I. ad 3λbiliter potest, . Thomam loquid IV. pro desperatione, vel impugna aegritudine animi, quae ex longa con tione veritatis, aut praesiumptione, Vel
siletudine, habitu contracta est, qui stat libus delictis, ut uncitari. 3-qud
46쪽
tio. i. ra j. S. 1. de an o definitione, se diuisione. a t
uis ista, quoties ex aliqua passione in esie imputandum, sed malitiae tantum
stigante fiunt, non sint dicenda pec eam praue appetentium, quum ipsa cata ex malitia, ut supra num. o. ex iustam caussam habeat audiendae Bonaventura, Ricardo Vaaque Misi, ex praecepto, atq; ob hanc con- notaui. V. pro naturali inclinatione temnendi scandali passivi ex aliena ad noninilla peccata, ut eodem art malitia prosecti . Atqui certissimum satuit. Sed tale peccatum ex malitia plane est, non omnes, qui puellam pe- non distinguitur a peccato ex passio ' ciosam nequiter concupiscimi, sin
ne seu ex inficinitate, ut num. q. X vlla passione, e mera malitia peccare,
pseprie a Zque obseruaui . Vnde constat, sed permultos ex sola quoq; passione; ρη peccatum ex malitia, ut a peccato ex qui ita a malitiosis disterunt, quod qui agitoralam,vel ex passione secernitur, la passione instigante delinquunt, nihil aliud esse, quam peccatum, quod extra tentationem passionis positi, aliquis nore ab ulla passione allecturi castitatem v. g. amant, tueriq; volunt, neq; ab aliqua re externa motus, scien quanquam deinde ab ebulliente paster ex pro tra voluntate perpetrat sone oppugnati, ac perturbati, tale quod etsi pleriinq; ex prauo, ac diu propositum ad horam interrumpunt, turno habitu contingit, potest tamen ut loquitur, Thomas ara .q. supra cit. etiam sine habitu accidere. Vnd quia certa cx malitia peccant, malo fit, ut quot modis peccatum ex mali sunt di*ositi quantum ad ipsum feem. tia dicatur, totidem etiam scandalum ut ait idem S. Doctor ibidem, ideomex malitia appelletur proprie tamen etiam sine impulsit passionis, ex prauat L standatum ex malitia illud est, quod voluntate lintriari cupiunt Iam utilis. . item ab ignorm ita, neq; ab infirmita krmosam puellam aspici inat,4 con-1,0, te, neq; ab Vlla passione, neq; abali cupiscant obscoene, non onmes ecu mus qua occasione externa data nascitur, dem ex sola malitia, sed multi cinoque sed a propriae voluntatis peruersitate, ex mera passione in hiiiusmodi gini ac nequitia dumtaxat ex certa scien tium labuntur. Et tamen Doctorestia gignitur, vocaturq; a Doctor bus passim mulierem ex iusta causa ea re- scandalum Phari faicum, aut scandalu dientem domineuntem l ad temptu, acceptum, etsi non datum visneceptum audDendi sacri die festo Nihilominus Doctores passim pec impleat, a culpa liberant scandaluma; catum ex malitia in ampliore signi fi eam nequiter appetentium ma
catione, non prout a peccato expas dumtaxat eam intuentium, atq appe-
,.. , si a dii in xi is prout ad pecca tentium adscribunt, etiamsi es apta
,stis cinnetiam eXPassione extenditur,fre tentibus praue pleriq; la passione ,
MIK- Aiunt coini pleriq; licitante in transiersum agantur, auta M. vidWbimus, sermo an placitam peccent. Ereto tales Doctores non
per tem ad temptu in ut istae a ne peccati, scandali Uinali a non crincio die festo intersit, coniciamq; complectuntur solumilli id peccatum, se a nonnullis, vel multis ex plurimis, scandalum, quod sine passione, In quorum oculos curret, libidino mera malitia,& praua voluntate fit, ut Se appetendam,tametsi ipsa omni pra complectitur S. Thomas I. a. u. 8
47쪽
Σ Disp. r. cap. s. g. 1 de scandali desinuione, se diuisoue .
ex malitia proprie suinptum, hac est, in flumen lapsa periclitatur valde, neris is Pharisaicum , cum peccato, .sean summergatur,tusi manum eadem viro, is dato ex passione, hoc est, pusillorum quo se extrahat, porrigat etiamsi cer-εq ' manifeste confundunt. In quo sane tum habeat eundem ilium desiderio 'Il palpabilem equi uocationem commit adulterij ob talem tactum arsurum; In tunt complures, dum sine ullo discri potest nihilominus licite eandem mine triusq; scandali, plerasq; occa num eidem viro pr:ebere , nec dicetur siones peccandi absque ulla legitima propterea scandalum dare, aut mor caussa suppeditatas , licitas semper liter cooperata peccato Illius, sed vir
pronuntiant Quam aequivocatione ipse ex propria malitia acopere Occ optime animaduertit Becanus a. a. Onem,&peccare etiamsi ex passi cap. 27. q. I. ημ. 3. notanS malitiam, ne tantum peccet; quia nimirupuella
ine posita iusta caussa tollitur, esis iustam caussam habet declinandi gra- diuersam a malitia Pharisaica , qua uis periculi mortis, quod magnum i scilicet ex praua tantum voluntat , commodum est periralitandiq; pecca- .ne passione, ut ex boni operis inui ii alieni. En igitur,qII odo eadem .dia, vel ex odio alterius, vel ex vitio actios hysica indifferens, tactio nem labitu manat illam autem, quae ob e vitalis manus, posita Hista causiSa, iustam caussam operis altei non im ab omni scandalo dato,&culpa vindi- Putatur, ex passione quoq; frequenter catura sublata autem activi scandali, exiitere. delictilethali S rea illico euadit , utri,1 Sed quamuis pleriqinuctores aequi infra f. lauus monstrabo.Iusta iocatione comittant non distinguen-e res scandalum Phariisorum a scanda- m. o pusillorum, nec peccatum ex mali- Itim,s.letia sola a peccato ex pallione, ut.ost peceat diistimendo tamen peccatum malitiqe ma in ampliori signification uterciendi a
H tur quoq; ad peccatum ex passione conifat, si coram alijs dat, inde maniselfum est,ubi iusta causa alicuius scandalum actutum emergere, etsi di- .s, ' actionis,vel materiae indifferentis sup recte ruina proximi minime Intenda- peditandae praesto eis, culpam ipsi up tur. Divicultas est, quum opus, vel peditanti minime adscribi, sed malitie materia per se indisserens est qua alter tantum re suppeditata abutentis , ta abiit tirus prospicitur. Pro qua nometsi is ex passione dumtaxat peccet danda nou nulla iundamenta sunt it Contra autem, situlta caussa desit, cui bilienda opam suppeditanti etia tribui . Si enim Certum in primis si, quum quis Lia puella manum viri stia manu leuitatis materiam proximam peccandi ex se .. dumtaxat,4 ioci gratia tangat, gnara indisterentem alteri praebeto, non misi tamen eo tactu illum adulteri crimi tendendo eius peccatum , sed aliud AER ne flagraturum, peccat sine dubio te spectando, non esse id directe ad ma 'T thaliter peccato scandali dati; uvir lucooperari-Nemo qumpe ust caussa an, ille non ex malitia, sed ex occasione moralis eius, quod neqJma dato neq; aliam sibi data, quandoquidem non ex pra consulit, neq; intendit, neq; reipsa es nocuo habitu, sed ex passione labitur,pec ficit. At hic neq; mandat, neq; con Tarcare dicitur. At si haec eadem puella mi, nes intendit, neq; cum altero . -
S. II. Scandalum directum ex re indi rent quando oriatur,
o quaodo cesses. TWm quidpiam per se malum est, rem
48쪽
di p. t. ra I I p. des Ida indirecto ex re indifferen di
actionem efficit, in qua peccatum at Lugo de Poetit.dυ. 6. Oct cistim hesiti consistit, sed blam materiam 137. carceriq; passim ex com- abusius exhibet, ut supponitur in qua muni h Olm'rum sententia I. sane exhibitione peccatum alterius tint. 5.tiequaquam situm ell, sed in actione, Qui sane abusus indireete vositus, qua ipse materia sibi exhibitae abuti di indirecia cooperatio scandalu qui-
tur, ut fuso ac erudite ait; expromptis dem activum eli, sed num generale rationibus probat Valentia a. a. ci p. tantium sit, an vero etiam speciale, val- s. q. 21.pun ber'. 2 ιbis omiust stam de controuersum. Quanquam enim tu ndis missi . subscribitq; Thoma San Doctores uniuersi activum scandalii in Pisi V chegu b. i. in Decat cap. 7. Mm 8 nec aliud esse generale aliud speciale quisquam iure discrepare potest Quo tentur; quid tamen, vel quale utrumq; fissa circa siqua cooperatio ita tricedat, ex sit, discrepant. Siluester, Petrus Soto, Mum qua culpa aliqua suppeditanti male Nauarrus, Valentia, alij adducti a ' V riam hane confiirgat, ea non directa, Thoma Sancti ZIib. . in Decal cuρ.6 sed in directa antlim esse potest num. . speciale exEtimaues quoties et Ym uiae vero indirecta cooperatio probabiliter phitandum elata re vidi sest C, didiis alteri abutem materiae indifferenti tum vet. factum unius occasionem 1 3i ni suppeditata reperitur, quando quis ruinae altat Praebeat, quamuis praeter
potest,& tenetur abutentis peccatum scandalizantis arentionem id acci- vitare Nam voluntari uin indirect inar, dat Contra autem. Cale tactus, Ban--. , ut ex I. a Sanctu Thomae exploratum eZ, EnriqueZ,in alii Mimi censiti, . quispe est , utramq; conditionem requirit decernunt, si opere malo occasio pec-22 'illa autem subminiitrata horum in cati praeter scandali EanrIS incentione . . ia disserentium non intrinsece per sie, detur, non ella specialescandali pec-
ωιὸmis exsilio obiecto est mala , quum ab ta i catum; Secus vero, si opere bono h ω- . actione, &Qbminiit ratione per se, ut ente mali speciem .. Deniq; S. Thoabhoc .malitiae separari Possit sed inas, VaZqueZ, AZor, Thomas Sat ex sola praua abutentisinteiitione to claua, S aliteo num . . , citat si ta maluia illi adiungitur neq; abutenS tuunt peculiare , seu speciale scandalii ipsi exu eius moria subnumstrationi S peccaturr tunc dumtaxat continoe-alpeccandiunmducitur,ledi ubina in re, quando occasionem ruinae quis eo, strans permattit tantuin Ilud malitin, affectu animoq; princi, ut alter in pec-
quod alter ex praua suae antentione catum incidat. C terum etsi Docto- actioni per is nota malae adinsiturus res in definiendo, assi ando et scan-eli .. Tunc igitur suppeditatio haec, vel dato generali, speciali inter sedi subinnustratio tribue cur culpataquado crepant in eo latria muniuersi consen F lappeditans,vel subministrans poteti, tiunt, incitantem seo prauo exemplo, se tenetur vitare hanc occasionem praebitaq; Occasione v.g.ad furandum, naesipiritualis proximi, non stuppe quanquam non eo animo, ut alterin--μ pvitando,ue liuoministrando 1llam a citatus acturam boni spiritualis pa-t m, ut pote qui audi abusum indi tiatur, reum esse duplicis peccati, tum rectia illi, atq; et indare coopera- proprisserti,si furando Ium 2em m
49쪽
hic scandalu generale dumtaxat agnoscunt, alii vero etiana speciale ct nacti
tamen uno ore pronuntiant, etiamsi
generale tantummodo ponatur, nihilomitivis in consessione necessario aperiendum esse non solum proprium peccatum furti, sed etiam datam cali sionem vitare: Si quidem tum mora lis impotentia vitandi reputatur tenetur autem,qtiando potest absq; graui detrimento . Ergo quoties iusta caussa detrimenti propri vitandi subest, licebit eam occasionem ruina permittere, mistrando res indisserentessam peccato alterius, etsi mrte species abit iuro ea autem deficiente, nunqua peccati alieni, nempe serti non sit ne licebit. Et con nrmatur, quia quum cessario exprimenda de quo paulo post Quam Doctorum consensionem in generali scandalo omnino constendo diserte notanti anne 2 2. q. 'R. a. q. dub. I. concl. 1. Petrus de Le- de mari Tom Sum m. Tradi. q. c. fol. 3οῖ. AZor par. . lib. I L. cap. 6. l. 2.
IOZ. cap. 3. n. 3. Nauarrus in summa, capit. 6. v . 9. capit. q. num. 8.& 29. cap. consideret, . Animaduertere, num se de sonit dist. s. Thomias Sancher lib. I. in Deca cap.
o num 4 i, Cardinalis de Lugo de Taenit. diis. 6. se M. q. nM. 37. Om nes quippe Do stores, prahere alteri occasionem ruinae, etsi haec non intendatur, siue id speciale scandali peccatum, siue generale dumtaxat censeatur, circumstantiam scandali esse in consessione detegendam tradunt. Iam vero obligatio praedictae occasionis vitanda tota pendet YIissiciu-ti,&legitima caussa Si enim non sit
caussa uulficiens, ac legitima reddens ita iustati mina strationem , peccatum rinsecus, si talis caussa ad sit Ratio
fui ob est quia quum hae res non sint ex se iustam malae, sed indisserentes,& sola circum- stantia scandali generalis praebendost, tia occasionem rumae spIritualis proxi-XXII. Obtigasis i
dia mo, vitiet illarum miniitrationem , tunc diina taxat erit mala, quum bnistrans tenetur id scandalum vitare. intinistratio haec indillarentium nonis sit cooperatio directa, sed si qua est, hae indirecta tantummodo erit, ut supransim I9. probaui; tunc solum culpae tribuenda erit, quando minis
trans potest commode eam vitare, vinum. 2 o. planum seci . At nequit inmode,quando necessitate grauis damni vitandi cogitur ministrare potest
autem commode, quando ea necessit no urget. Ergo tota haec obligatio vitandae, aut excusatio praedici ae occasionis permittendae ad iii stat legitima que catas, de citum, vel praesidium reserri debet. Porio commodum ip--K atq; incoiramodum Itanda O casionis, graue ne sit, an leue, ex omnibus circumstantiis rite pensatis iudicio prudentis aestimandum est. Quesane docitrina, ut mitu me dubia est, tadilucide approbatur a Siluestro infumma Vecto, reside litas, quasi . . a Ualentiato m. . disp. I. q. Io punc2. . in fine a Suare de caritate, disp. D. Iect,ntim Sc disp. p. fect a. u. a Tannero Om. 3 disp. a. q. . nu. Ios.
I 3. Uer . Quamobrem in hac scandali materia, Mab alijs communiter.
Vnde fit, ut si quis iubeatur ab alto 22 1
At hoc pendet ex casu cogenti, aut no statam applicare senestrae, per quan diti cogenti. Non enim tenetur quispia illum adfirandum assenserum nouit. -
Sraui suo detrimentio eam occa etiamsi talis applicatio scalae sit per se materia D sin
50쪽
disp. c. cap. s. g. 2 descanda person,pa tentari Mia dis
Pateria indifferens , quia tamen cum culpam scandali dati, vel indirectae in p. et iniusta alterius actione coniungitur, cooperationis peccato alterius LV m Hγο . neq; qui illam applic ullam iustatria hiendam, non satis esse in disterentis
actionis clypeo se inunire. Nam eo in didem modo,&praetextu innumerae aliqi . u. caussana eius in tali circumstantia a is reri plicandae habet, ut suppono peccato eo ' mortaliter, diciturque furto alterius z. hadirecte cooperata; eodem modo homicidio, si ad occidendum alterum ascenserum sciebat, ut constat apud
cunctos Doetores,nemine refragante, teneturq; ad damni compensationem in solidum, ut ex aequo certum etiam est, docetque ex communi sententia Theologorum Thomas Sanche Iib. r. in Decalogum cap. 7. num. 8. I9.
actione a peccato exta erentur, quae ' ε' etsi natura sua indifferentes sint, ubi tamen caussa p ponderante si in destiti ita , ab uniuersis Theologis , ut apud Thomam anche lib. I. in Deiscat e S. I. Ferdina dum a Castro Pa-Iao rom. r. tra EI. 6 disp. 6 nec non apud alios passim videre est,iure damnantur vel acti iti scandali, vel illicita contra caritatem cooperationis i li- Quam veritatem si quis sorte in dii quetque vel sbio applicata stata, qtrabium reuocare ausit, nae is poenas te quis tametsi ea indifferes ex sua natu-merariae opinionis ab ipsis secularibus iudicibus,ubi in horu manus ob simile facinus inciderit, dare cogetur, vel fustuario, vel exilio, vel laqueo punitus, stultra et inani prietextu de se sus.Quod Setμt si si , si alam applicare noluit, sed Er
risit,ad Drtum, vel homicidiu abiit, tur, allato exemplo. Ergo non a sola actione indifferenti, 1ed a causa iusta, vel iniusta a graui, vel leui commodo, aut incomodo culpa standali vel cooperationis peccamino ar,atit innocen- .n. uibus verberibus, intentatisq; guttur tia, atque excusatio pensanda est. sis gladijs, nec non certae mortis repetita luat comminatione ad illam applicandam compulsius est, non dicitur cooperari moraliter furto, vel homicidio alterius, ne quidem indirecte, neque ad compensiationem unius damni tenetur, quia nimirum habuit iustam causisam, quo scilicet grauia vulnera, ac mortem vitaret, eiusdem scalae applicandae , talisque materiae ex se indifferentis suppeditandae, furtique, vel homicidi ex circumst tia coniuncti per mittendi, quod ipse tanto suo cum incommodo declinare no tenebatur, v tradunt ijdem Doctores apud eundem Sancia Leo num. 18. cit.
S. III. Scandalum ex actione vel materia indisserens emergens, quum persona particularis
ETSI ex dictis facile id, quod hic
expendendum propono, colligitur, tamen opera pretium est, separ tim ex destinato huiusimodi controuersiam pertractare, de qua per celebre apud Doctores exemplum extat mulieris,quae domo egrediens,& mi scias a determinato viro, puta, a b
Neque ambigendum est, quin in foro etiam . externo, si probet se grauibus verbe tio foede amandam, deside andana ;ribus, iraesentaneo mortis periculo etsi ei non consentit, illius tamen stat ad applicadam scalam suisse adactum, datum passuum ' peccatum nequa- pcenae omnis inmunis sit euasurus quam vitat, quum possit. Quod enina