장음표시 사용
111쪽
.h n. io.9. Ita ' ex heroibus largissimὸ bibebat Nestor ter senex, qui etiam instante tavissimo proelio a potu
non abstinuit. Itaque Homerus est Inia i . ' N- πινον, .-εριαχς. Nesora non latuit confictin, quamvis interea bi
- . Hujus ergo solius poculum Homerus depinxit, ut Achillis scutum: siquidem cum poculo is praeliabatur, non aliter, quam Achilles cum scuto. Tl, fareh. i. y Qti situm filii de senibus, cur meraciore potudo ,7. magis gauderent. Ii qui restigeratam eorum corporis habitudinem & calefactu dissicilem causaba tur, cui propterea vini meraci temperies conveniret: nihil novi, sed in promptu quod esset, neque sussicienter vereque caussam expilicaret,attulerunt. Idem enim in reliquissensibus contingit. Dissicul--- ter etenim moventur, dissiculter qualitatibus - ciuntur, nisi eae nimiae iis accidant. In caussa estia xatio seu remissio temperamenti: quod oblanguo- - rem porro non nisi ictu aliquo perculsum solet assi- ei. Quod enim ferro duratio ad vim roburque con z. I fert, id corpori praebet spiritus. Spiritu ergo minuente S languescente, ociosum ac terrenum relinquitur sensus instrumentum , requiritque aliquid,a quo vehementius percellatur. tale autem est
' Pluraνeh. s. Hoc nec Homerud ignoravit, apud quem ' Achiilles Phoenicem & Vlyssem sciens esse senes,& diluto non delectari, sed mero, reliquorum senum more, jussit validiorem potum apparari. ν δε-ς δ'οτυνον
Meracim infunde, ct poculum priae singulis.
Deinde cum essetChironis distipulus,& non imperitus victu curandi corporis rationum, ratiocinatus nimirum est corporibus in ocio praeter consuetudinem degentibus temperamentum convenirct remita
112쪽
alia pabula apium praebet, non absque ratione: sed quia equi praeter morem ociosi laedun tur pedes,adversus quod damnum remedio est, ut quod maxi- Apii facultas. me, apium. itaque in Iliade non invenies alias equo apium exhibitum , aut aliquid similis saporis. Sed Achilles, utpote medicus, cum equos solerter curavit : dc corpori suo desidens in ocio facillimam rationem victus ut saluberrimam procuravit. Viros autem qui in pugna diem excgissent, existimans non eo victu, quo desides esse tractandos, vinum praebere jussit meracius. BibendI tem-
Tempus bibendi, cum cibω sumitur. Iu -' Contra naturam vi unt, qui jejuni bibunt, qui vinum recipiunt inanibus venis, & ad cibum ebrii
transeunt. Verum in prandio; velcerte 'vespere in 1. Padae.1.
coena vino utendum est: Tμnc est frigidior aer ambiens, ut introducto calore fovendus sit tepor inna- tus, qui desicit. Sed hic quoque vino exiguo utendum : neque enim usque ad contumeliae crateras accedendum est. Τ Anacharsis primum poculum sa- y Stobavinitatis esse dixit, secundum voluptatis,tertium con- λ 3'tumeliae, ultimum insaniae. modaliquantum -iendis Eubulus magno Gratio interpreter
Tres ego crater ou solos his queis cor sapit , Misceresoleo. sanitati is est sacer miprimus bibitur: alterumsibi vindicant Amor'voluptas , tertium poscit sopor: Ceuem postqua ebiberunt, quies apientes volunt
Demum recedunt: quartus contumelia mon ultra noster: quintus vociferantium: -
Sextus nequitia: sugillarum septimmet
Octamus revocatoris: nonus bilis ear. Decimus furorω, tela ut mittantur quoque.
Nam Liber multus parvo infusus vasculo os pota tores facile evertit ὸ gradu.
113쪽
Vne' multi dixerunt , Vinum ad ultionem hominibus datum esse , ut insaniant. Ut vero sermo habet noster , remedium Sc medicinam in contrarium , ut animus quidem pudorem , corpus autem sanitatem & vires adipiscatur. Moderate scilicet sumptimi, alioqui ' nihil est ebrietas, quam voluntaria insania. Extende in plures dies illum ebrium habitum; nunquid de furore dubitabis λ Nunc quoque non est minor, sed brevior. Adjice ignorationem sui, dubia & explanata parum verba, incertos
oculos, gradum errantem, vertiginem capitis, tecta ipsa mobilia velut aliquo turbine circumagente totam domum: stomachi tormenta, cum effervescit
merum & viscera ipsa distegdit. Hinc pallor. α
genae pendulae, oculorum ulcera, tremulae manus effundentes plena Vasa. Denique cur hominem, cum vini vis penetravit
Aeris, ct in venas discessit deditus ardor, Consequitur gravitata membrorum Z praepedium
Crura vacillanti' tardescit linguar madet mens' Nant oculi r clamor, singultus, iurgia gliscunt, Et jam catera de genere hoc quacunssi sequuntur, Cur ea sunt, nisi quod vehemens violentia vini Conturbare animam consuevit corpore in ipso' Suare recte Callisthenes, Alexandro convivante, cum meri poculum quod ad eum pervenerat, aspelleret, rogante quodam, cur non biberet, respondit, nolle se dum Alexandri poculum ebiberet, Asculapio indigere. Unicuique igitur dictum puta,' quod Androcydes sapientia clarus ad eundem Alexandrum Magnum scripsit, intemperantiam ejus
cohibens: Vinum potaturus, rex, memento te bibere sanguinem terrae. Prorsiis ut jure dici possit, neque viribus corporis utilius aliud, neque aliud vo
114쪽
D I AE T E T 1 C E. I 2I 'Scito etenim bene longinquum mortalibm morbu Luete In vino esse, ubi quis invitat dapsilius se.' Neque etiam noctu viro, vel mulieri, quando ' Piato L. AIiberis operam dant, multum vini concederem. Nam ' ebrii gignunt ebrios. Quare ' ut solidus, sta- Τbilis, & quietus conceptus sit, non oportet corporibus ebrietate diffusix, dare operam liberis. Qui . autem vino resertus est, tam animae, quam corporis rabie concitatus, quovis & trahit & trahitur. Nempe verisimile est, eum scelus inaequales, instabiles, obliquos tam membris, quam moribus procreare. amobrem etiam Diogenes adolescentulum Plutaresida videns animo abalienatum , & mentis male compotem, dixit: Adolescens pater te ebrius genuit.' Quare qui rem habere cum mulieribus prolis si uidem gignendae caussa volunt, aut omnino vini vacuos, aut certe mediocriter eo usos hoc convenit facere. Vini usus scru' Vini usius olim Romanis taminis ignotus fuit, ne scilicet in aliquod dedecus prolaberentur : quia Iral Maes 1 proximus a Libero patre intemperantiae gradus ad i. inconcessam Venerem esse consuevit.' Romulus hoc utrumq; , ut muliebrium delicto- DAn.Haliarum gravissimum,puniri jussit:quia stuprum demetiae,ebrietatem vero stupri originem esse judicabat.' Invenimus inter exempla, Egnatii Mecennii ν' uxorem, quod vinum bibisset e dolio, intersectam fuste a marito, eumque caedis a Romulo absolutum: . . 'Matronam,quod loculos, in quibus erant claves vi- . i. nariae cellae, resignavisset, a suis inedia mori coactam. Cato ideo propinquos taminis osculum dare, ut scirent an temetum olerent.
Bibere autem solitas serunt, loream, passum, murrhinam, & quae id genus aptant, potu dulcia.' ' Luodsi opus est, ut dulce promat Indidem, ecquid habet y CHAR. rogas Murrhinam, possum, defrutum, mellinam.
115쪽
' Quidam aded vini sunt avidi, ut ne somnii quiladem capere, nisi alienata ebrietate mente, queant. Depravata consuetudo: cum etiam ' ipsi, qui no- ' ctu bibere appetunt, iis admodum sitientibus, si, Piatorch.6. obdormierint, bonum: nam absque potu stili
Exercitationis necessitas, di ferentis, templi , modus. Exercitia virginum,militim, puerorum, adolescentum, fenum, infirmorum. Iasiitudinis remedia.' Pluta=eh. d. Quies alta' vitaque in otio deposita, non coria pecuθι vivem Nepora modo, sed & animos tabefacit: & sicut ΣYE E iii aquae latote seb umbra ac non fluentes putrescunt: aessitas. ita in vita motuum expertae facultates hominibues insitae consenescunt δc pereunt, cum quod utile adfuit, userpatum non est. Τ ΟυH. i. d. Cemis ut ignavum corrumpant otia corpus, Ponto c. Et mitium capiant, ni moveantur, arva'. Senae.D. ' Aves quae conviviis comparantur, ut immotae
facile pinguescant, in obscuro continentur: ita sine ulla exercitatione jacentibus, tumor pigrum com, pus invadit, Sc super membra iners sagina secrescit. Ita istorum corpora, qui se tenebris dicaverunt, e- da visentur. Quippe non speciosior illis, quam morbo pallentibus,color est:languidi& evanidi albent,& in vivis caro morticina est. Piatorimaο. memadmodum autem ' quies contabefacit, ita ἷπς -- de exercitium roborat. Nam quod qui triticum ven tiunt,
116쪽
D I AE π E T I C E I 23ilant, hoc in corporibus exercitia nobis praestanti quae paleas inanesque spicas flatu dispellunt, purum vero fiuctum separant & accumulant. Quo fit ut bene valeant, & diutissime in laboribus perdurent. Vir Hinc ' Lycurgus corpora virginum lucta, cursu l τ .f. Eh
discorum de telorum jactu exercuit, ut & seetus ra- iata.dix validum in valentibus corporibus exordium accipitens germinaret melius, atque illae strenuae partus excipientes, bene de iacile adversus puerperii decertarent dolores.' Rei militaris periti, plus quotidiana armorum ' Veget. 3. 2. exercitia ad sanitatem militum putaverunt prodes- Ρemixta mLse , quam medicos. Itaque pedites sine intermis. sione imbribus vel nivibus sub Lecto, reliquis die- .ibus in campo exerceri voluerunt. Similiter equites non solum in planis, sed etiam in abruptis & fossaxum hiatu dimcillimis semitis, seque & equos suos assidue exercere jusserunt. cum laboris consiuetudo ct in castris sanitatem, & in conflictu possit praestare victoriam,
Varia autem junt exercitationis genera, neque Exercitii s omnia omnibus conveniunt,aut easdem parres exer- nera.
Sunt exercitationes & faciles & breves, quae )Senec.D. corpus & sine mora laxent, & tempori parcant: cujus praecipua ratio habenda est. In primis vero 'prodest ambulatio. Equitatio stomacho , S coxis utilissima. Pilae ludus cervicem maxime roborat. thim I ιδ 'Gestatio& corpus concutit S animo non ossicit. si Senee. citi
Q dlibet ex his elige, usu fit facile. Quicquid S
cies, cito redi a corpore ad animum illum diebus ad noctibus exerce. labore modico alitur ille. Neque ego te jubeo semper imminere libro, aut pugillariabus. dandum & aliquod intervallum animo: ita tamen ut resolvatur, non remittatur.' Una demum est ad utrumque filiis di conser- 'Plat. Πimgo,
117쪽
vatio , ut neque animam sine corpore , neque copus absque anima moveamus, ut in mutua conten-rione exaequatis invicem viribus insurgentia, b nam totius valetudinem tueantur. Quapropter quicunque mathematicis doctrinis operam dat, aut cuivis mentis indagationi vehementius studet, debet etiam motum corporis adhibere , & in gymnastica exercitatione versari. Ac rursus, qui summa corpus diligentia format & roborat , animae quoque vicissim motus adjungere , musica & omnibus philostaphiae studiis usus. prae. Sanis. mia utem a ' exercitationes, quae studiosis Γ Exereitia stu- terarum conveniant, hoc dicimus. Sicut is qui se diosorum. nihil scribere juxta mare habitantibus de curatione dentium ajebat, usii in marinae aquae hoc ipso do- .cuit: ita & nos profiteri possimus, non esse cur literarum studiosis de exercitationibus aliquid praesci
bamus. Usiis enim sermonis voce pronuntiati quo- tidianus, mirum dictu, quam utile sit genus exercitationis , non ad sanitatem duntaxat, sed etiam ad vires: non quidem athleticas eas, aut quae carnes augeant,&ζxtremas corporis tanquam aedificii pa tes condensent: sed quia principibus corporis membris, penes quae vitae facultas potissimum est, nat rate robur, vigoremque verum ingenerat. Vox enim cum sit animae motus, non in stiperficie, sed, intimis in visceribus, tanquam fonte , invalescens, calorem auget, sanguinem tenerum reddit, omnes expurgat venas, omnes aperit arterias, coire &-ncrescere humorem nullum supervacaneum patitur, aut tanquam foecem subsidere iis invasis, quae alimentum excipiunt ac conficiunt. Itaque continenter orando debemus nobis familiarem hanc facere exercitationem: vel si suspicio insinuet, corpus imbecillius esse, aut aliquanto lassius, legendo vel colloquendo. Quod enim gestatio est,si cum exercitatione
118쪽
D I AE T E T I C E. 123rione conseratur , id lectio praestat vice colloquii .
nquam vehiculo orationis alienae vocem molliter movens atque disserens. Colloquium concertationem & vehementiam adjicit, animo conatum corporis adjuvante. I' Socrates saepius saltabat, eam exercitationem plurimum ad tuendam bonam valetudinem ' de ' xe phon. mrobur corporis conducere existimans. Τ Domitianus Imp. assiduitatem concubitus velut in rueto,
exercitationis genus, Clinopalen vocabat, quasi ustram lecti. Sed non omnia omnibus, se semper conveniunt. Quamobre dum quidam aequis laboribus eun- τωρμλctos astringunt, paribusq; exercitationibus agitant, fit ut vel nimis incitent vel enervent, & inepta adcursum palaestramq; & alia certamina corpora reddant ἄ- Ne corporum quidem exercitatio in tenera ἀ-tate praetermittenda, sed mittendi in ludum ejus rei pueri, ut in eo genere, quantum satis est, elaborent, cum propter corporis concinnam conformationem , tum roboris gratia. Nam bonae senectuti fundamentum in juventute jacitur, firma nimirum corporis ad sanitatem constitutio. Exercendi sunt adolescentes ad militaria opera, iaculorum ac sagittarum missionibus, ac venationibus. Eorum enim, qui in proelio seccumbunt,bona, praemia victoribus sunt proposita.' Sibi habeant juvenes arma, sibi equos, sibi clavam & pilam, sibi natationes atq; cuisus: senibus ex lusionibus multis talos relinquant &tesseras. Sunt enim senibus labores. corporis minuendi: non tamen prorsus tollendi. N am potest conveniens exer- citatio & temperantia etiam in senectute conserva
re aliquid pristini roboris. Vocem nimium intendere senibus noxium, pa
119쪽
Tlut reb. in perniciosum.' Attalus,quum praeter aetatem major Flaminis contentione oratorem QMntio praestare Vellet, cvertigine quadam vel pituita, esset in media oratio-i ne correptus, collapsus est, nec multis diebus post expiravit. Exercitia I Valetudinarios etiam modicὸ exerceri permitti firmorum. Quis enim fuit ita invalida natura, ut non ἐς mo i m exercitationibus & certaminum studio maxima se-
Sed ne quid nimis. Nam tales pervigilando &hinc inde cursitando male affectas corporis partes vitiumque alentes in apertum conjiciunt morbum. Exercitii mod ad tempus; ' Exercitatio semper antecedere cibum debet. 'm fiLiael. ' enim cibus post opus. modnec Homerum
Hi postquam finem imposuerunt labori , parave
'socratem ferunt, cum usque ad vesperum contentius ambularet, quaesitumque esset ex eo, quare id faceret, respondisse, se quo melius coenaret, o senare ambulando famem.' Post prandium, aut coenam etiam movenda corpora, non cursu, aut pancratio,sed lentis ambulationibus. Audi orum: ' Primum operam do, ne unquam me repleam, quum id gravare soleat. Deinde, quae ingesta sunt, laborando digero: quare fieri equidem existimo, ut & valetudine bona diutius utar, & robur etiam aliquod mihi accedat. Sed ' quemadmodum est optimum, laborem praecedere cibos: ita supra modum laborare est pessiamum, de laboriosum, & morborum caussa. Nam & immoderatae, quam par sit, exercitationes, vires minuunt, & corrumpunt.
Exercitationis autem plerumque finis esse de-
120쪽
bet stidor , aut certe lassitudo , quae citra fatigati nem sit. Sanitatis igitur euram habentibus ' palaestrice in ωιν. d. .F. foro spatiari liceat, non ab Olympiis coronam petant. Qui cum careant omni vitio, non sint contenti quasi bona valetudine, sed vires, lacertos, singuinem quaerunt, luandam etiam suavitatem coloris: eos imitemur si possumus: sin minus, illos potius, qui incorrupta sinitate sint; quam eos, quorum vitiosa abundantia est. Itaque ' eas corporis exercitationes amplectere, 'Nerat.ad non quae ad robur,sed quae valetudini prosint. Quod ita consequere, si laborare definas, dum adhuc Iaborare queas.' Decoquere corpus, atque exinanire sudoribus, inutile credimus. .are 'cavere debemus Iassitu--, dinem corporis: consumit enim quicquid in nobis mite placidumque est, & acria concitat: & adhuc magis, ne corpus sudore madens gelida exponamus aura, aut frigidam bibamus. - Τiberius languore paullum levatus, ludis late fuit, &c. statimque latere convulso, & ut exaestu rat, amatus aura, in graviorem cecidit morbum. ι' Pompeii exercitus aestu sitique vehementer afflictus ad Cambysen fluvium porrexit: cujus aqua
frigidis ima assatim pota, multi admodum laedebantur.' Ab exercitatione lavari, frigida quidem aqua, ' Plutareb.in plus habet ostentationis, quam ad sanitatem utiliatatis. Videtur sane hoc praestare, ut minus ficile ab externis rebus corpus laedatur,duritiemque corpori aliquam conciliare. Majus tamen internis partibus idamnum affert, meatibus obsistens, humoresque cogens, Sc vapores condensans, qui semper laxari Scdigeri suapte natura cupiunt. curviumst,