장음표시 사용
201쪽
19d MED. VET. PARs III. Tali tempestate
' Linquebant dulies animas, aut agra trahebane Corpora, tum steriles exurere Sirius agros, Arebant herba,invia tam seges agra negab LQuinet subita aeris mutatis pestem inducit.:Ita Roma olim ' tristem hyemem ex intemperie coeli raptim mutatione in contrarium facta, gravis p stilensque omnibus animalibus aestas excepit.' Nee refert utrum nos in loca deveniamus Nobis adversa, caeli mutemus amictum,
An coelum nobis ultro natura cruentum . . Deferat, aut aliquid, quo non consuevimus uti,
d nos adventu pos it tentare recenti. Ita Athenis 'pestis in Periclem fere collata est, quod turbam agrestem belli gratia in urbem contraxisset, atque ita ex loci mutatione, atque ratione vivendi insueta contracta esset lues. ε Nam recepta in urbem fugientium undique per trepidationem omnis generis multitudine,pr pter angustiam loci non sine caussa incidebant in
morbos corruptum aerem haurientes.' Cum enim non suppeterent ardes , in tuguriis aestuosis tempore aestivo habitantibus,strages fiebat nullo ordine, sed mortui illi seper alios morientes jacebant, & in viis volutabantur.' Nec minimum partim ex agris agroris in urbem Confurit, languens quem contulit agricolarum
Copia conveniems ex omni morbida parte domnia complebant loca,tectas, quo mage eos tum Confertos ita acervatim mors accumulabat.
A apenumerὸ ' Pestiletiae vis nihil aliud est,quam
corruptio circumfusi aeris, vitiumque ex putridovaporatu in morbosam qualitatem vergentis. uare ' non mirum solere post magnos terrarum motus pestilentiam fieri: multa enim mortifera in altolatenti
202쪽
THERAPE UTICE. 199 Nata fertur pestis in Babylonia, ubi de templo Cispi .liis.
Apollinis ex arcula aurea, quam miles forte incide- Vero. rati spiritus pestilens evasit, atque inde Parthos orta inmmian.
bemque complelle. I etiam corruptus internorum ignium vitio, ,
cum est longo situ emissus, purum hunc liquidumque maculat ac polluit, insuetumque ducentibus spiritum, affert nova genera morborum. Quid, quod aquae inutiles pestilentesque in abdito latent,
ut quas nunquam us eΣerceat, nunquam aura liberior verberet Et vitium capiunt, ni moveantur, aqua. 3 Obid. i. da
Crassae itaque, & gravi caligine sempiternaque Tonto. tectar, nihil nisi pestiferum in se & corporibus nota 'Senec.ςit. stris contrarium habent. Aer quoque qui admixtus est illis, quique inter illas paludes jacet, cum emersit, late vitium suum spargit, & haurientes necat. Talis deseribitur hisce versibus, Τ Criniger astriferis Titanservoribus auras, Τ Sitivi I 3. Et patulam Cyanem, lateque palustribus undis Stagnantem Strato Cocyti opplevit odore, cte. Squalebat tellus vitiato squallida dorso,
Nec vim dabat,aut ullas languentibus umbrari Atque ater picea vapor expirabat in aethra. Facilius autem pecora sentiunt, in quae pesti- si Seneci eis. lentia incurrere solet,quo avidiora sunt: aperto coe Io plurimum utuntur, & aquis, quarum maxima in pestilentia culpa est. Oves vero mollioris naturae, quo propiora terris serunt capita, corruptas esse non i imiror, cum afflatum diri aeris circa ipsam humum exceterint. Nocuisset ille & hominibus, si major exiisset: sed illum copia aeris sinceri extinxit, antequam, ut ab homine posset trahi, surgeret.
Et ita fere' infecto morbus crudescere coelo ' ciaudiana Incipiens, primopecudum depascitur tun
203쪽
Moxpopulos, urbesque rapit, ventuque perustis, vesti, peeu- Cρrrutra Sygiampestem desudat in amnos. liaiij. 9 Romano pestilentia ' primum equorum , Dion. Halle. iumentorum, & boum armenta, invasit., ab his in s. sit. Rom. greges & ovilia ingruit, & interemit quasi omnes quadrupedes, deindo pastores & agricolas attigit,&excurrens per universam regionem in urbem demum incidit. Plin. . so. ' Sed & universis gentibus ingruit, & generatim modo servitiis, modo procerum ordini, aliosque per graduS. 3 L υἱώ, 3 . Ita quadam ' potissimum saeviit in remiges, alia' iion. Hal.7. ' in plebem, alia Τ in mares magis, quam in scemia ι' in mulieres, praecipue gravidas: in pueros dc virgines. At senes minime sen- 'Plin. .so. xire scripsit Plinius. Pestis univeris Non raro tamen universalis eLLIra Roma ' grave tempus & annus pestilens erat urbi agrisque, neci hominibus magis, quam pecori. ct alio tempore
Idem 4. ' ' magna clades in urbe agrisque promiscue homi-D.Halio s. num pecorumque pernicie accepta. Utaviebatque id malum in omnes nullo discrimine aut aetatis, aut sexus, aut corporum roboris, aut imbecillitatis, nec arti aliisve remediis, quae morbum videntur levare, cedebat: sed mulieres & viros, senes & juvenes invadebat. Pestis conto Inficitur Aer aventis, dum pestis seminaria ex longinquis regionibus deferunt.1 κcret.ς. Haec ratio quondam morbore, is mortifer asus
Finibus Cecropiis funesos reddidit agros, Nam penitus veniens, AEupri e finibus ortus
A F permensus multum, camposque natantes,
Incubuit tandem populo pandionis: omnes, i Ivis carervatim morbo, mortique dabantur. - d. a. ' i Incepit Pestis illa primum ab AEthiopia, quae
est superAEgyptum, deinde in AEgyptu Lybiamquo
204쪽
THERAPE UTICE. 2OI: ecidit, α in regis regionem plurimam,in Athe-1sium Porro urbem derepente incidinquoniam, Kore Galeno, per continuum ex AEthiopia flue quaedam putredinosa contagia, his, quorum voxa ad siuscipiendum damnum parata, febrium
issae futura. in re observatum,a meridianis partibus ad Plin. .so. casum Solis pestilentiam semper ire:nec unquam re aliter nisi hyeme, nec ut ternos excedat meses. Venena quoque aerem pestilentem reddunt. O ,1 .4' Cum primores civitatis similibus morbis, eo-emque ferme omnes eventu morerentur, ancilla Lirirum Luaedam ad cUFabium Max. aedilem curulem indi- 18. Aturam se caussam publicae pestis professa est,si abo fides sibi data esset, haud futurum noxae inditum. Fabius confestim rem ad Cossi, Consules ad
enatum referunt, consenseque ordinum fides inlici data: tum patefactum, muliebri fi aude civitatem premi, matronaSque ea venena coquere, & si . . --t
sequi extemplo velint,manifesto deprehendi posse.
secuti indicem,& coquentes quasdam medicame ta, & recondita alia invenerunt, quibus in forum delatis, & ad viginti matronis,apud quas deprehen- . sa erant, per viatorem accitis, duae ex eis Cornelia & Sergia patritiae utraque gentis, cum ea medicamenta salubria esse contenderent, ab consutante
indice bibere justa, ut se falsiim commentam ar- suerent. spatio ad colloquendum sumpto, cum summoto populo in conspectu omnium rem ad cae. 1 teras retulissent: haud abnuentibus, illis bibere, . bepoto medicamento suamet ipsae fraude omnes in-
terierunt. comprehensae extemiplo earum comites, magnum numerum matronarum indicaverunt. ex . rquibus ad clxx. damnatae.
Ibidem Falis tempore 'maxima 3 Xyph;li enim millia saepenumero die una Romae interi--
205쪽
bant, multi vero & aliter non in urbe tantum, sed in toto quodammodo imperio scelere malorum hominum moriebantur. Αcus enim exiguas deleteriis quibusdam pharmacis inungentes , mercede per istas in alios malum immittebant. quod etiam sub Domitiano fatum. Idque nec Turcis, nec Iudais ignorum esse legimuS.' Fama tenet, Judaeos, quod pervicax hominum genus, ac execrabili in nos odio furens, e Francia exegerat Pulcher rex, ab Hutino filio mox rege receptos : & ut pristinum exilium situm, bonaque di- repta ulcisterentur, & priori similem sertunam rebus suis praemetuentes, ab regibus praeterea satrapisque Turcarum Saracenorumque pecunia accepta, elephantiacis, qui stipe mendicanda vagi victitarent, persuasisse, ut venena in puteos spargerent; Pestilentia ingens exorta. Sic etiam in celebri Atheniensium pse, lues' primum in Piraeo affecit homines contagione, quare jactatum quoque ab illis est, quod etiam Peloponnenses venena conjecissent in puteos. Et quemadmodum ab externo pestis infertur: ita etiam ab interno veneno, ' quod ex humorum putredine in corpore nostro generari potea, non raro contrahitur. 4 ' C lSic tempore belli, se in annona caritate Inlal brium ciborum novi succi faciunt, ut Et uim collecta cibis, annique vapore Saviat atra lues. Idem aquarum vitio fieripotest. Nam mala: aquae potus,veneno similis, pestilentiam bibentibus
η': νὴ his δε eausa ' famem pestilentia sequa
Huiu disisit 'pestis in exercitu Xerxis Per arum regis, e Graecia fugientis: tanta enim I me Ἀ-
206쪽
. THERAPEVTICE. 2o borarunt, ut frondibus & radicibus herbarum vescerentur.
Similiter ' in exercitu Cael iris,lues pestilens ho ridi comes victus grassabatur: miles. 'oren a spascens moribundus labitur herbas.. milites Alexandri Magni, dum ex India revorterentur, radicibus palmarum usi, in pestilentiam gravissimam inciderunt.
' Ex fame etiam orta pestis illa Massiliensium, in obsidione: Hia apud Appianum, Sigonium, Polydorum Virgilium, ct alios3 nec non in nostrate hi ria de obsidione Lydensi ita ut apudHi ricos nihil frequentius , quam ex multorum dierum inopia contrahi pestem. causis hactenus. Intersigna Psispraecipuum contagium, quanis scilicet multi simul eodem tempore infecti sunt: si quis ante aliquo morbo laborabat, in hanc omnia convertuntur. Inpse Veneta' coepit vis morbi sic incrudescere, ut omnes aegritudines, quaecunque esse coepissent, mox in hunc letiferqm converterentur,cum scabies& vulnera . & quaevis ulcera fricandio concepta, serent pestilentia. In nullo autem morbo, atque in hoc, contagium
Hinc ' adversus pestilentiam nihil prodest firmi
tas corporis, & diligens valetudinis cura. promiscue enim imbecilla robustaque invadit. 1-' Missa senum ac iuvenum densanturfunera. ' Nec moderator adest, inque ipso eva medente Erumpit clades, obsuntque auctoribuε artes. Ita inpese Atheniensi, ut refert Thucydides, iU Nec Deus artis erat medica, nec vota valebant s
cesserat ossicium morbis. Generatim vero accidit & medicorum auxilium
207쪽
Iium esse inefficax, tum ob mali magnitudinem,
tum ob celeritatem mortis. Hinc ' Non vota, non ars ulla corruptos levant, Cadunt medentes, morbus auxilium trahit.' Cuae autem morbus pestilens solus ex omnibus vitiis praecipuὰ afficiat eos, qui ad laborantes eo morbo prope accesserint An quod is solus omnium morborum communis est: omnibus hominibus. Ita. que pestem facile omnibus infert, qui scilicet depravato jam habitu sunt. Fit enim, ut morbo cubantis veluti quodam fomite succedente, vitium illud protinus exultet, concipiaturque in aliis.
stui fuerant autem praso contagibus ibant, sec. Idque vel in primis cumulabat funere funus, Luippe etenim nullo cessabant tempore apisci
Ex aliis alios avidi contagia morbi. Nec ex viventibus modD, sed etiam ex mortuorum ea veribus cfrustra id negante Rondeletis,inasiis . Pestilentia propagatur.' Corpora foeda iacent, vitiantur odoribus aura, A tuque nocent, ct agunt contagia late. Hinc = strages multa & magno cum dolore conjuncta, versantibus cum stetidis ac putridis corporibus.' In pestilentia, quae Romae expleto anno trecentesimo ab V.C. grassabatur, cum principiora: pudore, & copia rerum ad sepulturam necessariarum
suppetente cadavera cremarent, atque terrae mandarent : postea alii honestate contempta, alii rerum necessariarum inopia laborantes multa destinctorum corpora in subterraneas compitorum cloacas, at longe plura in fluvium projiciebant, unde maximum damnum accipiebant. -m enim cadavera ad saxa & ripas fluctibus ejicerentur, gravis & male Olens odor, qui venti flatu inde ferebatur per aerem , eos etiam, qui adhuc recte valebant, invade-
208쪽
bat, eorumque corporibus celerem mutationem aD ferebat , & aqua ex flumine allata non erat amplius bona ad potandum , partim obtatoris inusitatam . .' .graveolentiam,partim quia malam cibi concoctionem faciebat. s.eundum Pestis signum ' Capitis ardores velle THisbaei. mentes, a vapore igneo in caput sublato. mam S mpumatis causam in pesteThebana observatTr gicus: ' o dira nomi facies leti Gravior leto spiger ignavos Alligat artus languor, is aegro Rubor in vultu, maculaque caput Sparsere leves, tum vapor ipsam Corporis arcem flammeus urit,
Multoque genas sanguine tingit, oculique rigent, is sacer unuPascitur artus.
' Principio caput incensum fervore gereba o Τ Lucri cis. Et duplices oculos sustus luce rubentes. Vbi ponit quoque tertium signum, ' Oculorum
ε Iam riget atra cutis , distentas lumina rumpit, cm. Igneaque in vultu Hsacra fermida morbo Pestis abit, fessumque caput se ferre recusat. Hinc ' Lumina ferre gramem vix susscientia lucem si GLI Mi .
ca nare iacent. Nam ob nimios ardores, coguntur agri naribus P
questiritum duce α' Viscera torrentur primo, fammaque latentis ' oriae asti Indicium rubor ea.' Sin in processu coepit crudesceremorbu , ' Hir L 3. Tum verὸ ardentes oculi, atque attractus ab alto Guro spiritus. Ita
209쪽
Luericit. Ita ut quartum signumsit, ' Creber spiritus, aut 'ingens, raroque coortus. Thuod. citi minium 8 spiritus teter & foetidus. 3 Luer.eis. 4 Inde ubi per faucespectin complerat, ipsum Morbida vis in cor moestum confluxerat agris, omnia tum vero vitai claustra lababant, Spiritus ore foras tetrum volvebat odorem, Rancida quo perolent projecta cadavera ritu.
' TMOL 1. Sextum signum in pse Atheniensi ' erat guttur&llingua sanguinolenta. F Lucri est. Τ Sudabant etiam fauces intrinsecus atro Sanguine, ct ulceribus vocis via septa coibat. Atque animi interpres manabat lingua cruore Debilitata malis, motu gravis, assera tactu. Thuoacessi Septimum ' Sternutatio,ob concalefactumscilicet 7 Hipp. . ia cerebrum: quod etiam catarrhos moves,unde ' Rau-
cedo , signum octavum. qui eum ' descendunt in μοὐ n pectus fit dolor cum tussi vehementi,ines nonum.' Silius Ita Aspera pulmonem tussis quatit, Mer anhela Igneus e tur sitientum *iritus ora. Lueneit. ' ' Tenuia fluta, minuta, croci contacta colore, Salsaque; per fauces raucas vox edita tus. Ita non tantum de Atheniensipsa, sed etiam de praebFis legimus,' ' primo statim insultu a manὰ ad veL. 1. da bello pera tussi exagitatos cum febre, qui corriperentur. Persiem Τ ' Intima creber viscera quassat Gemitus stridens. Thue,.ρα Decimum symptoma ea stomachi subversio; undecimum, Vomitus biliosus: quibus vix aliud ullum frequentius. Frua sequi solet Anxietas, xII. signum. qua voce reddere malo Thucydidis meλιώ- Q. ---, quam cruciatum cum Porto, velintelligere de d enteria, ut fecit Scholiastes. sequutus praeter. ε Hippocrat. Θ GaI. qui ἐμέτου αmn meminere, optimum hac in re Thucydiris interpretem, Lucr tium et
210쪽
THERAPE UTICE. aor. Intolirabilibusque malis erat anxius angor Assii λcomes, is gemitu commixta querelis. Signum x III. ea 'Singultus, qui multis incidit
immanis convulsionem excitans vehementem,
aliquibus quidem statim cessantem,nonnullis multo serius. Ita is in Atheniensipsa' Singuliusquestequens noctem perspe, diemque ' Lueret. eis.
Corripere assidue nervos, ct membra coactans
Dissolvebat, eos defessos ante fatigans.
Signum xiv. Febris interius exurens,inseris calorem non prodens.' Nec nimio cuiquam posses ardore tueri y Luen eis.
Corporis in summo summamferviseerepartem, Sed potius tepidum manibus proponere tactum. Sic in Attica lue ' corpus quidem exterius attin- 'genti non admodum calidum erat, neq; pallidum, sed subrubrum, lividum, pustulis exiguis, & ulcus.
culis efflorescens. Interiora vero ita flagrabant, ut neque tenuissimorum vestimentorum, aut linteorum injectiones sustinerent, neque aliud quidpiam, praeter nuditatem, jucundissime vero in aquam g 1idam seipsos abjicerent. Ex quibus verbis elicitur quos Signum xv. Co pus lividum, obsanguinem calorem nativum δε- F αις. Epid. enim: ut is xvi, ' Hippocrati quoque notatum, a.29. Exanthematum eruptio, y a copia silicet bilis. ρ Hippa. M.
Eisimul ulceribus quasi inusis omne rubere Corpus, ut est, per membra sacer cu diditur ignis. , Η ' ΤNec modo ha φλωδων- sive pusula ipsos agros Lueri eis. eorripiebant, ' Verum etiam invisos si quis tentarat amictus, ' Vἔπι Ardentes papula, atque immundus olentia sudor Grata Membrasequebatur, nec longo deinde moranti. Tempore, contactos artus sacer ignis edebat. Attulit signum Thucydides, Internum . ardorem, cuIus etiam meminit Lucretius: Intima