장음표시 사용
221쪽
derandique rationibus dicitur a voluptatum labe cavisse,& salubritates corporis retinuisse, ut nequaquam fiterit communi omnium cladi obnoxius.' Nam offensiones aeris pestilentis victus genere instituto a tempestate dominante diverso, sacile declinari possunt ό ' quia nulla caussa sine patientis aptitudine agere consuevit. Profuit aliquando οἰνεψιον, hoc ea, vinum oleo permixtum: in ut in exercitu Antonii pestilentia i borante illi rursus in statum secundu naturam con stituti sunt, quicunque servati sunt, facta sibi copia poculi cenelaei: hoc enim casii praesidium mali compertuIII est.' Aron miris laudibus extulere,dicunt & in pestia lentia salutarem esse in cibis.,Ajunt quoque Ῥrrhidem potam in pestilentia salutarem esse. - Annus CII In Lxxx multis rebus gestis toto ombe memorabilis , sed sterilitate ac lue contagiosa, quae Olyssiponae praecipue saeviit, fatalis. correptica statim exanimabantur, & incerta sere remedi erant. tandem lenientia magno profectu adhibita,& salutarem unicornis, & lapidis besuarii usum in potu multi experti sunt. Sed inter psu antidota palmam ferunt Theriaca, ct Mithridatium. Qua ratione Aerpesis causa efficiens sorrigatur, o humorum in corporesalubritas conserveturequo modo item eorpus pessientia maxime resistat, vel ab
ea liberetur, hactenus riximus. cum constemus& animo & corpore, mutuum interea consensum esse diximus. Sicut enim, 'corpus morbis multis, passionibusque affligitur, anima simul cum corpore patitur &una turbatur; ita ' quando anima corpore admodum potentior est, exultat in eo atque effertur, totum
ipsum intrinsecus quatiens languoribus implet. Hinc perturbationes in peste a modum noxia.
222쪽
Inde bonam partem in lectum maerore dabantur. 'Pars animam laqueo claudunt,mortus timorem ' Morte fugant, ultroque vocant venientia fara.
mandoquidem igitur animi defectio is maeror,
gravissimum malorum, quo ad de perationem adum cuntur, aliud excogita υit alexipharmacum ma r ris antiquitas, nempe Musicam,cujus vi apud vete- Musica. res innumerabiles maximosque morbos sanatos fuisse, compertum ea. Et Thaletem Cretensem, Py- Tlutare thii Apollinis oraculo accitum a Lacedaemoniis,
musica pestem tum grassantem sedasse natinas 'scribit. Sed Homerus etiam Graecos pestem musiaca depulisse scribit , qua infestabantur. Sic enim
canit: Καλον αειδενkς πιυήονα κοῦροι Αγωῶν. Ergo die tota placabant carmine Phoebum, Formosum Paeona Achaica turba canentes.
Nonnulli interpretantur, Musicam hanc, st hoc remedium nihilistidesse,nsipsam animi laritiam,
qua nullum aliud in peste prasentius: cum metusurror sepe pestilens contagium attrahant.
Alligat atque animum subducto robore torpor. Et quia corpori vires subtrahit ipse timor, ianio si Ovid. D. magis ad morbos recipiendos dissonitur. Hς M. Tam maria vero pestis natura, ut nonnunquam pesti, sponte redat: ' Inde paullatim sive pace Deum im- tas. petrata, seu graviore tempore anni jam circumacto, defuncta morbis corpora salubriora esse i
Nonnunquam verὸ ' nulla ars humana prodest, 3 ue .ein& omnia quae adhibentur sunt inutilia,' me que nocent artes, cessere magistri ' orgil. rata Phygirides Chiron , Amithaniusque Melampus. Itaque
223쪽
Itaque' postquam mortalia cernunt Tentamenta nihil, nihil artes posse medentum, Auxilium coeleste petant. Sic in peste anni ab urbe condisa Io Lxix. ' sapplicatio per omnia pulvinaria indicta in diem mnum, & COT. edixerunt, ut per totam Italiam triduum supplicatio & feriar essenti Et in pestilentia, qua proxime sequenti anno subsequuta eis, ' De
cemviri supplicationem in biduum, valetudinis caussa in urbe, & per omnia fora conciliabulaque edixerunt, majores duodecim annis omnes coronati & lauream manu tenentes supplicaverunt. In alia ' Consul Apollini, AEsculapio, saluti dona v xit & dedit signa inaurata. Alio tempore 'cum civitas pestilentia laboraret, missis legatis, ut AEsculapii signum Romam ab Epiadauro transferrent, anguis, qui se in navem contulerat , idque ipsum numen esse constabat, deportavere. sotad. II. Meti si inuit. . miscSuperstitiosa.
se finem, specie coeleste resumpta, Luctibus imposuit ; senitque salutifer urbi. Similia in Eeclesiasticis historiisplurima de Christianis leguntur. idam tamen cum Iunone Flecteresi nequeunt superos, Acheronta movebunissuperstitissa, ais diabolica remedia adhibebunt.' Verbascum experti assirmavere, plurimum reqserre si virgo imponat nuda jejuna jejuno, & manu supina tangens dicat Negat Apollo pestem posse crescere, quam nuda virgo restinguat: atque ita retrorsa manu ter dicat, totiesque despuant ambo.' Cum pestis graviter Ephesum invasisset, nec ullum sussiciens remedium inveniretur,legatosEphesii ad Apollonium miserunt, tanti mali remedium ab eo deposcentes: ipse vero non differendum esse prosectionem δrbitratus, Eamus, inquit: brevique tempore
224쪽
, THERAPEVTICE. 22Itempore Ephesum delatus est, ibique idem opus
operatus quod olim Pythagoram apud Tnurios, Metapontinosque fecisse perhibent. . vocatis namque in concionem Ephesiis, Confidite, inquit, viri ; hodie namque hanc pestem amovebo. His dictis universam turbam ad theatrum duxit, ubi pro malis depellendis sacrificia fieri consueverunt: ubi senem quendam mendicanti similem invenere, qui arte quadam oculis connivebat, & peram gestabat paniceis frustis refertam: lacera autem attritaque veste amictus erat, & facie squallore horrida. Huic Ephesios circumponens Apollonius, Obruite lapidibus, inquit, hunc Deorum inimicum. Admirantibus autem Ephesiis ejus dicta, & inhumanum, crudeleq; censentibus, peregrinum hominem tam misera conditione degentem interficere, humillia me praesertim pro salute sita deprecantem, multa pro captanda misericordia loquentem: instabat Apollonius, Ephesios cohortans ne diutius illum vi- Vere permitterent. Cumque jam aliqui lapides in illum jacerent astantes, qui prius connivere videbatur, respexit acriter,&igne plenos oculos monstravit. Quo viso agnoverunt Ephesi daemonem esse, tantoque studio ipsum lapidarunt, ut brevi spatio
magnum lapidum cumulum super ipsum coace varent. Paulum deinde moratus Apollonius auferri lapides jussit, ut seram, quam interfecissent, agnoscerent: Cumque ita detexist ent, nudassentque corpus, quod se lapidibus contrivisse putabant, homo
quidem evanuerat: canis autem tanquam moloia sus conspiciebatur magnitudine tanta, quanta maximi leonum esse solent. Talis itaque lapidibus a trita bellua, spumam , quas rabidus canis, ab ore emittebat. Et is quidem modus filii, qui Ephesios expiavit, & morbo liberavit. Tempore nostratis Hadriani ' exorta est in urbe
225쪽
pestilentiae lues, quae quum severis legibus more
nostro Hadriano pontifici minime coercenda videretur,contactu aegrorum ita exarsit, ut multa funera in compitis viserentur, appareretque vastari
urbem , haud multo dierum spatio, nisi Graeculus iquidam, nomine Demetrius spartanus, sedandae pestilentiar, favente ei turba hominum, negotium suscepisset, nemine superstitione vetare auso. Nam ferum taurum cui dimidium cornu dissecarat, magico carmine dextram in aurem prolato repente ita mansuefactum reddiderat, ut iniecto tenui filo ad integrum cornu, quo vellet perducens, pestilentiae placando numini ad amphitheatrum immolas set. Nec credulae multitudinis spem ex toto sesellit, quum ab ea inanis sacrificii prospera litatione, mitescere morbus coepisset. C A P. III.
Sudoru Anglici origo, essentia, curatio.
μωκ - Δ cccc LXXXVI. novum morbi genus
HMII j. pervasit per totum Angliae regnum, sub pria
mum Henrici VII in insulam descensum, dira quidem lues, & quam nulla sit artas antea, quod constet, perpessa: subito enim sudor mortifer corpus tentabat, ac simul caput stomachumque vehementi caloris ardore affectum angebat. Qu9 in morbo homines qui a principio erant, quia alii aestus --nus patientes,si in lecto erant, stragula dimovebant, si vestiti, vestes deponebant, alii sitientes frigidum potum sumebant, alii demum patientes caloris statorisque nam sudor grave olebat additis stragulis
sidorem provocabant , aeque omnes aut illico, aut non multo postquam sudare coepissent, morieban- tur, ita ut ex omni aegrotantium numero, Vix Cen-
resimus quisque evaderet. Neque ulla interim M dicorum
226쪽
dicorum ars, aut scientia quicquam opitulabatur, quod morbi novitas omnem eorum excluderet peritiam. Verum post viginti quatuor horasitato temporis spatio vis ejus morbi durabat abeunte sudore
nonnulli confirmabantur : non eo tamen ita expurgati erant, quin iterum atque iterum in morbum reciderent, multique inde perirent. Sed ea res remedium tanto malo ad ultimum monstravit: nam qui semel primo sedarant, cum deinde rursum a grotarent, observabant ea, quae in prima curatione
profuissent, & illis pro remedio utentes, addebant semper aliquid ad curationem utile. Item de illi itidem cum iterum in idem valetudinis genus inciderent, ex priore observatione earum rerum, per quasse confirmassent, ita se curare didicerunt, ut vim sudoris illius facile tolerarent. Quibus rebus ita usia curatio. venit, ut post ingentem mortalium stragem, remedium unicuiq; promptissimum inventum siti quod hujusmodi est: Si quis interdiu sudore corripiatur, cum vestitu protinus cubatum eat et sin noctu, & in lecto, tum quiescat nec se e loco moveat, usque ad viginti quatuor horas exactas: interim ita se strag Iis oneret, quo non provocetur sedor, sed sita sponte molliter stillet. cibi nihil rapiat, si tamdiu famem tolerare possit, neque plus potionis constretae ac calfactae hauriat, quam modicὸ satis sit ad sitim extinguendam. inter hanc curationem inprimis caveat, ne manum quidem aut pedem sit restigerandi r creandique caussa, extra stragula proserat,quod mcere lethale est Hoc remedium est novo morbo i ventum, qui tantum in Angliam id temporis perv
sit, dc posthac sepe graviter affixit.
227쪽
Morbi Hungarici origo, ct symptomata.
Balth. On- 'Ribulis ' pestis est lues, quae dicitur Pannonica: radiniM . ex a perinde ut illa in populum debacchata tru- ' eulentam mortalium stragem edidit. Expeditione
enim necessaria, non minus quam justa, contra solymannum Turcarum Imperatorem,a Caesare MaximilianoPII. anno partus virginei CIII Lxv I .sus cepta, ubi vires universi prope Christiani orbis unanimes convenerant, in Pannonia innotuit: Eoque Hungarici vel Pannonicia regione, veluti morbus
Gallicus, & Sudor Anglicus,& hic morbus denominationem sorti tus est. Castris ad Comarum coepit, junctis ad Jaurinum incrementa suscepit, exautor to, & hinc inde dilapso milite, saevissimus factus. tunc ceu per seminaria distributum est contagium Germanis, Burgundis, Belgis, Italis, Boliemis: ve- hementior tamen & diuturnior malignitatis portio Viennae haesit, qua domum revertentibus poene singulis transeundum erat, & pro se quisque reficiendi corporis studiosus, dum intra tecta reciperetur, gratitudinis aut mercedis loco, morbum hospiti vel familiae ingerebat, & ita advenarum diversoriis dedicata loca undiquaque languentibus reserta,
viae publicae cadaveribus aut exanimibus occupatae conspiciebantur.
Symplomata ferme ejusmodi erant: circiter tela, tiam vel quartam a meridie horam invadebat, ejus que επιι ηι μιποι cum levi rigore, qui frigus potius, vel superficiarum horrorem, quam rigorem prae se ferret, observabatur. Post horulae dodrantem aestus
illum excepit, qui noctes &dies sequentes assidue
excruciatos detinuit. Inquirentibus conquerebantur de capitis dolore potissimum : deinde manu quoque
228쪽
sitoque admota ostendebant regionem sub sterno ad cartilaginem ξιφοει Ibi omnibus certe ἀνθ - τοσαν quiddam,renitentia, & durities observabatur. Sitis inexhausta primis statim initiis torquebat. Postridie, vel ad siummum tertia die deliria, satis diu -'turna. Exacerbationes circa vesperum, per noctem recrudescebat morbus. Lingua torrida, labra quoque fissa, quibusdam sputum sanguinis. In quibusdam dysenteria, in aliis colici laterumque dolores. Reliqua vide in Observat.Schenchii lib. v I.
Morbi Verrecini origo ct essentia.
Orbus 'novus, Vervecinus in Italia dictus, qui nin Oriente primum, dein Italia &Hispania le- 7ῖ thallis nam & ex eo Anna Philippi regis uxor deceΩsit, & Gregorius XIII periculose aegrotavito postea etiam septentrionem pervagatus, apud nos incognita initio remediorum ratione multos afflixit; Coquelucam vulgo vocabant, verbo,anno hujus secuti x, sceliciter apud nos imperante Lud. XII. usum pato, quae famem & pestilentiam ante biennium toto regno grassatam secuta fuerat: Erat id aeotitudinis genus non tam mortifera vi timendum , 'quanquam & ex illo multi perierint, quam progressu & celeritate, qua proxima quaeque loca se pente contagione complectebatur, admirabile. Pri. mo inferiorem dorsi spinam horrore plerumque occupabat, dein horrori gravedo capitis & languor
membra eorum, quos corripuerat, resolvens succedebat, pectori in primis gravis. Quibus vero intra quartum vel quintum diem, malum non decessis .set, in febrim degenerans eos interimebat. Id multis neglectum , in bonum vertit. Lethale fere iis, qui medicamentis purgantibus, aut venae sectiona
229쪽
utebaptur , quae utraque difficiliorem respirationem essiciebant; illa, quod humorem omnem a capite ad pectus trahebant; haec praeterquam quod corpus refrigeraret, etiam vire debilitaret, quibus ad respirationem de vim morbi seperandam validis
)Misis T Aborant ' Delii pestifero quodam morbo. vul-Θ.ad Phil tus quidem vitiligine plenos, capillos pariter aubos habebant, ipsorum aute collum & pectus erant tumida ; febres vero non aderant, neque dolores insignes, neque inferiores partes quicquam permutatae fuerant. Fuerunt autem quae tale morbi genus conditiones comitabantur quinque. Primo pestilens erat: secundo leuce seu vitiligine ora replebantur: tertio pili albescebant: quarto collum &pectus tumescpbant: quinto doloribus exiguis aegrotantes exercebantur; aberant febres. Mbreu=ial. ' Qus3 morbus suerit, valde ambiguum. Mihi 3. Har.8. sanὸ cogitanti alphos atque vitiligines neque pestiferos, neque contagiosos fieri, praeterea sine tumore ullo ac sine dolore existere, putarem elephantia- sin sive lepram albam fuisse, quam pestiferam, contagiosam, cum dolore & tumore fieri confirmant Medici. CAP. VII.
Elephantia nomina, discrimen a Graecorum Lepra, causse, origo, gra, curatio,
F δ δε remitata figura, ct magnitudine, Adsectus
varia nomi*4 obii uis apud Graecos.cλεφαπenim quia corii crassitis, 'Herus
230쪽
Neque habetp sapioiia, quam lapis
furia foedarideformi , ac magnitudine elepia tem Elephantis refert: vel, ut voluit Platerus , quod aures eleph mricorum patularilata alarum in Vacta,el banti
aures quodammodo exprimant.. Λω autem , Mo-2ον, Θ λεμῖοιως dicitur, propter extrem rum rugarum frontu similitudinem. Σοί, Mis,tum ob faciei depravationem depi Satyrissimilem,rVm okpram. ptam inexplebilem coeundi libidinem , qu Elephantici tenentur, priusquam extreme laborent, Ob tuum acrior ue seri copiam , qua in eis redundare solet, is perpetuam fere tentiginem H cere.
H, κλέον etiam vocatur ob magnitudinem: q*a r
rioneLeontiasin quoah dici quidam volunt.Et quidni etiam Elephantiaor Gallis gerarali net orbi nomina Madadu appellatur, undensrum inlaetas Laetarie
Elephantiasis eum morbum significat,quem Ar ιes, Latini, is vulgus fere omnium gentium, Lepram dixerunt,malde diversam a Lepra Gracoram, qai qua Scabiei decies, inde dicta, quod cutem in quasdam quasi squammas resolvat, γαῖ τῆς λεπιδίν, id est, squamma. Eu elephas morbus, qui propter mina Nili Eure, .c. Genitur2' to in media,nespratere qum: Atthide tentan:ur gressud , oculique in Achais Finibus; inde aliis alius ιμm ea inimicus
Panibus ac membris ; varius concinniuid er. Nec aer modo, sedetiam suilla carnis esus huius Elephant. morbi causa cre itur. causis.' Suillam autem carnem Iudaei ab0mipantur, Tlutarch. quia maxime abhorrent a vitiliginibus S lepxa,quas putant esu harum carnium adscisci. Etenim vide-
mus suem sub ventre plenum esse lepra, & scabiosis P 1 maligne