장음표시 사용
241쪽
. eomplicatus ac densus excrescebat, sine molestia symptoniin initio; postea ubi totum Poloniae regnum pervasit, majore cum cruciatu ossa infringebat , laxabat a tus, vertebras eorum infestabat, membra conglobans ac retorquens, ac gibbos postremo efficiens.
tum pe)iculos sundebat, caputque verminante ubique peste opplebat, ut purgari non posset. cincinnis illis derasis humor & virus in corpus relabebatur, &affectos torquebat, caput, pedes, manus,juncturasque omnes exagitans. oculorum visum adimebat,
aut defluxiones ciebat. remediis usitatis aegrescebat malum,& in staminas, praecipue eas,quae statis temporibus non purgabantur, saeviebat; inter viros ma- Time eos, qui Neapolitano morbo infecti fuerant, aut in liberos ab iis procreatos; eos item qui capitis porriginem medicamentis repercutientibus repres- Natur , serant. Caussam & naturam mali quaerentibus, apparebat, adfinitatem id habere cum exhalatione fuliginosa, ex qua nascuntur crines; cum tinea &- a' lue Neapolitana in ossium cruciatu ι cum phthiriasi ob redundationem vermium ; cum arthritide ob am' tuum dolorem ; cum spasmo contractione miserabili membrorum. Ita de novo morbo cum Lauren-' tius Staringelius academiae Samosciensis rector ad Patavinae academiae medicos prose res ipsius Samoseii jussu scripsisset, Hercules Saxonia,cui id munus delegatum filii, respondit; &non tunc primo
natum morbum ostendit.nam Jo. Georgii Schenc-kii testimonio constare,hunc morbum non novum
aut Polonis peculiarem esse,sed diu ante inter Helvetios per Alsatiam, Brisgoiam, Belgiique legionesi . ad Rhenum positas grassatum esse,& in Germania 1: ipsa & Hungaria, sed rarius, conspectum: & anno quidem cla la Lxiv. ita notum fuisse in Germania, ut jam antiquior existimaretur. amplius confirmari
Jo.Staueri observatione, qui Gasparem, &c. cum
242쪽
THERAPEVTICE. 239 ob impexam & inexplicabili pilorum contorsione horrificam planeque Gorgoneam barbam vitaretur, quidvis tamen potius se passurum respondisse, quam sua illa barba careret; siquidem iis qui eo malo tentarentur, persuasum fuisse, gravissima capitis morborum fomenta, veluti apoplexis, paralyseos, maniae,ac pertinacis cephalalgiae materiam,seu capillitio seu barba hujusmodi intricata alenda absimi. itaque summa religione cirros illos prorsus i cultos servare, nec ferro praescindere aut pectere. Morbo autem jam tum aliud atq; aliud nomen factum. nam alios e vulgo pilorum contorsiones sive Nomia incuborum tricos vel cincinnos vocare; quod putent Incubos & Faunos noctu eosdem sugendo tractare. alios scrofarum plicas. apud Polonos clavum, sive ambiguo nomine hospitem dici, quod in Poloniam ex Roxolania venerit. sed Plicam aut
Cirragram rςctius appellari posse. Ejus porro causaias, effectus, conditiones, remedia, copiose atque ex proposito Saxonia commentario explicat. Contra eum disputavit, de Plicam eandem cum Lue V nerea esse, ingeniosius quam verius libro peculiari probavit quidam; cui contrario dialogo ab homine Saxoniae studioso responsum. Reliquos Capitis assectus in tres ordines ex assecta sede partimum, quorum alii ejus membranas, inquibus solis ut exquisite sentientibus dolores sunt; alii cerebri substantiam principis facultatis sedem ι . alii
ejus me rus atque ductus, per quos animalis distribuitur spiritus, obsident. Dolores gra-Ωuod a BDrest ' Qui gravissimi ex his sint, vissimi. discernere stultitia prope videri potest, cum situs 'cuique ad praesens quisque atrocissimus videatur.Et de hoc tamen judicavere avi experimento , aspe rimos cruciatus esse calculorum a stillicidio vesicae, Proximum stomachi; tertium eorum, qui ca- 'pior*ρῖbi 'pite
243쪽
3 Idem Σ3. 8. Id. 23. I. Interme. Continens. Praeservatio. Herod. 3. olim ab M lex. 2. gen. 'dire. I'
pite dolent, non ob alios sere morte concita.
pilis dolor fit vel ab externis causa, vel in-
Externae aestus, frigus, ictus, gravis odor, ventus, &c. l' Nam mihi de vento misera condoluit caput. Nonnusta item, qua assumuntur,capitis dolorem faciunt, ' ervum, nuces avellanae, ' cedri succus, mustum, nuclei acinorum uvarum in vino, ' cannabis caules plures sumpti, similia. Interna causa dolorem capitis inferentes sunt humores, vapores, vel fatus, qui continuum solvere queunt. Hanc enim continui solutionem omnis doloris caussam continentem Oproximam agnoscimus. modo adversus exteriores injurias caput muniatur, audi Herodotum: ' Persarum capita adeo
fragilia sunt, ut si velis ferire, vel solo calculo perforare possis: AEgyptiorum autem ita firma, ut ea vix ictu lapidis elidas. Cujus rei caussam hanc illi reddebant facile mihi persuadentes quod AEgyptii statim a pueris radere capita incipiunt, & os ca- lpitis ad solem redditur compactum. Quae eadem caussa est non calvescendi.Nam ex omnibus hominibus paucissimos quis AEgyptios calvos videat. His igitur hoc caussie est, cur robusta capita gestent. At Persis cur fragilia sint capita, id in caussa est, quod a principio assuefiunt operire capita, gestantes pilea tiarasque.' Hannibal, Divus Julius, Masinissa Numidarum rex,Hadrianus,severus, caput aperiendi longa consuetudine tantum firmitatis adepti sunt, ut sive sol esset, sive imber, sive frigidum tempestuosumque coelum, etiam hyeme lava & nivosa, aperto capite
prodirent, iterque facerent, obdurato contra O- .mnem aeris injuriam & inclementiam capite. i
' capita aperiri aspectu magistratuum,non l
244쪽
sere majores, sed, ut Varro author est, valetudinis, quoniam firmiora consiletudine ea ferent. Tenita alvo, pitu dolori medetur ve sectio. 'ut dolorem capitis levares, sanguinem saepe 'Soua D.
emisisti. 7φ' ,' Quidam caput dolens devinciunt, alii cervica-
At ' ex omnibus Cephalatque remediis paratis- 'simum erat vinculum capitis.= Invenio &fascia mulieris Iores minui.' porrum sem:vum capitis dolores sanat, si in na- refundatur; dormiturisve, in aurem duobus laces cochlearibus, uno mellis. η Succus betae nigrae capitis dolores veteres se 7Md. s. phatias vocanto sedat, infusesiis. Succus albae cum melle naribus inditus, caput purgat. Succus inlyborum cum ros eo I aceto equiis dolores lenit. Cato crispam brassicam prodesse tradit capiatis doloribus, crudam ex aceto & melle, coriandro, ruta, mentha, laseris radicula sempiam acetabulis duobus matutino: tantamque esse vim, ut qui terat haec, validiorem fieri se sentiati semen nasturtii capitis dolores contrito & ad- , Ibis. iE.dito sinapi emendat. Rutae sylvestris radix lenit capitis dolores pota cum vino, aut cum aceto & rosa-ceo illita. Si vero sit cephalara, cum na hordeacea & aceto.
'Illinest &mentastri recentis 2ccus in capitis dolore. E pulegio corona , capitis dolores imposita dicitur levare. Quin & olfactu capita tueri contra fil-gorum aestusque injuriam, & ab siti traditur: neque
aestire eos, qui duos E pulegio si culm impositos
245쪽
ruitibus in Sole habeant. Illinitur etiam in dolor bus cum polenta & aceto. Gith, sive melanthion discutit capitis doIores illitum ex aceto, & insissem naribus. Anisum dolores capitis levat sussitum naribus.' Semine papaveris trito in pastillos e lacte utuntur ad semnum: item ad capitis dolores cu rosa o. y Serpyllum sativum capitis doloribus decoctum in aceto illinitur temporibu&ac fronti cum rosiaceo.' Melilotos capitis dolores leuit cum rosaceo: Τut& Heliotropii majoris succus.' Capitis doloribus prosunt anemonae.' Capitis dolores corona ex adianto,e,' ex spina alba,impos sedat: θ cypri flos cum aceto illitus.' Polenta capitis dolori illinitur, cum melle, aut aliqua refrigerante herba.
Capitis dolorem ex hippoglossae soliis imposi
ta minuit.' ' In cap. dolore ex polygono sylvestri coronam
3 3 Cum polenta quoque capitis dolores mitigant solia vitium & pampini: ut lauri tenera folia
trita, cum rosaceo, aut cum irino.
' Mororum succus capitis dolores sedat: ut o myrti sylvestris semen in aceto & rolaceo tritum. Quidam jubent impari numero baccas conterere, & calefacere. ' Decoctum e lacryma lentisci capitis doloricum polenta illinitur. Z sileris solia illita fronti, capitis dolores sedant.' Chamaedaphnes semen rubens admistum foliis illinitur capitis doloribus recens.' ' Quρd e graminum genere septem internodia habet efficacissime capiti cotra dolores adalligatur. Caput in dolore veratro, vel oleo, vel rosaceo cocto tritoque ungi convenit: peucedano ex oleo,
246쪽
. THER APEVTICE. 24 vel rosaceo& aceto. Tepidum hoc prodest&doloribus, qui plerunque ex dimidia parte hemicranias meanu capitis sentiuntur. .Aei a capitis doloribus medentur, succo vel folio temporibus illitis. Aloe dolorem capitis sedat temporibus & fronti imposita ex aceto & rosaceo, dilutiorque infiisa.' Leporinus cinis cum oleo myrteo, capitis do--28. I Ilores sedat item aqua pota, quae e bovis, aut asini potu relicta est:& cornus cervini cinis illitus ex aceto, vel rosaceo, aut ex irino.' Matutino pascentis hirundinis caput praecisum, Τ Idem xy.c. maxime luna plena, lineo panno adalligan t capitis doloribus licto: aut cera alba fronti illinunt, & pilos caninos panno adalligant, Diximus de Cephalalgia in genere, quod adpeculiarem attinet,
' Cupressi solia trita, capiti cum polenta imp 'Idon 2 . s. nuntur, si a Qte doleat. Me Inlyborum succus cum rosaceo & aceto. P .ho.8.' Capitis dolorem ex ebrietate sedant cum rosa- . Idem Σ . 9.eeo flos tenerique cauliculi viticis. Seminis decoctum vehementiorem capitis dolorem ditat viti, ' Violae crapulam & gravedines capitis impositis 'Idem ii. is coronis olfactuve discutiunt.' Amygdalae amarae capitis dolori illinuntur, ma- η Irim 13.8. ximeque in febri, si ab ebrietate, ex aceto, & rosa-ceo, & aquae sextatio. Et quemadmodum oculos sine capite curare ' Piato Char non decet, ita neque sine reliquo corpore caput. luare in doloribus ab interiori causa universalia particularibu3 pramittenda, sepurgato toto corpore ad caput demum accedendum. 'Semen rosae naribus subductum caput purgat. ' Iris naribus subducta sternutamenta movet, caputque purgat.Dolori capitis cum cotoneis malis ''
247쪽
aut str heis illinitur. Crapulas quoque diseuses 's. ' Atiagallidis succus caput purgat per nares fusus, ita ut deinde vino colluatur.' Purgat & caput Chalcanthum dilutum. ac naribus instillatum. C A P. II.
Principis sucultatisθmpromata, eorum caulsa, igna, curationes.
Despientiae D Rincipis facultatis anima, qua in cerebri nomina & λ tanquam in proprio domicilio residet, depra-ςxΥMQR' malafiunctio e i, Despientia sive Delirium , cpeo jνη Graecis o dicta , qua mentu ea alienatio, undet Amentia nuncupataeeodem modor Nonius. quo Graeca. Delirium est a Deliro, quodest de recto recedo. lira autem est fossa recta, quae contra agros tuendos ducitur, in quam uligo terrae decur- 4rrat si, Hinc Delirus, mente desectus, quod a recto ordine & quasi lira aberret. ζ' ληρειν, ineptire, quod a nuga, ineptia. Cui etymos vel Glossvet. Delerus, item Delerat, ληρει. Lirare, ineptire.
n. -ta Desipientia alia cum febre, alia sine febre existi. cum febre est, Phrenitis appellatur primaritu HI assectus ue alioqui febris ecto toma.
Phrenestos i Graecis φρενῖnc dicitur, in Omnibus vete-exym0n, eodicibus Phrenesis, & qui ea laborat, Phrenes zisi ebis,. ticus legitur, Non debet autem cui- in Senec. I. de quam aut mirum aut novum videri, in voce pere- ira i 3 grina, quam veteres Latini sibi utendam sumerent, unam literam mutatam esse. Illi, quae erat apud Graecos υλη, non sylvam, aut fulvam, sed silvam Do Sisimas Ea cerunt, & plura similia. Pessinc vero ita potest dieips.ad Eeυ τ φρενῶν MCO- , ut 6 18πς τ- ac πλουοελι Frat ictum. Quidni Sapientiae morbus vel aegritudo
248쪽
recte dicatur 'Plinio, ut lateris morbus,&articu- 37. si. Iorum Latinis consilevit, aut pleuritin, aut arthritin unica voce vocant Graeci ξ Certe φρένις pro sapientia Graeci iidem passim usurpant, unde Ω- piens ab illis nuncupatur, qui tamen & desipientem interdum sic vocare solent. Utriusque enim significationis adnotant veteres Grammatici.
Phrenitidis caussiplerumque insummatio mem- Phreniti branarum cerebri, quandoque Θjepti transversi, ς- si*' quod Graeci appellaverunt phrenas. - Psin. II.' signa lethalia in sapientiae aegritudine, fimbria. 37 rum cura & stragulae vestis plicaturae, a somno mo- , ventium neglectus , praefandi humoris curinal e corpore essiuvium: in oculorum quidem & narium aspectu indubitata maxime, atque etiam sirpino as. sidue cubitu: venarum inaequabili aut formicante
percussa: quaeque alia Hippocrati principi medicinae observata sunt. In Phrenesiniisomno utilius, nam Curatio, , ' fessos sopor irrigat artus. ' Virg. 3. Emmare nisi monte venit, . 'Sunt quos qua faciant altos medica in omnos, F 3 . GVictaque Lethaa i mina nocte premam. artricto aut intus exhibent , aut foris bremati seu temporibus applicanda: . ' Viquesoporatam Stygiasuper utrar equassat ε ι Q.
mpora, cunctantique natantia lumina solvit.' Semen ς cumeris auxiliatur phreneticis in la- ΤΥ .io.2.cte mulieris pondylium infunditur eorum capitibus; se Id. i .c' semen amerinae in oleo decoctum: item ' 'rutae ' Dissi s. sylvestris succus ex aceto tritae instillatur in temporare cerebrum. ' Phreneticis quoq; illinunt anisum recens cum Ibid.r7. polenta,
249쪽
' Quidam phreneticis adalligari jubent candicantem ophiten. Allium antiqui insanientibus dabant crudum, Diocles phreneticis elixum. Est festiva Phrenetici curatio & Lethargici in hoc lEpigrammate: ' Κοινῆ καταρ κλι πη--n
' Communi in lecto lethargicm ct furiosus Forte cubant, mireqpegit uterque malum. Exiia e tepido pubito, i mphate, cubili, Et socium multo verbere, save, feris. Sic ambos plaga satiarunt: queis vigil illo Mansit, at hunc tandem sepiit iste labori Delirii febrim consequentu exemplum habemus in Abderitis. '' - Disajunt Lysimacho jam regnante morbum hujusmodi quendam incidisse, videlicet primum omnes in tota civitate febri correptos fisisse eaque a primo statim ale valida, & continua. Circa septimum autem diem, aliis multam sanguinis e naribus fluxionem, aliis copiosum sudorem obortum febrem solvisse. Caeterum ridicula quaedam pertum batio mentes illorum obsessit. Omnes enim ad tragoediae actionem permovebantur, &iambos recitabant, & vociferabantur. Plenaque erat civitas pallidis omnibus, macilentisque illis tragoedis illudque o tu Deorum, tu tyranne hominum Amor, aliaque magna voce clamantibus, idque perquam diu, donec hyems magno cum stigore oborta delirium 'ipsorum compescuit. Caussam vero ejus rei mihi videtur praebuisse tragoedus Archelaus, illo tempore
250쪽
rore celebris, qui media aestate multo aestu Andromedae fabulam ipsis egit. Ita ut multi ex theatro redirent febricitantes,& sequenti die mentibus eversi in eandem tragoediam delaberentur , illorum memoriae suaviter inhabitante Andromeda, ac Perseo una cum Medusa singulorum animis adhuc obv
Atque hae quidem desipientia in febre sunt. D Desipientiae sipientia porro sine febre aliasimplex ea, alia metan-
Simplex interdum fit ex cerebri inanitione, commotione, aut imbecillitate. ' ocimum quoq; Chry- P . zo. risippus graviter increpuit, & insaniam facere. Et Dioscoridesisatur ' Coriandrum largius sumptum 3 . . non sine periculo tentare mentem. γε ἐυ ἀλοψ ονγε re se Ois Nisan ΟἱAύ τ' ἔρι πλήγεες, οἷαπιβοήa in ἁ-ρμύκ -ἀι r.
Pemitissa bibat Coriandri pocula si qμη, ἡ
Nescius admotis non cauta mente labellis, Corripiet miserum subito dementia, is urbe Vesanus tota clamabit more furentum Baccharum attonito commotus pectus ab oestro.' Quinetiam ex multa vini potatione nasci tra- ΑΗ p. . Aditur, ρ capite nimirum sanguinis vaporisque servi-phM .7.dioris copia incalescente ct celerius impulso. Undere hὰ Stheneleus poeta: ' Ob, e φρονεο,&e ις αφρο- νας ἄνιύο di . ε apud hem Sapientes etiam vinum adamentiam impellit. δHinc 'Aristophanes&Homerus in eadem lance 'collocat iram,in qua insaniam. Et certὲ ' nihil aliud ' Sore. D. 83. est ebrietas, quam voluntaria insania. Extende in plures dies illum ebrium habitummuquid de furore dubitabisZNunc quoque non est minor,sed brevior.