De natura, et effectibus amoris sensitiui, tractatus philosophicus. Authore Augustino Vlmio sacrae theologiae, ac I.V.D. ..

91쪽

s. De fiat ab effictibus tachritudinem ac factum mirati, illam statim impune dinu

serunt, cum antea nunquam potuisset abselui tutela,ac patrocinio diserti illis Oratoris: plus potuit pulchritudo,qua omnis Rethorieae artis industria, vi potuit ipsa tacendo, quam orae inloquendo,& plus ipsa nudando occulta, quaisti: palliando delictum, quo sorte erati inmaifectum: hia Doetissimus Bonarcitus de diibl.Amor C l .p. 2 .cap. I .particul. 1 .dicit, quod cum Menelaus iam ultus estex iniuriam a Troiatiis sibi illatam,in ipsamq; HHςn m postea ia stri,cto elue ulcisci vellet, ac illam occidere, ut illam vidit, ac formam susset contemplatus, e manibus statim cecidis gladius homicida: & quamuis dicat, hoc non euenisse ob vim, & potentiam pulchritudinis, sed ob diuinum quemdan, dplendorem in eius vultu relucentem,tamen ira es Saet si dicat cecidisse ob vim, L potcntiam si nudi, quia fotima,& pulchritudo ex senten.Platonic.iuxta quorum placi

ta ibi ipse di scurrit, iiii aliud est,quam summi boni, ac dia

uinae lucis splendor,ut infra latius videbimus, cum de pulis chritudinis definitionet verba faciemus; &ideo vis illius splendoris nil aliud est, quam vis, & potentia pulchritudunis . Unde & inter fragmenta Stesichori yoctae vetustissimi ex Scholijs in Eurip. habentur illa verba: Stesichorus de Helenam L idibus obra turi erant, dicit ; eos, simulatque eius MDultum semiti essent, Hint de lapides in Terram, quod

certe non est sine admiratione pensandum: Nam tantum zzercitum congellerant, tot pretia, tot mortes, tot pericu-ia per tot annos substinuerant, vel te iniuriam selarii illosam viii dicaret, cod nonnulli contrarium asserant & pol eae ex MIMolo, visu i m mobilis phil hiatudinis, iras, & a

92쪽

uiter coacti iniuriam, ac poenam indulgent: tota potentia Troianorum,ac Asia tota eorum irae,& odio resistere non nix aluit,& postea vis, & potentia pulchritudinis inermis nius tantum mulieris resistit,vim facit,ac vincit; illa,ead .que mulier, quae fuerat causa malorum,Victorum, ac vii

centium ruina,vicit &'vicitares,& victos; Nam graeci post decennale bellum,pos: multa pericula, multo quoq; pr prio essese sanguine Troianorum solum vires tandcm s perarunt, at animum,ac sortitudinem nunquam stiperare potuerunt; victiq; viribus, d animo sc per inuicti tan . .. in occubuerunt Phrygij: at Helena vi solius tantum put . chritudinis,solum; conspecta & Troianorum, & Grae

xum, yictorum, ac vincentium vires tam animi, qua corporis statim sola, facile superauit. Adhuc tamen cst mi , rabilior vis,& potentia illius,quod manens immobilis omnia trahit,omnia rapit: Coelene namq; nostrae Virtutes, α potentiae,ut prudentia fortistico libet alitas, si non moue tur,& ut ita dicam,operentur,& cooperentur, non cogno nui nec apparent: puli ligitudo autem,etiam si no In Meatur,& nihil videatur facere,facit tamen Omnia, omnia penetrat,& per oculos animos, & corda suratur Amantiu,

ut iure optim' dixerit Theoph. Eam csse tacitam is prio- , iis,

nemἰdi rem ego silentium loquax, & silcmena loquaciatatem,quia tacendo, & nihil faciendo,omnia tamen facit,& loquitur. Quemadmodu etiam & Stob. rus de laucibus pulchritudinis,scr. 6 3.vol. i. rura.nsona in homine sita, ut friuudo , udendia laterepossunt, nisio re aliquo demonstrentur , pulchritudo autem latere nullo meri poses: statim emin

93쪽

in possidente apparet, aut etiam a s incipio celeravi sui si si exhibet, ut illi omnino conuenire possit illud Boeti . t

Stabiliri manens, das cuncta moueri . .

Ergo ipsa sortitudine fortior est ipsa pulchritudo ; hinc tasne ratione diximus supra, desiderium pulchri esse quo dammodo violentum, quia illi non poteth resisti, & nolupotest non amari ; hinc Plato in in dro dicit pulchrunti ita fuisse appellatum a prouocando, & permulcendo intuεtes; quod etiam testatur Procul.in lib.de Anim.& Demon. Cceterae Virtutes, & coeterae potentiae non agunt nisi triar. . . proximiora, & viciniora ; S: ignis, ut refert Ioseph. Lang. Uh, an sua noua Polyanth, verbo khritudo,& Xenoph. ta gentes selum urit, pulchritudo autem etiam longe dista res insana mat: hinc Martinus de Roa lib. 3 .sing. capitu. 3.M. h. Pulchriminis tanta uis est, Ut concepeta oculis,at , auribus λαμ- rabilissui Amores in hominum animis exciret mi nois A re Y nophon a pulchris oculos monuerit averteriris, quod ignis etrear quidem ho mines fui ilium tramini, amor si eos etiam acrem

dant, fui procul spectam ι Propter e morem aestuent reos trada ras a stare a robustis ambat Xenophon, quod robust nec Id laborare si melit bona acquirere, fortem periculis ste o sere apientem oratione: uti alpulchrum et etiam in siummo otis omnia conficere 'hanc autem mim tam magnam esse creditum Uy ς ut Graeci Authores dolere illis oculos dicerent, qui rem pulchram aspicerent. Unde mequenti capit late probat tum in s Cris, tum etiam in profanis pulchritudinem accipi pro im sa fortitudine. Stob iis in Vituper.Vener.& Amor. ser. 6 2. l. I. ex codem Xenophon e An ignoras istud animal, quod Disrui. pulchrumi formos pellans, et hoc n-inephalan se e si

94쪽

rii Amoris 'sit si ractuselum, illud mera etsi non fungat, d quis ipsem ast erit um, immittit aliquid etia eminus eius modi, quia insimam cierepsit Irtas is sidi Cupidines idcirco

sagittari, dicuntur , quoniam speciosi a longinquo etiam et in rant: proinde consulo tibi t cum formosum aliquem evideris usas quantum pons, ita ine respicias quidem ; hinc & Isocrates in Helen.Laud.comparans Herculem cum Helena dicit,hanc eo fuisse praulantiorem,ibi: Et quamuis Alcmena

filium maximiserit Iupiteritanto plus tamen honoris Helena tribuit, eis illi robur dederit, quod mi caeteros omnes miscere potest, huic pulchritudine attribuerit, quae ipsi robori selet imperare: Et quis non nouit Alcibiadis pulchritudinem8 cuius tantus

erat decor, dc potenti a, ut quemadmodum inquit Plutarc. in vit illius,uel quisquis alius sit, qui vitam illius conscripsit: Visisse' i res, est Oribu se maritosfaufrret, ac Draretur, ut propterea utrique sexui dominari, & libere imperare videretur: hinc Tiraq.loc cit. nume. Ii .& seqv. propter maximam potentiam illi us eam dicit esse ignem, μ' calorem facem, fornacem acutiorem,at Velociorem sagita. ta: & quide nihil est quod magis,ac citius homines ad Cu .pidinis amplexus prouocet,accendat, incitet, quam sorma corporis,decor oris,species,& pulchritudo ; Immo & ipsi

Dij ob vim, & potentiam illius ad insaniam sipe deuene-Tunt. Unde Athenaras lib. i 3.num. 2 8 i. de pulchritudine loquens ait: Ob pulchritudinem Lupiter nunc 'r regulas Aura m . fuit, nunc Taurus mugit,nunc Aquila pennis evolat, nune Ignis Prope Aeginam lucet, & 1 crates in Helenae laud. quid opus es humanis opinionibus recensendis immoraris cum Iupiter opt. --. in ab spotentiam Fuam dea onstret, ad pulchritudine Cis

95쪽

ro humili per ona s epta accedendum esse censia amphtrioni

rei auus ilis ad Glcmenam imite in aureum imbrem mutatus cum Danae congressus sit oloris figura in sinum Nemeseos confugit: atque iterum eiusdem auu steriem cum haberi Ladam sibi desipondit: Denique pre arte quapta nunquam

evi tales nassuras eum conficiatum Us constat . , id

At quis unquam eri. adeo si lix,& fortunatus, qui rei naquam satis laudatae valeat laudes omnes recensereὸPro lamdibus igitur ipsius pulchritudinis stissiciat referre unam , quae sicut omnes alias facile superat,ita ex ea sola omnes fere aliae cognosti poterunt. Nullum unquam filii atrocius , ferocius, ac bellum magis sanguinolentum, & pernici sum bello Troiano i& tamen non propter allud pugnabat, nisi propter solam Helenae pulchritudinem rNam, Vt n

tat idem Tiraq. loc.cit.nu. 3 2 .& 6 r. non pugnabant Gr ci,ut ulciscerentur iniuriam,& raptum Helenae,quia tur uerant,se restituta Helena,bellum dimissuros. Unde,ut notat Liuius in primoribus verbis, e Troianis incommuni clade soli Anthenor,& AEneas euaserunt incolumes,quia illis conniventibus saltem, ut dici solet, oculis, Achiui p percerunt, tanquam illis: set pacis, redendae Helenae sue . c Author fuerant, ergo no propter iniuriam. similiter Tro iani non pugnabant,ut Viderentur Griccis resistere, & ne, si Helenam restitatissent,eam vi, & mctu restituisse videretur,sed quia tanti utrique faciebant pulchritudinem illius,

ut de illius sola possessione certarent: potius volcbant Cr ci recuperare Helenam iam stupratain,& violatam,quam iniuriam vindicare, & magis illius possessionem,qua proprium honorem, oc exillimationem faciebant: e contra

Troiani

96쪽

Troiani maluerunt per decennium bellum intra proprios confines substinere,quam Helenam iam violatam reddere eam magis,quam ruinam, & conseruationem Regni facientes: propter pulchritudinem unius tantum Nulieris posuerunt isti duo exercitus totam Asiam, & Europam ineuidentissimo discrimine, & facili tamen negotio poterat viriq; tot malis obviare,si vel Troiani Helenam reddidi sent,vel Greci eam illis permisissent, & tamen neutri sibi ipsis consulere voluerunt existimantes, nullam aliam pulchriorem belli causain,ob quam morerentur,inueniri posse, quam pulchritudinem illius. Et quod adhuc est mirabilius, Dij illius temporis pro alijs rebus semper pugnabant concordes,pro pulchritudine Helenae contrarias inter se acies instruxerunt, ac proprios filios in eo bello mori passi sunt existi mantes, uo mitinorem illis gloriam obuenire,s pro Helena oppetijssent , quam quod Deorum flij tassent procreati: refcri igitur

ibi de hacre Tiraq.sententiam Lucian.his verbis: Europa tunc primμm contra Asiam bello concitata, cum Troiam possent Helena reddita, sine periculo, ae metu Terra am retinere. Graeci autem hanc illis habendam permittentes molesta liberari ε, neutri considere si jsis moti runt rati , non aliam pulchriorem belli causem , u quam morerentur , inuenire se posse . Iam mero Dis , cum certo stirent liberos sosm eodem bello perituros esse , nequaquam illos as eo alae ruerunt ad id bro proficisci fecerunt rati, non min rem inde gloriam consequuturos se eos, si pro Helena mortem

objssent, quam quod Deorum si iij procreati essint: quo μne argumento quid aliud mansibitus , aut clarius esse

i potest, '

97쪽

6 6 De n rubra, die Fctibus potes, quanto etiam ipsis Dijs iudicibus caeteras mortalium omnes anteceltat pulchritudo Nam cum prρ aliarum quissim rerum nunquam D ulgo modo inter se ins ord ferint,propulchritudine aut m non solum filios si os in in ἰώ yiae t , mi i intersi dim carint, onnulli quoque s in tali ucrint: sin us

omnibus adeo calculis censuerunt pulchritudinem caeteris rebus niuersis anteponendam fiet Item ex Isocrat. Grauius pro F 'is ena Di, immortales pugnauerunt, quam cum aduersus G gantes praelium commiserunt: Nam cu/' Gigantibns concordes,

re inter si comun iis αδ animiter pug tias inierunt, pro

Helena mero contrarias inter se acies instruxerunt, ετ aduersis telis alter alterum petiuerunt: quae cum ita sint, di illi merito eo fuerunt animo, di ego eam tantis laudibus cumulare possum, T debeo: maximam enim partem habuiti piachritudinis, dignisi mam, pretiosi imam, augustissimam deniqfle omnium rerum existimauerunt i licet diuerso modo reperiantur conueris ex versione Hieronymi Uuolfij in operibus Isocratis. MAthenaeus lib. i 3 .num. 18 i. de pulchritudine Helenae lonquens refert ex Homero: Haud reprehendendum, quod Troiani, F armis conseimi Achi pro hac,mma labores diu perri

tiantur:

abus prorsus immortalUM sivi usi

Et paulo supra num. 276.inquite Helenam certe mxorem uidetur Spartiata reueritus,cuius gratari stum exercitum cogcrat,as aliarum minarum congresse ab lini Ne ; Ex qui pasci, nunquam esse satis laudatas laudes i ius pulchritudinis vcam enim talem,ac tantam venustatem , & amabilitatem rebus omnibus tribuit, ut per pulchritudinem omnia reuiuiscere videantur. Unde Proc.in lib.de Anima.& Demon . hiquit:

98쪽

Maioris si liui . γ . s rinquit Post mim Unicum, imisv H, Amoris rincipium, at ; post substantiarum e prsectam iam turba re uiget e Amor ut Unde Chori Angelorum implentur Amore, Turbae quin etiam Demonum hoc plenae Deosectantur Deos ad intelligibilem

pulchritudinem reuocatos:Exercitus Heroum mna cum Demonibus, ' Angelis circa pulchritudinem debacchantur, omnia de nicti esse tantur euiuiscunt, incalescunt circa pulchris inis i sus insuram. Sἡd tandem cessemus a laudibus illius,a roridaequato ,eiust uniuersaliPraeconio siniciat, eam hun- οῦ quam satis possedaudari; cum praesertim nunc munus a nobis susceptum siticam physice,non rethorice considerare.

Quid pulchritudo, opinio ni torum. Artic. 3.

ΡRo cuius recta,ut iam recto ordine procedamus, ac ordinata sensideratione, haec principaliter inuestigare - conabor. Primo quid sit. Secundo an pulchrum, vel potius bonum sit obiectum Amoris. Et Tertio, cum dicatur consistere tam in debita proportione,quam in debito colore, non erit iniucundum quaerere,an in Amore plus valeat debita proportio, an debitus color rhas solum quaestiones nunc examinabo; Nam duas alias, an pulchritudo sit eadecum gratia,vel distincta,& num plus possit gratia, an pulchritudo,satis abunde,ni fallor,tractitui in praecedenti capite de gratia; no te pigeat qu sis, Amantissime Lector ; Nasi, ut inquit Arist in 1 .de Anima in princ. una scientia dicitur nobilior altera ratione nobilitatis stibiceti, cum nuc subiectum siti ipsa pulchritudo, non nisi pulchra poterit esse eius consideratio: & consequenter etiam non nisi grata,

di amabilis nec ullo pacto taediosa ; a pulchra sunt ama- , I 1 bilia,

99쪽

os De natura, e finibu' bilia: Et que si inpul hra, necesse es, Gnt etiam Ahia cae e npuntia Arili. 7 Eudem.c. . o pulchra, ut inquit Flaccus de Arti ei. Decies repetita placebunt , & Plat. in Phileb. ii culi: Praeclarum esse prouerbium piatam bis , sust ter es repete ιι , & Plutar. in lib.Non posse suauiter vivi, refert. Em

doctis sententiam, quod ' i. o. '

simi pulchra, iterum,ais iterum est dire necessi. Ad primum igitur, quid sit pulchritudo, Laert. in vita

Aristot. varia; refert variorum hominum sententias. dicit enim ex Arish Eam esse donum formri ex Socrat. e modi ci temporis Tyranidem: Ex Platone. Esse naturae Privilegium Ex Theophrast. Tacitam dcceptionem: Ex Theocrito: Eburneum detrimonium: Ex Carnead. Regnumsiue satellitis, pro ut etiam habetur in annotat. Dialog.Lucian de domo Pi col. in lib.de delin.rer. dicit ex Pico: Eam ese amicam in micitiam 'st discordem concordiam : quatenus est congruesa variorum dispositio, eam dicit: Tyrannidem Animoru, et μnustatem animi. Ex Ia mblic. Ede actum boni, a Ium evitalem blandam boni faciem. Stobaeus de laud. pulchritudiasser. 6 3 .vol. i desinit ex Plutarc.quodpiachritudo sit opus an mae gratificantis corpori decus formae. Tir u l .cit.nu. I I. Ecseq.dicit ex multis,eam esse ignem,facem,sornacem, cal rem, Amoris atq; libidinis uoluptificum, suauistimumque

incitamentum,illectamentum rritamentum,incitamentum,acutiorem,& Velociorem sagitta; & nu. 6 i. esse tacitam, seu silentem fraudem; quia etiam sine verbis, & solo silentio perluadeat.Dicerem e Sana esse silentiu loquax,& siletem loquacitatem; esse Regnum absq; satellitio,quia sormosi quicquid volunt,etiamsi non petant, sisto silentio,

100쪽

Amoris sensit: αἱ e . quibu satis est, ut videantur,& facitu impetrant, quem ad antidum ς iri inquit Tibullus lib. i. Elog. quod scrinano inalget Ai e Magica,quia ex se ipsa solaan petrat quie 'quid vult ibi: l . . Forma nihil magicis et titur a inibu i l Ioseph Lang.in sua noua Polyant .verbo Forma, l& verbo Puldhritudo dicit ex sententia Zenon. Clitici: Formames se ocis forem, vel ut alijs magis placet, molem esse forem

formae, quatenus orationem loquentis serma, & irmam, oratio maxime commendat. Itaut orationem forma faciat

gratiosiorem, & oratio serma reddat amabiliorem, sicut inquit Virgil. in quarto Aeneidos, quod e

Gratiar est pulchro meniens in corpore mistus. Quid sit pulchritudo, opinio Platonis. Arsic. 6.

SE vi verum fatear,illis sunt potius epitheta, attrib ta, & similitudines, quam verae, & propriae definiti nes. Ideo pro veriori,dc magis Physica eius definitione timuenienda praemotandum est,duo prima humanae sapientiet lumina inter se nec etiam de hac re conuenirc ut enim eorum diucrsa sunt principia,& sines diuersi, ita etiam eoru diuersa est methodus, dc diuersa philosophia: Plato enim adiuinis descendit ad mortalia,& a mortalibus ad diuina reuertitur: Unde cum a diuinis ad diuina per mortalia diuinu iaciat circulum, diuini etiam Platonis nomen est sortiatus: Arist.autem cum mortalia sistum, ac naturalia magis, ac principaliter cosideret,a sensibilibus solu eleuatur,& rationes naturales,& necessario solu cocludentes rimatur, ac

probat;& ea est pulchra de ipsa pulchritudine diuini Plata