장음표시 사용
71쪽
. De Nisura, sir essemus maxime hac delectatione, & hilaritate laetatur, quemad
modum homines laetantur rebus venereis ; & propterea Aristin Φ.Mors.cap. I .est, quod iucunde, dc unedolore debet dari,quod donatur,alioquin qui dat moleste,non est liberalis; & sint laetitia faciei 11 dederis,perdis rem, mere turnq; ret,inquit Glosin ca. i. extrde donat. & hoc respectan gratia,& benefitium potest dici filia Ueneris. Amplius Gratiae possunt conuenire Veneri,& Amori etiam in hae significatione, quatenus qui amat, & statim ac siquis est igne Amoris accensus, statim etiam quaerit in Amatu coferre beneficia,& magis amato quam sibi,hinc dicitur, quod Amor facit liberalem, ut insta latius videbimus. a Dum vero accipimus Gratiam in prima significatione pro illa venustate Amoris secia, tunc certe iste numerus Ternarius non potest conuenire Amori,nec Veneri; quia potest reperiri etiam ubi non reseritur Venus,& mulieres multae sunt gratiose, quae non sunt pulchrae Vergo in istis gratia non oritur ex Venere: α quatenus gratia descruit Amori, non possumus dicere, quod gratiae sint tres tantu, cuia vel est una sola,vel plures,quam tres,Vt tot pene dica, quot sunt gestasin motus,ut infra videbimus.
An Gratia sit distincta a Pulchritudine. Artic. a.
CIrca Gratiam in hac significatione, multa sunt videnda,quid sit, qualis, & quomodo ad Amorem, & ad pulchritudinem se nabeat: ordicias ab hoc ultimo, quaero utrum Gratia,& Pulchritudo, sint unum, & idei vel potius sint distinctς: & quidem duo prima lumina Philos Phiae Plato, & Arist.inter se nec etia de hac re conueniunt:
72쪽
χ- is sensitivi. - Plato enim Gratiam a pulchritudine non secernit,putatq; idem esse Gratiam,& Pulchritudinem, & propterea Marsil. in Hippia Plat. in Phaedro in principio, & in Conuiu.
Orat. i .cap. .definit Pulchritudinem,quod sit quaeda Gratia,quae animam per mentem, Visum, & auditum mouet,& allicit: e contra Aristat. ut docet Piccol. in S. grad. Moral. Philosophiae cap. 3 .& in lib. de rerum definition. putat,Gratiam distingui a Pulchritudine: haec enim est ordia nata,& proportionata partium inter se dispositio,Gratia , autem reperitur etiam, ubi non potest considerari ista partium proportionata dispositio: Nam, & risus dicitur Gratiosiis,& fletus,&cantus,& motus oculorum, & labiorum,& variae aliae gesticulationes gratios, dicuntur, in quibus tamen non adestilla partium proportionata dispositio, quatenus vel incorporei sunt illi actus, & gestus, vel cito transeuntes, ut non possint dici ex ordinata partium proportione constituti, ergo non possunt esse pulchri,& tamegratiosi dicuntur: hinc Arist. in .Moral.cap. 3 in princ.dicit, quod homines paruae statu elegantes, or concinni esse post sunt,non tamen pulchri, quia ad veram Pulchritudinem requirit ipse etiam debitam magnitudinem, ergo est ab ea distincta; de puellas multas,& multos iuuenes dicimus gratiosos, non tamen pulchros,& multos pulchros, qui non, simi gratiosi; immo de domus,& vestes, & suppellectilia pulcnra dicuntur, quae gratiosa proprie dici non possunt. quia Gratia consistit in motibus quibusdam, & gestibus, quos in animata facere no possunt, ergo nec etiam possent dici gratiosa,quae tamen dicuntur pulchra, ergo Gratia est
73쪽
ή a De natura esstasius Putarem ego,saltem largo modo, posse concordari di cordantes horum Philosophorum Opinones,uaur verum sit, Gratiam esse distinctam a Pilchraealnei ,ee stetia verum, non esse dii tinctam; est distincta,quia potest reperiri separata a pulchritudine, ut in inanimatis, & animalia
etiam multis attamen gratia ubicunque reperitur , nundi
quam reperitur sine pulchritudine e Nam sicut pulchritu do corporis consistit in illa proportione partium cum destito colore,ita etiam gratia consistit in sua sibi proportio nata dispositione: Nam si gestus illos, & motus, in quibus
dicitur consistere gratia, proportionabiliter non facias sua loco,& tempore,& concinne, nunquam diceris gratiosus a hinc risiis in ore quorundam dicitur flere,& fletus dicitur ridere ratione concinnitatis,& proportionis, qua quis alio gratiosius ridet,aut flet,ergo etiam gratia consistit in sua , proportione,sicut pulchritudo in suas exso Gratia non est distincta a Pulchritudine, cum semper sit associata a sua proportione; & in hac proportione dicitur consistere Pulchritudo saltem largo modo.. ' i tu . . .
Quae nam plus in Amore valeat gratia, an Pulchritudo
QVarrituri modo,quae nam plus in Amore valeat Gra Ja, an Pulchritudo Τ Uidetur quod plus valeat pulchritudo:Nam pulchritudo est illud bonum,quod mouet, ae excitat Amantem, & quo solo tanquam ultimo bonoquetrit,& anhelat Amans frui,atque beari,ut stipra dictum est; nemo autem quaerit frui illa concinna gesticulationi Amati,& illis motibus,& gestibus,qui in loquendo,riden
74쪽
i. Amris sensitivi. I. ao, stendo ambulando conspiciuntur, ergo pulchritudo aptus valet. Praeterea pukhritudo,& fruitio pulchri est finis
Amantis,& ad hunc finem amasivi amata fruatur,finis autem est ille,qui mouet agentem, ergo plus debet mouere pulchritudo,quam gratia, quia pulchritudo est magis frui bilis; α propterea non sine ratione finxit antiquitas Amorem esse filium Veneris,Mς est Dea pulchritudinis, no autem dixerunt esse filium Graciarum,ergo sola pulchritudo est illa, quae est apta generare Amorem. Praeterea Gratiae dicuntur esse filiae,& Ancillae Veneris,Domina autem,& Mater semper est praeliantior, quam sua Ancilla, vel silia δε plus potest Domina,quam Ancilla, ergo voluerunt innuere,plus posse pulchritudinem,quam gratiam. . Quod autem praeualeat gratia, probatur ex illo vulgato ca Ine, frequentiori calculo ab omnibus recepto,quis tamen tuerit ille, qui dixit eis Gratia piu cia belletIa In Amor mali. de quidem optima ratione: Nam pulchritudo cum cons stat in proportionata partium. dispositione, es magis materialis, & ignobilis gratia autem,cum sit magis spiritalis, est etiam nobilior,diiunior,& propterea etiam potentior, M intimius mouet; hinc pulchritudo in rebus etiam igno bilibus reperiturivi in Brutis,& in inanimatis etiam mul . 1is,gratia autem solam in homine,proprie loquendo,ergo plus debet mouere gratia. Praeterea pulchritudo est una sola, grauae autem possunt esse plures,ut tot pq ne dixerim, quot sunt aedis,& gestus,ergo in Amore eth potentior gratia; de Amor in gratia tanquam in loco magis munito, cifortiori Regiam tenet: hinc Mulierem turpem sola gratia
75쪽
facit amabilem,at Mulierem inueniastam, nec etiam pulchritudo Helenae, vel Veneris amabilem reddet , ut patet tensui, ergo plus potes ratia. Pro solutione dicendum puto, quod facta comparati ne inter Amantes,alij stat, qui amant propter delectati nem carnalem principaliter,& in istis plus valet pulchritu
do,quippe quae est magis fruibilis ; alij iiint, qui honestius
amant,& amant rem Amatam solum, quia realiter inest amabilis, sed tamen ex ea nihil carnaliter desiderant, vel saltem non principaliter, iuxta illud, quod trahit si a quemque evoluptas,& in istis plus potest gratia , sed etia absolute loquendo dico, quod animos bene dispositos debet
plus mouere gratia: Nam cum pulchritudo sit magis in terialis,est etiam per consequens magis ignobilis,& minus potens, gratia autem cum sit magis spiritalis, est etiam , praestantior,& potentior, unde etiam animos nobiles intiam ius, & magis penetrat; & propterea non sine ratione dirixerunt Antiqui, gratiam esse similem sali, & Gratias salca appellauerunt,ut declarat Plutarc.in Sympos . lib. s. qua l. vltima, quia sicut sal dicitur condimentum condimentorum in cibo, ita etiam gratia dicitur condimentum condimentorum in Amore,quae Amori totalem sapore tribuat, α sine qua esset insipidus; cibus autem si non sit congrueter omni suo sapore conditus,non mouet, nec placet omnino nisi famelicis,& rudioribus; ita pulchritudo sine gratia
non mouet nisi famelicos, rudes, & inhonelios Amantes, gratia autem tanquam ultimum, & perfectissimum condimentum mouet etiam no famelicos, omnes rapit etiam ε Q, qui alias non amarent, ut experientia constat, ergo
76쪽
plus potest gratia; hinc gratia dicitur vinculum; nexus. Scnodus Amoris vinciens, & connectens Amantes, qui sinu ea nec facile caperentur, & tenerentur dissicile. Praeterea sal conseruat, de preseruat a putredine, ut ibidem Plutare. his verbis: Sed quemadmodum eAnima nostrarum rerum dia Plutari uini sima di fluere non sinit molem Animalis, sideam contianet , ita salis natura imitatur nimae opus , dum radauera arripiens id , quod ad interitum mergebat , constringit , atque cohibet partibus quondam inter se concinnitatem, atque amicitiam indens: & super libr. quarto, qua vi. 4. Omnis
mero caro mortua est cadauerispars, salis autem iis tanquam e ima superueniens gratiam et , ae voluptarem con
cilia ne quodammodo, Ut ita dicam. viui putrefiamus ; ita gratia conseruat, de praeseruat pulchritudinem ne vilescat: Amplius sal multum conscrt ad generatiouem , &languentem libidinem sal minime excitat, ita citan gratia ad generationem Amoris maxime confert, & s
la sere languentes animos mouet ; hinc dicunt multi, salesse quid diuinum, quia sicut Deus, ita sal in multis est principium , & causa generationis. , ergo gratia est diuuniori& potentior , Vnde, & puellam venustam, grati sam, & ad permovendum aptam multi salsam di cunt ; & praeterea non sine mysterio finxerunt Anti qui , Venerem matrem Amoris, & Deam pulchriti diis ortam fuisse e mare, & ex spuma Maris, quod lausum est, ut sub inuolucro huius salsedinis innuerent, Cr tiam esse illam, ex qua spiritum,S: vitam recipit pulchri
ludo, & sine qua Anioresia insipidus, & pulchritudo
77쪽
s De natura, ν esse Zbus inualida,ergo si quid potest corporalis pulchrimdo,totum potest virtute, S potentia gratin instamna,sine gratia imgrata est ipsa pulchritudo,ergo plus potest gratia.Hinc Catullus in quodam suo Epigrammate, cui Titulus est, tria Quintiam,& Lesbiam, dicit, quod & si Quintia omnibus
videatur esse formosa,& omnes partes pulchritudinis pos-- sidere, tamen quia gratia, venustate,ac sale erat destituta, dicit eam nec esse meo possedici pulchram his versibus auintia firmosa est multis: mihi candida, longa,
- .. Iogum ita se rasan ego: P, iam nulla et rinustas, Nuda in tam magno est corpore mica fatis Sed tunc dicunt isti Amatores corporis, & pulchritudianislukhritudo est illa,quae mouet,tanquam bonum,&i,nis,quo frui desiderat Amans,de ideo Amor fingitur filius
Veneriis, non autem Gratiarum, quibus ego respondens dico, ista omnia procedere, quia cum pulchritudo sit m tos materialis,est etiari magis apta ad explendum desid frium,& fruitionem carnalis Amantisse sed tamen non propterea valetconsequentia. go pulchritudo ess potςntior.
Praetereae, nego omnes Amantes a ire hanc fruitionen
corporis,quia naulli,qui honestius amant,non amant, nisi amare, & amari, & esse in gratia rei Amatae, frui illa graiia,posse loqui,d conuersari cum Amata sed nihil amplius desiderat; in his ergo fruitio corporalis pulchritudinis nota 'rit sinis eorum Amollisaedetune solum gratia est finis eorum ; dc si Amorem dixerunt filium Veneris,hoc dixerui. dico ego, quia cum 'dinritudo sit magis materialis,eli et magis apta ad generationem Amoris corporalis,vel ad G
78쪽
, Amori sensitivi. Inerationem essectas Amoris,& ad conseruationem speciexu uia Certe motus ocularum, ves gratia ciris nunquam generaret hominem; at nonpropterea valer Consequetia ,
Ergo plus potest pulchritudo; quia in Amore honesto, qui
non habet pro sine generationem, de conseruationem specierum,plua potest, magis ligat, magis allicit, & conseruat gratia, quam pulchritudo; & quamuis gratiae ditantur istim&Ancilh Venetis,hoc tamen non facit,quominus v leat gratia. a. ideo id finxerunt; ut ostenderehi gratiam, quandoq; Uisci ex pulchridine,& pulchritudinem ps se associata a gratijs,nobiliorem,ac in maiori maiestate appareret, at non propterea gratia minus valet,quia etia Amor, di Cupido dicitur filius Veneris; & tamen in Amore filius superat Matrem,& Venus ipsa Mater Amoris, s mis sensit faces,& flaminasses filij,amauit saepius,& sipius fuit vucta a filio; Sic igitur etiam & gratia,nam quamuis dicatur filia Veneris, plus tamen potest ad insammandos homines nobiles,quam Mater,superatq; pulchritudinem in generatione Amoris: itaui pulchritudo tanquam magis materialis praebeat materiam, gratia autem tanquam spiritatior infundat semen,spiritum,& vitam; & gratia Vices patris,pulchritudo aute vices matris sustineat in generatione Amoris , at Pater est nobilior,& potentior Matre, ergo nObilior, & potentior gratia .
In qua nam parte corporis principaliter consistat gratia,in oculis. an in ore. Artic. q.
SEd cum sit dictum, gratiam esse diutinetam a pulchritudinen consistere in quibusdam actibus, gestibus,
79쪽
de motibus corporis, & membrorum, quaeritur nunc iure optirno,in qua nam parte corporis principaliter consistat, ac magis fulgeat; persecta gratia in omnibus gestibus, in , omnibus partibus,& in toto tandem corpore consistit,sed principaliter in qua nam parteὶ & quae nam est potentior Opinio communis est,quod in oculis sit potentior, ac in , oculis maxime fulgeat; quia cum gratia,quae exterius apparet, sit signum,& partic auo illius, quae interius existit in animo,oculus autem sit fenestra animi, speculum cordis, MCςli, & solis imago , signum est oculum praesertim, MOculum solum esse aptum nobis repraesentare gratiam, Scin eo praesertim gratiam refulgere: praeterea,Gratiae dicuntur Ancillae Veneris,& Amoris,& Venus, SI Amor Vtu tur oculis tanquam principalioribus Ministris, & instrumentis ad generationem Amoris, ergo signum est, alia Ancillam Amoris refulgere in oculis. Tanquam in Princia palloribus instrumentis illius: ex oculis enim praeserti
cxeunt illae faces,issae sagittae,5: fulmina, quae ita vivaciter, ita violenter animos intuentium incendunt, eorum corda seriunt, atq; Vrunt:1maxima enim est uis Ocillorum , ergo gratia oculorum est potentior,& vivacior . Praeterea gr
tia eth multum spiritalis, immaterialis,&nobilis, ergo i ca parte praesertim residere debet,cuius operatiocii spiria talior,nobilior,& magis immaterialis,talis est oculus,ergo in eo praesertim gratia fulget. Hinc Athen .in Coenis, lib.
I 3.num. 279.insilia. Scribit Aristoteles Amatores nullam magis corporis partem in js contueri,quos amant, quam oculos, muc' lodes pudoris; ac propterea dum Somnus Enomionem ase
80쪽
fisomnus, wperpetua conspectus oculorum moluptate frueretura hine Pindarus sublimis illiinc omnium Poetarum grandiloquus de Theoxeni oculis ita cecinis, Eui micantes oculorum Theoxeni radios sicinti antes
Cernis,nec Amore cupiditate sedasundus fluat,
Atra illius anima ex ferro in Adamante fabricata est.
Nunc autemsulgentes in Theoxenifacie radios aspexi , i ii nulla cupiditatem Lat suis atrum Cor e ferro, vel adamantes s ricatum l.
Gelida flamma . Attamen ego puto,quod gratia in ore principaliter consistat; Nam gratia contistit in quibusdam gestibus,& motibus,ergo praesertim in ea parte residere debet,in qua plures,& potentiores gestus,& motus conspiciuntur, at plures sine dubio reperiuntur in ore,& potentiores, quam in oculo,ergo in ore etiam gratia est potentior, & maxime ibi-get: 5 probatur minor, nam ristis gratiosus maxime placet, fletus etiam gratiosus multos insammauit, motus labiorum est suavissimus, eorumdem color pulcherrimus dentium albedo charissima, itaui pretiosissimae gemmae dicantur, ex eo prodeunt suspiria gratissima, verba dulci . sima; ii mouetur,placet,si non mouetur, etiam placet ; si vigilat,rapit, si dormit,trahit,inuitatq; violenter adfiirtu;
per osculum postea promittit vitam, arrhaq; dulcissima s lauissimae vitae appellatum, nulla in s imma est in Amore perfecta voluptas,si dulcedine oris, & gratia labiorum fit deitituta; quibus si tandem etiam linguam adiungas, iam cumulum, & perfectionem omnium voluptatum in uno si solo 1.