장음표시 사용
111쪽
exigens, exequi non potest, contradicente vIro ; inde quoad actus imperatos, seu quoad eius
executionem validum non esset, viro contradicente; au eius proinde executione a die, qua vir sciens , itatim contradixerit, suspenderetur: nec casu uictum est: viro contradicente; tenetur enim mulier, limitia vovens, etiam imperatos actus exigentia, ne obligationi suae per actus elicitos cum deo contractae deesset, eo tempore, quo vir ejus conscius nondum ellat, pro posse satisfacere; quod si non plene sine viri conscientia posset . illud implere , teneretur virum suum conscium ta-ccre , placidisque precibus , minime cimportunis, . ad consentiendum allicere; quod si, ut audierit, statim contradixerit, suspensa per illius contra dictionem quoad imperatos actus obligatione, ab
ejus executione, viri contradictione durante, eximeretur mulier. Si vero poli contradictio nem vir suus contentiat, voti obligatio etiam quoad imperatos actus , seu quoad executionem reviviscit, nec poterit vir. potiquam consense rit, a voti executione uxorem impedire; imo poli viri censensum obligatio etiam quoad impe ratos actus reviviscit , instauraturque etsi toto, Vitae tuae tempore contradixerit, & mortuus tandem tuerit, vel rationabilinus caussis a viro
separata, sui juris exilieret mulier . Quae dicta XXI. Neque praedicta, nova videri poterunt sNum. 3 o. eruta clarissime dignoscantur . dantur. Licet ergo doctores , voti obligationem conside rantes, hanc mulieris subjectionem limitent quoλd Votum , conjugale debitum laedens , vel domu gubernationem conturbans;id tamen dicunt solum considerantes, gratum non esse deo votum Vidς n. Ι 8. & I9. cum gravi alterius praejudicio,
Vel gravamine, non vero attendunt, nec gratum
esse deo votum cum alterius praejudicio, Vς i
112쪽
geavam inedicet levi indebite illato.Votum autem,
actum imperatum exigens, si, invito viro, executioni detur, viri potestatem supra suam mulierem laedit. Unde abstinentias vel jejunium, vel aliquid
aliud vovens mulier, externos actus exigens, licet quoad actum elicitum nullum afferat viro suo gravamen , quia tamen quoad actum imperatum,quoad huiusmodi nempe voti executionem viro suo gravamen affert, saltem ex eo, quod in suam mulierem potestatem ac dominium , adeo concessum, minui advertens,displicentiam concipit ; inde est , quod , licet quoad actum elicitum , gratum deo sit abstinendi, jejunandi , vel
aliud faciendi votum, imperatos actus exigens , nullo tamen modo quoad eius executionem gratum deo esse poterit, invito viro, si scilicet vir , ut audierit, contradixeriti contra vero si contradicere procrastinaverit vir eius; tunc enim statim voti obligatio etiam quoad actus externos confirmatur . Nec praetereundum, quod dicitur Num. 3 o. v. II. Iuod si audiens vir, tacuerit,
O in alteram diem diuulerit sententiam, quidquid
voverat, atque promiserat, reddet; quia statim, ut audivit, tacuit et v. 16. sin autem contradixerit, postquam rescivit, portabiι ipse iniquitatem ejus . Licet autem postquam tacuerit, validum etiam quoad executionem evaserit mulieris votum; si tamen maritus, mutata sententia , voti mulieris executionem impediret,peccabit quidem maritus, postquam tacuerit, & consenserit, sine rationabili, ac sufficienti caussa postmodum voti mulieris executionem impediens; mulier tamen voti executionem interrumpens,non peccabit ob viri nempe potestatem in mulierem. Et quatenus viri potestas in mulierem proprie non est illius vota irritandi , seu tantum eorum , quae externos actus ea igunt, executionem impediendi, etiam toto
113쪽
tempore vitae ipsius viri, sub hae semper conditione, ut, statim ut audierit, contra dixerit; inde fit, quod , capta occasione , viri sui obtento consensu , vel post eius mortem sui voti obligatio quoad imperatos actus revivisci tmec vidua effecta muliere, poterit vir posterior hujusmodi votum quoad executionem suspendere quod nempe tem pore prioris viri deo promiserat, si ante secundas nuptias, secum ipso contrahendas, voti conscius eam acceperit. His autem non obstantibus
quia mulieris subiectio etiam erga virum secun dum residet; inde devotis, quae imperatos actus exigunt, tempore secundi viri deo factis, eodem modo discurrendum est, ae de potestate primi viri quoad vota tempore matrimonii a sua muliere emissa; de votis autem , quibus ligata mulier ante
matrimonium cum secundo viro contractum, in
venitur, plena potestas impediendi executionem , ne quidem in primo viro in sensu exposito videtur agnoscenda, nisi statim audiens, contradixerit; ac proinde, quamvis ut audierit, etiam post contra et um matrimonium , statim contradixerit , nGnproinde immunis a votorum executione quae ante matrimonium emiserat, remanebit mulier, cum
extra us viri existens, sine iniuria virilis potestatis ligata inveniatur, ac deo obligata: ςontra ac dici debet devotis, post contractum matrimonium emissis: viro enim, statim, ut audivit contradicente, nullo modo obligata est mulier quoad executio nem, quae deo accepta quasi sub conditione intelligitur, si scilicet vir, statim ut audierit, non contra dixerit; quod de votis ante matrimonium emissis, atque in suo robore consideratis . dici non poterit. Potestas igitur viri sive prioris , sue posterioris, sive tertii, quarti, &c. relate ad vota
ante contractum respective matrimonium emissa,
etsi non ea admittenda videatur, qua possit, statim
114쪽
ut audierit , pro sul arbitrio contradicere , ea tamen etiam quoad huiusmodi vota, ante matrimm inium emisia, admittenda eli in primo, secundo &curespective viris erga suam mulierem potetias, quae pro bono familiae suae regimine , aliisque iuxta theologicas rationes pensatis circumstantiis, admittenda dignoscitur. Nullo tamen , modo ut minus caute sentire quis poterit, voti mulieris irrita, γtio, sed tantum quoad executionem suspensio etiam quoad viri potestatem in mulierem in his, ac smilibus eireum stantiis intelligi debet;in quantum his, illisve positis, vel eum iniuria virilis potestatis deo grata non dignoscitur votorum executio XXII. Et quia ad veritatem inquirendam , scri- Propossinpturae, ac traditioni consona, rei, de qua inquiritur, assignari debet expositio; scriptura autem Numa firmatur.
3.. plus iurisdictionis quoad puellae votum in
Patre, quam quoad mulieris votum in viro asesgnat; inde ad huiusmodi voti mulieris complendam scripturae eonsonam solutionem , dicendum videtur, quod , quocunque casu poterit vir mulieris votum licite quoad executionem impedire, id non de omnimoda suae mulieris voti irrit tione, qua posita, nunquam illud revivisceret,
sed solum quoad actus imperatos ad tempus, perseverante rationabili sui viri displicentia , vel familiae incommodo, vel viri sui contradi et ione . intelligi debet. Nam scriptura patris potestitem 'uoad puellae votum declarans, abs
Iute dicit Num. 3o. v. 6. Et vota . . . . eius irrisaerunt, nec Obnoxia tenebitur sponsioni, eo quod cο ιradixerit pater: Per quae verba datur intelligi plena pote itas in patre ad puellae votum irritan dum ; ita ut in sensu supra expolito , statim con tradicente patre nedum quoad actus imperatos ac vivente patre, & in puris domo remanente
puella , verum & quoad illius voti elicitos actus quod
115쪽
Proposita doctrina concluditur
quod imperatos actus exigit ac post irritationem a domo patris egressa vel eo mortuo , sive puellari aetate elapsa, ab eo servando voto omnino immunis existat in Perpetuum , cum absolute dicat textus t ec obnoxia tenebitur sponsioni, post te. gitimam scilicet a patre factam irritationem , per eius nempe apto tempore factam, in sensu in superioribus exposito, contradictionem. Quoad potestatem autem viri ' in suam mulierem licet di- catur Num. 3Ο. v. Sin autem audiens, statim contradixerit, in irritas facerit pollicitationes ejus, verbaque, quibas obstrinxerat animam juam et pro pitius erit eι dominus. Et v. I 3.Sin autem extemplo contradixerit, non tenebitur promissioηis rea : quia mavitus contradixit, CD dominus ei propitius erit; non tamen declaratur, quod nec obnoxia tenebitur sponsioni, licui de puella quoad patris potestatem dicitur . Unde innotescit, quod solum de irritatione quoad ejus executionem constante matrimonio, & viro in contraria sedlentia, & contradictione permanente, aut si voti executio viri displicentiam ac familiae incommodum , ac per turbationem afferret, intelligi debet. Non igitur omnino tollitur, & consequenter non proprie irinritatur a viro suae mulieris votum, sed ejus executio in sensu exposito suspendi intelligitur. XXIII. Unde etiamsi votum puellae, in domo
patris exissentis , a patre in sensu exposito semel irritatum, semel scilicet statim contradicente patre , nunquam reviviscat; quinimo, nisi per novum post irritationem puellae consensum , ne quidem post posteriorem patris suasionem, post legitimam scilicet irritationem , reviviscat; mulieris tamen, virum habentis, votum, licet in sensu supra exposito contradicente viro, ad ejus executionem non constringat; ligata tamen remanebit mulier nedum quoad , actus elicitos, verum & quoad i
116쪽
imperatos: quoad actus quidem elicitos ligata
remanebit mulier, nedum enim non poterit nol-
le servare, vel velle non servare, verum & vel, te tenetur eo modo servare, quo possit, suumque virum, minime adhibitis' precibus importunis, ad consentiendum allicerer quoad actus vero imperatos licet suspensum insensu exposito esset mulieris votum , viro scilicet facto conscio statim
renitente , nec in posterum consentiente: tenebitur tamen mulier quantum in se est, illud quoad
executionem servare , non quidem contra viri v iluntatem; sic enim non esset deo gratum, lae- tderet enim ius in vota mulieris, quae externos mactus exigunt, a deo quoad executionem conces- .sum , sed in quantum viri voluntatem ad consen-.tiendum alliceret, & absque viri displicentia , vel familiae incommodo fieri poterit: Viro autem sive postmodum consentiente vel mortuo, . vel quocunque modo sui iuris exiliente muliere, ruatim reviviscit etiam quoad actus imperatos sus- pensa obligatio, atque ad votas abstinentias, vel ieiunium iure divino obligata remanebit mulier : Id autem de puellae voto, in sensu exposito legitime irritato , quoniam non obligationis
suspensio, sed proprie irritatio est , ut in luperioribus dictum est , intelligi non poterit. Quia igitur divini iuris in homine potestas non gratis admittenda est; & in viro erga mulieris vota non plena irritatio, sicut in patre quoad puellae vintum , in scripturis apparet; inde quod dicitur v. IAE. In arbitrio viri erit, ut faciat sive non faciat, non cujusvis modi arbitrio, & interpretatione, sed in sano sensu tenui consollo a nobis exposl to, intelligi debet. Vidua autem, ac repudiata, seu potius a viro iustis de causis separata, eum subviri potestate amplius non sit, sui iuris existens, ne dum quoad vota in tali statu deo facta, verum
117쪽
& ad ea . quae sub viri potestate existens, emisi.
rit, & ab eorum executione a viri potetiate impedita fuerit, quatenus iam revixerint, iure di-- ... . Vino ligata dignoscitur .
PRUR 'φn XXIV. Et quia ad voti ligamen personae capa xnitati ob eitas non susilait, sed ejusdem voti conditio reo ligatio dis' late ad voventis mentem considerari debet; quae 2 '' sertasse dubia quoad voti extilentiam , vel exten- sionem esse poterit; idcirco multa, nec parum implieata quoad voventium obligationem discuatrenda remanent. Enim vero quoad voti dubium relate ad eiusdem voti existentiam , sic ratiocina. ri plaeet r si dubium sit, an revera emissum fuerit votum , Vel non, voto ligari non videturisse , de quo an voverit, dubitatur, si scilicet duo hium negativum sit: quod si dubium sit positivum , voti ligamine teneri dicendus tirit; & mul. to magis voto tenebitur , si positive de voti exis stentia dubitans, non revera dubius, pro utra que scilicet parte aequalia dignoscens motiva, sed potius in voti favorem suspicaretur; secus vero videtur,si e contra, suspicio pro voto non existente dignoscatur; idemque dicendum , si iace
tus de voto , incertus etiam esset . an tempore apprehensi voti sufficientem aetatem, vel rationem
habuerit dignoscendi id, ad quod faciendum se obligaret; tune enim sub negativo dubio devot existentia, ac de ratione, voto non tene
bitur. Sub positivo autem dubio de emisso vinto, semper voto ligabitur, etiamsi dubium sit, an tempore emissi voti rationem habuerit , vel etiamsi suspicio sit quoad supponendam sus cientem rationem , vel quoad eam tempore emis si voti non supponendam. Cum enim hau ito voti dubio positivo , tutior pars sit eligenda, ideirco sive ad supponen iam rationem, live ad illam in vovente non Iussicientem poneadam su
118쪽
spieio loeum habere non poterit; cum praeserim, voti requisita, nisi contrarium constet, sub postivo voti dubio extitisse supponi potius d
beant. Secus vero videtur si, sive negative, sive positive incertus de voto, certus sit tussicientem rationem seu discretionem tunc non habuisse di. gnoscendi id, ad quod faciendum sese obligasset; tunc enim si votum illud in statu suffcien. tis rationis non rati Masse dignoscitur, eum ab initio, etiamsi illud e serit, ex defectu tamen susscientis rationis, ac requisitae discretionis nullum extiterit, progressu temporis, nisi de novo consensu constiterit, validum non effcitur. Sicut igitur si dubium sit, an revera abstinentiae, sive jejunii votum emissum fuerit, vel non , abstinen
tiae, vel ieiunii voto in sensu exposito ligabitur ille, qui, an voverit, positive dubitat; ita etiam di voto ligabitur ille, qui de a ollinentiae, ieiu-iuniive voto positive incertus, incertus etiam edet, an tempore apprehensi voti lassicientem petatem , vel rationeae, seu discretionem habue-xit hujusmodi obligationem dignoscendi; secus
vero si lacertus de abstinentiae, ieiuniive voto , certus tamen sit suffcientem rationem , seu
discretionem ad huiusmudi oblisationem dignoscendam non habuisse; tunc enim ad huiusmodi voti obstruantiam non ligabitur et euntra vero si. eertum sit votum, dubium autem, an
adfuerit deliberatio, vel propositum, aut prinmissio; tunc enim etsi tempore emissi voti incertus si lassicientem rationem habuisse, dignoscendi id, ad quod faciendum sese obligasset, quat nus tamen deliberatio, propositum , ac promissio ex voti certitudine adsesse praesumuntur , d vint m abstinentiam, vel ieiunium , aut aliud quodcumque voverit, teneri dicendus est; Et a serti ri , voto teneri dicendis erit, si eertus de voto,
119쪽
s incertus vero, sive positive, sive negative dubius esset de deliberatione , proposito, vel promissione, tempore tamen emissi voti sufficientem aetatem , ac rationem, seu discretionem dignoscenis di id , ad quod faciendam sese obligasset, ceristo habuisse meminerit . voti obli- XXV. Quod si certus de rapula voto, certustitiori. a. lyem s sive incertus, an tempore facti voti su fabiae materii ficientem habuerit aetatem, vel rationem digno. proponitur, scendi , id, ad quod taciendum sese obligasset , dubitaret autem, an materia facti voti mala,
aut . vel maloris boni impeditiva exilieret, Oc tunc iuxta Angelicum a a. q. 33. art. a. ad 3. quia in
his, qua ad seinum pertinent, de facili saιιιtur
homo in judicando, talia vota congruentius secundum arbitrium superioris sunt vel Iervanda , vel pratermittenda; ita tamen quod, si ex observatione talis voti magnum O manifestum gravamen sentiret, O non esset facultas ad superiorem recurrendi . non deberet homo tale votum servare. Unde si certus de vota abstinentia, vel jejunio, vel aliquo alio, certus item, sive Incertus, an ' tempore facti voti sufficientem habuerit aetatem, vel rationem dignoisendi id, ad quod faciendum sese obligasset; vota autem . abstinentia, vel ieiunium, vel aliud dubium sit, an per accidens materia mala evaserit, vel maioris boni impeditiva; tunc iuxta praemissam Angelici doctri- nam, ne stilicet ad malum faciendum expona- . . tur, superioris consilium sequi debet: neque de hoc servando voto scrupulis angi fas erit: cum enim praeceptum vitandi maii, vel divinae voluntati non repugnandi cuicunque eiusdem , vel inferioris iuris positivo praecepto praeferri debeat; voti autem servandi ex divino iure praeceptum positivum sit; malum autem non faciendi, vel majus bonum non impediendi ad negativum eju1.
120쪽
quod , perseverante dubio. an scilicet vota abstirentia, ieiunium, vel aliud materia mala per accrudens evaserit, vel maioris boni impeditiva, nedum non peccat, qur sic voverit, votam abstinentiam, ieiunium, vel aliud non servans superioris iudicio acquiescenS , verum&, licet superioris , vel saltem doctioris iudicium inquirere teneatur, ejus tamen quocunque modo nondum obtenta sente tia, nondumque proinde de votae materiae bonitate , vel malitia soluto dubio, ne ad malum faciendum exponatur, ad votam abii inentiam, ieiunium, aliudve servandum interim non tenebitur, quinimmo ad illud non servandum obligabitur. XXVI. Volo autem dubio quoad existentiam secundum se, vel quoad materiam explicato, ad voti dubii votum dubium quoad extensionem explicandum quoad exprocedimus. Si igitur non de voti existentia . Nnsionem neque de eiusdem conditionibus , ad vZlorem inti pre . spectantibus , sed . de voti extensione dubium sit. tandi tegu- tunc voventis mens prae ceteris attendenda est. ii , ejusdein quae qualis fuerit, ex variis circumitantiis venan ctu, et, En da erit. Et certe quoad hoc Fagnanus de obser- ronem inia vatione ieiunior. cap. Explicavi num. I 6. sic ra- dagandam tiocinaturi Si de intentione voventis nec expres- Ie , nee tacite eius extensio appareret, tunc re iere demon. currendum esset ad causam, qua motus fuit au stramus. vovendum: nam si volet abstinentiam a turnibus in die veneris, quia pluries comederat, O voluit pracepto Ecclesia addere etiam obligationem voti, ut hoc vinculo se a peccato cohiberet;
hoc casu non videtur se Φoluisse adstringere ad abstinentiam in die Nativitatis; quia illa die nul-- est peccatum vesci carnibus in sexta Ieria; sicque proinde pro seria illa sexta , in qua Chri ilidomini Nativitas incideret, voti motiva cessante ratione , quatenus excepisse, ac praeter illius