장음표시 사용
251쪽
apponendas tenore prasentium declaramus , edi.
limus ; quemadmodum per singulas nostras in pari forma Brevis Liιteras stingulis utriusque fraus christi fidelibus ob eorporis infirmitates, quibus obnoxii reperiuntur, in Sacrarisma Iuadragesima, aliisque jejunio consecratis diebus , vescendi probibitis , licentiam dantes, unicuique expresse pre-
scribιmus, atque praecipimus. XX. Quoad comettionis autem horam , eam m. ἡ . absque uti λ caussa in meridie posse peragi hoe non arith iaculo non ambigimus. In quo certe subtilis aestimetice in- matto pensari non debet, non secus ac anterio- i 4ς ribus inculis usus invaluerat. Etsi enim iaculo ii. 'μ I3. hora nora solveretur jejunium, id tamen non per subtilem examinationem exigebatur, dicente Angelico 23. q. I TArt. 7. ad secundum Ad jejunium requiritur hora determinata non secundum subtilem examinationem , sed secundum
rostam aestimationem : Iuscit enim quod sit circa
oram nonam: ita S in noltro iaculo; in quo in meridie etiam sine causis quodcunque ieiunium solvitur, non secundum subtilem examinationem, sed secundum grossam aestimationem meridie ihora intelligi debet. Licet enim virtus in medio consistat; & jejunium, utpote abstinentis actus, ad moralem virtutem pertineat; quia tamen ad omnes Ordinatur, & hujus virtutis medium nouapud omnes idem eli, cum alii plus, alii minus per horae laxationem affigantur; inde fit, quod
plus , minusve ab hora taxata recedere extra viris
tutis medium non intelligitur. Unde Angelicus, sub alia licet ratione, probare volens, quod mo. dica dilatio, quatenus parum incommodi naturae asserat, a virtutis medio non recedit, loc. cit. ad tertium Modicum, inquit, augmentum, vel etiam modicus defectus non multum potes nocere. Non
252쪽
aas Non est autem mainηm temporis spatium, quodes ab hora sexta , in qua communiter homines
comedere consueOerunt, usque ad horam nonam,
quae in jejunantibus determinatur. Et ideo talis taxatio temporis non multum potes alicui nocere, cujuscunque conditionis existat.
XXI. Horae autem mutatio vesperarum in no. Horae mi
nam ; vel nonae in sextam jejunii spiritum ab I ' ix.
Ecclesia non ab stulit. Mutatis edim personarum stionem in ac temporis circumstantiis , etiam ieiunii horam diebus j mutari congruentissimum fuit; cum praesertim te lR 'i' umjunia , humano iure initituta, etiam humano iure ilium' ab relaxari potuisse , ac posse , eorum tamen servata Eeeleta subitantia, nemo rationabiliter negare possit. Un. RQ de de jejuniis loquens Covarruvias variarum re. 'solutionum lib. q. cap. 2 o. sub finem n. I . Haec tamen, inquit, jure humano instituta sunt, inoribusque utentium , edi consuetκdine tolli pos. sunt. Idcirco potuit consuetudo in jejuniis aliam horam unico prandio definire, etiam nonam praeveniendo , ut in pluribus communitatibus, praesertim religiosorum , ante meridiem ieiunium ibi vi invaluit. Neque in hoc veteris testamenti usus attendendus est, de quo Lev. 23. v. 32. diciturr Sabbatum requietionis est, O assuetis animas .estras die nono mensis, a vespera usque
ad velperam celebrabitis sabbata vestra , quia, ut
Angelicus 2 a. q. 167. art. 7. ad I. status veteris testamenti comparatur noctV, statur vero novi te
sumenti diei, juxta illud Apost. ad Rom. 13.
v. II. Nox pracessi, vetus nempe ta stamentum, dies autem appropiuquaoit, novum nempe testa
mentum , O ideo , pergit Angelicus, in vetetitestamento jejunabant usque ad noctem , non autem in novo testamento . Sicut enim in physicis dies , &nox non possunt eidem durationi coexistere ; ita neque ritus jejunandi in veteri lege cum ritu jω
253쪽
unandi in nova lege eonvenire moraliter pote. rit. Et licet in Ecclesiae novae primordiis aliqui veteris testamenti ritus servarentur, ut ei una . di usque ad vesperam ἔ id tamen non sub ratione servandi veteris legis ritum , sed ex quo dam prudenti Ecclesiae regimine, deo sic dispoisnente, factum est , ut juxta patrum intelligentiam
eum honore, qum caeteroquin divina erat, veteris legis observantiae sepelirentur. Quod sane etsi per plura saecula servatum sit, id tamen
non tanquam Veteris legis observantia, sed ad majoris virtutis exercitium , ferventiori tunc in ingente charitate, factum dici debet; altiores autem radices agente evangeliea lege, atque ubique ferme terrarum propagata, huiusmodi consuetudo rectissime sublata est. Et licet plura saecula , quibus solvendi jejunium ad vesperas consuetudo servata est , longum tempus videantur; non tamen longum tempus videri debet respectu saecu lorum, quibus duratura erit evangelica lex usque ad iudicium . ieiunii autem onus a media nocte ad mediam noctem intelligi debere, interposita tamen comestione, ex Ecclesiae praxi novimus. XXII. Quod ad serotinam attinet refectionem, usu, lieitui ciborum qualitas & quantitas, nec non & m declaratur, du3 attendi debet; eam autem licitam esse , etiam siue caussa , omnibus patet . Unde Fagnanus de
observat. iejuniorum cap. tonsilium n. 7. sic habet: Hinc infertur primo ut quamvis geminatatomestio in die jejunium solviat, eo quod unive Ialis Et elesia confηetudo, qua pro lege habenda est , sie obtinuit, ut semel tantum comedatur .... n. 48. tamen aliquid sumere pro collatione Ire lina magis ad fUentationem natura , quam ad delicias , non est peccatum; nec jejunium frangitur, dummodo hoe Aat temperate Deundum eo uetua nem Ioci.
254쪽
XXIII. Eo quod autem serotina ex indum con- serotinae suetudine refectio non ad nutriendum, sed ad si a refectionistina sedandam , & somnum commodius capien' i dolio.
dum , & naturam, ne deficiat, sultentandam , rum placiordinatur; inde, ne nimis debilitetur natura , xi3 P PO ea debet esse resectionis quantitas, quae famem 'RR 'non extinguat, nec nimis nutriat. Quoad hoc autem multae exortae sunt doctorum opiniones aeque tutiles , ac inutiles, quorum aliqui tres ciborum uncias admittunt; alii tres, vel quatuor panis uncias; alii quatuor tantum ciborum uncias; alii autem circiter octo uncias I alii vero ordinariae coenae quartam partem assignant; alii tandem prudentum judicio id discutiendum relinquunt . Ex quibus Magister Milante Exercit. Σῖ. in Prop. 29. 3o. 2I. & 3 a. ab Alex. VII.
damnatarum expolitione, poliquam dixerit, caenulam octo uncias non debere ordinarie eXcedere , subdit: dixi: Ordinarie: quia justa ex causa poterit esse majoris ponderis, quantita tis , quando videlicet aliquis majori Net nutrimento. Quae tamen opinio a Daniele Conci. ira lib. a. de Ecclesiae praeceptis differt. a. cap. I . in calce num. 3. laxissima reputatur Nicente i haec domestici Ieriptoris opinio laxi ma est
O improbanda : ipse autem Daniel loc. cit. n.
suam mentem declarans, dicit: duas uncias pinis , unam unciam aut amndalarum, aut m cuum , aut nucum, detractis corticibus , permitterem in collatioue serotina ' Quae certe Daniel is opinio, licet pro superioribus inculis non sit reprobanda , cum etiam S. Antoninus saT. I S. scri- hens, parvam fructuum quantitatem, & s. Carolus ad finem properante saec. I 6. scribens, panis unqciam cum dimidia, & vini poculum permitterent, nollro tamen iaculo satis rigida, & a communi , pene dicam, consuetudine nedum laicorum, P a Ue-
255쪽
Serotinae resectionis quantitas ex intimis rationibus petenda , discutitur ac resolvi.
etas verum & religiosorum, ae familiarum ferme omnium, virorum quoque aeque piorum , ac doctorum videtur aliena . Et sane auctor ille ad fallorum discooperiendos errores, ac laxitates aptissi, mus quidem est; ad tutiores tenendas opiniones
facilis; ad probabiliores sequendas promptissimus; ad conciliandos vero doctrinas, & ad pra-xim instituendam parum aptus videri invenitur,
XXIV. Res autem ista non tam in doctorum opinionibus fundari, quorum iuxta iudiciorum
varietatem multae sunt & implexae, laxitatem, vel anxietatem generantes , & quandoque servatuimpossibiles , seu potius inter se oppositionem in- volventes, sub cuius ratione earum falsitas in earum saltem una adinveniri debet; quam ab ipso-m et intrinseco legitimae introducta consuetudinis fine repeti debet . Superiori autem numero dein claravimus, serotinam resectionem non ad nutriendum , neque ad famem explendam, seoad sitim sedandam, ad somnum capiendum , ac naturam aliqua ex parte sustentandam , ne scilicet nimis debilitetur, ex consuetudine fu i iis inductam . Quantitas igitur a legitima locorum
consuetudine , pensatis nempe personarum comis plexionibus , regionumque qualitatibus repetenda est. Illa ergo erit quantitas, in serotina refectione legitime inducta, quae corpus non Bu triat, & famen non expleat, sed ad somnum capiendum, S ad naturam, ne nimis' debilitetur, sustentandam ordinetur. Et quia pro personarum,
seu complexionum, regionumque Varietate non
eadem cibi quantitas id obtinebit; inde pro
personarum, seu complexionum, regionumque. varietate inaequalis esse poterit serotinae refectonis quantitas. Sub ratione igitur inaequalis qua titatis licitae vel illicitae sic videtur efformanda proi . se-
256쪽
229. serotina resectione generalis regular Illa erit legitima, ac tuto sequenda serotinae refectionis quantitas , quae non ad nutriendum; neque ad famem explendam; sed ad sitim sedandam; ad somnum capiendum ; ad naturam aliqua ex parte, ne nimis debilitetur, sustentandam , ordinatur . Et viceversa: Illa erit damnanda quantitas, quae corpus nutriant, famem expleat, vires augeat. Et quia ne corpus nimis debilitetur, atque ad somnum capiendum octo circiter ciborum unciae adiuncto insuper potu . ut plurimum sufficiunt; inde praeter potum ultra Octo circiter minores uncias ciborum quantitatem excedere omnino damnanda videtur opinio . . um enim, ut advertit Navarrus in suo Manuali cap. 2I. n.
13. in fine , omnia jejunia sint, ut praediximus, jure humano indu Lia, possunt, eo uetudine rationabili praeseripta , duriora , vel blandiora fieri. Argumento cap. m. de consuetudine, quidquid aliqui dicant. Unde juxta Franciscum Sylvium a Drania comitem in Academia duacena regium& ordinarium Professorem , & vice-Cancellarium in I a. q. I 7. art. 6. serotinae refectionis quantitas sic praescribitur: porro quantitas sumi possis, non videtur aliqua regula posse donniri, sed attendenda est cujusque ιoei, ad quem Senitur, consuetudo, inter bonos communiter observata, ita modice aliquid sumendum est, ut
coenula non vertatur in coenam , immo nec aqui-
valeat ei, quod pro jentaculo solet ace i . XXV. Quoad ciborum autem qualitatem , in Serotinae camula adhibendam , multae sunt similiter do- tu'; ctorum sententiae, quibus , ne plus aequo inuti' riseutitur, liter immoremur, praetermissis ; quoniam res ista ac resolvunon secus ac de quantitate nuper exposuimus. non a doctorum opinionibus sed ab ipsom et intrinseco inductae serotinae refectionis sine ligiti ina ac
257쪽
23O' cedente consuetudine , repeti debet; intrinsecus autem refectionis finis , legitima inductae consuetudine, non est corpus per delicias nutrire , sed ad somnum capiendum , ad sustentandam in sensu exposito naturam , ne scilicet per serotinam imediam nimis debilitetur, necessitati satisfacere; Inde, quantum ad serotinae refectionis qualitatem attinet, sic videtur efformanda generalis regula : Illa erit ciborum qualitas , in serotina refectione probanda , quae non ad nutriendum corpus, deliciasve praestandas, sed quae ad illud, ne per inediam nimis debilitetur, sustentandum, ordinatur. Et viceversa: Illa erit reprobanda, ac damnanda ciborum qualitas, quae corpori delicias asserat. , nimis nutriat, ac sustentet. A serotina proinde refectione excludi omnino debent nedum carnes , Verum & quae ex carne sementi nana ducunt originem , uti sunt, ova,& lacticinia ; quin immo, licet pisces, aliique
esuriales cibi in jejuniorum diebus in comestione non prohibeantur , si tamen eorum talis sit cum qualitate quantitas , etsi intra quantitatis ibmites , in relictione permisiae, vel tali modo
condita , ut nedum naturam sustentare valeat , ne
debilitetur, verum & nimis nutritiva sit; recnon & corpori tales afferat delicias , ut ieiunium
non sentiat, reprobanda Omnino est, nec ullatenus sequenda consuetudo. Et quia, ne corpus nimis debilitetur, pro regionum varietate, variisque personarum , complexionibus, non ea dem ciborum qualitas sufficeret; inde pensatis, regionum qualitatibus populorumque complexi --nibus, etiam ciborum qualitas, quantum ad par. ticulares rationes attinet, in refectione adhiben-da, metiri debet; dummodo non deliciae, neque corporis quaer/tur nutrimentum , sed ne per aliam
refectionis qualitatem nimis debilitetur, ejus tantum
258쪽
tum neeessitati satisfieri attendi debet. Nescio autem , quomodo Daniel Concina de qualitate collationis serotinae n. I 3. d cat: Nihil ex pisei bus De recentibus , sive aceto, sive sale mariatissumendum cum communi Theologorum consentusatuo . Cum id sub universali, sic proposita ratione , sit omnino falsum. Nec verum est esse communem Theologorum consensum , pisi de quantitate ,& qualitate nimis nutritiva , vel quae delietas asserat, in sensu exposito. Quoad panem autem in serotina refectione adhibendum, eius usus, parva servata quantitate , licitus esse hoc nostro saeculo communiter reputatur; Dummodo tota permissa in serotina refectione quantitas solus panis non sit, quia nimis nutritivus . Unde Sylvius a Brania comes loc. cit. quoad ciborum qualitatem, in serotina refectione adhibendam, sic procedit: Similiter etiam cosuerudiui standum es quanιum ad qualitatem ejus , quod pro collatione' sumitur , modicum panis accipere , .et seorsim, vel una cum fructibus , herbis , aliusque eibia levioribus, cuiusmodi suus ficus
uvae , naces, poma , vel alia ex saccharo condita .
ita eonsuetudo obtinuit, non est ilucitum; potes enim eo uetudo legem aliquam mitigare eam consuetudinem lieitum est observare . Quoad nocautem relate scilicet ad butyri, vel casei coa-fuetudinem non absolute Sylvii opinioni videtur acquiescendum. Cum enim cossu tudo , ieiunii naturam in sua subitantia laedens, sit potius corruptela , & non sequenda; inde Sylvii opinio pro. banda non videtur, si talis sit regionum quali.
tas, ac personarum complexio, ut parum butyri , vel casti necessarium non sit , ne debilitetur corpus , sed ad nutriendum potius, vel ad delicias, ne ieiunium sentiatur, adhiberi soleat
259쪽
Serotinae refectionis hora declaratur , ac resolvitur.
23sSeeus vero si spectata regionum qualitate, ae populorum complexione pensata, ad naturam sustentandam, ne nimis debilitetur, ea licet parva butyri, vel c*sei quantitas necessaria iudice.
XXVI. Refectionis autem hora, elapsis crepusculis , apta reputatur ; ac dummodo post s lis occasum a finitis crepusculis ad mediam usque noctem peragatur, non videtur reprobanda ἔnon quod ' a finitis crepusculis ad mediam usque noctem pertrahi possit , quasi nempe licitum sit, eadem quantitatis, qualitatisque servata ciborum mensura, passim, ac per eorum frustilla a finitis solis crepusculis refectionem incipere , eamdemque quantitatem, haud excedentem , ad mediam usque noctem quasi per delicias continuare; sed iiostra& omnium mens est exprimere , licitum esse , finitis solis crepust lis, ad mediam usque noctem quocunque, quod intercipitur, tempore illam incipi posse, atque ad breve tempus perficit qui certe usus consuetudine praesertim accedente, rebrobandus non videtur. Neque mens nostra est, quasi necessarium sit ante mediam noctem illam perficere, dummodo sequens dies ieiunio addicta non sit. Cum que serotina refectio post mediam noctem sumpta, si pro die crastina non prohibeatur, ad ieiunii, vel abstinentiae diem non pertineat; inde deserotina refectione post mediam noctem sumpta
260쪽
AD MORALIUM QURSTIONUM RESOLUTIONES,QUR ABSTINENTIARUM, JEJUNIORUΜQUE soLUTIONES , EORUMDEMQUE ORDINEΜ , AC PR LATIONEM , REL EXΕΜPTIONEM RESPICIUNT, FACILIUI DIGNOSCEN. DAS , SPECIALI RATIONE ORDINATIs .
Be Ieiunii solutione ex naturali, divino, humanoque jure procedente. I. V Uoniam ieiunii solutio ab ejusdem natura pendet; jejunii autem natura, sub triplici ratione a nobis considerata, ac discussa est, prout scilicet ex naturali, divino, humanoque iure respective procedat; inde eius solutio uniuscujusque ieiunii naturae apta, triplici quoque modo, tribus paragraphis distincta , discutienda proponitur; in I. scilicet prout ex naturali jure ἔm a. prout ex divino iure; in 3. prout ex binmano iure procedat, eam aggredimur expli-
yejunii solutio, ex naturali jure procedeηι , proponitur, discutitur, ac resolvit r . II. Ieiunii selutionem, ex naturali iure pro' Tune leju. cedentem, declaraturis, id unum sussicere videtur, nivm ex