장음표시 사용
271쪽
tur Et sane Ioannes a Τurreeremata in edit. Veneta an. I 78. in Eccleste jejuniis potius a'quali abstinendum censet; unde poli obiectas difficultates de consecr. diit. I. verb. Non dico sic habet
I 6pondeo dicendum , quod iudicare de hujusmodia*ὶinentia dupliciter possumus , aut Iecuη dum le-
a m institutionis Ecelesiae, aut secundum legem virtutis , qua est sobrietas et Iecundum constitutionem Ecclesiasticam magis videtur abstinendum aquali, fue a delectatione ciborum, quia nimi rum transgrediendi praeceptum ex naturae indigentia, relate scilicet ad ciborum qualitatem, qua natura suilentari indiget, est minus periculum, O judicium tertius, oe commodum majust Periculum quidem minus, quia quantum ad I
stentationem natura , nutrimentum, non refert cujusmodi sumantur alimenta , dummodσ n tura sustentetur. Item judicium est certias, tuta non potuit judicare Ecclesia, quantum debet Iurice re civiliter , respectu scilicet uniuscujusque civis, seu personae, quia quod parum est uni , multum est alii: sed circa qualitatem certitudinaliter potuit disnire , dicendo talia cibaria non es e sumenda tali tempore: Item commodum majus est abstinerea quali, qηam a quanto , tum quia circa magis delectabilia majores fiunt expenja, quae magis eroganda essenι pauperibus, quam in delectationibus exponenda; tum quia plηs sustentantur pauperes de residuo quanti, quam de residuo delectabilis ; nec est eurandum dare pauperibus de lectabilia, imo malum es , sed danda est eis Iu stentatio; idcirco videtur esse dicendum proptersas rationes, quod Ieeundum constitutionem Eccle1iasticam magis abstinendum est a quali, quam si quavio. XIV. Licet autem, praedicta ratiocinatio, ab intrinsecis petita ferendarum legum rationibus ,
272쪽
iltissima sit, & acuta, ac minime contemnenda, in quantum scilieet ita lex ferri debet, ut ab omnibus aeque servetur; quod etiam ad praesens attinet, apud omnes in quanto , in unica nempe comestione atque cadere non potest ἔ aeque autem quoad omnes cadere potest in quali, scilicet in delectu ciborum , in carnium nempe abstinentiarouoad praxim tamen, salva tanti doctoris au storitate , res ista non per theoreticas, sed per practicas rationes , ex Ecclesiae mente deductas , discutienda est: Quae autem ab Emo assignantur rationes, non Ecclesiae menti, sed ipsius Emi iudicio inniti videntur. Praetereo verum non esse, quod asserit, si scilicet ieiunii essentia in ciborum delectu , in carnium scilicet abstinentia potiusquam in unica comestione ponatur, minus esse ericulum illud nempe transgrediendi; iudicium tertius, . in discutienda scilicet, vel sequenda .eu servanda respectu uniuscuiusque personae Ecelesiae prohibitione;& commodum majus. Si enim ninus est transgressionis perieulum,quoad ciborum aempe delectum, respectu pauperum, maius est espectu divitum ; Ecclesia autem potius divites, quam pauperes ad ieiunia adstringit: quod si temn ciborum abstinentia ieiunii essentia constituta,udietum sit tertias , in sensu Emi certum est: id autem ad probandum quoad praesens fundamentalis ratio non videtur: cum huiusmodi ratio potius ex suo judicio, quam ex Ecclesiae mente deducaturr nec probandum videtur eommodum esse nius, si in delectu ciborum potius, quam in unica comestione ieiunii essentia constituatur. st enim aliquando majus est commodum respectu pauperum , ab his nempe, illisve cibis abstinere ,
respectu autem reliquorum qui non ex crumena s ed ex ventre incommodum metiuntur, ciborum delectus seu carnium abstinentia majus commodum no unionem fit. missimis rationibus quoad praecepti pra-
273쪽
non est. Cum igitur maior iudieii eertitudo non ex Ecclesiae mente , sed ex proprio iudicio profundamento ad id probandum, ab Emo assigne. tur; minus autem periculum, in majus commo dum pro divitibus non militet in ciborum delectu jejunii essentiam constituere, & Ecelesia potius divites, quam pauperes ad ieiunium obligare in tendat;eum item ieiunii lex ad populum ordinetur, pauperes autem tamquam minima pars, S ut plurimum excusati ab Ecelesia considerentur; inde a primo ad ultimum fundamenta ab Emo assigna. ta, ad probandum Ecelesiae ieiunium in ciborum delectu praecipue consistere, ex minori periculo ex certiori iussirio. atque ex maiyi commodo deducta in sensu explicato , ex proprio huius Emi iudicio potius, quam ex Ecclesiae mente deduci
saetatio 'A Vero autem non longe distare videtur irtuti, id, quod idem Ei ius doctor immediate subiun,
temperan- git, dieessu Secunduis autem legem virtutis Io-
'. i brieratis distinguendam est de quali, in de quanto . uame an. Ιηοniam aut quaeritur de quali, in de quanto
titas intelli- illicito , aut licitor In illicitis magis est abstinen- ἡ ρεξ ἡ Rm β-s qηam a quanto; unde majus pecca initiatae sen. tum est tempore jejunii comedere unxm moriellum tentia sub carnis, eam is nempe portiunculam, quam cs ratione medere multum de licitis. Si autem loqueretur dein, P - , , ct quanto licito, tunc videtur, quod non non distate sit dare rinulam generalem , nee floruit determi-Videtur . nare Milesia, a quo magus esset abstinendum, qηia aliqui plus delectantur in quanto . sunt enim aliqui ita edaces , quod non quaerant , insi super itatem ἔaliqui vero magis delectantur in bono, cir sine ireis parum , dummodo sit delectabile, in suave ἔunde magis delectantur in suavitate ciborum, quam pluralitate . Et ides illis , qui proniores sani ad edacitatem , magis virtus est abstinere a quanto ι
274쪽
XVI. Id ipsum autem discutere volens Emus caeduuCaetanus Q. q. I s. art. s. Ad bot dicitμrs Thuba b. se ratiocinature Ad hoe dicitur, quod, quia fere, talaeonsuetudo est optima legum interpres; com- declaratar./ muniter in populi ebrissiani obseruatione invenitur, dispensati ex impotentia evidenti ab ata nentia carnium , sunt istaliter absoluti a praecepto jejunii, ab unica sci licet come itione , poιentes mero abstinere a earnibus, non potentes autem abstinere ab olis, aut a lacticiniis, non absolvuntura praecepto jejunii; ab unica stilicet comettioner Et rulius potentes abstinere ab his omnibus, sed impotenιes ad se undans unicam comessionem, ιι-berantur a jejunio solum, ab unica scilicet comestione , , non ab abstinentia prohibitorum insuadragesima s nam in aliis jejuniis quoad usum ovorum, O lactuiniorum statur eo uetudini loci; ideo dicendum, quod tam jejunantes , unicam iuili cet cum ciborum delectu servare potentes in die ieiunii comestionem , quam non jejunantes s qui sciliret in sensu Caetani ciborum delectum serv3re
potentes, unicam tamen comestionem servare non
possunt, tenentur ad abstinentiam a cibis probi bitis , coquetudine prae tum Eeelesia sic inter pretante: Et eadem ratione pamulis pueris dantur sicite ova , vel earnes iuxta patria consuetudinem in quadragesima. Miror autem , quomodo doctortile rotunde dicati eommuniter in populi chriui iobservatione invenitur, quod dispensati ex impo tentia evidenti ab abstinentia carnium, suas D 'liter absoluti a praecepto fe uvii, eum id falsumst, ut etiam ex doctoribus eonstat; multi siqui dem id asserebant, sed multi alit, & quidem graviores theologi , id ex theologi eis regulio discutientes, contrarium statiebant. Vade Ponti se
275쪽
fex Maximus Clemens XL licet non minus pietate, quam doctrina praeclarus, singulari tamen& admiranda prudentia in sua elargienda dispensatione excellentiores hujus Almae Urbis theo logos consulens, plures invenit, suae sententiae laventes, quos inter P. Marchetli Romani collegii hujus Urbis Rector, nedum ipse Pontificis menti adhaerens, verum & dissertationem SSmo obtulit, in qua sexaginta auctores allegavit, qui cum esu carnium posse ieiunium coniungi sustinerent. Et certe contrarium asserere , OmneS nempe
suilinuisse, aut sustinere dispensatos a carne, estea jejunio dispensatos, plana ignorantia eli, cor ruptela est, temeritas est et ignorantia quidem ;quia, cum praeceptum hoc, ciborum nempe delectus, S unica comestio, apto tempore facienda , divisibile sit, unum sine altero subsistere potest: Est autem corruptela; quia ad laxitatem inducens, non aliud habet fundamentum, nisi illorum iudicium , qui suas doctrinas ex firmiOribus principiis minime deducentes, inter theologos adnumerari non videntur: Est etiam temeritas; quia quatenus contra summorum Pontificum decreta ac sensum existit, omnimodam amisit probabilitatem. Neque in hoc illos laedere intendimus, theologos non esse afferentes. Theologi enim non sunt, qui de re theologica loquuntur , aut sentiunt; secus enim, etiam mulie culae in idiotae theologicam doctrinam recitantes, vel gentiles, quos inter M. T. Cicero , de natura deorum differens, theologi dicendi essent; sed qui suas conclusiones, ex catholicis principiis
directe , vel in directe deducunt, hi theologorum nomine decorari debent; quod illi minimi facientes, sed suo iudicio fidentes, theologi non dignoscuntur. Ac proinde qui ex moralistis suas doctrinas ex catholicis principiis non deducunt,
276쪽
non maioris serme auctoritatis rem faciunt, ac si eorum quilibet tamquam ex proprio iudiciocle re theologica loqueretur; neque proinde sub illorum coetu considerandi sunt, quorum consen su, quatenus theologorum, magni it Ecclesia faciendus sit. XVII. Per alios vero potius in unica come- Jejunii es.ssione, quam in ciborum delectu ieiunii essen. storiam intia principalius reponenda est. Unde per hujusemodi nec paucos, nec contemnendae auctorita consisteretis theologos potius a quanto, quam a quali abia VHuxi xς tinendum; quod certe, praeterquam quod lidioribus rationibus innitatur, verisimilitudinibus ponitur ιν nec caret. Enim vero adeo verisimilius est , discuxitur,
jejunii essentiam non in carnium abstinentia, scilicet non in ciborum delectu, sed in uniea, comestione principalius consistere, ut, qui diebus idominicis in Quadragesima,vel per annum in feria sexta, vel sabbato , vel aliis quibuscunque diebus a carnibus abstinet, ciborum nempe delestiam servat, esurialibus utens cibis, ieiunare minime dicatur , nisi cum carnium abstinentia, seu cum ciborum delectu, esurialibus utens, unicam servet comestionem. Quin & Pontifices in singulis quadragesimae feriis ieiunare praecipientes dominicis autem diebus, etsi carnium servata abstinentia, sive per esurialium ciborum usum , servato dele ctu , non ieiunari declarant. Et Graeci in sabbatis,& domini eis diebus in quadragesima ciborum
delectum servantes, secus vero unicam come stionem , in his diebus ieiunare non dicuntur . Ieiunium ergo nedum in privatorum nec pauco rum , neque contemnendae auctoritatis theologorum existimatione, verum & iuxta Pontificum , & Ecclesiae mentem in unica comestione quoadessentiam videtur consistere. Unde Alexander VII.
propter pestem, quae in urbe saeviebat, facultatem
277쪽
as faciens diebus dominicis, feria a. 3. & s. ii Quadragesima ova, & lacticinia cum carni ausco medendi, tamen subditi ed ultimas autem tres dies, quod attinet , eo quod scilicet in maiori hebdomada in illis feriis dispensare noluit, in ultimis tamen dispensationis diebus, scilicet feria 3. 6. & sabbato ante Palmas carnium esum permittens, in edicto addere iussit. Etiam si earnium esum concedat, neminem tamen iejunii lege solvere intendit i quin imo vult, ut lex ista salva . incolumis remaneat, quemadmodum in quadragesimalibus cibis feria quarta, feria sexta, O Iabbati remanet; scilicet quemadmodum sin reliquis anterioribus eiusdem quadragesimae hebd madis , in diebus, in quibus ciborum delectus . non dispensabatur; ita etiam in his semis s. 6.& sabbato ante Palmas , etsi carnium permus esu in comestione, ad ieiunium obligationem re manere declarat. Per Alexandrum ergo VII. jejunii lex servanda dicitur, & salva consistere
dicitur, nedum quando carnium esus non ulli ensabatur, verum etiam, & quando dii pensabatur. Per praedictum ergo Pontificem unicam servans comestionem, etiam non servato ciborum delectu, lejunare dicituri contra vero , ut supra diximus , unicam non servans comestionem, etsi ciborum servato delectu, non jejunare reputatur. ieiunium ergo iuxta Pontificis mentem, directe, ac prin cipaliter in unica comestione videtur consistere . Et Clemens XI. an. I7o3. carnium esum, certis assignatis praescriptionibus, concedens. iubdit r
cujus jejunii legi etiam illi Iubjecti sunt, qui carne
ea ratione comedunt, quod cibus esurialis nocuus illis sit. Si ergo per Clementem XI. carnes come dens. ieiunii legem servare tenebatur, signum est, quod per eumdem Pontificem unica comestio principalius in ieiunio considerabatur; secus enim
278쪽
nee ieiunare diceretur; eontra vero siqui sive eum culpa, sive sine culpa unicam non servant comestionem , licet a carnibus abstinentes, ciborum nempe delectum servantes, jejunare non dicuntur.
X v IlI. Quin immo & ipsemet Caetanus supra
num. I 6. relatus , ex ingenii acumine sibi met minus constans , a 2. q. I art. g. apposite sic habet i onica eomestio est esenti alior jejunio , utpote 4 a principio jejunii instituta in veteri testamento, in quo usque ad vesperum assigendum hominem jejunio statutum est. ullus autem cibus Ueyere prohibitus erat. Quibus in verbis etsi jejunii essentiam in unica comestione potius , qinim in ciborum delectu constituens, damnabilis non sit ; in eo tamen longe aberrare dignoscitur, quod temere , & absque discretione asserit dicensi i u las autem cibus vespere prohibitus erat; quasi scilicet jejunia veteris legis per unicam tantum comestionem ad vesperas sine ciborum delectu servata fuerint i quod , etsi de aliquibus ieiuniis in praeliorum occasione, vel non absimili necessitate verum sit; falsum tamen esse de Omnibus in veteri lege praescriptis jejuniis intelligi debere sapientes omnes, & sacrae historiae periti satis norunt. Nec mirum , si inconstantiae illum argue rim ; cum auctor ille proprio fisus ingenio , multa parum digella congerere ut plurimum soleat. Et Richardus de Media villa in A. dist. I . art. 3. q. s. 1ejunio , ait, Ecclesia annexa est abstinentia ab esu carnium; Ecclesia scilicet ieiunii essentiam principalius in unica comestione,quam in ciborum delectu per Richardum constituit. Et magnus Abulensis in cap. 6. Mati. q. I73. Ad jejunandum, inquit, requiruntur illa, quibus, non exisentibus, jejunium Iohitur. Primum istorum est semel tantum comedere, quia istud est, quod principaliter Ecclesia intendit . . . Secundum es, quod abstineatur a carinibus. XIX.
279쪽
hallucinatione dete. cta. & con in furata , te nenda senistentia quo
XIX. Unde apparet non paucorum hallucinatio, tenendam sententiam infectantium, ac moris dicus sustinere conantium, jejunii essentiam in carnium abstinentia ita consillere, ut eam non servans carnium abstinentiam, nec ad unicam teneatur servandam comestionem : dic potius; sejunii essentiam moraliter considerandam esse , sicque consideratam , ex duobus coalescere , ex unica scilicet comestione, apto tempore facienda,& ex carnium abstinentia, sive ex ciborum delectu; quorum licet utrumque ad ic junii integritatem necessarium sit, minus tamen principaliter carnium abstinentia, seu ciborum de ectus, quam unica comestio consideranda est. Et quatenus non ad methaphysicam , vel physicam , sed ad moralem tantum essentiam , quae divisibilis est, constituendam, utrumque concurrit; inde unum
sine altero stare posse dici debet: Non secus ac de divino cultu testivis diebus deo praestando; qui, etsi . quoad suam integritatem in religionis actibus , & laboris abstinentia consiliit, quia
tamen nec metaphysice, nec physice connectuntura
quin immo non religio propter laboris abstinentiam , sed laboris abstinentia propter religionem, ne scilicet religionis actus impediantur, prae cipitur; inde religionis actus principalius, quam laboris abstinentia in selli vis diebus intelligi debent et Et quatenus unum ab alio divisibile est; idcirco ad laborem adilrictus, seu a laboris abstinentia exemptus, vel dispensatus , a religio. nis actibus non eximi, nec dispensari intelligitur; ac similiter religionis actus, ab Ecclesia prae scriptos servare impeditus, a laboris abstinentia eximi , vel dispensari non intelligitur. Non ab simili ratione quoad praesens discurrendum erit rieiunium quidem ex duobus constat, ex cibo rum ae e delectu ; & unica comestione, apto
280쪽
tempore facienda ; principalius tamen ut num. II. discussimus , in unica comessione consistit; ad finem autem jejunii implendum, etiam carnium abstinentia , quantum scilicet ad integram jejunii perfectionem pertinet, adiungi debet. XX. Nec mirum, si jejunii essentiam secundum suam integritatem in unica comestione, ci- :ius expli-
horumque delectu constituentes, unum tamen cantur, 3c
Principalius, quam alteram constitutivum decla. ς nfirman ramus. Si enim in metaphysicis essentiis, e. g. ' 'in metaphysica hominis esse ivia, etsi animalitas, dc rationalitas inseparabiles, de indivisibiles sint; sub principaliori tamen ratione consideratur homo rationalis, quam animalis, adeoque principalius consideratur rationalitas, quam animalitas: Si item in composito physico etsi anima, corpus, Sc unio requirantur, quorum vel uno deficiente constitutivo , physicum illud compositum deficere, necesse sit; tamquam principalius tamen consideratur anima , quam corpus, vel unio et quanto magis de morali composito vale. re dicendum est, in quo, etsi omnes illius partes ad integram illius moralis compositi perfectionem requirantur , non tamen omnes aeque principales existant, ut in praesentiarum contingit. Licet igitur ad integram ieiunii perfectionem nedum unica comestio, verum Si ciborum delectus requiratur, spectata tamen secundum
se ieiunii natura, unicam comestionem principalius, quam ciborum delectum intelligi debere ex p iactis supra principiis dicendum est. Et quia haec, utpote in morali composito, ne dum distincta, verum εt divisibilia sunt; inde ciborum delectus, sine unica comestione, δι una 'comestio sine ciborum delectu etiam ex Ecclesiae mente subsistere poterit. Cum hoc tamen , quod ciborum delectum servans, unicam vero non