장음표시 사용
301쪽
mus . Unde apparet, quod si forte sacramentales species nutrire dicendae sunt, non eo sensu nutrire dicendae sunt sub ratione tantum specierum , seu accidentium remanentes, sed quatenus poli susn-ptionem in stomachum trajectae, ac poli moduni alteratae & corruptae non amplius ibi exiliente' Chri 1io domino , aliam formam induunt, ac vel ti in aliam materiam vi caloris, ac succi in substantiam nutriti convertuntur: quo sensu in telligi poterit Angelicus, nec non & ea , quae supra n. 3I. ac 32. eXposuimus et ac forte expli. eari sic poterit specierum sacramentalium in pyxi. de corruptio ; in quantum ex aeris qualitatibus vi solaris caloris alteratae, & corruptae, non amplius in eis existente Chritio domino , aliam foris mam induunt, & quid diversum , ac solae species seu accidentia evadunt, & veluti in aliud transformata , & conversa non secus ac de eisdem in stomachum trajectis, servata proportione, dici poterit.
XXXV. Quoad horam similiter; si contra Ee.
An eome. clesiae mentem nimis anticipetur comesti' , quam stionis ho- fuerit consuetum , jejunium frangi certum teneriram nimis debet. Unde Angelicus in A. dlii. I . q. 3. art. iesuiuum' ' q. q. 3. tertiam, inquit, quastionem dicendum
frangat, quod sicut dictum est ille Iejunium solvit, qui
discutitur Ecclesia determinationem non Iervatr Dnde cum ς xςiQi k' Ecclesia instituerit certum tempus comedendi jeju' nantibus; qui nimis notabiliter anticipat, jejunium solvit: non enim Ecclesia arctare intendit ad subtilem temporis inspectionem , nec oportet astrolabiam accipere instrumentum scilicet, quo a Mathematicis astrorum motus deprehenduntur ad
horam comestionis dignoscendam et unde suscit, si cirea horam illam , quam Ecclesia instituit, iejκ-nans sumat cibum, etiam si aliquantulum propter
302쪽
aliquam necessitatem antic et . Idem sentiunt doctores, quos inter Turrecremata , qui de consecta dili. I. can. Solent plures eisdem d. Th. verbis quoad praesens utitur; Et Navarrus in suo manuali cap. a I. n. 27. Precat, inquit, qui notabialiter ab1que justa causa horam comedendi in loco
XXXVI. Quae autem de ieiunii solutione, sive Jejunii eo
quoad non servatum ciborum delectum, sive quoad multiplicatas comestiones, sive quoad non hζri se servatam horam, dicta sunt, non ita intelligi vantem j debent, ut, iis non servatis, semper, & in quo-hq ivmnQueunque casu jejunium solvatur. Cum enim con mprubaistra Ecclesii mentem non sit illud ex necessitate mus. solvere ; inde , ea interveniente jejunium minime solvi iuxta Ecclesiae mentem tenendum est. Unde . quoad ciborum delectum, ex necessitate non se
vatum, Alphonias Tostatus in cap. 6. Mati. q. 17'. alite medium sic eloquitur: aeuod autem dicitur jejunium semper Iolvi per esum carnium, non debet intelligi in illis, qui ex neeesstate carnes comedunt, vel praegustant, ut siquis nullum alium cibum habeat; oe etiam in eis, qui serviunt Magnis dominis , debent praegustare cibos illorum , ut caveant sibi a toxico , quia licet illi comedunt
aliquid de earnibus die jejunii, sic praegustando, non solvunt jejunium, sic diciι Innoci ubi suprast i licet Extra de Reliq. O venerat. Sanct. cap. cum ex eo ut citat idem Abulansis. Predicta autem Innocentii do strina in Extrav. non reperitur. Et
licet in decretalibus Tit de Reliq. R ven. 3
cap. cit. sit doctrina Innocentii III. ibi tamen Innocentius de Reliquiis tantum loquitur, non de ieiunior praedicta igitur Magni Tollati doctrina potius fundatur in verbis eiusdem Innoc. III. in Titi de observat. ieiuniorum cap. conmbum nostrum, in quo M. Pontifex Bracarensi S a Arin
303쪽
Archiepiscopo, nimis scrupulose de servandoeieiunio sentienti, respondet in calce ejusdem cap. dicensi cum non subjaceat legi necestas, desiderium infirmorum , cum urgens nec est as exigit , supportare potes, debes, ut majess in eis p
riculum evitetur. Unde, ne Tantum virum hallucinatum esse dicamus, hunc errorem potius ex typographorum incuria irrepsita credi poterit . Ad scopum autem redeuntibus , idem sentiens Navarrus, in Manuali cap. a I. n. II. quoad ciborum praegustationes relate ad eos, qui a iei
nil fractione excluduntur, sic habet: dixi etiam .escitur; ad excludendos eos, qui aliquid pra- sumunt, qui stilicet aliquid ante comestionis tempus sumunt, causa medicina, aut ca a praegustandi cibos dominorum , vel tormorum, quibus infer- Uiunt, etiam mane , O etiamsi cibi praegustandi, sint ova , vel carnes , etiam in Iuadragesima, quia non sumunt illud in cibum, sed in medicinam; viet ut debito ocio suis dominis serviant, propter quod nee solvunt jejunium, nec excusarentur ab
eo. Et Caetanu S a z. q. Iq7.art. 3. in fine Pincernα quoque, inquit, Principum, etiam mane comede
ιium , excusantur quoad illos actus , quibus praesu munt aliqua pro securitate dominorum suorum , quoniam ad hoc alias tenebantur . Et pergit: Non aholvuntur tamen isti propterea a jejunii vinculo sed illas sumptiones computare debent, ac si non fuissent ex alio capite; quia scilicet non fiunt, manducandi gratia,sed ex necestate fervitii contingunt . Quoad incogitantiam autem sic habet Na- arrus Loc. cit. n. 27. Iui mane comedit in die jejunii per talem ignorantiam , vel incogitantiam , qua a violando jejunio excusat, o ob id non jejunat , non jejunando, peccat, ut superius dicitidem Mar tinus , quia, non obstante tali esu ,
304쪽
O hora eoqueta vemheitansque pro se Paludanuminia dili. II. q. art. I. rationem affert, dicens, quia scilicet illa incogitantia necessitas quaedam est, cum non sit voluntaria r cumque contra Ecclesiae mentem non fuerit sic comedisse; inde jejunium per hujusmodi comettionem non soluit, . immo & jejunare tenetur, ac si non comedisset. Quoad horae similiter ex necessitate anticipatio nem cum illa comestionis anticipatio contra Ec. clesiae mentem non sit, Ecclesiae ieiunium non klvit. Unde licet peccet, nimis anticipans sine necessitate come itionem , secus , veto, inquit Na-varrus loc. cit. si justa de causa id facit, ut quia non vacabit hora conjueta comedere , sive ob iter arripiendum, sive ob hospites, sive ob aliam honestam causam .
XXXVII. Et quia ieiunii solutio in indivisibili Non quam
non consistit; inde in ieiunii conditionum transia θ' M.ς φηgressione latitudo attendenda, atque explicanda mibu, est; non enim quaecuΠque earum ita nigressio, transgtα- quae secundum se jejunium laederet, illud solve μψ'ςm H re dicenda est, sed illa , quae menti Ecclesiae con- ζερε sis tradicat, secus Vero si non contradicat; etsi cae cutiendivateroquin praeter eius mentem existat; & multo Pr PQui minus, si menti ejus conformetur. In ieiunii - 'igitur ecclesiastici transgressione quantitas attendi debet vel secundum se , vel relate ad particulares personas; quod certe in omnibus jejunii conditionibus observari poterit.
XXXVIII. Et sane quoad ciborum delectum Nos quam- dimidia carnis uncia per aliquos grave peccatum ναοῦ
reputatur; carnis vero frustulum , octavam unciae quantita- partem non excedens, parva materia asserituri xςm quom
sectos comedere non licet. Etsi enim sit parva solutionem quantitas, propter quam a gra Ut peceato excusari inducem
Poterit comedens, & jejunium non frangere: Iz'μπι
305쪽
quia tamen, licet sub ratione parvae quantitatis vetiti cibi admixti Ecclesiae menti non contradicat , praeter ejus tamen mentem existeret talis comestio, iuxta aliquorum opinionem a veniali culpa non excusabitur comedens. Et Uigandi in suo Tribunali tract. s. Exam. q. n. 96. parvum carnis bolum vulgo boccone di carne) a mortali excusare sentit. Quod si in magna quantitate comederentur ex prohibitis cibis sic confecti panes biscocti . quia multae parvae quantitates par Vam quantitatem excedunt, & nedum praeter sverum & contra Ecclesiae mentem essicitur; inde per horum, ac similium ex vetitis cibis confectorum panum, seu ciborum , in magna quantitate sumptorum, cornestionem ieiunium suo cibi prohibiti ratione frangeretur. Non quam- XXXIX. Quoad parvitatem autem materiae, Vmqψς sub ratione comestionis consideratae, cum praeci. rem' quoad sione a ciborum delectu , opinio fuit P. Matthaei cibos non StoZ apud Concinam lib. a. de praeceptis Eccle prohibitos sitae differt. a. de ieiunio cap. 3. n. 3. quondam sic
o Emo ' sustinentisi Mibi, qui hac seribo, placuit olιm dinis; neque cere, mediam circiter libram este magnam male
quamcun riam , parvam quicquid infra illam , quam polle hionem ea contraxit dicens et Quod notabiliter insta mediam unium sol- partem quadrantis librae est, peccati venialis limi- vere Prop. tes non excedit, secluso scandalo. Et quia loqui tur de libra germanica, quae sexdecim uncii
constat, quarum quadrans sunt quatuor unciae media autem pars quadrantis sunt duae unciae;
inde per ipsum Stoet partem , quae dimidia parte quadrantis librae, duabus nempe unciis notabiliter minor est , peccati venialis limites per se non excedere, secluso scandalo , teneri poterit: &quia dicit, Notabiliter , inde per ipsum StoZ una
uncia est certissime parva materia; quia unum
relate ad duo est longe minus. Alii vero cum
306쪽
Leandio octavam unciae partem esse parvam quantitatem sentiunt, quae scilicet satisficere possit ad gustand una , ut coqui, & pincernae ad ciborum saporem dignoIcendum . Et P. Thomas Hurtadus
tract. Io. de potione chocolatica cap. I. n. a.
uoad parvam quantitatem, quae ieiunium non
angat, sic habeti Existimo tamen unam vel duas uncias partam esse materiam; quod tamen non admittit in cibo prohibito in carne scilicet, ovis, vel lacticiniis . Odorem autem ieiunium non frangere nedum ob materiae parvitatem, eo scilicet quod spiritosior ciborum pars sit, ac volatilis, verum & ex eo quod, cum non convertatur inhumanae naturae substantiam, per ejus sentationem eomestici verificari non poterit . Unde Magnus
Tostatus in cap. 6. Mati. q. 167. duendum , in quit , quod per odorem ieiunium non solvitur, quia, ut dieit Ariston lib. de sensu, σsensato, odor non nutrit; sed solum confortat, si enim natura sit debilitata, eonfortatur aliqualiter per quosdam odores, O vires ejus fortificantur, non M. men restauratur aliquid de perdito, eo quod odores quaedam substaηtia levis, qua non eonvertitur in substantiam odorantis ad hoc, quod restaurete reditum per resolutionem . In nutrimento autem fit conmersio ipsius tibi in substantiam eo oris nutriti , oe illud restaurari, O nutriri. Nullus ergo odor, quantumcunque excellens sit , nutrire potest, sed solum eo ortare; σ ideo 1eiunium non solvit Quoad comestionis autem horam , temporis par 'itatem dari, per quam ieiunium non solvatur, omnino teneri poterit, ae debet; quae certe, cum latitudinem habeat, infra mediam horam
XL. Relictis autem quoad materiae parvita- parva. tem doctorum opinionibus, euandoque veris 3 IV, obria quandoque nisis, ac sertasse solidis fundamentis sententia
307쪽
quoad vetiis tum cibum relate ad
eam , quae omnem cul. Pam exclu
titur , ac resolvitur. Parva quantitas,
nium non solvat, Venialem tamen culis
ad prohibitos cibosas non innixis , sic videtur quoad omnes seiunii con ditiones parvam quantitatem ex intrinsecis assignare. Enim vero parva quantitas sub duplici ratione videtur consideranda, sub ea scilicet, sub qua nec jejunium frangat, & ne veniale quidem peccatum inducat; & sub ea ratione, sub qua licet jejunium non solvat, venialem tamen culpam involvat. Parva quantitas, quae nec ieiunium sol vat, nec veniale peccatum inducat, illa videtur assignanda , quae ita exigua sit, ut nec vires augeat, nec conforte te quae sane relate ad prohibitos cibos quarta pars assignanda videtur duodecimae unius librae italicae; quarta enim uniuSunciae librae italicae pars, quae quadragesimae Octa' vae totius librae italicae parti respondet, ita parva
quantitas est, ut nec vires augeat, nec confortet
licet enim secundum quid & vires augeat, & con fortet, quia tamen de ieiuniis, humano iure inductis sermo procedit; & in verisimile est, quod Ecclesia ita ciborum delectum in die ieiunii praecipiat, ut ad huius etiam exiguae quantitatis abstinentiam sub peccato obligare intendat; inde sit , quod ex benigna praecipientis mente hujusmodi
quantitas parva reputetur in sensu exposito; nec jejunium scilicet ex Ecclesiae mente solvens, Ilec Veniale peccatum, ex ejusdem mente includens; licet caeteroquin nec abstinentiae virtuti nec jeiunii actui parva illa comestio conformetur . vi den. 6ῖ XLI. Quia vero quod supra hanc materiae parvitatem est, mi res augere incipit, & confortare γinde fit quod, quae supra hanc parvitatem quantitas sit, & jejunium solvere poterit, & peccaritum involvere . Et quia ad ieiunii solutionem non quaecunque cibi vetiti quantitas sufficit, quae praeter praecipientis mentem sit, sed illa requir, tur, quae coutra praecipientis mentem existit ;
308쪽
28 Iinde ei bi vetiti quantitas , quae praeter praecipien- discutitur, tis mentem sit, etsi jeiunium non solvat, sub luc.
hac tamen parvae quantitatis ratione considerata, veniale peccatum certissime involvet. Ad
huiusmodi autem cibi vetiti materiae parvitatem , quae scilicet, etsi praecipientis menti non contradicat, praeter ejus tamen mentem eXistens, ieiunium quidem non solvat, venialem tamen culpam involvat, non quarta pars duodecimae
partis unius librae italicae, ut supra n. 4o. , sed dimidia pars duodecimae partis librae italicae,sem iuncia scilicet, seu vigeat ma quarta pars librae italicae videtur sulficiens. Cibi namque vetiti semi- uncia , etsi non ita vires augeat, & confortet, ut ieiunii fines destruat, ac solvat; quia tamen ad instaurandas aliqualiter vires , & ad stabiliendum stomachum , preter Ecclesiae mentem , quae sub ratione poenae jejunium intendit, sufficiens est; inde cibi vetiti 1em iuncia, praeter Ecclesiae mentem sumpta, licet ieiunium non solvat, quia tamen sub ratione poenae, ab Ecclesia intentae.
ac sub vi coactiva praeceptae illam diminuit; idcirco etsi sub parvae quantitatis ratione existat, venialem tamen culpam inducere omnino videtur . viden. 63-
XLII. Et quoniam quod supra cibi vetiti semi- Quantitas. unciam sit, ad unam accedens, jejunii finibus hi: opponi incipit, ac destruere, illudque sub pin: .anae ratione magis magisque diminuere; inde con' vetitos etiatra Ecclesiae mentem supra vetiti cibi semiunciam bos insem sumens, ieiunium solveret. xur. XLIII. Et quia non vetiti cibi quantitatis ra- Et II. tio, eius pensata natura , ac iuxta ieiunii ratio- Quoad nonnem relate ad vetitos cibos sub ratione dupla ieiunii finibus, servata proportione, opponi videtur, ad eam in quantum scilicet tantum detrimenti ieiunium quantita- P titur per quartam cibi vetiti partem unius un
309쪽
182 . aeiae librae itali eae , quantum per mediam eiuladem italicae librae non vetiti cibi unciam; inde fit, quod eodem modo, ac supra n. Αο. sub duo pia tamen ratione procedendo, materiae parvi tas quoad non prohibitos cibos adinveniri potinerit. Sicut ergo ut ibidem diximus, quarta unius unciae librae italicae pars, eiusdem scilicet italicae librae quadragesimaoctava quoad vetitos cibos adeo parva reputatur, ut, licet se. eundum praecipientis mentem non sit , nedum tamen praecipientis menti opponi non dignoscitur, verum, & ex Ecclesiae benignitate nec praeter eius mentem sub ratione coactiva elt, nec venialem eulpam involvit; ita semiuncia seu vigeagi sima quarta italicae librae non vetiti cibi pars ob easdem rationes, etsi scilicet secundum praeeipientis mentem non sit, quia tamen nedum praecipientis menti non contradicit; verum Scex eius benignitate nec praeter ejus mentem sub coactiva ratione cadere rationabiliter judicatur; inde nee ieiunium frangere, nec venialem culinpam involvere dicenda ei . Non enim in materiae parvitate considerari tantum debet eiusdem materiae praesumtio, quae nempe ante eo mellio.
nem sumitur; vel jejunium in sua perfectione eonsideratum; sic enim' semper esset imperfectio;& iuxta voluntatis conatum, ab abliinentia abhorrentis, absque rationabili caussa etiam in diebus, in quibus non jejunatur, praedictam parvam quantitatem praesumens, certissime venialem culpam incurreret. Neque pensantur legislatoris fines quos in praecepto ieiunii intendit, nisi illi, quos sub vi coactiva eadere voluit, ut in superioribus discussimus. Unde , et ii praedictam parvam quantitatem vetiti, vel non vetiti cibi respective extra comestionem sumens, deficiente rationabili caussa , etiam in diebus non jeju-
310쪽
tilorum ut plurimum venialiter pecearet; quia tamen praedicta respective quantitas relate ad i iunium , ab Ecclesia praeceptum, sub vi coactiva cadere non videtur; inde quantum ad jejunii fractionem , spectata legislatoris mente , culpa non consideratur ἔ . sed siqua in praedicta parvae quantitatis ratione culpa dignoscitur intervenire, praecisive a ieiunii ratione pensari
debet. Quod siquis argumenti vim non dignoscens, sic praedictam discretionem intelliseret, quasi inagis urgeret , in diebus non ieiuniorum ab illa parva quantitate abstinere , quia in illis
peccaret, secus vero in ieiuniorum diebus , mentem nostram non assequeretur et dicimus igitur
quod, cum ieiunii modus a legislatore pendeat, sub cuius praecepto non omnes fines, a legislatore intenti cadunt, sed illi tantum, quos sub vicoactiva eadere voluit; et praedictam quantit tem vetiti , & non vetiti respective ei bi sub vie activa cadere voluisse non videtur; inde sub vi coactiva ieiunii, eiusdem spectato legislatoris praecepto, pmdictam parvam quantitatem
non cadentem comedens, quantum ad ieiunium attinet, non peccat; esto sub alia ratione, ex desectu nempe abstinentiae, ac mortificationis gulae nedum in diebus ieiuniorum , verum et non ieiuniorum, ut plurimum saltem venialiter peccaret. Vide, ac probe intelligas, quae supra praesertim a n. 24. ad 28. discussimus .
XLIV. Et sicuti, ut n. 4r. diximus, cibi vetiti semiuncta. leue vigesima quarta italicae librae pars, quatenus ieiunii fines non destruit, nec eon. sequenter praecipientisamenti contradicit, se ju nium non lvit; quia vero praeter Ecclesiae men tem est, ieiunium aliquo modo infringens, ve nialem culpam indueit; ita etsi una non vetiti sibi uncia, seu duodecima librae itali eae pars non