장음표시 사용
351쪽
Α dversario. LXXX. Quod autem sub diversis terminis dia a d uiri ' cuni J istiertatem obligatione dubia non ligari, id ruoad pos- intelligi non potest, quando constat dari praedentem ceptum de ieiunio, sed ad summum , quando in /udisti dubium pure negativum , ut in similibus cap.
media no- a. n. a . pari. I. statuimus; ut esset, si me Rocte, jeju- mam transeunte, nullo fundamento, nullaque ha-ehata E' V bita cognitione de munio die prima Februarii
diseretione sive ex praecepto, sive ex obligante oonsuetudine adhibita, inducto; mea tunc libertas non ligaretur obli-
Omonstra- gatione negative dubia , si me in vincibiliter tale mala tui. ieiunium ignorare pono , sicut & de singulis anni diebus ieiunio non addictis, de quibus etiam sub negativo dubio superfluum putarem alios interrogare , & multo magis si non haberem , quem interrogarem . Cum enim per dubium negativum dubitare possem , an quocunque die ante festum
in loco mihi ignoto,ac transeunti, ieiunii obligatio esset, valde onerosum foret in his, ac similibus negativis dubiis de singulis inquirere, quin αvalde sophisticum i inde ex rationabili Ecclesiae
mente , tale onus per singula inquirendi, nisi oblata occasione, vel saltem ad sedandam , si forte esset, conscientiae anxietatem, dari non pr sumitur. Contra vero si praeceptum constat, dies nempe ieiunio addictus; constat item a vetitis cibi. abstinendum, & non nisi semel hora debita, comedendum r Et tunc sicut in dubio, an aliquia cibus sit de genere prohibitorum, vel non ,durante dubio, comedere non possem; ita similiter, etiam si in die, ieiunium antecedente dubiumst, an media nox transierit; quia tamen a Inedia nocte antecedente, ieiunii praeceptum possidere
incipit; inde non ieiunium , sed libertas jejunii
Praecepto accommodari debet. Quod non intelligent, qui suo videri speciosi theologi reputantur ι quin & veritatis criterii inventores sese
352쪽
se Iact; tantes , ab aliis non intelligi iudieabunt. LXXXI. Aliud autem esset dubitare de horo. Qv d
logiorum varietate , quorum certe, nisi notabili εhoeologiis, coliaret error , singula etiam ultimum , securam rum varie. conitituerent conscientiam. Unde in ordine divini, tene
ossicii, Romae recitandi, in tabulis prepetuis inultimis ante primam tabulam lineis lapientissime ae tessel, declaratur i , alicubi plura sint horologia , poterit tur, qudque eo uti, quod maluerit, etiam si eaeteris
citius , vel tardius pulset; dummodo inaequalitas talis non sit, ut errorem notabilem iudicet. . Et licet illae tabula: non omnes mundi plagas , sed Italiam , Neapolim . Romam , & circumstantem Ecclesiasticum statum, Umbriam, Anconam, statum Urbio i , Hetruriam, Corsicam, & Sardiniam, quantum ad mediae noctis tempus taxandum per ridet, dirigant; quantum tamen ad doctrinae veritatem spectat , a quacunque provincia assumi poterunt, habito semper respectu ad proprium leterminatum mediae noctis tempus , uniuscuius. que provincia, ac loci proprium , & ad mediam noctem indicandam ordiuatum. LXXXII. Sicubi autem horologi non sint, ut euo signo in villis quibusdam , & inferioribus oppidis con- liceat , tingit, quorum incolae per signa quaedam, communemque aestimationem , mediam noctem asse proponitur qui solent; in his, ac sina ilibus rusti eorum locis ac resolvi, ligna illa. ex communi ,& probata aestimatione , mediam noctem indicantia, pro horologio haberi Pollunt, ac debent, quibus transactis , non secus
ac ultima ultimi horologii pulsatio data fuerit. reputari debet. Unde sicuti ultima elapsa ineultioribus locis horologii pulsatione , ita & in villis, S ruilicorum locis , mediae noctis signo, quale cunque sit, transacto, ieIunii finis, sive terminus contigit, si media nox illud subsequatur; nec non & ieiunii initium erit, si media nox illud P ι Rcedat. LXXXIII.
353쪽
roram eon. LXXXIII. Nec audiendi sunt asserentes, quod 'Tἡh media nocte jejunium antecedente, per dimidium tishis par quadrantis, Vel per quadrantem , vel per quavitatem drantem cum dimidio elapsa, dummodo media ες' hora non transierit, comedens, subsequens jeju-eeptum rea nium non tangeret, ac posset mane millam celate ad me. lebrare , vel Eucharistiam sumere; in eo innixi,
diam no- quod incertum sit mediae noctis punctum; &mittentium cum libertas, ut dicunt, obligatione dubia non ligetur, posset quis in casu posito sua uti libertate; item in eo, quod media hora eli parva
temporis quantitas. Quam temere autem sentiant, siqui forte hanc opinionem sustinent, ex eo dignoscunturi Quia enim media nox physice, seu astronomice comiderata, ab eo pendet, quod
sol in illius loci puncto Hadir, ex diametro Zerith puncto respondente, relate ad diei elapsi
meridiem exillat; quod sane punctum pro rei veritate assequi, quod in inlianti consistit, ut plurimum nemo poterit; ob irregulares enim, ac variabiles instrumentorum , quibus metiri solet motus, regulas; punctum illud invenire moraliter impossibile reputatur; hinc Ecclesia ad astronomi cum punctum, pro rei veritate in singulis locis
proprium, alle quendum minime Ettendens, memdiam noctem ex peritorum Astronomorum obse
vationibus in suis respective provinciis grosso modo dignoscens, praecipit, ut a tali puncto,sci licet a mediae noctis, jejunium antecedentiS, dato puncto, per signa quaedam manifestato , ad punctum usque sumendae Euchari iliae , vel quoad jejunium , ad punctum usque mediae sequentis noctis, per arti ucialia signa dignoscendum naturale , vel e celesiasticum jejunium respective
servetur. Adeo autem verum eit, Eccleuae men
tem esse non ad physicum, seu gstronomicum punctum, sed ad artificialia signa, attronomicis
354쪽
sundata observationibus, ac peritorum innixa doctrinis , mediam noctim indica tia, attendere . sicque fidelium conscientiam constringere, ut,
licet ab hyemali solstitio, quod die a I. decembris in vigesimam secundam incidit;quando scilicet sol
in circulo tropico capricorni suo ultimo declinationis gradu circa austrum declinat, ad aequatorem iterum re Fersurus, ac hyemem, dierumque longitudinem , noctium autem brevitatem generare incipit, pendeat, ut nox decrescere incipiat:
Ae simi liter, ab aesti vo solstitio quod die a I. Iunii
in a a. incidit; quando scilicet sol tropicum cancri
tangens , suo ultimo declinationis, seu ascensionis gradu circa septentrionem, seu boream declinat, ad aequatorem similiter iterum reversurus,aestatem, dierumque brevitatem, noctium autem longitudinem generare incipit, pendeat, ut nox crescere incipiat i ac proinde hora noctis septima, media nox mense decembri non sit, nisi completo a I. die; ae similiter hora noctis quarta, media nox non sit, nisi completo a s. die Iunii: & consequenter a die prinia decembr. ad 2I.. nisi facto per singulos dies unius minuti augmento, media nox ad horam septimam non pervenit, ac 21. elapsa die , ante horam septimam iterum esse incipit;
ac similiter a die prima Iunii ad a1. nisi facto
per singulos dies unius minuti decremento, media nox ad diem usque a I. completam post horam quartam erit , ac a a. elapsa die, iterum post horam quartam esse incipit: Tamen Romanus ordo a die I. dec. ad diem usque I a. inclusive
Januarii; & a die I. Junii ad usque I a. inclusive mensis Julii horam noctis septimam , vel quartam respective sive in favorem, sive in odium, mediam noctem diiudicandum declarat; sequitur zod per mediam noctem Ecclesia non physica m,
eu astronomicam, quae secundum rei vervatem ,
355쪽
spectato solis motu appropinquationis, vel rein motionis in singulis provinciis per singulos dies
uno minuto crescere, vel decrescere respective
deberet, sed per artificialia, per horologiorum scilicet instrumenta, sive per electa quaedam signa, a veritate moraliter non distantia, mediae noctis regulam praescribere intelligit. Contra Ecclesiaeisitur praeceptum agerent, qui diversimode sentiendum incautis propinare satagerent. Contra sen- LXXXIV. Introspecta autem ecclesiastici prae xi*novin cepti virtute, horum theologorum ratio corruit,
tu, demesis & falso supposito niti dignoscitur, liber-strariar, & tatem nempe, certo posito praecepto in dubiis coniux tu . non ligari, supponentium : Utrobique enim errare dignoscuntur, libertatem scilicet in casu posito possidere , obligationem vero dubiam esse supponentes: cum potius e contra accidat, praeceptum nempe possidere, secus vero libertatem.
Quin & a tironomiae innixo sic ratiocinari placeti Ex eo quod mediae noctis punctum physice, se a astronomice ut plurimum dignosci non possit, quis scit, quandoque evenire post quadrantis dimidium , poli quadrantem, poli quadrantam cum dimidio, vel etiam post mediam horam poli physicum seu astronomicum mediae noctis elapsum punctum, horologia , sive alia quaecunque signa mediam noctem indicare Sicut igitur artificiale mediae noctis signum , quod caeteroquin ex Ecclesiae mente mediae noctis indicium eii,physicum, seu altronomicum mediae noctis punctum prorogare , seu , eo licet Drtalla elapso, indicare contingit, vel saltem contingere poterit, & tamen artificialibus stando signis, comestione, vel refecti ne completa , nondum elapsis , Eucharillia sumi absque ullo scrupulo die crastino poterit, vel jejunium servari; vel e contra si ieiunium media
nox subsequatur , usque ad illud artificiale punctum
356쪽
M-yctum , & non ultra , astronomico forte non elapso puncto, ad ieiunium constringit Ecclesia r ita similiter: Si per accidens praeter Ecclesiae mentemper illa artificialia signa aliquid temporis imminuatur , subjacere debemus. Licet igitur in multis , ut in superioribus patet, media circiter hora
durationis parvitas reputetur, secus vero relate
ad mediae noctis punctum . Temporis namque moralitas quoad praesens iuxta Ecclesiae mentem non est tempus prorogare ad quadrantem , ad quadrantem cum dimidio &c. relate ad physicum, seu astronomicum mediae noctis punctum ; sed mediae noctis punctum per artificialia signa suis fidelibus indicare volens, ne scrupulis angantur,
prioribus horologiis, sive aliis artificialibus signis stare non constringit, sed ea libertate uti permittit, ut posterioribus, immode ultimis, sive horologiis , sive aliis quibuscunque artificialibus signis, nisi a vero mediae artificialis noctis tempore 1ensibiliter aberrare constaret, nedum relate ad naturale, vel ecclesiasticum ieiunium , media in noctem subsequens, verum & relate ad abstinentiam , sive ieiunium mediam noctem antecedens,
stare indulgeat. Non licet ergo in dubiis de media nocte proprio innixos iudicio sententiani sequi . sed illam , quae Ecclesiae menti conformior dignoscitur , & ad quam se mandam sub praecepto constringimur. Unde Leo Magnus in altera Epist. ad Rusticum Narbonensem ait: In his, quae dubia sunt, vel obscura, id noverimus sequendum, qηod
nec praeceptis Evangelicis, nee decreris Sanctorum Patrum inveniatur adversum. Qui autem positae doctrinae contraria sentiunt, probatae Ecclesiae consuetudini adversari dignoscuntur .
LXXXV. Huc spectare videtur, quod in vigilia
Nativitatis domini quarta hora noctis coram sum
357쪽
turale jeju- Emo Cardinali missa celebratur, ut moris est, quae
min x in ante mediam noctem absolvitur; licet caeteroquin Nativitatis, ante meridiem vigiliae, miliam, minime sulceptis coram sum- purificationibus, eodem die more solito celebra m. Pontifi- uerrit . Non defuit autem , qui aliquando fuit inuetis, demon rit, Emum, qui in vigilia Nativitatis coram suin. stratur, ae mO Pontifice, ut supra, missam celebraturus , confutatur. ante mediam noctem absolveret, posse eadem
vigiliae Nativitatis die mane missam vigiliae celebrare, & more solito purificationes sumere, immo& ante meridiem comedere, dummodo a meridie,
ac deinceps nihil sumeret, & sero post quartam
noctis horam aliam missam coram summo Pon. tifice ut supra celebrare, ex ante mediam noctem
consumare, & sacrificium perficere. Quod esse falsum , nec sustineri posse sentimus. Quod si
forte aliquis insurgere velit, quasi delitescentem adaperiens veritatem dicens, tempus missae, elapsa hora quarta noctis , per iuris fictionem diem crastinam reputari , vel alia congerere, ut suae opinionis tenacissimus propugnator perseveret: haec, vel similia contra naturale jejudium, ante Eucharistiae sumptionem praeceptum , & ab universa Ecclesia acceptatum, & in suo rigore observatum , sullinere volens, ingenii specimen exhibere poterit, nullis tamen solidis innixus principiis , nullisque adductis irre tragahilibus auctoritatibus, prout in re tanti momenti Oporteret, sani Theologi specimen exhibere non poterit . Ivo circa , inquit Benedictus XIV. in sua synodo lib. 6. cap. 8. n. I a. improbanaa est illorum i pinio,
qui ex privilegio missam celebrandi ante dimidium noctis Kalivitatis domini, in erunt. ipsam quoque jejunii I ervandi legem, quae a dimidio praecedentis noctis sacerdoti imponitur, fuisse sublatam. N eque nos
ferit , de missa in vigilia Nativitatis coram summo Pontifice ante inediam noctem persolvenda, num.
358쪽
ao. subiungens: ex hactenus dictis colligitur , pri- viilegium celebrandi missam in pontificia capella,
ante noctis dimidium non quidem per necessariam connexionem Deum ferre aliud privilegium exem. ptionis a lege jejunii, imo Cero posterius horte privilegium esse repetendum a tacita Pontificis dispensatione: Cum enim privilegium celebrandi in vigilia Nativitatis ante mediam noctem coram summo Pontifice non trahat naturalis ieiunii dispensationem, neque tacita Pontificis dispensatio intelligatur; inde, nisi istaec tacita Pontificis
dispensatio constet, non jejunus ante mediam no diem etiam coram Pontifice celebrans, perficere
sacrificium non poterit. Quam futilis igitur, ac ridicula sit illorum opinio , dicentium: dummodo a meridie , ac deinceps nihil sumat, posse absque expresso privilegio missam coram Pontifice celebrare . O ante mediam noctem sacrificium perficere, etiamsi ante meridiem comestionem sumpserit, quisque sapiens dignoscet. LXXXVI. Quoad jejunii autem ex serotina re' Ieiunii se
fictione solutionem , servata proportione, non lutio quoad aliter ac de ieiunii solutione per indebitam co- c uulammestionem , multa brevi calamo ConsideraΠd 33 es iuriae discutienda veniunt; Ciborum nempe qualitas; praesertim quantitas; & hora. Et sane quoad ciborum qua . qualitatem litatem nedum attendi debet, an, eorum spectata
natura, in die retunii permitti possint, Verum ae gener
etiam, an ita in comestione permittantur, ut etiam lis regula in coenula praeter, vel contra Ecclesiae mentem dςsigo xvra eorum usus non existat λ Si enim praeter Ecclesiae
mentem sit, licet, eo quod ieiunii finis non de
struatur, ieiunium nee solvatur, talia tamen comedens, venialem culpa incurreret; si vero contra Ecclesiae mentem sit, eo quod sic comedens,
ieiunii finem , quoad executionem ab Ecclesia sub Vi coactiva praeceptum destruit, illud solvere dia
359쪽
In serotina resectione ciborum etsi permisso rum qualitatis portio
333 .cendus erit. vide supra n. 2 . & as. ae passim in superioribus. Ad quod disquirendum, prae
oculis habere oportet, coenulam , seu serotinam refectionem, secundum se consideratam, vel prae, ter, vel contra ieiunii rationem existere ; ideo autem nec praeter, nec contra ieiunii rationem existit, quia, cum de ieiuniis sermo sit. humano iure inductis , potuit humana consuetudo, rationabilibus innixa fundamentis , eam inducere ieiunandi rationem , quae nec praeter, nec contra jejunii rationem existat. Quia igitur ad eam in ducendam , non ciborum delectabilium comestio. nem, neque nutritionem secundum se , sed naturae indigentiam, ne scilicet per inediam nimis debilitetur , rationabilia inductae consuetudinis fundamenta respiciunt; inde ciborum qualitas , quae
relate ad coenulam, nec praeter, nec contra ra
tionabilem consuetudinem ex illat, ea admitti debet, quae nec delectet , nec nutriat, sed quae naturae indigentiae in sensu exposito satisfaciat. Quae ergo ciborum qualitas ab exposita indigentia recedit, a rationabili proinde consuetudine similiter recedens , jejunium vel infringeret, vel solveret; & consequenter Vel praeter, vel contra
Ecclesiae mentem ageret comedens. vide pari. Dcap. q. u. 21. 23. 23. ac passim .
LXAXVII. Quia igitur magnae substantiae pi
scium, vel tali artificio conditorum . vel calida rum herbarum , ac similium comettio a naturae indigentia, ne nimis debilitetur , recedit, & potius nutrit, ac delectat, quam naturae necessaria sit: inde talia in refectione comedens, etsi illorum spectata qualitate ciborum, ieiunii finem omnino non destrueret, nec sub ratione quantitatis ra tionabili inductae consuetudini talis portio contra' rietur; quia tamen poeter rationabilem consueat udinem ageret, ac ieiunii finem infringeret, Ve'niam
360쪽
niale peccatum non effugeret. Et quia cocta legumina , vel coctus panis , vel cocta limila, etsi refectionis quantitate servata, delectant, vires augent, ac suilentant; inde licet, horum ac similium spectata natura, in die iejunii in comestione adhiberi prohibita non sint, in serotina
tamen refectione admitti omnino non debent. vide pari. I. cap. q. praesertim n. 21. 2δ. a I. &c.
LXXXVIII. Et multo magis de ovis, ae la Xζ
ctici ni is dici debet. Quae enim ova, ac lacticinia multo ma' ex consuetudine , privilegio , dispensatione, sive gladς ovis, exemptione in comestione permissa sunt; eo quod niis is cie.
autem delectant, ac nutriunt, vires nempe augent; nula proli,
quorum proinde comestio in coenula ex rationabili beri intelli- consuetudine non permittitur; idcirco eorum come illo in serotina refectione contra rationabilem consuetudinem existens ieiunium solveret. Sicubi igitur talia in refectione comedendi consuetudo hi, non consuetudo, sed abusus reputari debet; nisi fortasse, pensatis hominum temperamentis , & complexionibus, ac regionum qualitatibus , aeris, ac similium, eorum in refectione usus non ad delectamentum , vel nutritionem, λd augendas nempe vires, ne ieiunii poena sentiatur, sed ad naturae indigentiam , non secus ac in aliis regionibus, in quibus talium usus ex rationabili consuetudine prohibitus intelligitur , per aliorum minus delectabilium ciborum usum naturae indigentiae, ne nimis debilitetur, satisnt, inductus existat. Vide pari, J. cap. 6. n. 22. 23. &passim . LXXXIX. Ad eulpam autem quoad hoc discu- Eaei remtiendam non modicum iuvant, quae relate ad 'py i' i' cibos, etiam in comestione vetitos, de ua ater tete parvitate in superioribus exagitavimus . Quia se sola. vel gitur supra num. εα η I. & a. respective dis- secti summua, quartam unciae partem, seu quadrage. Rim ς' 'umam