장음표시 사용
401쪽
calia, quae cervita affinis est ; ae de potu dictochia. sive cia apud Iaponios. Item ex succo
cujusdam arboris liquor emanans, arte peritorum
apud Indos vinum effieitur . Unde Masseus ialibris historiae indicae se habet: de Luu arboris ramis. artificis manu comi sis, levanda sit mirificus ore fimul, in salubritate candidas liqMor ε a-dat , quem vulgo Dacam appellant. Datur etiam alia vini species ex maletis, sive uaoli, quod est frumentum Iadi arum Occidentalium, quod apud nos dicitur Turcisum , quod cum aqua, &melle, vel sine melle cum sola aqua vinum enficitur , ut cervisa. Multiplicia ergo sunt, ut apud eruditos patet, vinorum geuera , de quibus
plur , & eruditione plena , videre qui ue pote- ex Verbis Annae Samuelis matris , quae ab Heli
vino madens reputata I. Reg. 1. F. II. respon
diti Malier infelix visis ego fum , Uira m siue a in omne, quoa inebriare potest, non inι. Non ergo vinum illud solum dicitur, qui ex uvis exprimitur liquor , sed multa sunt alia, quae ise brιare possunt. quasi vinorum genera; unde Scde Joanne Baptista Luc. a. v. a s. dicituri Et vi m insiceram non bibet; &de Samsoae ludie. 13. v. 16. dixit Angelus ro quidquid ex vinea nascitur non comedat, vinum fueram non bibaline. Nec non & Moysis tempore de asazaraeis dicitur Num. 6. v. viso, in omni , quod inebriare potest , absinebunι. Aceram ea vino ao ex qualibet alia potione. O quidquid de avia
exprimisur, non Hiamr et uvas recemes δεμ que non comedent. Multi sunt proinde liquores, qui inebriare potIunt. & vini rationem induere. Et Prov. 3I. v. 6. date siceram maerentibuέ , ut scilicet laebriati minus sentiant cruciatus, ue
402쪽
sequitur, oe vinum his , qui amaro sunt animo v. 7. Bibant, oe obliviscantur egestatis suae, Odoloris sui non recordentur amplιus , non quod ebrietas suadetur, sed ad hilares affectus excitandos, vini potatio proponitur. Sicera autem , quae pro vino habetur, liquor est, coalescens ex succis pomorum, aliorumque fructuum, &aqua confectus nec non ex dactylis, tritico , hordeo, melle &α aquae similiter immistis . Quod ergo Τheophilus antiochenus lib. Allegoriar. in Lucana sicerae significationem nimis coarctans, dicit, tantummodo scilicet ad potum , ex dactylis Confectum , restringens, experientia falsum comprobatur. Cere visiae autem, aliorumque vinorum usus etiam a Magiitris vitae spiritualis permittebatur . Unde Magister , qui sub finem saeculi 7. vixit, non Petrus Lombardus qui saec. D.floruit in suis regulis aestivo tempore in mensa cervisiae, aut isthi vasculum pro quatuor potionibus perinmittit i istum est potus ex hordeo per aquam re soluto, confectus; ad coenam autem etiam aestivo tempore in diebus , sejunio non addictis , tres Zythi potiones permittiti ab ipso vero die qua- .dragesimae ad trigesimum duas potiones, uuam scilicet ex mero , puro nempe vino, alteram ex caldo; caldus est vasculum potatorium cervisiae,
aut Zythi. Mulsum quoque de genere vinorum esse e scripturis constat; quia enim, legente Esdralibrum legis, populus lugebat, ideo Nehemias luctum , ae fletum in solemnitate prohibens , cap. g. v. IO. dixit: Ite, comedite pinguia, σ bibite mulsum; quod vinum est ex melle mistum, seu potio , ex vino, & melle confecta . XXXIII. Quia igitur praedicta omnia ι aliaque εquae adduci possent, liquorum , seu vinorum genera communi existimatione sub ratione potus potus natu.
intclliguntur ; iude ieiunium non frangere sapien- - mi,
403쪽
os . . . nentium, tes omnes, & eruditi, horum, ieiuniique naturamex intima physica,& Ecclesiae mente respective frangi sta introi picientes , mellentesque, concludunt, ut tuitur . ex ipsam et experientia constat; quin etiam ex
Angelico in sua summa, & ex A. sentent. pluribusque supra n. I a. ad II. a nobis relatis colligitur. Per hoc autem, quod vina ista artificialia ex comestibili quoque materia constant, potus naturam induere non posse , nullo modo in serri potest. Si enim vinum ipsum , ex uvis expressum, artificialis potus cum sit, quasi naturalis tamen potus effectus, huius naturam induit, etsi caeteroquin ex comessibili tantum materia constet, ex uvae nempe succo, qui sic & sic expressus, ac digellus, potus efficitur ; quanto ergo magis alia
vinorum genera, quorum materia magna ex parte ex aqua constans, non tota comestibilis eli, ut
supra de vinorum generibus diximus , sic & sic, digesta, potus effici posse dicenda sint ρ Potibus
autem effectis, eorumque naturam induentibus; sicut vinum, ex tota licet comeIsibili materia constans, potus naturam induens, ieiunium non frangit; ita & liquorum , seu vinorum genera ex herbarum, fructuum, pomorum, forum,corticum
Sc. succis, aquae immistis, ex comestibilium portionibus licet effecta , aquae tamen immissa , sic& sic digesta , potus naturam induentia , jejunium' non frangere tuta conscientia teneri posse videtur a
Praedicta XXXIV. Nec dictis auctoritas deest. Iulius nam comproba qu.ς rimus , audiens, lac pro vino in divinis Sa-int . crificiis offerri ἔ alios vero intinctam Eucharistiam populis pro complemento communionis porrige re ι vel expressum vinum in Sacramento dominici calicis offerre; vel pannum lineum mullo intinctum per totum annum reservare; & in tempore sacrifi
404쪽
, 3 τ& similia eliminanda sanctissimus Pontifex, Christi
exemplum producens, quem scilicet praeter pa nem, & calicem nihil novimus obtulisse, in Epist. ad Episcopos, per Egyptum dispersos missa, de consecr. dist. a. Can. Cum omne crimen sic habet: cesset ergo lac sacrificando osserri: quia manifestum , O evidens Evangelicis veritatis exemplum illuxit, quod prater panem, O .inum aliud ostierr, non licet; Et postquam singulos errores repro baverit; vel quia scilicet post consecrationem expressum botrum immiscebant; vel quia vinum
aqua non miscebant; vel quia non satis clare quinam eorum error fuerit, innotuerat, sic ibidem
subjungit: am quod de expresso botro, id est
de uvarum gravis populus communitatur, valde
es omnino confusum : sed si neeesse H, botrus in
calice comprimatur, ct aqua mileeatur: quia calix dominicus juxta eanonum praecepta, vilao, O aqua permissus debet ostierri t quia videmus in aqua po pulum intelligi, in vino vero ostendi sanguinem christi. Si ergo botri succus materia Sacramenti in Sacrificio est, etsi nondum digestus; ergo PQ tus elit quod si botri succus, qui in botro comestibilis erat, ab eo expressus, etsi caeteroquin hominum arte nondum plene digestus, potus na turam induit; quanto magis alii liquores, qui non ex comestibili tantum materia, sed ex aqua, Scomestibili materia coalescunt, hominum arte digesti. potus naturam induere dicendi sunt XXXV. Tales ergo liquores , seu vinorum ge'nera, potus naturam, induentia, ieiunium non frangere omnino ex dictis teneri poterit. Unde doctores , quOS .inter s. Antoninus in sua summa Part. a. Tit. 6. cap. a. f. s. ex Richardo sie habet; Αιcardus autem in A. dist. Is . circa hoe sie diciti Iaamvis aliqui dieant, quod bibere vinum, veι
cervisiam in mane, O comedere electuaria de sero
Quae nisque in ἀrum genera . Potus naturum induentia,
405쪽
delectationis eausa frangat ieiunium, credo tamen contrarium; quia quamvis illa aliquo modo nutriant , in boe tamen non est principaliter usus eorum , alias etiam frangeret frianium bibere desera vinum , vel eemissam in custatione, quia habet aliquid de nutrimento. Et P. Thomἀs Hur ladus tradi. I . de potione chocolitica cap. I. n. q. dicit e Comeniant omnes, quod potus non frangit jejunium , etiamsi sit vinum , cereulaia, oe alia hujusmodi, subjunge i s: Sic tenet d. Thomas in A. di. IS. q. 3. art. q. ad a. etsi caeteroquia ibi de communi potu sermonem initi tuens Angelicus, quatenus non ad nutriendum principaliter Ordinatur, ieiunium non frangere asserat. Et P. Milante Exercit. 23. in prop. 2 3. Alexand. VII. dicit: In praesentiarum quamplures,
in Drtasse universim in vinum o fulmum vitalem bibunt. aliisque potionibus cervi hae ine. utuntur sine ullo serupulo. Unde quia divus Thomas in Galliis diu moratus, & a Parisiensi s
cultate in Bacca laureorum ordinem cooptatus snullam iacit de opposito meritionem , ut patet in sua a 2. q. Issy. art. 8. ad primum, ideo ratio. nabiliter creditur, quod laeculo I 3. quo s. doctor
Ecclesiam suis scriptis illultravit, etiam in Galliis ieiunii rigor quoad vini, cervigiae &c. potiones relaxatus esset, vel saltem earum sumptionem cum Ecclesiae ieiunio non pugnare sentiebat. Hinc, sapienter pergit Milante , nimis rigide to quuntur Gallicani quidam raeolui, qui adreruunt, Dravixer peccare eontra traeceptum jejunii eam , qui extra ρraudium, vel caenulam vinum bibit,
idqne probare eontendunt ex monumentis Patrum σα quorum certe rigorem consuetudine relaxari posse, ut de facιν relaxatus ell, nemo sanae mentis ambigere poterit. Notandum autem
videtur, aoa esse in hoc reprehendendos, quin
406쪽
immo laudandos Gallos, aliosque, qui, ubinam viget primae disciplinae rigor, servare conten
XXXVI. Quod autem advertit Navarrus in suo Psu, e
Manuali cap. a I. n. 13. quod in die iriunii sileatur . liceι bibere saepius vinum, aut aquam inter . scendum , σ mane, in vespere iuxta s. Thomam receptum in a a. q. 167. an. 6. mkhra rinione
id asserentem , quamvis ad sustentandum se , O famem sedandam biberet, idquia aliqui sine
texta, or ratione ad id idouea dicanι, quoad ultima verba vix eum divo Thomasentire videtur. cum ipsemet tapius doceat Angelicus in ieiunii fraudem aliquid sumere peccatum esse, ut 'pessim ac praesertim supra n. 17. & I8. dictumesit in eo vero, quod sequitur, Eoa videtur contemneudus. immediate cit. l . sic pergens dvenialiter peccaret, qui carpis, O nondum Mita digestione. biberet, non quidem, quod jejuηium frangas, sed quia actum inordinarum, scilicet intemper tiae, ac natarae noxium, agiι, a justa caussa . puta charitatis , pacis , societaιia , sitis , aut alia similis eam e Marre, at etiam case . ait in d. a m 6. XX VII. In fraudem autem sumptum vini po- Quo sensutum, non au sitim stilicet explendam, sed ad fa--Σmem sedandin, ieiunium frangere Certum te. norum P neri debet, iuxta saniorum Theol
Si tamen homo is mane cemisiam vel vinum inberet , non ad extinguendam sitim, sed famem O insere aut res magnam electuarionum quantitatem , ad subveniendam sami, talis sacerti sta dem statvio , per consequens frangeret jejunium et subjungit tamen idem,bardus apud eumdem MAntoninum dicens et credo tam p de bono et aquonam, quoS inter s. Antoninus
407쪽
bus magis in mune quam in fero, quia potus sim.
nem adjuvat , in quantum per potum facilius . Oeonvenientius desertur cibus ac singula membra , sumptus autem jejuno stomacho , ut plurimum noeet. Hae ille scilicet Richardus apud s. Antoninum . Neque audiendi sunt dicentes vinum potum esse ex sui natura I sumentis autem effectum , vel intentionem vini naturam non mutare; qui sane Angelici verbis , n. 7. relatis . inniti videnture non , inquam , audiendi sunt a qua enim ratione potus , ad famem extinguendam in ieiunii fraudem sumptus, ieiunium frangeret, secus vero ad finem potus, ad digerendos nempe cibos , ad purificandum sanguinem , ad explendam sitim sumptus , ut in superioribus saepissime, ac n. 36. discussimus , ac pro posse de in onstravimus, si sumptionis effectus , vel sumentis asscelus, seu intentio attendi non deberet 8 Quae certe fraus si talem intendat, vel pariat effectum , ut ieiunii finem, poenam scilicet, sub vi coactiva ab Ecclesia intentam, omnino tolleret, lethalem culpam induceret; venialem vero , si ieiunii finem , leu poenam non delirueret , sed praeter Ecclesiae , mentem minueret, ut cap. I. n. Io3. & in hoc cap. n. 7. & 8. sub alia ratione dignoscitur.
Qua ratio. XXXVIII. Chocolatis autem potus quatenusne chocola- ex aqua, & herbarum, seu fructuum vel corti natu ME'' cum , ac florum succis . saccharo , cinnamomo, jejunium caca O, aliisve ejusdem generis constat, ad potus se .gςLς, mistos pertinere, ex iis, quae n. I'. & ain diaei
408쪽
mus, satis dignoscitur. Unde sieuti missos potus,
potus naturam induentes , eorum servata compositione, cum sejunio pugnare, vel non pugnare l. 3. discussimus; ita & de chocolatis potu videtur dicendum ; ob ejus tamen multiplices, &implexas dissicultates, an jejunium solvat, speciali para grapho discutiendum aggredimur . Et certe jejunia, ex naturali iure , ex naturali scilicet practicae rationis principio procedentia, per ch eo latis potum , sub ratione medicinae sumptum , non Dangi certum omnino teneri debet; & non secus , ac supra n. a. discussimus, satis apparet: Cum enim natura sibi contraria non sit, nec in sui detrimentum tendat: inde, si in sui remedium chocolatis potionem suadeat, ejusdem abstinen . tiam proinde non dictans, chocolatis potio lejunium , quod non invenit, stangere non poterit, quod si e contra , chocolatis abiit nentia a naturali iure, a naturali scilicet practicae rationis principio dictaretur; equidem huiusmodi potio , praesertim in fraudem sumpta , naturale jejunium frangereti idque iisdem ferme argumentis, ac in sum perioribus q*. n. IO. ao. & 29. quin immo &cap. I. n. a. ad T. probatum supponimus. XXXIX. Quoad ieiunia autem , ex divino iure sub quacunque ratione procedentia , brevis etiret ponsior Si enim sub ratione medicinae chocin latis potus sumatur, ejusque sumptio ad vitae conservationem necessaria reputetur, ieiunium solvi, Vel non solvi, non secus ac supra n. q. & . dis cussimus , tenendum est et aliter vero dicendum , si nullo modo necessaria sit, vel in Daudem sum Ptur; tunc enim eam sumena potionem, & letha lem culpam incurreret, & jejunium solveret; ve- Dialem vero culpam incurreret, si, divini Iuris servata substantia, piner obligationem sumeret, Mi cap. I. n. ad I I. dignosci poterit . XL.
409쪽
nii soluistionem , eaechoeolatico potu Proveonientem inisdagandam , chocolatis origo de Compositio
XL. Quoad ieiunia autem humani iuria, ut
clara methodci procedamus, ac de iis, quae dicturi stimus, henevolo lectori satisfaeiam , chincolatis originem , compositionem, nec non & r gulas ad eius Iicitum, illicitumque usum dignoscendum, assignabimus; quibus peractis, Theologi partes iterum reassumentes, per eius sum ptionem ex jejunii relaxatione , veteri disciplinae eontraposita, ab Ecelesia probata, vel saltem tolerata , eiusdem Eeclesiae ieiunia non solvi, nec proinde ieiunii spiritum ex hoc ab Ecclesia deis feci lis , ex intimae rationis , ac Theologiae principiis probare conabimur . Quoad chocolatis ere go originem juxta quoad refert Coaetna lib. a. de Ecclesiae praeceptis dissert. a. de ieiunio cap. 2. n. I. chocolatia, inquam, potio ex IIlmo d. d. Auguli ino de Pad illa Archiepiscopo de la Espanota , lib. a. Hi storiae Provinciae Mellicanae eap. 86. iuprovincia de la Chiapa circa dimidium tac. I 6. iuxta quod coniicit Daniel, potua est, cui assentiuntur caeteri seriptores; esua deinde usus ad Hispanos transmeans , ad Italos pervenit. Huius autem potus campositio ut plurimum ex cacaci , cinnamomo, sacchara, aliisque hujus generis suceis coalescit. Quae omnia suapte natura, cibi nutrientis rationem habent. Cacat namque n. tura est hutvroia, ealida, de humida, cordi ε substantiam vivificans , pinguem sanguinem creanas
spiritusque nobiles progenerans, de quo Joauses de Laet lib. I. descrip t. Indiarum occid. cap. 3. sie habeti Simplex enim potio refrigeraa, σ tru insigniter. Cinnamomum est siccum , dc b midum , nobilissimor spiritus, purioremque laurguinem producens; saccharum est succui, ex arisn-dinibus quibula am expressus, calidus, & hiuuidua. XLI. Ad assignandas autem regulas, an chorcolatis patu3 ieiunium fraugat, advetriendum ub
410쪽
detur, non de quorunque ieiunio, neque sub quacunque ratione quaellionem procedere, sed de ieiunio Ecelesiae , ae sub ea ratione , sub qua ab eadem Ecclesia praecipitur , intelligi oportere . Inde fit, quod non de ieiuniorum, ex naturali , divinove iure procedentium solutione, de qua supra n. 38. & 39; neque de eiusdem e celesiastici ieiunii solutione secundum se per hujusmodi potus sumptionem sermo procedit; sed de ecclesiastici ieiunii selutione iuxta praecipientis mentem con siderati . Ad quaestionis ergo Blutionem, num chocolatis potus Ecclesiae ieiunium frangat di
quirendum est, utrum chocolatis potus Eeelesiae ieiunium , secundum se eopsideratum , ac iuxta perlactionis integritatem; an vero juxta praecipientis mentem vide n. 6. 7. 8. 16. I 6. 33, 3
3s. illud irangati Et uuia huius loci non est
disquirere , an per huiusmodi, vel similium p tiones ieiunium sua perfectione minuatur, sed solum an Ecclesiae ieiunium per ehoeolatis potionem juxta Ecclesiae mentem frangatur r idcirco, omisso primo, hoc secundum discutere placet. Ad quod eerte discutiendum Ecclesiae mens in praescribendis ieiuniis attendenda est , quae, si in suis ieiuniis chocolatis potum prohibere intendit, sub ea ratione, sub qua eboco latis potionem in suis ieiuniis prohibere intendit, sub eadem rati ne eiusmodi potionem Ecclesiae ieiunium frange .
re concludendum est ; seeus vero sub ea ratione,
sub qua huiusmodi potus ab Ecelesia prohiberi non intelligitur . Quia igitur non de ieiunio secundum se, sed de ieiunio , prout ab Eeclesia
praeeipitur, sermo procedit, inquirendum rem net , an in die iejunii, Ecclesiae mente spectata,chocolatis potio prohibeatur, vel non Ad quod inquirendum, definiendumque, multa discutienda, ac stabilienda sunt. Enim vero Ecclesiae i