장음표시 사용
421쪽
aurentio Berti propositum aris numentum,
si totius materiae quantitas relate ad aquam, cui immisceatur , tanta sit, ut potus naturam indue re possit ut de cere vigiis aliisque vinorum geoneribus , potus naturam induentium , dici debet. X II. Ad quartum Branc acti argumentum, quod scilicet iuxta communem opinionem mate. riae parvitas Ecclesiae jejunium non frangit . resia pondet idem Berti sic: Verum si uni eo colatis uncia tanta est vis nutritiva, ut praeclari i me. dici Mangelus , Palquius, Zacchias , Stubeus, alti que observarunt, non minus attendenda est coco. latis quantitas , quam potionis , ac nutrimenti natu νa : idque in jejunis maxime quadragesimali, quod credimus in Elia, oe Mose praefiguratum , Christi eouecratum exemplo , s antiqua σ . o-Rolica traditione firmatum, ut eo religiosius servari debeat, quo fuit majori auctoritate plascriptum. Neque etiam per praedisti eloquentiae, oc eruditionis monumenta Emum Brancacium impugnat noster Laurentius , si de Ecclesiastici jejunii perfectione loquatur. Non enim ab Enao Bran-cacio, neque a nobis negatur maiori cum perfectione servari ieiunium , quo ma or servetur abstinentia; unde perfectius ab eo servari jejunium, qui a cho colatis potu, a cassit, limonea &c. quin & a serotina refectione abstineret, non dif-titemur: sicut majori cum perfectione ab occidentalibus servaretur jejunium , si orientalium morem sequentes, a magnorum piscium , sanguinem habentium, esu, ac vini potu abitinerent . Quiestio autem non de ieiunii perfectione procedit . utrum scilicet a chocolatis potu abstinens, perfectius jejunet hoc enim, nemine discrepante, omnino concedi debet, sed an cho colatis potum sumens, contra vel praeter Eccleti mentem agat, sic ieiunans λ An scilicet per ch
colatis sumptionem in die jejunii nullam, aut ve-
422쪽
nia leni, vel lethalem culpam incurrat Nec vis nutritiva, chocolatis potui inhaerens, ratio Dan gendi ieiunium est, cum etiam vini, ac cerevi giarum potus aliquo modo nutriant; & tamen cuia per hominis artificium potus naturam in duentia , non esculenti sed poculenti rationem acquirunt, jeiunium non frangere multoties di ximus , ac in superioribus n. 16. 23. ad aT. 33
ad 33. S r. d licii sIimus, & comprobavimus. XLVIII. Ad ultimum Cardinalis Brancacii argumentum , quod scilicet medicamentorum po tione ieiunium non laeditur, sic ratiocinantis :chocolata roborat naturalem calorem , generat pu
riorem fan trinem , corais substantiam Civificat . dissipat status, prodest ad stomathum roborandumue habet igitur medicamenti naturam . Non ergo frangit jejunium . Ad illud, inquam , ultimum Brancacii argumentum sie respondet Bertit Ali
sua, σ uni. uiam molem evertit. Etenim vel aegroto medicamentum exhibes, vel fano , ae robu
so . Si aegroto , ejusdem saluti providendum esse demonstrat lex ipsa natura; si autem sano , ac va
Iemi, oportet, ut experiatur qualitas meditaminis. aod si fuerit nurritivum , atque esculentum, nego consistere cum jejaulo . Atqxe ita prior illa ρ
positio fluctuar, o iubascit. Sed altera propositione
rota maciana excidis . si eocolata roborarnaturalem calorem, tenerat pariorem sanguinem,
cordis sabstantiam vio*car, dissipat flatus, o
prodest ad stomachim roborandum , quomodo frigi da est admodum , net nutrit . nec cibus est, nersustentat, nec viis babet esculentorvm p xuomodo stomacho roborati, oe naturali eatore robusti sedi Cabunt jejuminm , ab Ecclesia eo fine institutum, ut fideles ab alimentis abstinentes . carnem mace rent , ein corporis assinatione sensus a noxiis re
1 tra. Incoepta confutatio quoad ultimum a Laurenti Berti PI positum armgumentum.
423쪽
trabant excessibus p Recte ergo statui, argumenta pro eoeotatis potione allata nequaquam cuilibet frangi Theologo satisfacere . Per praedicta tandem ae similia noster Laurentius nec plane fallitur, nee dissicultatem solvit. Equidem verum est , ehoeolatis potum si sub ratione medicinae sum a. tur , ieiunium non frangere , ut hic , & in superioribus β. q. toto hoc cap. discussimus; sub
medicinae autem ratione quaeilio non procedit , ut recte advertit noster Laurentius r qui ramen animadvertere quoque debuerat, Emum Bran
eatium hoc ultimum argumentum non adducere,
quasi chocolatis potus liciti usus fundamentum, sed ut aliorum argumentorum supplementum . Caeterum medicinalis ratio sub diversa consid ratione intelligi rectissime potest; vel scilicet ad expellendos morbos, qui insunt, vel ad eos impediendos , ne exurgant, & corripiant. Etiamsi
autem chocolatis potus non ad expellendos morbos , qui insunt, sed ad impediendos, ne cor. ripiant , qui contingere humanae naturae facile possunt, ne scilicet dissipetur calor, ut impediatur flatus, cordis maestitia, stomachi lassitudo &e. adhibeatur, medicaminis ratio in chocolatis potu perseverat. Fallitur autem noller Laurentius, nee Brancacium feliciter impugnat in eo , quod sub-rungit, eo scilicet quod chocolatis potus sustem tet, esculentum nominat. & ieiunium frangere
mordicus asseverat, quae autem duo supra n. 8.12. ad I ff. 23. ad 2 . 33. ad 3 . & Α . a nobis discussa sunt; oro nihilo reputanS , potus nempe naturam cum nutritiva virtute subsistere, dummodo potus ratio praevaleat; ac nutriendi
virtus etsi frangeadi ieiunium ratio secundum se sit, non tamen frangendi ieiunium ratio existit, si cho colatia potio Ecclesiae , ieiunium praecipientis menti non contradicat 'et quod certe pa'
424쪽
rum, aut nihil advertit noster Laurentius, te. iunii perfectionem secundum se ut plurimum
XLIX. Quod autem addit Concina de Eeele- Ineeptasae praeceptis lib a. differt. a. cap. Io. n. IS. Σ-- οῦ ' ro an eborolates cibus sit, vel potus se potus ;illius usus consuetudine approbante, O permittente non eget. 2 am potus institutus natura sui ad sitim extinguendam, absolute, O semper licitus est omnibus i Si cibus chocolates dicatur, illius usus corruptela est, nou consuetudo. Iuippe admissa triplici refectione in diem , matutina, meridiana, sero zina , seu nocturna, futilis foret jejunii lex, in ridicula. Tune enim jejunium christianorum ad so. Iu m delectum ciborum coarctaretur. Ad quod
respondetur, chocolatis potum nutritivum potum esse non secus ac vinum, vel cere vi etiam, in quibus , per hominum artem aqua solutis, potus ratione praevalente, potus artificiales dicimus; potus autem naturam induentia, quate. nus eorum sumptio Ecclesiae menti non opponi.
tur, in die ieiunii praedicta laniere licere asserimus . vide ab initio huius cap. & deinceps, praesertim F. a. 3.&q. an. Io. ad I 8. ad 28. ad 37. L. Ad praxim autem accedere volentes, si h festa cho colatis compositio ex cibis vetitis constet, vel illieita Ecclesiae ieiunium frangere asserimus. Certum ς colatica est enim apud omnes, non debere in cho colatis compositione prohibitum cibum , lac scilicet, Ova possit, ape-&c. admisceri; hae e enim , & similia sub alia ritur.
ratione in die jejunii prohibita intelligi debent;
Neque, ut Ecclesiae ieiunium non stangat, ex iaci bis multum nutriti vis , vel ex nimia quantitate sumenda potio coalescere poterit, sed talibus cibis, tantaque eorum quantitate sumenda potio constare debet, ut potus naturam induens , Ec-oesiae menti non contradicat, ad .vitandum scilicet
425쪽
licet lethala peccatum; sicut nee praeter eius mentem sit, ad veniale impediendum i Etsi criteroquin, quocunque modo sumatur chocolatis potio, vide supra n. 47, ieiunii spe clata natura, ejusque perfectione, non secundum Ecclesiae mentem exiliere videtur. In massa autem, vel per modum polentae Ecclesiae jejunium frangere omnino tenendum . Unde bene quoad hoc advertit Laurentius Berti loc. cit. dicens : Ne tamen alicui inficiam scrupulum , si valida alicui videntur , nec re1ponsionibus nostris ullatenus dissoluta , memιnerit is, omnes prorsus Theologos, ipsumque Card. Amplissimum Franciscum Mariam Brancacium definire, potionem chocolatis , non admodum dilutam sed concretam, ac densam jejunio procul dubio opponi. Idemque notat Τhoinas Hurtadus
traist. Io. de potione chocolatica cap. I. n. IO.
dicens : Auarto conveniunt omnes, quod si ea materia , qua aqua diluta est , manducetur , frangit
jejunium ; amittiι enim formam potus , sicut si quis
uvam unius libra manducet stangit , nou tamen
si ex illa musmin expressum bibat: Similiter si quis
poma, ex quibus sit cereviata manducet, non tam fusi ipsam cerevietiam bibat. Potus ergo perieue raute ratione, jejunium non frangere; a potus vero ratione chocolaticam potionem deficientem iri unium frangere omnino tenendum eli. Unde apud eumdem Hurtadum loc. cit. cap. 3. n. 63. Magister Ludovicus Lopeg , de cho colatica Indorum potione loquens, quae ex indico frumento
sit, an jejunium frangat, sic respondet' Regulari ter per bH modi potiones non Dizitur jejunium, quia potius sumuntur per modum potus, quam cibii& quia parva materia massae , sive formula ad miscetur ibi cum aqua , uude quasi liquidus potus
manet; si ιamen tanta misceretur massa, aut male
ria , quod ille potus 1pillus redderςtur , quod susce
426쪽
ret ad sustentationem , jejunium dissolvere videtur:
Quia addam ego, & certissimum reputo: si autem, . etsi ex comestibili materia constet, per aquae tamen militonem hominisque . artificium potus naturam induit, Ecclesiae jejunium non frangem teneri poterit. Sicut uvae humor in uva cibus est , jejunium frangens, secus vero ab uva eXpres sus, potus naturam illico induens. Unde idem Thomas Hurtadus loc. cit. in appendice n. 6O. Est enim , inquit, mustum , quamois recenter ex
pressum , verus potus , quia converti potest in Sanguinem Chrisei, qui, ut ipse dicit Joan. 6. v. 36. Caro enim mea vere est cibus: O Sanguis meus vere est potus. Et quidem , ut pergit Hurta dus , mustum posse in illum converti certi mum est apud Theologos ; inimo & Angelicus 3. Pἀ q. Tq. art. I. ad 3. dicit: de musto potest confici hoc Sacramentum. Et licet indecens sit, si biotrus
in calice exprimatur , tamen , ut supra n. 34. discussimus , & notat Angelicus loc. cit. ex
Iulio constat, quod si necesse suerit, botrus in
calice eomprimatur. Si ergo quod erat quoad to tum comestibilis materia , scilicet in botro, potus estici potest, & per hoc ieiunium non frangeret, quanto magis illud, quod non ex tota comestibi li materia constat, qualis eii chocolatis potio , ex re comestibili, cacao scilicet, cinnamomo,& saccharo , & maiori potabilis materiae quantita te , qualis est aqua, coalescens, per hominis artem Potus naturam induens, sive acqluirens, Ecclesiae ieiunium non frangeret λ Etsi enim potus chocosaticus, cibi, ac potus rationem habeat; qua parte enim materiam spiritibus vitalibus praebet, ac digestionem adiuvat, non cibus, sed potus est; qua parte vero materiam sanguinis generationi Communicat, non potus, sed cibus est, quia tamen in chocolatico potu, prout quκstio procedit,
427쪽
Lieiti tho incolatici potus intrinis sicae ratio nes , ex ci inctorum placitis, sive sequendis.
Adonatura cibi minima est, & a natura potus plurimum superatur; inde iure quidem optimo illa potio , sic & sic per hominum artem digesta , tuto potest ad finem potus ordinari. Et sicuti vinum licet venas sanguine cito repleat , quod eaeteroquin rei cometii bilis proprium ell, potus tamen praevalente natura, potus est, ac dicitur, ae proinde Ecclesiae ieiunium non frangit; ita licet choeo laticus potus aliquid nutritionis habeat, forte autem minus quam generosum vinum; dummodo tamen potus rationem servet, eaque
praevaleat, ieiunium non frangere, ieiuniique proinde finem, ab Ecclesia intentum, & quoad
executionem praeceptum non deitruere dicendus est.
LI. Et quia, ut tape in stiperioribus β. q.
diximus , etiam potus, ad levandum jejunii detrimentum praeter Ecclesiae mentem sumptus, etsi ieiunium non, frangat, nedum tamen ejus meritum minuit, verum & venialem culpam involvit; idcirco ad probandum omnino licitum chocolatis potum, qui in stomachi levamen adhibeatur , probasse nou sufficit per hominis artificium potus naturam induere , nisi alia assignentur, quae, hujusmodi uti volentes potu , ab omni culpa immunes confirment. Solutis ergo quae a ratione nutriti vi cibi ex quo simul eum potabili materia chocolatis potio coalescit, oriri possunt, diis cultatibus ; aliae adducendae sunt rationes , quae cbO colatici potus usum omnem culpam excludere posse confirment. Ad quod suadendum, non pau'ci ad parvitatis materiae asylum recurrunt, in qua quoad praesens vim nutritivam attendendam elledicunt, quae, quatenus maxima est, aliter ac de aliis ei bis sentiendum esse autumant, quos inter Pasqualigus decis. IqI. n. dicens: Cum in hoc
non attendenda sit quantitas materialis sicut in aliis
428쪽
eibis, sed quantitas sermalis, nempe virtus nutritiva , utpote quia in jejunio praeeipitur abstinentia a cibo , tamquam nutritivo, illa habenda es pro parva materia, qua parum nutrire potes . Pade puto non posse excecere octavam partem uncia, aut ad summum sextam partem , alioquin semper asterreι notabilem nutritionem In hoc autem Ionge a vero recedere nedum ex suis per totam suam theologiam moralem laxitati viam sternentibus principiis dignosci poterit , verum & ex eo magis, quod nullam vetiti a non vetito cibo discretionem quoad materiae parvitatem assignare videtur. Si enim octavam unius unciae non vetiti cibi partem ad culpam excludendam intellige etiam venialem excedere non poteli portio, quanta per ipsum parva vetiti cibi quantitas, quae certe longe minor, quam non vetiti cibi esse debet, quae etiam venialem culpam excludat od- mitti poterit portio Z Juxta praedictam autem suam doctrinam fere nulla vetiti cibi parva ad amitti poterit quantitas ; quod sane nedum ex comestibilis materiae, verum & ex Ecclesiastici ieiunii natura , etiam Ecclesiae mente spectata , quae in suis jejuniis, ut in humanis praeceptis moris eli, hujusmodi subtilitates , & cavillationes sub vi coactiva curare non praesumitur, itare non posse cap. I. n. 38. qO. 'I. & a. ac passim proposuimus, ac sub quacunque ratione materiae parvitatem considerari posse solidioribus inn, xi principiis di lcussimus , & comprobavimus. LII. Ex Laurentio autem Berti in solutione Laurentii ultimi argumenti, contra Brancatium supra relati ης xi mqn
11e habetur: Et licet Tumanus quantιtatem per i ens a eri- mittat non excedentem uncias cocolatis duas , di- tur. dium tamen uncia quidam alii existimant per mittendum : unicam Gero unciam idem Brancatius,
Sebastus noster , atqηe benigniorum Theologorum
429쪽
pars maior . Subdit tamen idem Bertit sed .ereor, ne parvam hanc quantitatem complures excedant; nam semel inducta corruptela modum servare non possunt. Mirandum sane quomodo noster Laurentius ad Emum Brancatium impugnandum , eho colatis potum in die ieiunii licitum admittentem, totas suas exerat vires, suumque aptet ingenium ; tandem vero ad chocolatis usum cum Brancatio admittendum inclinet. Et licet cum Anglo Stube medico sentiat, unam chocolatis unciam plus nutrire, quam unam bovinae carnis libram , ut supra n. 62. observavimus; postea tamen ne num ad unam admittendam inclinet , verum & duas chocolatis uncias non confutat,& ex suis iactis principiis reprobare, & confutare debuisset; unde immediate pergit dicens: Esautem duarum unciarum portio plurimorum con suetudine recepta ; oe vir quidam eximius describens eleganti carmine, quomodo coco lata pararet sibι potionem, ut extat in notis ad Dit rambum vitri cl. Francisci Redi, canebat. Iu in oe sac-ebaream decisa in stagmina metam ' comminuo,
cumulusque pari mihi pondere surgit, ' Missaque flat justo simul uncιa, O uncia metro . Auctorum sane judicium non a vulgi opinione , sed ab ipsorum operibus hauriendum.
Magistri LIlI. Magi iter vero Milante quoad chocolatis
inen.' ape. potum in expOS. prop. 23. Alex. VII. exercit. ritur. 23. sic habet: Ad parvitatem materra recurrere es quidem minuere , sed non tollere culpam et quis enim ignorat, parvitatem materia, ubi tamen ea
locum habet, semper peccatum esse, etsi veniale
Lectorem quoad hoc hortamur ad ea percurrenda , quae de materiae parvitate cap. I. a n. 37.
ac deinceps supra discussimus; non enim verisimile est, Ecclesiam in suis sejuniis ita jejunantium constringere conscientiam, ut sub quacunque Par
430쪽
vitatis ratione, etiam minimae, ad peeeatum sabiem veniale constringere sub vi coactiva intendat, ut num. I. & passim innuimus. Sic autem pergit idem Milante: Dico igitur, idcirco in pra- sentiarum esse absolute licitam coebolata potionem in moderata sesquiuncta unciae nimirum cum dimidio in quantitate, quia parvitas materia, exeonsuetudine introducta . tolerata ab Ecclesia, omnino excusat a culpa, luet ex se absque tali permissione nullatenus excusaret. Et poliquam dixerit posse etiam contra legem consuetudinem invalescere , subdit: Indubium est insuper hodie invaluisse eonsuetudinem sumendi chocolatam in diebus esurialibus , eamque frequentem ubique, praesertim in Alma Drbe,sciente Romano Pontice, potente impedire , O nullatenus impediente . Ast
sapienter subjungit: Ex quo principio sequitur, , qui eadem esuriali dιe post epotam thoeolata fesquiunciam , si aliam quoque propinare vellet,
intellige non secus ac primam cum longe majorianuae quantitate immitiam a peccaret venialitosv parvitatem materia non permissam ex tolerantia
Ecclesiae; sed si insuper quis tertio id faceret scilicet eadem die ) peccaret mortaliter, ut eonstat ex prop. 29. ab Alex. VII. Feria f. die Ig. Maii anno I 666. damnata, dicente: In die jejunii qui saepius modicum quid comedit, non frangit
jejunium. LIV. Non desunt autem qui ex Pontificum An licitus decisionibus chocolatis usum licitum esse repo nunt. Quoad hoc autem scire oportet illud a ta Ioni IThoma Hurta do relatum Tract. IO. de potione eum, acle-ehocolatica in appendice cap. s. n. 74. 3c 7s. gi l x xum
quod scilicet nimus dom. Augustinus de Padilla J auer o,
Archiepiscopus delia Espannota dicit, se vid illa sit, expen- declarationem authenticam Gregorii XU. qui semel, & iterum dixit, quod potus inocolatae C e a uou