장음표시 사용
511쪽
tivitatis usque ad septimum aetatis annum completum . Secunda aetas est, pueritia usque ad XILvel XIV. annum; in puellis nempe ad annum, duodecimum completum ἔ in pueris vero usque ad annum decimum quartum completum t ab
initio stilicet octavi anni usque ad finem duodecimi , vel decimi quarti anni respective. Tertia, aetas est , adolescientia usque ad XXV. annum ; ab initio scilicet anni decimi tertii, Vel decimi quinti respective usque ad anni finem vigesimi quinti. Suarta aetas est juventus , vel virilis aetas usque ad L. annum; ab initio nempe anni vigesimi sextiusque ad anni finem quinquagesimi; Iuinta aetas est, senectus usque ad LXX. annum ; ab initio
scilicet anni quisquagesimi primi ad finem usque
anni septuagesimi. Sextas aetas est, ab inde; Odicitur senium , aliarum atatum terminus; ab initio scilicet anni septuagesimi primi, ac deinceps. iEt quia de infantibus , puellis, ac pueris , nec non & adolescentibus relate ad ieiuniorum obliogationem pari. I. cap. a. l. 3. satis discussimus , de iuvenibus autem nihil speciale quoad praesens, sub aetatis ratione dicendum venit ; inde in praesentiarum quae de ieiunio relate ad senes tantum dici poterunt, exagitare, ac discutere judicamus. Senectus autem ab Arist. de vita, & morte cap. Iq. plantis comparatur, dicente et Iuventus es prima refrigerativa particulae augmentatio; sensectus autem huius decrementum . Et qua in plantis vocatur ariditas, in animalibus vocatur senectus. Senectutis autem aetas in anno septuagesimo terminare multis videtur , illis innixis verbis ps. 89. v. ID. dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni. Si autem in potentatibus octoginta anni, quasi scilicet senii, ac vitae terminus . Quia
vero nos in toto hoc opere neque nostro, neque
privatorum iudicio. ianixi. sententiam proferre
512쪽
statuimus, sed demonstrativam , quantum res patitur, ferme in omnibus sequuti methodum, non nisi cum solidioribus philosophiae principiis, vel dialecticis demonstrationibus , aut catholicis v
ritatibus connexa sententia, mentem nostram a Pe
rire studuimus ; inde more solito altioribus principiis res ista dijudicanda videtur. LVIII. Ut igitur solidiori fundam esto prO-1- , cedamus , mulierum iuventutem iuxta Canonicas discutienda sanctiones longius protrahi, quam supra ex Glossa suscipi*x- retulimus, fateri oportet. Mulieres enim, ut
ex can. Iuvenculas 2 o. q. I. innotescit, ante annum sexagesimum juvenculae appellantur: unde Gregorius, cuius verba in eodem Canone r
feruntur, sic habet: Iuvenculas fieri Abbatissas vehementi me prohibemus. Nullam igitur Fraternitas rua, nisi sexagenariam Sirginem , cujus vita , hoc , atque mores exegerint, velari permit lat. Et Epiti. I. ad Tim. s. v. 9. Vidua eligatur non minus sexaginta annorum. Et licet Gregorius , immo dc Apostolus sexagenariam indi. centeS aetatem , non iuventutem in mulieribus usque ad annum sexagesimum perdurare declaraverint , sed in sexagenaria aetate eligendam indixerint, in qua omnis sensualitatis aestus , nec non & generationis spes evanuerit, ne cum Ecclesiae dedecore munus suum relinquere, Vel cum sui , aliorumque periculo exercere contin gat ; certiorem proinde quoad hoc sententiam eligentes, potius in sexagesimo anno iuventu tem in taminis desinere, atque ut plurimum a sexagesimo anno in mulieribus senectutem incipere intellexisse videantur; quia tamen lanectus proprie in defectu augmenti consistit; illi autem mulieri, quae per generationem naturam aliis
communicat, non adhuc quoad totum augmen
ii defectus advenisse dignoscitur; inde ea aetas
513쪽
generationem communicatur; senilis vero aetas ea intelligitur, in qua corpus suam naturam alteri per generationem communicandi incapax existit. Quia igitur mulieres usque ad annum quadragesimum quintum , mares autem usque ad annum sexagesimum quintum ut plurimum generare solent; gignendi autem terminus in mulieribus annus quinquagesimus est, in maribus severo septuagesimus, dicente Arist.lib.f. de historia animalium cap. Iq. Mulier usque ad quinqua , gesimum potest generare; verum id raro; paucis enim proles in eo aetatis tempore procreata est, sed magna ex parte maribus quintus in saxagemmus annus sinis progenerandi est, seminis quintus O quadragesimus; inde postquam retulerit ad
quam usque aetatem generare soleant homines; refert, postea in qua aetate generare ut plurimum desinant, lib. 7. Politic. cap. I 6. dicens: Finis gignendi ut plurimum viris est septuagesimus a nus , mulieribus autem quinquagesimus. Nec casu . dixit: ut plurimum, quia, ut lib. 7. his . animal. cap. 6. refert, septuagenarios generasse patet . Utide a Plinio lib. 7. naturalis historiae cap. I'. de Cornelia e scipionum familia refertur , quod post sexagesimum secundum annum Volusium Saturnum pepererit p & aliae observationes quoad hoc a peritis enarrantur; quae per naturae eXce sum, sive per miraculum , generalem doctrinam non infringunt. Unde & idem Philosophus, pensata naturae varietate,l ib. 7. de historia animalium cap. 6. in princ. sic habet: Mares plurimi ad
sexagesimum generant, quem si excesserint, ad septuagesimum usque procedunt. Ex quibus colligi
poterit iuventutem in mulieribus usque ad annum quinquagesimum , in maribus vero usque ad an
num seaagesimum quintum ut plurimum pertiΠ-
514쪽
488gere; quod idem est, ac dicere, senectutem in
mulieribus ab anno quinquagesimo, in maribus vero ab anno sexagesimo quinto incipere. Nec mirum, si longius in maribus, quam in mulie ribus poni debeat senectutis initium . Quia enim praecipuus vitae administer calor est; senectus a tem , seu senium , seu senilis aetas ex caloris defectit advenisse intelligitur; inde, quia diuturnius in
maribus, quam in mulieribus caloris aestus conservatur; citius in is minis, quam in maribus admitti debet senectutis initium . Ex quibus pro generali regula dici poterit, senium , seu senilem
aetatem eam esse, in qua nedum non augetur
calor, verum & a suo statu deficiens passim , ac pedetentim in sui declinationem tendit ; ad quem conservandum modico, ac delicato cibo per multiplicem comestionem opus est . Idem prο- LIX. Et de his senibus, quorum nempe calor sequiturς nedum non augetur , verum & in sui declina P ς-qR 'tionem tendit, qui scilicet, vel tantum naturῖ, . vel aetate simul, ac natura senes sunt, atque in senio consistunt, in suis commentariis sic eloquitur Galenus t Tale pariuntur lenes, quale lucernis pene extinctis accidit, qua continuam exigunt
olei sussectionem ; multum autem , O subitam simul nequeunt Iustinere; Cui consonat Aristoteles, lib. de iuventute, & senectute cap. I di cens et Propterea quod paucum est ealidum, velut plurimum evaporatum in multitudine vita ἔδε qua utique intensio sat particula , eito extingui, Our, quemadmodum, pauca σ momentanea in ipso flamma exissente, propter parvum motum ex
tinguitur: qua propter σ sine dolore est, qua in senibus mors; nulla enim .iolentia ipsis passionc
contingente, moriuntur, sed infensibilis anima ab solutio fit omnino. Et hujusmodi senes, cum ex caloris defectu non possint simul comedere, quan
515쪽
tum natum satisfaciant, ieiunium ferre vix po sunt. Unde quod dicit Hippocrates aphorismo I 3. lib. I. Senes facillime jejunium ferunt; seeundo loco qui aetatem habent consistentem ἔ minus adolescentes; omnium minime pueri, praesertim qui inter ipsos sunt vividiores, id non de senibus,
qui vel natura tantum , vel aetate simul, ac natura , quorum scilicet calor nec augetur , nec
in suo statu consistit, immo a suo statu deficiens, continuo in sui declinationem tendit,sed de senibus aetate solum dixisse, atque intellexisse credendus est . Unde Philotheus praestantissimus medicus, in
suo commentario Hippocratem explicans, sic habet: Senes autem vocat non senis confectos, verum ad summum sexagesimum agentes annuma Considentes autem vocat eos, in quibus ealor imnatus decedit, O remittitur. Et quoad senes, &consistentes concludens idem Philotheus , sic pergiti utrique igitur, senes nempe solum aetate, ac eonsistentes, inediam facile ferunt, verum senes
quidem facilius, quod facultas naturalis in ipsis fere sit extincta , in ideo frigidiores sint. coU- stentes autem , id est, qui parum abfunt a flatu,
qui scilicet nec in fervore eatoris sunt, nec frigidiores, in ipsi quidem ferunt inediam, disse,
lius autem, quam senes, aetate tantum , ex iisdemeausis. Et immediate sic prosequiturr Adolescen res autem minime, hoe est , parum ; quia in ipsi ferveat innatus ealor; pueri autem nullo modo; cum corpus habeant di bile, nee longe absint ab insito calore. Sed ex pueris quicunque humi diores sunt, adhue dissicilius ferunt inediam; nam cum mobiliores sint, lehementius ealefiunt; quanto autem vehementior est ealor , in intensior, tanto agrius sustinetur inedia. LX. Hinc juvenes potius , quam senes a ieiu- Rςlate adnio excusari oportet ob rationes , ab Hippocrate
516쪽
leiunio innotestit discreti aDiscretio
nio relate ad sene quoad oraxim decla
erescunt , ut solent esse adolescentes usque ad annum vigesimum primum, plurimum habent calidi innati; plurimo igitur indigent alimento , alioqui eo us absumitur. Et notandum videtur, iuventutem hic non sumi ab Hippocrate , prout supra n. 7. ex Glossa, quos enim iuvenes dieit hie Hippocrates, a Glossa adolescentes appellantur. Et pergit idem Hippocrates i Senibus ero , qui scilicet natura tales sunt. parum inessealidi innati; paucis propterea fomitibus egenr, quia a multis extinguuntur: Multis enim supra caloris vim simul adhibitis ex ciborum substan. tia fomentis , senes extinguuntur, seu ex caloris defectu in suam substantiam transmutare non va Ientes, moriuntur, ut et lychnii flamma, cum subito multum et olei infundatur , extinguitur. Ex senibus autem, qui aetate tantum senes sunt, magis mulieres , quam viri, servata proportione, ieiunium ferre possunt. Ex eo enim , quod mulieres viris frigidiores sunt, pr apter quod maior in diminis crudorum humorum copia generatur, quam in viris et inde longe minus, quam mares ex inedia detrimentum sentiunt, qui facilius digerunt, & in quibus ex majori, quam in mulieribus , calore radicate humidum de pari scitur , alimento indigent. Quoad senum autem ieiunium S. Basilius serm. I l. de ieiunio sic habete Senibus assuetudo , ae familiaritas ab antiquo ad
fum eiunium ) levem facit laborem. LXI. Quoniam igitur senectus non tantum subratione aetatis, quantum sub ratione senilis naturae quoad exemptionem a ieiunio consideranda est, in qua scilicet calor nedum non augetur. nec in suo statu consistit, verum & in sui declinationem tendit; inde qua ironte , quave au
ctoritate , quasi ab Ecclesia ieiuniis obligationis
517쪽
terminum determinatam senectuti aetatem non pauci assignare contendant , ignoro; cum ab Ee-elesiae ieiuni is non ex doctorum placito, sed ex iintrinsecis motivis oriri debeat exemptio . Quoad M: . hoc igitur, non secus ac d. An inninus parta a. Tit. 6. cap. I. q. s. sentit, mentem nostram declaramus et Senes, inquit, si sunt multum debiles, eo modo possunt excusari , scilicet a ieiunio , Mut dictum est de infirmis . Ratione autem senectutis
tantum, ratione nempe senilis aetatis tantum , non
excusantur , si sunt fortes ad ferendum jejunium rnee est determinata alas ab aliquo usque ad quos annos quis tenetur ad jejunium: quod confirmans S. Vincentius Ferreri ua serm. I. Eer. IV. Cin. de poenit. sic habet: a ieiunio excusantur octavo senes in certa retate, scilicet quando habent talem senectutem, qua aufert ab eis appetitum comeden. di, veι quia perdiderunt dentes, O eomedunι
saepe, vel saepius, sicut faciunt pueri; Et subiungit,
ut supra statuimus; sed senes octoginta annorum,
vel amplius, qui Iemel bene possunt, in unica
scilicet comestione lassicienter, comedere , tales non excusantur in aliquo praedictorum, quin ipsi peccent mortaliter . Ideo eum diligentia omnes jejunemus. Et de homine, centesimum annum agen te , refert Hieronymus t oeuli puro lumine vigenti pedes imprimunt certa vestigia, auditus penereabilis, dentes candidi, vox fonora , corpus solid&m, succi plenum, eant eum rubore discrepant, vires eum atate diissentiunt, non memoria tenacitatem ,
ut in plerisque eernimus, antiquior senecta dissolvit, non calidi aeumen ingenii frigidus sanguis
obtundit, non contractam rugis faciem virata frons, non denique tremulae manus per curvos cera tra
mites stylum dueit. Non igitur aetas secundum se spectata, sed senilis naturae ratio quoad prM-sens institutum attendi debet
518쪽
poctoris LXII. Quod autem Llamas in parvula sua sum.
muta , seu quadam duo torum collectione, ex aliis aperitur, & auctoribus confecta, adducit, scilicet quod Pius confutatur. V. decreverit, Homines sexagenarios ad jejunium non teneri ex Ecclesia praecepto; excipit enim illos etiam si megulares essent, ab abstinentia ovorum, in lacticiniorum in quadragesima , cum alios Regulares omnino extra privilegium quoad hoc re. liqueris, etiam accipientes cruciatam. Insuper interrogatus , viva voce asseruit, senes , nempe
sexagenarios, non obligari ad j eiunium ; subiungens idem L lamast Et certe satis iuste: Nam eum infirmitas a jejunio liberet, O senectus infirmitas magna sit; inde &c. Hoc autem privi legium non apparet, neque ulli bi inveniri licuit; sed est aliquorum figmentum, seu credulitas, vel saltem argumentum, & iudicium iptius Llamas, ex verbis bullae communis decepti, in qua lacti ciniorum usus pro libito, & salubrium carnium usus de consilio utriusque medici Patriarchis, Archiepiscopis , Episcopis , ac Presbyteris non conceditur, nisi sexagenarii fuerint i quae ultima bullae verbal nisi sexagenarii fuerint, privilegium tantum concedunt in Quadragesima, vel aliis id unii diebus comedendi pro libito lacticinia , ac
de consilio utriusque medici, etiam salubres carnes, secus vero exemptionem a ieiuniis; Llamas Vero, qui nec dialecticus, nec Theologus multis videtur, quique suo fisus ingenio , sua, aliorum que reprobanda probat, ac probanda reprobat, etiam in hoc deceptus est: Ex eo scilicet , quod in bulla, quae dicitur communis, lacticiniorum usus in diebus ieiuniorum etiam antipaschalium conceditur, exceptis Presbyteris, Patriarchis &c.
nisi fuerint sexagenarii, ex hisce, inquam, verbis infert, sexagenarios indiscriminatim omnes dici senes , & quidem non aetate solum,uerum & nat
519쪽
ra: Cumque communem bullam sumentibus sexagenariis quibuscunque, etiam presbyteris &c. eius lacticiniorum concedatur, ratiocinio, infirmo suo judicio respondente, infert noster L lamas, sexagenarios omnes indiscriminatim etiam ab Ecclesiae jejuniis esse exemptos i & quia non subratione necessitatis intrinsecae, sed , aetatis ratione pensata, arguit; inde ex uno sophismate aliud deducit, quia scilicet annus inceptus in jure in favorabilibus pro completo reputatur; inde quasi a jure communi exemptio res favorabilis esset, quinquagesimo nono elapso anno, ieiunandi obl igationem cessare dixerit; eiusdemque furfuris
homines id ipsum blaterare solent et non adve Ientes contra ius commune, quale est ieiunium , favores extendi non posse , sed fricte interpretandos esse. Ineptis autem huiusmodi ratiociniis, ad generandum eruditis stomachum tantum aptis, respondere non iudico; Certus sum enim , ineptas hasce ratiocinationes apud Theologos, ac de re canonica benemeritos, infirmas, ac nullius roboris, falsisque innixas principiis reputari, atque adterendum tempus tantum aptas, & ad instruendum perniciosas iudicari. LXIII. Non ergo vera indiscriminatim repu- Ineepta tanda aliquorum sententia est, absolute dicentium , sexagenarios ab Ecclesiae ieiuniis esse exemptos ; quin immo nec communis est , ut ipsi jactitant, eo ducti ratiocinio, quod Pius V. eius que Succeilores in bulla cruciatae presbyteriε, ac regularibus &e. lacticiniorum e sum probi beant, sexagenariis vero presbyteris permittant; cum tamen sexagenariorum ab Ecclesiae ieiunii. exemptio, etiam ex vi praedictorum verborum
bullae, a sanioribus Theologis, & Canon istis mi
ni me asseratur . Non enim huiusmodi ratio
cisatio dialecticae regulis constatili Permir
520쪽
titur sexagenariis presbyteris Episcopis, &e. si coma
munem bullam sumant, lacticiniorum privilegio gaudere ; Ergo bullam communem tenentes sexagenarii, ab Ecclesiae seiuniis exempti intelliguntur; quasi idem sit lacticiniorum privilegium , atque a ieiuniis exemptio. Et multo mi nus recte proceditur, sic arguendo Ex eo quod sexagenariis presbieris &c. per communem bullam eius laeticiniorum permittitur. Ergo Oipsi, O alii quicunque Bullam non sumentes , si
sexagenarii sint ,- indiscriminaram ex mente Ecclesiae a iejunio , eximuntur. Unde nisi adsit saltem aliqua senilis aetatis infirmitas, vel alia rationabilis caussa , ab Ecclesiae jejuniis, seu ab unica comestione, etiamsi bullam sumentes, sive non sumentes sex a senarii eximi non intelliguntur. Neque in hoc sopb illicae rationes, solidis principiis non innixae . attendendae sunt; cum ut plurimum , ad futiles tuendas opiniones, ne cum dedecore errasse earum fautores dis noscantur, adinveniri, ac sullineri, & apud incautos,& imperitos disseminari ab aliquibus soleant. Quod ergo dicit Navarrus in suo manuali cap. 2I . n. 16. Haec eadem , causa , scilicet impotentia, eximit senes sexagenarios secundum communem;
licet L Thomas nihil de hoc dicat; O merito; quia at ibi ait cae lanus , alii aliis eitius fiunt ad id impetentes t O ideo arbitrio prudentis , aut Iseperioris id relinquendum est; id certe non elide omnibus sexagenariis absolute tenendum, sed solum de illis, in quibus senili aetati senilis natura in sensu supra exposito accesserit. 0nde de se ipso idem Martinus sic habet. Et quidem gratia deo octogesimum annum agens, proinde possum jejunare, ac cum agerem sexagesimum, immo in quisquagesimum .