장음표시 사용
521쪽
I.XI . Caetani autem ratiocinatio quoad se- Caetani ra- nectutis motivum , ut a jejunio eximantur senes, xy0ςin xi non omnino reprobanda videtur: Sic autem a 2. q. 167. art. q. procedit: Σηia senectus non est titur . evidenter omnibus una, sicut aetas augmentir quoniam aetas augmenti determinatur ab ortu , qui certus est; aetas vero senectutis a naturali occasu , qui incertus est.... ideo non determinatum est tempus , quando homines propter senectutem excusantur a jejunio. Formaliter tamen loquendo , quandocunque quis est vere senex, non texetur
ad jejunia Ecclesia . Et ratio est, quia natura est adeo debilis in sene, ut non possit multum simul cibum digerere , O propterea egent frequenti alimento modico , sicut infirmi. Si enim loquitur
de senibus non aetate tautum, sed natura; a nostra proinde sententia quoad hoc discedere non videtur; nisi forte minime sibi cohaerentibus principiis , minimeque aptis mediis ad idem probandum , uti velit; vel sibimet constare curare nolit. Notandum proinde est id, quod subiungit : Com. muniter autem Puetur hoc accidere anno Iexagesimo aetatis, cum scriptum sit ps. 89. v. Io. dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni. Si autem , in potentatibus, octoginta anni. Et ad Hebr. 8. V. IS. Suod autem antiquatur, O fenescit, prope interiιum est. EI ergo sexagenarius communiter prope naturalem.interitum; ac per
hoc senex . unde nise evidenter constet, quod pos sint alimentum pro jejunio opportunum digerere, O tolerare , non debent conari ad jejunium, sed debilitati, quam sentiunt, subvenire frequenti,
bono, modico alimento : quoniam senectus morbus es incurabilis. LXV. In eo , inquam , quod addit, multiplici errore videtur deceptus; & primo quidem Eadem eon.
522쪽
in eo, quod de scriptura dicit. In scriptura enim nedum septuaginta & octoginta, ut in psalmis,
verum & centum anni vitae humanae tribuuntur iuxta illud Eccli. I 8. v. 8. 2, ι erus dierum hominum, ut multum centum anni: Cumque annus sexagenarius a centenario longe diliet , escriptura constare non poterit, an homrnis septuagenarii vita prope interitum sit. Secundo autem in suo efformando argumento recte procedere non videtur . Cum enim uniuscuiusque ad interitum propinquitas non ab alterius longiori , vel propinquiori interitu pendeat, sed a proprio, iuxta majorem, vel minorem caloris defectum, prout scilicet in declinationem tendat: & hominum interitus sit tempore varius; ut ex ipsemet Caetano, ac sacra scriptura patet, a sexagesi
mo scilicet, sive septuagesimo propriae aetatis anno ad centesimum ; inde fit, quod , per hoc quod aliqui sexagesimo , aliqui septuagesimo ,
aliqui octogesimo, vel centesimo anno moriuntur, non potest proprii interitus adinveniri tempus . Ex longaeva igitur aetate interitus propinquitas conitare non poterit, nisi forte ante actae vitae tempus centenario anno appropinquaverit, in qua certe aetate uniuscuiusque interitum propinquum esse moraliter certum est; dixi εἰ moraliter; in hoc enim saeculo quemdameentum & viginti circiter annos vixisse scio. Annus autem septuagesimus , & multo magis sexagesimus a centenario multum distat . Non igitur sexagenarius, vel septuagenarius prope suum naturalem interitum existere dicendus eii. Caeterum parum refert; quantum ad ieiunii exemptionem attinet, si cum probabilitate conjici poterit , interitum non longe esse. Ad jejunii enim exemptionem inducendam , non interitus propin quitas secundum se, ac directe, quae vix conjici
523쪽
rotest, & malto minus dignosci; sed intrinseca
ratio per extrinseca signa , inquirenda, & adimvenienda est, cujusmodi est impotentia, infirmitas , & caloris defectus, qui nec augeri , nec in ita tu consistere, sed in declinationem tendere dignoscatur'. Enim vero si ex proximi interitus probabilitate a s junio quis eximi possit, multo
magis paucis ante mortem annis , sive mensibus suae mortis ex dei revelatione conscius, e Xemptus
intelligi deberet , etsi ejus calor in declinationem
non tenderet; quod certe Caetanus non concederet. Non igitur proximi inieritus probabilitas, qualis in aetate longaevis conjicitur , vel a lexaginta annis , & ultra, ad jejunii exemptionem subficit; nec proinde senilis aetas, secundum se considerata, sed quid aliud senili aetati coniunctum, senilis nempe n itura superius exposita tamquam sin faciens ratio , per externa signa manifeilata , requiritur , ut ab Ecclesiae jejuniis exemptio con
LXVI. Tςxtus autem Apostoli potius contra
Caetanum eli. Antiquatum enim te flamentum eontra 'prope interitum esse alserens, ibi terminum, An. Caetanum,
liquatum Apostolus pro termino, qui morti aequi ζζ'x':
valet, accipit; tunc enim antiquatum dictum eii sio. testamentum , ac prope interitum , cum novum in suo vigore succederet. Unde si Apollo li verba ad suum inititutum applicare velit Caetanus, non pro ipso, sed contra ipsum exiliunt. Tunc enim in aetate lenibus a ieiuniis exemptio consurgeret, cum jam deficientibus viribus, mors immineret; sicut vetus telia mentum antiquatum aiseritur, cum ejus vigore celsante , mori inceperit: quod non negamuS , tunc scilicet antiquatum , ac prope interitum dictum esse , cum ejus virtute cestante, obligationis quoque virtus in novo eluxerit. Dicere autem sexagenarios, sola aetate spectata, mili ni.
524쪽
nime autem senili natura, sensibilibus signis ma. nitellata, communiter in sensu Apostoli prope interitum esse divinare esset. vlvii opi- LXVII. Nec multum a Caetano discedit Fran-n Q distud' eiscus Sylvius a Brania comes , Sacr. Th. doctor, in Academia Duacaena regius, & ordinarius Professor , ct Vicecancellarius, in a. q. IAT. artiq. dicens : de senibus non dubium est, quin a jejunio exc Ventur , quando per altatem sunt im. hecilles ; Ied non est certum aliquod tempus prinfinitum . Muidam enim senescunt citius, alii tam diust at ferme cum Caetano sentiens subiungit iPέι sexagesimum tamen annum communiter pos sunt excusari, nisi adhue appareant sufficienter Segeti, ad jejunium apti sue incommodo. Non
multum, inquam, a Caetano discedit. Gratis enim dicit, communiter poli sexagesimum annum ex culari posse, Atas enim secundum se, ut supra diximu*, exempxionis ratio non est, nisi senilis natura advenisse Uignoscatur, Gratis etiam dicit, sexagenarios communiter excusari a jejunio , nisi appareant lassicienter vegeti, &c. & quasi requiri evidentia signa valetudinis, aptosque esse ad te-lunandum sine incommodo ; si enim quodcunquς in m modum ad non ieiunandum sussiceret, cum
sine incommodo jejunium non subsiliat, iejunii
lex omnino deleuitur . Quod si de incommodo, saluti nocuo , loquatur , quod nempe natura: n civum sit; non ergo aetas secundum se, sed sintati senilis natura gecedat, & eonsequenter si aetatem saluti perniciosum comitetur incomm dum ab Ecclesiaς jejuniis exemptio c0nsurgit, Et in hoc non dilientimus. pago ni et LXVIII. Quod autem ex Abbate cap. Iuo. Aboatς niam stequenter Tu. Ollite non contestata refert aeuiiiiii F/gdλΠu P. Cum sis de convers.' conjug. di-
525쪽
Hbitris lassicis, an dieantur senes , neene, cum in tali aetate valde proprie dicantur Ienes , O a septuagesimo anno incipit senium, quod di aliarum
atatum terminus; ετ qautumcumque quis sit bene complexionatus, in ea aetate timere debet morἰem, nostram doctrinam non infringit. In prata icto enim cap. Cum m Episcopo respondens Alexander III. poliquim commemoraverit non posse Permittere unum coniugum religionem ingredim sit alter religionem ii militer ingrediatur, su
iungit et verum, si ita uxor Ienex est, in Jenilis , quod sene Iulpicione ροβι ege tu Iaculo, di mulare
stoteris , ut, ea in Iaculo remanente, σ castitatem promittente, ad religionem transeat vir H dem. N m , inquam, nostram infringit doctrinam . Ad hoc enim quod omnis suspicio contra castitatem desit quoad extrinleca credibilitatis argumenta,
sussicit, quod cum longaeva ae a te itemitas aco cedat , etsi caeter quin alter conjugum adhuc cum talibus argumentis sit mulos contra callitatem sentiret, necnon & per occultos actus, vel saltem per elicitos tantum saepe contra ca-sitatem laberetur. Non en .m in Episcopo, ut alterum coniugum in inculo remanere permittat,
prophetiae donum , quod scilicet ille in taculo
remanens , nunquam laberetur, sed credibilia exteriora tonium argumenta requiruntur, ac suffficiunt . In casu autum notiro, qui ad unius cujusque conscientiam pertinet. non exteriora
credibilitatis argumenta Hed intrinsecae exiguntur rationes . Unde sicuti tuto poterit aliqua iuxta necessitatis rationem a jejunio eximi , ii in ipso
mccnit. tis ratio militaret, etiam si caeteroquin, bene complexionata opparente natura, nulla exemptionis signa dignosci videantur; ita e contra etsi sic uno uni apparunt iam , per extrinleca scili-cci creuibilitatis argum tuta eximendus videatur ἰ
526쪽
soo n tamen nullae revera sint intrinsecae neee ssitatis rationes, illa extrinseca exemptionis argumenta hujusmodi conscientiam , ut a ieiunio eximatur, non iustificant. Nostram igitur non infringit doctrinam . Praetereo quod relata a Fagnano verba, quod scilicet in septuagenariis , ut supra non sit locus arbitrio iudicis, ut dicantur senes, vera sunt quoad aliquas poenas, a quibus septuagenarii, ac supra ex legum benignitate eximi solent r Quodque subditur: quantumcunque quis sit bene
somplexionatus, in ea aetate timere debet mortem, contra nos non est; in ea enim aetate debere
timere mortem idem eii ac dicere in ea aetate exilientem , prope interitum esse dubitari debere: quis autem id revelaverit λ cum homines prope sentenarium pertingant annum , & varius sit uniuscujusque interitus . Cumque praesertim illa exemptio , ut saepe innuimus , non a senili aetate secundum se, sed a senili potius natura venanda sit; inde siquis septuagenarios ac deinceps subratione tantum aetat is ab Eccle11ae ieiuniis eximere
velit, eodem ferme modo, ac Caetanum com
futare inpendimus. Ex quibus clare innotescit, exemptionis regulam non ab aetate solum in senibus petendam esse , sed ab intrinsecis exemptionis motivis, per externa senilis naturae signa manifestatis , longaevam aetatem comitantibus ,
Tenenda LXIX. Ad hoc autem discutiendum , praeter- doctrix quam quod satis in superioribus orobatum sit,
tiocinio dis u Iudicium ferre fas erit, lic ratiocinari videor:
cutienda Enim vero poteti jejunium considerari ex huma- Proponitur. no iure prqcedens, , quoad modum scilicet, ac tempus , ab Ecclesia praescriptum ; vel ex divino iure, ex voto scilicet, vel juramento, sive ex divina lege , vel divino praecepto, ad domandam passionum insolentiam procedens; vel ex naturali
527쪽
lure , quoties nempe ciborum moderatio , vel delectus ad vitae, vel salutis conservationem ne .cessarius reputetur. Et quia superiori praevalente iure, jus inferius sub eadem ratione celsare deώ
bet ; quin immo & sub eodem superiori iure
duplici, servatu impossibili, concurrente princepto, unum cessare , alterum servari debere omnino iudicandum est; naturale autem ius pinsitivo divino iuri, positivum autem divinum ius, in suo vigore subsiliens, humano iuri preteterridebere tenentium est; inde ad discernendum, an senes ab Ecclesiae ieiuniis eximantur, dist liendum est, an ieiunium , ex humano jure proincedens , naturali, divinove iuri in senibus contra. dicat λ ad naturalis nempe, divinique praecepti conservandae vitae, ac salutis transgressionem inducat pLXX. Ex humano autem iure procedens ie- Sub qua ra junium , tunc divino, naturalive juri contradicere censendum est , quando , illo servato , divinum , Gemptio
vel naturale jus non servaretur. Et quia ex na- nem proceis turali divino praecepto, nedum mortem , verum& media ad eam , quin & impedimenta salutis distulien' arcere debemus; inde ad inquirendum , an senes dum pros ex naturali divino' jure ab Ecclesiae ieiuniis exi. vimur. mantur , discutiendum erit, an servato Ecclesiae jejunio , mortem sibi accelerarent senes , vel media ad mortem, ver saltem salutis impedimenta inducerent 8 Et quia omnis caloris augmento deficiente , eodemque in declinationem tendente , in quo proprie senilis natura consistit, eorum natura est adeo debilis, ut multum ei bum simul digerere impotens, frequenti alimento, bono ac modico opus habeat; inde, vere adveniente senio , non quidem per senilem aetatem iuxta multorum placita per errorem intellecto, sed per semiem naturam, eo sensu, quo in superioribus
528쪽
olluiscussum est, a ieiuniis humani iuris ex naturas li- divino iure exemptio consurgeret. Quia igitur
non nisi vero adveniente senio, senili nempe consilente natura, ex naturali-ui vino iure ab humani iuris ieiuni s exemptio consurgit; senium autem ut tale in sensu exposito non sub eadem vitae aetate omnibus advenit ἔ inde non omnes aetate senes, sed illi ab Ecclesiae ieiuniis exempti reputari debent, qui ex peritorum iudicio nedum ad generandum , quod ex naturae su perfluo contingit , & ad quodcunque caloris augmentum impotentes reputantur; verum etiam si a suci statu deficiens in eis calor, in declinationem tendat. Unde ad exemptionem in senibus declarandam non tantum leptuage naria in viro aetas, in muliere vero sexagenaria pensari debet, verum S certa signa dignosci, an scilicet huius caloria defeetiis, ac declinatio habitualis apparealpatque a polieriori, ex ipsorum mei nempe senum te stimonio agnosci a peritis debet, an scilicet quasi ex habitu per unicam comestionem sultentari non valeant, in quantum scilicet multum simul cibum digerere impotentes exiliant, propter quod ste quens, modicum, & bonum alimentum sumere opus habeant. In quo solo casu possunt periti ex apparentibus signis, atque ex ipsorum mei s num te iii munio id dignoscentes huiusmodi senes ab Ecclesiae jejuniis, seu ab unica comestione exemptos declarare . Quia igitur senium in sensa exposito hanc naturae nece ditatem inducit, ut ab Ecclesiae ieiuniis eximantur; idcirco aliquorum error non in eo consistit, quod senes a ieiunio, seu ab unica comestione eximant, sed potius in eo, quod sensum ad hane, illam ve aetatem quoad hunc effectam, ut scilicet a ieiuniis, ex humano iure procedentibus eximantur, nulla spectata. uniuscuiusque personae senili natura, indiscriminatim uetcrminent . LXXI.
529쪽
, soruat. Et quoniam aliud est ad Eeelesiae te. Qroa in se
funia servanda non teneri, aliud Vero, certi. h li hi us:
aliquando concurrentibus publicis rationibus 4 consistenilia ad ea servanda etiam natura senes conari non bus, nota
debere; inde, etsi natura senes ad Ecclesiae je-
Iunia non teneantur, non prolude , communi ' superabile . bus, ac publicis concurrentibus rationibus, ad ad exem-
ea servanda eximi facile poterunt , si abique mortis periculo, ac sine speciali natum incom dam 'sus modo in his , ac similibus circumstantiis jetu cie, publinare valerent iuxta illud Joel. a. v. II. canite tuba in Sion, sanctificate jejuvium, vocate cα' concurret istum, v. Ict Congregate populum , sanctibcate libus cala. Ecclesiam, coadunate senes , conaregate par Rx blas, in sugentes ubera et Non quidem eia tensu, non siissi quod omnimoda interveniente impotentia, jcju-m ilistu 1-nare, etiam publicis existentibus rationibus, de Ox ες ιbeant ; sed alio rationabili sensu i Etsi scilicet communia Ecclesiae jejunia cum notabili incoin modo, etiam a patiente superabili, non obligent, in communi tamen necessitate, eo quod ob commune bonum nova quaedam, excepto mortis periculo, obligandi ratio emergit; inde in senibus, etiam cum notabili incommodo, si superari, ac vinci possit, pro bono publico ieiunandi obligatio, etiam in senili natura consistentibus, consurgit. LXXII. Tertia autem exemptionis ratio, eamdem tertiam positionem , n. 66. politam , pedienda spectans, labor est; non quicunque , neque suo mala . ea Quacunque ratione susceptus, neque quoad omnes b N P circumstantias consideratus; sed ille ad te uni 14 humani exemptionem inducendam susticiens causa diju iuris jeiu dieari debet, qui ad suilentandam naturam nς - 'dolia cessarius eum sit, tale afferret cum jeiunio de sis ''
trimentum, ut laborantis natura nimis gravare pollit existuri quo proinde deficiente nimio naturae
530쪽
Quo sano LXXIII. Ad inquirendum igitur, utrum, &gitari pol. labor exemptionem inducat, discutien-Crit, ratio-dum est, an labor cum ieiunio componi pos- ne laboris, sit λ Si enim componi possit, si scilicet labo-Jejuniis ex rans notabile detrimentum ex les unio non len- emptio ape- licet, tunc, sive nece ilarius sit, sive non, sive
ritu . magnus . sive levis, ab Ecclesiae ieiuniis exemptio non consurgit: Quod si cum jejunio componi non possit, non illico concludendum , ab Ecclesiae jejuniis exemptionem exurgere, sed Vela ieiunio, vel a laborer Si enim labor necessarios non sit, non a ieiunio exemptio, sed a labore cessandi obligatio consurgit ; quod si necessarius reputabitur, tunc non a labore, sed aieiunio exemptionem oriri tenendum est. Iterum autem, etiamsi necessarius reputetur labor, non stitim ab omnibus jejunii conditionibus, sed ab ea solum, quae ad notabile detrimentum' impediendum, tamquam necessarium medium suffiis ciens iudicabitur, iuxta ea, quae cap. 3. resolvimus, exemptici consurgeret.
Idem quo- LXXIV. Quoad praxi in autem ab artificibus, ii ζάἴμ' i'cipientes, si eorum labor cum ieiunio compo. artifiee non possit , & ex officio susceptus, ad sui ,
proponitur, suorum Oue sullantationem necessarius sit, utique R. Blvi' ab ea jejunii conclitione huiusmodi laborem illos excusare dicimus, cuius exemptio tamquam medium ad notabile detrimentum impediendum respectu illorum iudicabitur. Unde ex hac ratione ab unica comellione excusari possunt fabri ferrarii. lignarii, caementarii, agrorum cultores , ac similes, secus vero a ciborum de lactu .
Dotorum LXXV. Ouoad doctorum autem placita, ad quoad pisa PrRiςB3 iuili utum spectantia, Fr. Thomas Milan-