장음표시 사용
551쪽
iunium frangere, vel illud solvendi perieulo se
exponere, Ad illum autem honorem, sive honestatem conservandam , vel acquirendam , suae conditioni vel dignitati, seu ossicio debitam , ac proportionatam, si quidem id necessitatem quamdam redolet, quam se unans repellere non potest ; tunc ad illam honestatem , ex rationabili cauta consequendam, Vel acquirendam , cum Ecclesiae jejunio, aliove opere serva tu impossibilem, ab hujusmodi ieiunio, aliove opere ori- 'xetur exemptio. Quin immo si honor, sive ho. nestas injuite amilia fuerit, ac per extrinsecam, ac proportionatam honestatem in suo decore restirueretur; si hujusmodi honestas, servato Ecclesiae ieiunio, acquiri non posset, etiam ad il- Iam in sensu exposito acquirendam ab Ecclesiae jejunio oriretur exemptio. Quin immo sive iuste , sive iujulle amissus fuerit honor; si quidem poterit per extrinsecam Vestium &c. honestatem, ubinam saltem amissus non fuerit, instaurari, illic ad illum instaurandum , cum ieiunio se vatu impossibilem , ab hujusmodi ieiunio, vel
aliqua ejus conditione eXemptio consurgeret. LI. Cuius ratio esse poterit, quia, licet te Tenendae iunium , honestas, ac mode ilia ad temperantiam doctrinae pertineant; quia tamen ieiunium, nedum qua . 'ος vultς
tenus abstinentiae actus est, quae temperantiae 2 ν. at
pars subjectiva est, magis participat de ratione cretionez virtutis ipsius temperantiae, quam sit honestas. Gigna r. quae ipsius temperantiae pars tantum integralis est; vel quam sit modellia, quae temperantiae quid extrinsecum est; & per hoc adhuc subo temperantiae ratione jejunium honestate, ac modestia nobilius sit, ac propterea praeferibilius: verum& quatenus ad spiritus utilitatem directius, quam vestium modestia , vel honestas ordinatur, quod charitatem spectans, extrinsecae corporis hone-M-
552쪽
s 6 . 'stati praeferri debet; inde fit, quod in eoncursules unii, ex Ecclesiae praecepto procedentis , achone ilatis , seu modestiae servatu impossis ilium, jejunium secundum se praeferri debet. Non ergo
ad extrinsecam honeliatem conservandam , vel
acquirendam , cum ieiunio servatu impossibilem ab huiusmodi ieiunio secundum se exemptio Con. surgeret, sed solum si necessitati, personae con ditioni , dignitati, vel officio non superflua , sed vel necessaria , vel congrua iudicabitur. Quae sane hone itas sive in indumentis, sive in rebus
domesticis, aliisque conlittens , ea congrua dicitur , quae nec necessitatem, nec periona: Conqditionem , nec dignitatis gradum, nec officii usum excedit. Isthaec ergo exemptionis ratio, in sensu exposito exurgens, non directe ab illa extrinseca honestite conservanda , vel acquirenda o procederet, sed potius ex ratione charitatis; ex eo scilicet, quod ex hujusmodi honestatis defectu perionae dedecus , vel trillitia, vel forte apud alios murmurationis occasio, vel dignitat s contemptus , eum publici boni, ac familiae &c. detri.
Idem pro. CII. Et certe si eum tuenda fama , vel acqui, sequitur renda, Ecclesiae ieiunium componi non possit,tionem . . Omnino ab Ecclesiae ieiunio exemptio consurge. gumentum. ret. Et multo magis oriretur exemptio , si pe- . riculum esset non quidem famae, vel honoris conservandi, sed positivae infamiae, vel dedecoris incurrendi. Quin enim infamia scandalum generare solet, quod eliaritati opponituri inde si ad illam infamiam impediend*m , sive aver tendam , talia suscipere oporteret media , vel
corporis fatigationem , vel quid aliud expediret, cum ieiunio, aliove opere , ab humano iure procedente, servatu impossibile, tunc ab huiusmo, di jejunio , aliove opere exemptio consurgeret.
553쪽
Inde Angelieus de obligatione conservandi famam , eloquens, in sua a a. q. 33. art. T. c. sic
procedit: Iua quidem, scilicet fama., est utilis primo quidem ipsi peccanti, non solum in temporalibus , in quibus, quantum ad multa homo patitur detrimentum, amissa fama ,1 ed etiam quantum ad spiritualia , quia pra timore infamiae multi a peccato retrahuntur; unde quando Ie infamatos conspiciunt, irrefrenate peccant secundo debet ςonservari fama fratris peccantis z tum quia , uno infamato , . alii infamantur, de aliis scilicet similia credendo ; tum etiam quia ex peccato unius publidicato , alii provocantar ad peccandum . Unde siquis domo exiens, sui capturam, vel aliud notabile, ad famam pertinens, detrimentum rationabiliter timeret; & domi inclusus, rebus sepositis , esurialies cibos ad sui sustentationem susficientes , non haberet , vel vix pro unica cinmellione sufficerent, posset, exemptionis ordine
servato, cap. 3. discusso , ab Ecclesiae jejunio, Aliove opere , cum sui culto dia servatu impossi. sili, sine scrupulo eXimi. CIH. Nec refert, quod quis sui status honestatem conservandam , neque ad deum , neque di, ad aliorum utilitatem ordinare cogitaret. Licet eusta, ex
enim ad id ex gravi, vel levi culpa ex alio , ς capite teneatur, quantum tamen ad jejunii exem-x--xR x ptionem attinet, in sensu exposito inducendam, sufficit, quod honestas personae conditioni, dignitati , vel ossicio proportionata, cum ieiunio, aliove opere , ex humano iure procedente, serva tu impossibilis dignoscatur; non secus ac , sub lia licet ratione , etsi quis in servando jejunio
plures δdjungeret culpas , e. g. hypocrisim , Vanam gloriam , avaritiam &c. Si tamen quoad jejunii adium illud servaret, atque interius ani- .mum excluderet secus non servandi jejunium ,
554쪽
revera Ieiunii praeeptum impleret, etsi sub aliis
rationibus pet adnexas culpas peccaret: ita lieet quis in sui honeltate servanda , suae personae conditioni , dignitati, vel officio proportionata , plures adiungeret culpas, vanitatem scilicet, leuvanam gloriam, neque ad deum referendo, neque aliorum utilitatem intendendo, si tamen in ea conservanda, vel acquirenda honestate, suae petasonae conditioni, dignitati, vel officio debitam proportionem non excederet, atque interius antismum , seu pravum affectum secus non jejunandi, seu ieiunii praeceptum non servandi excluderet; si ad proportionatam honestatem in sensu exposito conservandam, vel acquirendam ieiunium servans, pervenire non pollat, ab huiuimodi ieiunio , aliove Opere , ex humano iure procedente , ori retur exemptio . Quia igitur honelias, in sensu exposito proportionata, secundum se licita eii, atque ad ieiunii praeceptum . serva tu impossibile, ab ea decidere nolentem , Ecclesia non con uringit; inde fit, quod etsi proportionatae honestati intendens, sub alia ratione peccaret, dummodo tamen pravum animum secus non implendi Ecclesiae praeceptum excluderet, a jejunii lege sive in totum, sive in partem excusaretur . In his autem , ac similibus ex consilio alicuius periti Theologi, ne falso necessitatis judicio sese exponeret, ieiunii exemptio licita reputari poterit, secus vero ex proprio indigentis , sive aliud ex
Ecclesiae precepto opus impleturi, judicio deci
Non eonte- CIV. Disparitas autem quare quoad individuimnenda sultentationem , gravi urgente necesIitate, facilius
disparix sine alterius iudicio solvere jejunium possumus, i. 'id ,Σ secus vero, si de honore, vel fama tuenda, sivetionis solu- acquirenda, sermo procedat, haec ella poterit: ti Πς λει' oraeceptum enim naturale- divinum Gen. I. v. ao.
555쪽
aserescite, in nostro hoc opere saepe relatum, in
particularibus circumliantiis clarius patet observandum , quam sit illud Eccli. 6 I. V. I . Curam habe de bono nomine. Et quia, si motivum sit evidens, alterius judicio opus non est; idcirco adhuc posito jejunii praecepto, ex evidenti tamen in olivo notabilis detrimenti conservationis individui , etiam alterius judicio non audito , solvere illud possumus: contra vero : quia in peculiaribus circumii antiis conservandi honorem , & famam , sive dedecus, vel infamiam avertendi, non clarius apparet dari sufficiens motivum solvendi triunium ; immo & quandoque passione ducti, per
improportionata media, vel etiam excedentia , honoris sive honestatis , vel famae conservatio praetenditur; idcirco ex hac ratione gravis nempe
detrimenti honoris, vel fimae , ieiunii solutio ab ' te alterius iudicio non permittitur , nisi ad summum in casibus imminentibus , & gravibus; ac similiter in illis, in quibus non po:set de facili alterius iudicium exquiri.
CV. Licet autem inter bona externa etiam An amici- amicorum gratia adnumerari pota ἔ amici tamen
gratia sive peregrini , vel hospitis jejunium sol vi dum idiu
non potest , nisi charitatis ratio ad id cogere est. nium ie-gnoscatur , ut de S. Spiridione Episcopo legitur. ςundum se Quod' enim quadragesimali tempore peregrino dileutitii cuidam advenienti, carnem porcinam praepara ac resolvi- . verit; quin & ipsetu et Spiridion comederit; id xus . sane ex charitate motus peregrino licite apposuit; immo & ipsemet comedere judicavit: quippe cum peregrinus lassus elset, ac famelicus, nec haberet S. Episcopus , quod ex quadragesima libus cibis apponeret, licite carnes , quas habebat, PraeparataS apposuit et excusatur etiam ipse ex charitat s ratione cas cum peregrino manducans;
556쪽
etessitate eomedendi constitutus, horreret earnes in quadragesima comedere, neque ad eas comedendas adduci posset , se peccare putans; ad hunc errorem tollendum ipsemet Spiridion ex duplici charitatis ratione ductus , ne scilicet peregrinus ille cum vitae periculo a carnis comestione abis stineret, vel ab ea comedenda non abstinens , ne retrahente conscientia , comederet, etiam ipse cum peregrino carnes comedit.Unde quam inepte ex hoc S. Spiridionis facto aliqui laritatis amato. res intrepide habenas laxant, dicentes, licere amici gratia frustilla cibi sumere, vel etiam ex cibis vetitis comedere, ne contritatur amicus l2iod siqui Patres asserant, amici gratia posse axari ieiunium, id non de ieiuniis ex aliena voluntate, lege scilicet, vel superioris praecepto impositis, sed de illis, quae libere , & ex propria devotione suscipiuntur , intelligi debet. Et tunc
ad eliaritatem fovendam amicitiae gratia ieiunium libere susceptum, relaxare virtus est, nedum quoad comestionem, verum etsi opus esset,quoad ciborum delectum; nisi, etsi ex libera voluntate susceptum , voto, vel iuramento confirmatum fuerit ι tunc enim nisi ex necessariae charitatis ratione relaxari non poterit, immo & relaxatum alio die impleri, vel in aliud salutare opus idiiunium illud votum, vel iuratum commutari deberet. Horum autem ratio esse poterit, quam assignat Angelicus in O dist. II. q. 3. art. z.
q. I ad I. Praecepta dei sunt de eo, quod in de nece sitate salutis secundum D; O ideo in quolibet is observari illa oporteι: sed praecepta Ecclesia
quamvis vim obligandi habeant ex actu prac, pientium, non tamen semper obligant propter mutiteriam, in sua proponuntur. Unde ex rationabili motivo, relaxari hcclesiae jejunium potest, nec
in aliivn diem impleadi relaxati Ecclesiae jejunii
557쪽
obligatio remanet . contra vero si votum , vel sulatum existat jejunium . CVL Regula autem, ut superioris praeceptum non obligarς prasumatur, ex eodem Angelicoloc. et t. in respons ad quaest. a. assignatur, sic ratiocinanter Ad secundam quaestionem dieendum 3uod praecept in a tegislatore positum , tunc Iolum ad observandum non obligat, quando ejus ohervatio intentionem legislatoris evacuat, vel impedit, qua intendit homines inducere ad virtu. rem , vel bonum starum eorum, quibus legem
propoηit. Non est autem superioris mens, ut cum intamia, dedecore, vel bonorum iactura , ad congruam honestatem conservandam , sive acqui. rendam neceIsariorum , ieiunium servetur: Et vice veri a t Non eii superioris mens, ut sine rationabili ea ulla, ut esset ad superflua conservanda, vel acquirenda , a pra cepto ieiunio consurgat exemptio.
CVII. Nec otiose saepe dictiun est: dummodo animum , seu praUum lectum non jejunandi excla. e. Hret. uia enim Ecclesiae pra cepta obligant in conscientia ἔ inde nedum opus non ponendo, ab Ecclesia pr*ceptum, verum & per animum illud non servandi peccatur. Non secus ac siquis in die sello e. g. SS. Apostolorum Petri , &Pauli ex rationabili motivo saςrum audire non posset, ex hoc certe non peccaret; etsi pravum animum praecepto non satisfaciendi haberet, non quidem ex cognitione quatenus servare non posset, sed ex pravo affectu non servandi praeceptum , etiam si polset; utique peccaret; non quatenus
non audiret, fictus impotens, sed ex interiori pravo asseetu non satisfaciendi praecepto, etsi audire posset; licet illud audire posse impossibile dignosceret. Nec non Smutato casur quis Deset eum peccare, si absque rationabili caus-
Exempli nis raticiu uoad prae. Iens robo ratur , Se per dilere tionem concluditur
ytus quo lenis Peccare posset declaratuL.
558쪽
sa , animum haberet non audiendi sacrum , licet
caeteroquin , mutata voluntate , illud postea au. diret Θ Adeo igitur verum est, interiorem animum , atque bonum affectum servandi Ecclesiae praeceptum magis expedire , quam illud ex rationabili caussa non servare , ut, eo e Xcluso, seu pravum non implendi affectum habens, contra
Ecclesiae praeceptum ageret , licet postea illud impleret; contra vero animum , & effectum implendi praeceptum, habens, licet ex rationabili caussa illud non impleret, non peccaret. A pposi te autem quoad praesens sic videtur ratiocinandum: Licet is , qui ex rationabili caussa ieiunium, ab
Ecclesia praeceptum, aliudve opus non servaret, ex hoc non peccaret; quia tamen interius non qui ciem ad politivum actum eliciendum, servandi praeceptum, sed ad negativum saltem actum , non ser .andi scilicet praeceptum , e Xcludendum tenetur; idcirco, licet per hoc, quod opus ex. ternum ex rationabili caussa non ponens, a praecepti ieiunii transgressione excusetur et quia tamen Ecclesiae praecepta in conscientia obligant; inde a praecepti transgressione non eXcusaretur quoad
culpam , si animum, seu pravum affectum illud in sensu exposito non servandi haberet. Quo adjejunia autem,aliave opera a Confessario imposita, quocunque casu impleri non possent, non proprie exemptio, sed vel illa disserendi, vel in alia pia
opera per confessarium commutandi, onus eme geret .
559쪽
Superioris doctrinae quoad jejuniorum , ex bu-mano jure procedentium , exemptiovem , sub qua ratione in alterius favorem subsiste
. re , vel non subsistere possit expositio , per quinque positiones proponitur,
CVIII. Discusso superiori l. an , quando, & ΗΠ ηs supinquo modo, humani Iuris Ic untis , eXemptioniique anteriori s. motivis, in uno tantum concurrentibus, respectu diseretioni.
ejusdem exemptio consurgat; in hoc supplemen. intelligen-xQ , an, quando, & quomodo humani juris ieiuniis Τη δῖς Rurin uno, secus vero exemptionis motivis, in alte. ro autem motivis non quidem exemptionis a jejunio , quod in altero non ponitur, sed quae mali, boni ve periculum inducerent concurrentibus, in alterius adjutorium in illo uno ab hujusmodi seiuniis oriatur exemptio, si scilicet jejunans, aliudve opus servans, non pollat, posset autem non jejunans , aliudve opus non servans, a mali, boni ve periculo alterum liberare dilautiendum , ac resolvendum assumimus. CIX. Positio I. dictante in uno universalis Ec- An ex huis clesiae lege, vel Pontificis praecepto, vel par- λη'. ivxv. ticularis dioecesis lege, aut legitima consuetu' nium ad dine, vel Episcopi, aut consessarii praχepto je- strictus, ad iunium , aliudve opus ; Et ille unus iejunans , aliudve opus servans, non posset, poli et autem te o matuti non ieiunans , aliudve opus non servans malum divini odi vi ni honoris lavivum in altero impedire, vel noxi repellere ; tunc ad malum divini honoris laesivum , in altero impediendum, vel repellendum, mi pos t. in illo uno ab huiusmodi ieiunio, aliove opere discutitur,
oriretur.exemptio. Unde bene advertit Concina cap. 23. .n. I a. dicens . Ad evitandum peccatum
560쪽
incontinentiae, tenetur eoniux debitum reddere
sub gravi culpa , etiam i quod vix contingere potest frangere jejunium deberet. Quia enim
tenetur homo proximum diligere, sicut seipsum; inde si jejuvii observatio in uno, charitatem , seu amicitiam dei tolleret in a tero, ieiunii lex pro illo casu in illo uno non daretur, ut in S. Spiridione supra n. Io . vidimus, qui ne hospes ille scandalum acciperet, quasi non liceret etiam eum gravissima nece istate carnes in quadragesimae diebus comedere, ex hac ratione & ipse cum hospite carnes comedit. Quid simile autem
non videtur, si duo inimici ih die :ejunii sibi
invicem reconciliaturi occurrent ἰ quorum unus,
qui jejunaret, esuriales cibos sibi praeparasset, qui pro seipso tantum sufficerent; alteri autem , qui ad jejunium non teneretur, ut procedit,
cibos non esuriales, carnes nempe praeparasset ἔ& ille unus esuriales tantum cibos, secus vero carnes comedens, scandalum de ficta reconciliatione huic praeberet; neque reconciliatus inimi cus, carnes comedens , sive come iturus, in contrarium adduci posset tunc enim non posset ille unus, ad jejunium adli rictus, ad impediendum scandalum carnes cum reconciliato inimico e medere ; quia in tacto S. Spiridionis semper vigebat necessitas , ne scilicet peregrinus fame periret; in casu autem posito, semel, vel bis admonito inimico, alia obligatio non consurgeret. Caeterum si adeo tenax esset reconciliati inimici pertinacia , ut, ab illo ad ieiunium adliricto earinnes simul cum reconciliato inimico non comedente , nullo modo adduci posset in contrarium, propter quod inimicitia duratura dignosceretur; ex praecipientis mente qui ieiunii praecepto cha ritatis rationem praeferri & scandalum auferri velle praesumitur, in charitatis favorem in illo