장음표시 사용
91쪽
summo tandem orbata. Nihil interim est ab ea praetermissum officij, quo prosequi abeuntem posiset effusa est in sensus omnes gratissimae voluntatis, pro tanto tamque dilaturno beneficio : dederunt amoris perinde dolorisque significationes exedrae atque stenae: neque dies nobis locusve ullus a laudi bus vacavit, desiderio uehioue temperatis. Sed privata haec erant is domesticis incluse parietibus: publico beneficio publica gratia debebatur. ἄ-gnaverant hunc diem expectabantque jamdudum Claromontanaesholae , quo partem hanc implerent officiorum atque in celabritate se maxima,
tanti debiti non silutione quidem , quod nullius opis est . sed quod possim unum , professione sun-
gerentur. Quod dum a me hujus collegi nomine. praestabitur erit id orationi meae percommodum, quod neque apud re , PRINCEP SERENISSIME, neque apud eos qui adsent, notam assentationis ullam verebitur. Nam, eorum vide neminem, qui laudes omne tuas, quaecumque informari oratione possunt, .is de te judiciis non vincat ι- tibi, Princeps, notiores nos esse confido, quam ut vani adulatores possimus videri. Nosti amorem nostrum ciatis hoc unum esse ad tollendam suci sucpicionem potest. Quidquid a me dicatur , pervid bis plura ampliora multo in animis omnium nostrum, quorum tibi semper sinus intimi patuerunt. Prodire toti non possunt nostrorum pectorum sensus , sed nimirum eos a te videri malumus, quam audiri contineri non possunt ijdem a nobis onmes, sed neque sinceritati nostrae injuria, neque modestiae tua vis ulla fiet in quibus reserevdis gratijs impar esset aeternitas ipsa siclem agendis hora vix
Exigua haec est mora temporis, Auditores, cujus
92쪽
j G RATIARUM ACTIO. sata vobis ussitam postulo , ut Armando consecrem: non quo delibare de omni genere laudum in infi nita illius decora persequi operosius cogitem aut quo perpetua decem annorum beneficia moliar in horae unius angustias includeres; quorum alterum ambitiosi, alterum ingrati consili seret, plenissimum utrumque temeritatisci sed , quod erit hujus loci, desinstitutae a me gratiarum actionis maxime proprium, huic ut insistam uni quid ab Arniandi Borbonij dignitate sinoma, deinde quid ab excellenti quae ingenio academia nostra splendoris acceperit. Qin d scies tantas neque amplecti liceat iniquioribus spatiis, quae sent huic orationi destripta neque assequi facultate dicendi tenuissima, qua me instructum intelliges ita ferme de infinitis in nos Armandi promeritis statuendum a vobis in praesenti puto , ut sacris divinisque de rebus ι quaecum iussa possint vel ingenij, vel temporis amplitudine comprehendi nullum est tam breve tempus , quo eas colere quivis, gratoque animo salutare non possit. Non pegabitis, opinor, huic argumento gratiam, cui reverentiam quoque impertiminici captare hac in oratione studia voluntatesque sine au- duorum injuria non possum , eorumque offensionem incurrerem, quorum gratiam aucuparer. Hoc primum se in nostrae contendunt mun- quam munus ullum , aut collatum esse in quemquam, aut potuisse,nniserri nobilius, quam quo ab
Armando Borbonio donatae sent Patrocinium iis sirum non negare, singularis gratiae Risset aenevolentiam praestare, summi beneficij amorem to-- tum impendere, incredibilis cujuseam A mirificie largitatis. Nunc vero non tegere umbra quadam
praesidij, sed tuto splendore regii nominis illustra-rcti non muli ere benevolentiae significationibus,
93쪽
ARMAMD BORE OMIosed severe eomplexu perpetuo ; non amoris His do copiam facere sed totum semet, quantus quaΠ-tus erat, tradere, donare, in sinum infiindere: quae demum istharcsiit,in quam infinita profusio Quanti enim faciendum munus illud sit , nequei opinor estis, apud quos demonstrari oporteat in id ego si susciperem apud alios, selo prolato no-- ne perorasiem .Quidquid est infra Armandum Bor-bonium , illius munere minus est. Cedo quidquam hoc nomine praestantius , huic accepti amplitudinem muneris academia nostra summittet. Cedo rem ullam in Gallia nobiliorem Borbonio sanguine cedo ullam in orbe terrarum regia Galliarum stirpis principe clariorem. Haec nimirum illa stirps est , quae in omnes terrarum diffusa partes, efforuit in coronas , pullulavit in sceptra, surrexit in sella dicujus propagines sunt, omne principum regum que familue, veluti urculi quidam hujus exub rantia prognati Fons est regum hic sanguis re dundavit in principum omnium venas, manavit in
regna , transiit in imperia dissicile dictu est pluribus seculis fluxerit, an regnis pluribus impera rit. Hispania, unde tibi reges tui Italia, Britan nia, Cypre, Hieroselyma, unde prodierunt vestri
ab hoc sanguine, tanquam ab Oceano rivuli exierunt Lusitania, ungaria, ohemia, hanc stirpem nostic certe in nostis reges vestros, quos
tanquam enatos ex ea ramos accepistis. Polonia,
steptrum tuum respice 4blium tuum intuere, Siciliari liliorum in iis impressa vestigia etiamnum agnostetis . numera imperatores tuos Graecia riuos Germania Cassiares percense Principes appellabitis ex illo genere oriundos, qui orientis Moccidentis imperia Gallico sanguini subjunxerunt rquasi aut diuinor esse omnis purpura, cujus Rita
94쪽
GRATIARUM ACTIO. 1sgorem non exaggeraret hic sanguis, aut infirmiora lalia, nisi hac stirpe niterentur. Quid igitur fecisti, Armande, cum te his Qholis tradidisti anclusisti unum in locunt, quod regendis ortunandisque plurimis gentibus alis esset. Dedisti uni academiae, quod si provinciis aliquibus dedisses, repetiissent regna si regnis concessisses invidissent imperia is imperiis omnibus partitus
esses, orbis terrarum gaudiora gratulatione triumphasset O te, in liberales doctrinas sane liberalem l Prodigum prope dixi hanc certe notam vide tur a te res una defendere , quod sacrarum divinarumque rerum nulla sit prodiga largitio. Nihil amittit princeps , qui se prodigit non effluit cum jactura, sed incrementis quibusdam profluit neque amplitudinem sitam imminuit, sed auget alienam. Non est fons ullus aquarum egentior, cum eas jugitauodam lapsu prodiga perennitate profundit;
' nomine illustrior, cum uberius eaedem, latiuΩque permanant. Non est Sol diminutus ulla parte luminis , ex quo totus explicari mortalibus coepit:
Perpetuis emissionibus non exhauriuntur radix, sed Propagantur neque fit ex eo sidus illud obscurius sed omnes coeli, terrarumque plagae clariores. Nihil decessit principi nostro de se claritate , cum eam stholis nostris impertiit non demisit sese, sed iteras extulit, effecitque seo splendore illustres, assinitate nobiles, conjunctione regias usu, amore, necessitudine gloriosas. Ubi nunc illi sti rearum palatinorum greges, qui Musas omnes veluti brdidulas quasilam rac rusticanas virgines cavillabantur Dubi illae rudioris seculi resiquiae, illi homines invito genio nati, qui eas a conlpes tu regum, ab aditu principum, a nobilium
95쪽
s ARMANDO SORBON Iodorum omnes probro nobilitati vertebantur; quasi essent illa vulgi propriae, Megenerasset a patria virtute, qui plus liquid maternis literis ditidicisset a Vindicasti , PRINCEPs, eruditionem ab hac calumnia iam tibi devinxisti nexu amoris , atque cietatis arctissimori simulque dignitatem si ea carebat omnino , tribuisti m quam habebat auxistici neque potuit deinde nobilitati non placere, vae coli a principe potuisset. At naidem intueri mihi videor, eruditam illam Virginem: quae a junioreuheodosio conjux adstitit ab numili4 jacent. rtuita, ad summum imperi, culmen evecta est Latebat illa sit, scuriore te sto, nulla re nisi virtute felix, uno ingenio clara, selis
doctrinis locuples , paternarum opum , quamvis
illae modica serent, testamento exhaeres , spreta astis, neglacta a civibus, alienis ignota Venit in palatium deprecatura paterni testamenti injuriam. Hic contempta stilicet puella tenuis. . durius habita in limine, vix ut admittatur exorat sed admissaransim sequestra pulchritudine, tum conciliatricibus gratiis, advocato pudore, patrona eloquentiapcroravit Placuit Imperatori, quae lictores atqueiatellites flectere vix potuerat &dimissa cum gratia, brevi semma cum gloria revocata est. Conjuxeligitur, designatur Augusta. Redit in aulam apparatu regio, blennique pompa ingreditur maximis ordinum omnium gratulationibus : Imperatricem venerantur, qui modo brdidatam re quassem rem contempserant communicatur cum Athenaide Theodosi majestas Iantumque splendoris in obsturam puellam ab augusto matrimonio refusem
est, ut deposito Athenaidis nomine, gloriae nomen ipsum serre tum coeperit,in Eudoxia nuncupari.
Quod Theodosio quondam Athenais , hoc tibi
96쪽
GRATI ARUM ACTIO. 'deinceps doctrina debebit, ARMANDE. Extulisti eam in amplissimam hujus regni lucem, cum tene- iris damnata crederetur. Deduxisti in palatium, ut ibi eo cultu exciperetur ab omnibus, quo quidquid tuum est prosequuntur Triumphat in purpura, quae in pulvere jacuerat : reginam omnesistentur, quae fuerit magistra principis, neque jam ullus est ex ista gente trossialorum, qui literas ausit vel calumniari impudentius , vel licentius ludificari. quas tuis conjunctas laudibus intelligat. Est enim hic honos earum summus, quod laudes auxerint tuas aliquam tibi novae claritatis accessionem adjecerint. Traxisti a majoribus tuis nobilitatem generis , a literis ingenii nobilitatem accepisti. Nam cum ea sit communis omnium & con testata notio , ut nobilitas splendor quidam dicatur esse , quo praeditae res eximie fulgeant: eritne qui nobile illud ingenium putet , quod non sit insigni aliqua luce cognitionis ornatum nunquam erigatur ad summa, sed quibusdam inscitiae tenebris precsum sepultumque jaceata Una est, qua depelli hae tenebrae possint, vera & certa lux, scientiaci quae tantum m animis lumen accendit, quanta in lis ipsa fuerit. Hacie mentium una claritas est, hac, bilitate ingenia glorientur. Quam decoris laudicque partem cum ad caeteros Armandi Borborij titulos adjunxerint literae non tam arbitrantur datum a se beneficium, quod opes omnes iras ejus in sinum congesserint quam acceptum profitentur. quod ipse ingenium illud commodarit, in quo exo nando , tanta sua gloria versarentur. Fuit ijs ad commendationem atque gloriam majus illustrasse hujus principis ingenium ι quam caeterorum hujus superioris aetatis principum beneficijs,in honoribus inclaruisse ut cum majorem iacitatu lucem tria
97쪽
18 ARMAND O FOREONIObuerint, tum a nemine acceperint ampliorem Quem enim mihi dabitis qui melius sit de hs me ritus omni munerum largitione, quam Armandus hoc facto uno meritus est radducantur Augusti, existant Antonini monstantini Theodosij Iustiniani proserantur. Illi donis ingentibus literatos homines prosecuti , quid amplais dederunt quam sira quanquam, quid dixi quid aliud eorum plerique, quam civium .provinciarum bona largiti runt . publicorumque furtorum liberalai, integros cinnocentes viros suis criminibus locupletarunt 3 Princeps noster munificus erga easdem fuit:
non alienorum, quae non tractat non suorum tantum, Quae parva duceret; sed, quo nihil hic donare pretiosius , nihil optare majus eae poterant , sui ipsius. . Adeste Caroli Magni, reviviscite Francisei, existite gloriosi manes, quorum praeconiis tam sentplenae literae, quam resertae beneficiis r triumphatecum sanguinem vestrum nulla ex parte degenerem intuemini sed ita triumphate, ut concedatis adolescenti principi lauream illius erga literas beneficentiae, quam tanto studio jam praeclaris, tamque regiis operibus affectastis. Patroni fautore uestit ris praesuistisci iis se alumnum Armandus sebmisit. Protexistis eas auctoritate, potestate estres hic suam iis dbjecit Clientes habuistis, quas moderatrices coluit dignatae sunt aditu nonnunquam congressione vestra , quarum in sinu domesticus habitavit Patuerunt iis vestra palatia , in eorum penetralia evocatae Musi omnes vobis assederunt. Sed quis vestrum , quis regiorum principum ante hanc actatem alius in earum sedes se contulit, ipsarum assiduus convictoris contubernalis liturus Reservabatur in nostra tempora decus hoc litera-
98쪽
Ium, ut Borbonio nomini deberetur. Plenum Musis, perfectum honorem Armandus habuit , non excepit domi seae, ut hospites moninvisit identidena, ut amicas' sed perpetuum sese domesticumque comitem iis , ut principibus qui buseam sitis tradidit Iictem eas ossiciis coluit, quibus Martem serenissimus state Princeps Con-daeus prosecutus est. Ille, ut ad militiae disciplinam erudiretur , non secit quod plerique assislant: tribellum ediscunt in otio ι- castrenses labores in aulicis deliciis, institura durissima in ipse voluptatis sinu meditantur Asthevit in castris , pernoctavuseb pellibus, ubi erat facies belli tarior, eo penetraVit , ut armorum rudimenta inter arma ipsa
ponere nectu dubitaret quisquam , quin Martis consecrasset e addixisset totum , apud quem
Martem Ludovici contubernio nobilem lis Musas Armandi convicti gloriosas i diem illum1ucundum nobis , memorandum posteris, omnibus praedicandum quo primum die has in aedes Armandus orbonius pedem positito selicissimum diem, quo regium munus hae schola acceperunt lclarissimum, quo refulserunt ejus purpura cierenissimum, quo tantus princeps versari in iis coepit Attulit dies ille unus huic academiae, quod academiis omnibus omnia tacula non obtulerant: unus eam laetitiae segetem profudit, cujus reliquias cons quentia deinde apud nos tempora suavissima recordatione colligent. Meministi, PRINCEPS , quanta illius diei fuerit hilaritas , quam sincera omnium minimeque surata gratulatio i cum haec domus nunc sileret obstupefacta gaudio, nunc persenaret sebitis ingenuis acclamationibus , tectaque ipsa
quasi felicitatem persentiscerentiniam, exilire l-
99쪽
c DR MA DM PORRO MI Otia viderentur. Horum meministici sed quam benigno vultu simplices, plenas aninai gratulationes exciperes , quam modesto , laudes tuas audires, quae illis plausibus sine arte istebantur quam grari & composito, gestientis juventutis ardorem etiam-rum puer temperares non ita meministi sortasse quia nullius scis,lec, nisi virtutum tuarum oblivisti. Solent principes non ijdem semper esse, sedg mino plerumque vultu quorum alterum ad speciem componit industria, alterum ad ingenium situm natura consormat illum spectaculis atque pompae, hunc quotidiana vis adhibentri quique in apparatu selenniore , di quidam erant visi, iidem modo naturae suae redditi, vix homines putantur. Princeps noster, quos animos attuIerat ad hujus ingressum academiae , eosdem in ejus sinu servavit meque alio vultu coluit Musarum penetra i , quam quo earumdem limina salutaverat. Nihil de ipsius in eas ardore tempus remisit . nihil de cultu familiaritas , nihil labor de assiduitate nihil judicium in puero maturum, suaeque adeo jam conscium dignitatis , de ossicus omnibum quae literis purpuratus Uro peralvebat. Neque vero se illa studia dissimulavit unquam , aut erubuit earum cultor videri, qui patronus esse poterat Palam, ante oculos omnium iublica stholassequentavit quotidianus auditor meque illarum , aut angustias refugit, qui amplitudinem sitam ubique circumfert; aut lucem veritus est, qui majorem in eas essEt illaturus Privatis ali praeceptionibus erudiantur, longeque a conventu cfrequentia , dictata capessant tenebrico disciplimeri ament recessis atque late 'bras, qui lucem neque faceres, neque pati possunt Armandus doctrinam hausit publicis e sontibus , quibus salubriores nulli sirit didicit in communi
100쪽
GRATIARUM ACTIO. aboco, cujus institutio commmie bonum erat: lucem amavit, qui nihil habebat, quod tenebris occul
Quanquam Irustra latebras quaesisset. Est enim annexum hoc conditioni principum, ut tegere se non possint, neque publicum fugere quia quem-
Cumque insederint locum, publicum faciunt Patent omnium oculis recessus intimi palatiorum . publiciisque buxis eorum actiones simi, quorum privata esse periona non potest. Quam est hoc importunum plurimis, tam gratum idem atque commodum ac cidit Armando Botbonior cui gloriosius nihil poterat apud nos esse, quam si qualis erat, talis omnium oculis penitus appareret. Quamobrem adeo non tulit moleste illam famae licentiam, quae res principum omnes, quamvis domesticas, efferre in apertum selet . ut publicum etiam scholarum in conspectum ultro se dederit certus tot sibi laudum prae-COnes adiuturos, quot rerum suarum testes, arbitros adhiberet. Quaesivit studiorum sectos, ut essent quibus antestaret magnitudinis siue putavit esse,
ubique videri principem, ubique illustrem percurrendis stholis omnibus , Solis curriculum imitari, qui domos sitas sic obitin peragrat singulas, ut easdem illustret. Hic enimvero, quae miracula explicuerit coelestis ingenix, felices , qui quotidiani spectatores fuistis, eodem inclusi stadio, haem in legibus t ubi cum prodigia vestros animos infinita percellerent, unum
inter caetera maximum elucebat , Armandus Bor-bonius, veluti omnium unus,in acceptum a natura
principatum quodammodo dissimulans, ut alterum ingenio quaereret. Videbat ortunata juventus; quodque invidisset alteri, hoc principi sit gratulabatur videbat ingeniorum omnium lucem obscu-