장음표시 사용
51쪽
Uando autem o flauo capite comatis, insuperioribus etiam saepes 'hemitoniorum mentione fecimus,operae pretium est ut nuchaec, pquemadmodum antea promisimus, clarius explicemus. Toni igitur partitionem, ut esst apud Diuum Seuerinum, breuibus uerbis, nudis descriptionibus ponamus. Demonstratum sane est cerae iis rationibus apud musicos, tonum in duo aequa diuidi non pos e, proapterea quod nulla superparticularis ratio,in quo & tonus est,in duo aequa diuidi possit, ut luculenter idem ostendit libro tertio ab initio. Tonus ita. que inlesquio flava ratione constitutus, in maius minus semitonium diauiditur. Graeci maius semitonium Apotomen uocant, minus uero Diesin siue Lemma. Diuiditur autem minus semitonium in duo diaschismata.
Excessus uero, quo maius semitonium uincit minuS, uocatur comma,
quod & ipsum in duas parteis diuidunt quae schismata uocat Philolaus aupud Boethium. Idem Philolaus apud eundem harum partium omnium definitiones ponit. Diesis inquit est spacium quo maior est sesqui tertia proportio duobus tonis. Comma uero est spacium quo maior est sesquio octaua proportio duabus diesibus, id est, duobus semitoni js minoribus. Schisma est dimidium c5matis. Dia schisma uero dimidium dies eos, id est, semitonin minoris. Haec ille, ex quibus definitionibus, ac item ex Ty po se quenti facile est colligere in quot diaschismata, reliqua. minutiora spacia Tonus diuidatur. Nam multis id modis fieri posse idem Boethius ostens
ditlib. .cap. 8. unde nos haec descripsimus. Nostri institutino est extrema quae huius artis persequi sed ea duntaxat,qus magis uisa sunt necessaria. Ita ea oculis subisscimus demonstrantes quia ita se habent, propter quid uero ita habeant altioris est negotia. Hoc tamen hic considerandum Ditio QS λppellationem hoc loco propriam esse, cum uero pro diaschismate usur
patur,ut in Enharmonico ueteres nominarunt,impropriam.
52쪽
, Dodecachordi Sed nunc Typum sublJ clam US.
tes Dies eos. d f Comma cuius partes duo schismata d e & e s. Sed haec ad
usum nostrum ostendenda sun t. Sit a Mε siue a la mi re. fuero spisu σαιημμυωnsiue se in bia hini. fit παραμόθω, uel milia b L lami. Uox igitur rei nata mire distata Lini, si h mi hemitonio minore, a mi autona in cadem clasve tono. Sequitur ergo ut duae uoces in bla fi mi, quae eiusdem uiden tur clauis, plus inter se disten t quam ab extremis, hoc est, superne inseriae. a uicis nis clavibus, uidelicet mi ac sol ut et ab ala mire. Ipse enim inter se semitonio maiore separantur, ab externis autem utrinq; minore dun taxat semitonio, quapropter haud quaquam aspernanda est huiusmodi Theoma. Caeterum id haud silentio transmittendum quod idem Seuerinus libro
capite doccti Semitonium minus non prorsus . haberre coma mala,sed tria superare. Ita semitonium maius non prorsus habere S. commata, superare . Inde. Lictum, ut tonus superet odio commata,nonum no impleat.
53쪽
Ies aliam Musices ullam partem aequae dignam relatu, aeque necetis Vfariam, deni aeque iucundam existimamuS, atcrea est, qua nunc disturi sumus, de Modis musicis tractatio. Quippe quae naturae humanae adeo conuenit, ut haud abs re multis hominibus inna ii uideatur, nec modo ad Omnem cantum di judicandum utilissima, sed etiim ad Poetarum carmina modulanda, multos. in eximi js authoribus ini 1 Iited s locos aptissima. Ideo omneis studiosos plurimum hortamur, ut hic acriter animum in tedant, Percepturi fructum, cuius profecto nuntiquam paeniteat, postquam haec penitus perspecta habuerint. Sed nuc institutum ipsum aggrediamur.Modi mustei nihil aliud sunt quam ipsius Diapason consonantiae speecies, quae Ripsae ex uar'S diapente ac diatessaron speciebus consantur, ut supra de interuallis diximus. Quare siquis ea quae ibi tradidimus bene perspecta habuerit, nullo negocio modorum naturam pernoscet. Quanquam nos alias quoque agnitiones postea docebimus. Sed nunc more nostro primum,quae nostra aetate musici docent, exequemur: Deinde priscorum traditionem altero uolumine subnectemus, ut quam haec nostra ad illam ueterum congruat, quiuis facile uidere queat. Inter quatuordecim igitur modos, qui ex septem diapason speciebus nascuntur, nostra artas octo duntaxat nouit,etiamsi tredecim,alus perpetuo,ali js rarius utatur, ut postea deis clarabimus. Nec illoso sto tamen uera ratione discriminat, nec certis legia bus,sed regulis quibusdamου. ἐκο:θολικῶς ὀυοεωρός -ορ circumscribit. Tonos item nominat, tam constanti pertinaci appellatione, ut, nisi etiam nos ita loquamur, uideamur quibusdam musices ignorare principia. At ca dc recum nemine certauero, mihi sane placet, ut modos uocemus, quemadmoudum ueteres omnes appellarunt. Videri tamen potest tonorum appellatio
Boethii tempore nata. Ipse enim libro quarto capite decimo quarto ita in aquit: Ex diapason istitur consonantiae speciebus existunt qui appellantur modi,quos eosdem Tropos uel Tonos nominan i, quibus uersis non adamodum probare uidetur hanc in nouationem. De octo autem modis nostri praeceptiones ita ordiuntur. Modorum alij, inquiunt, sunt de numero imp ri,ut Primus, tertius, quintus, S septimus. Alth de numero pari, ut ses RHdus, quartus sextus, S octauus: illos authentas, hos uero placateis uelisebiugaleis uocat Graeci playios,quod nos sequemur, appellant. Omnes
Ruiem diapason specie consistunt: sed hoc discrimine, quod quide impariRRmero sunt,tota diapason supra chorda finalem habent, qui vo o de pariC 3 numero
54쪽
E F G dict dualiis omitis cantuS non an mesuS,Hectrcis Ositus suu uru fhem Singulis autem his chordis bini accomodandibunt C me quidem in primus aes reddus E, tertius&quartuS: F. quintus Ni tu G septimus&octauus. Primus ita ymoduSest D magno lad paruum Tertius ex Emagno adePRruum Qui tu e Em gi Oad sparuum, Postremo septimus ex G magno ad g paruum. Cum his aute ales communes habent diapente, supra finalem clauem, at diates arosub eadem. Sic secundus modus est ex A magno ad a paruun Quaditus ex b maano ad b paruum: Sextus, ex C magno ad c parui I. Octauus denim ex D magno ad d paruum,ut primus, a quo natura byste aiis nodiisem sed illud inuertit, diapente supra diatessaron collocans. Est autem horum haec descriptio.Quidam etiam quartas ac quintas omnium modorii per uoces distria minant, non inutili me hercule ad memoriam inuento, caeterum superne appellatione coepta,in imparibus diates aron prius nominant, posterius uero diapente. Contra in paribus prius diapente,posterius diatessaron, ad hac formam. Primum modum sol re la re:Secundum,la re,sol re: Tetatium,ia mi,mi mi: Q artu,mi mi ta mi: Quintum,fa ui,sol ut: Sextum, solui, faut: Septimum, sol re, solui: Octauum, sol ut, sol re.
55쪽
E sine autem cantilenarum in omnibus modis, iidem ita praeci, Dpiunt: omnis cantus desinit aut in re aut in mi, aut in ut,& in ut quidem uel connexo, uel disiuncto. Connexurn appellapt,quod L habet inb falami, Disiunctium quod mi. In re finiuntur canatu, primi atque secundi modorum: in mi, tertii ac quarti: in ut connexo, iiiiiiii Sc sexti, ut nunc ututur: Disiues o, septimi S octaui. Quisquis igiis ius diap son species probe pernoscet, facile cuiusuis modi cantum driudicibit .Quod ideo libenter toties inculcamus, quonia cantus post tionibus uariantur. Quamuis enim primi ac secundi modorum sedes sit O sol re, tamen saepius etiam cisset reus, praesertim in quatuor vocum cantilenis, non tamen absq; fa in b claue. Quod fit, ut ima uox, quaecum media octa uam sonat intra G uidonis scalam permaneat. Et quan w id n ecessarium
non est,tamen quorsum attinet extra uagari uoces, cum in scala commoede locari possintc Aliquando etiam alamire, sed duntaxat in catibus quae diapente non egrediuntur, alioqui neq3 primus modus superne, ne seacundus inferne suam diatessaron sermarint, deni cyla mi, pro sol re eueniet, contraliorum modorum natura. Ecclesiastici sane in transponcndiscantilenis immodica utuntur licentia, qua utio carere poterant. Quid enim necesse est propter unam, alteramue fictam uoculam totum tra sponi canatum praesertim cum hae consuetudine magis quam ratione introducanis tur. Item tertius & quartus in E finos suorum cantuum habent, poterunt
tamena ctiam in alam ire, si se in b L mi cecinerimus:At in b claui non poterunt,ut maneat systematis natura,quan*hoc quida scripserunt Quin itus & sextus quibus nunc utimur in utroq; Cc, ubi olim sedes propria ibidrum fuit nucuero Ffaut. Septimus Noctauus nus Ucomodius quam in G sol reui, quanu etiam in c paruo, sed cum fa in b clatie. Unde quidam. λικῶρ canonem prodiderunt. Omnem modum posse in quinta supra finalem clauem aliam habere cofinalem: qua finalem appellant. Verum iulud prorsus in nullo modo uerum est, ubi* enim diatessaron repugnat Atquihic erat uerus canon, ac magis ponendus. In quarta quaque clauepζrdiatessaro cuiusuis modi cantum supra finalem finiri posse, siquidem si in b claue suerit 'de primis quidem duobus iam ostendimus. De te xi' uero ac quarto ex typo praecedente satis constat. Manebit enim ex mi R E magno ad la in aalamire idem duoru systema, quod est ex mi in Si mag'ψ,Rdla,ine paruo. Quintus sextus etiamnum tria sposti per diates. ymn uulo habentur. Vera alioqui ipsorum sedes erat C ut diXimus.
56쪽
toni de nostra domina Dei genitricec ni neminetuu Timodi, haudobscure inc paruum emouit, non ins latrabcIaui.
Oterunt & cantus notitia quadam a posteriore, ut Philosophi l6. Pquuntur, pernosci, regulis quibusdam leuioribuS, ac omnino uul
Ltis, quae tamen, quod iuuant memoriam, atque a non indocilis huius iis praeceptoribus tradi sunt, non omittendae uidentur. Sunt autem huiusmodi: Cantilenae primi modi frequenter ex re inda saluunt Exempla sunt: Gaudeamus omnes. Salueregina. Aue marisitella. Scicundi ex re in L.Exempla: Salve sancta parens. Terribilis est. Emeiadcinus in melius. Tertii ex mi in is, quod ab eo distat sexta,ut in Pange lingua. Discubuit Iesus. Omnia quae secisti nobis domine. Quarti ex mi in la. Ex empla:Tota pulchra es. Resurrexi. Spiritus ubi uult spirat. Quinti ex mi in sol. Exempla: sacrum. Regnum mundi.Illuminare Hierusalem. Sexti ex fainta. Exempla: O quam admirabile. Homo quidam secit. Septimi ex ut in sol. Exempla: Puer natus est nobis. Viri Galilaei. Summae Trini, latis. Octaui ex ut in L. Exempla: Veni sanete Spiritus. Spiritus domini. Uespere autem sabbati. Pro memoria etiam ad iciunt haec incondita utalut carmina, neutiquam reiicienda.Pri.rela. Scire L.Tecmi L. Quare quo mila. Quintimi sol sa la Sexti Sept.ut sol. Oct. tenet ut L.
Ut autem haec luce clarius appareant, ad 3ciendae sunt formula omniumodorum ex Franchino Laudensi haud unquam mihi absque honoris praefatione nominando, qui proxime Ambrosianam modestiam perho sce modos accessisse uidetur.Sunt autem huiusmodi sermulae,quae 8c principium, S medium,S finem luculenter ostendunt, & ad cantilenarum i dicium plurimum conserunt.
57쪽
Aline pater Ambrosi nostras pces audi, CHRISTE exaudi nos.
Inhonore apostolorum fabricauit Bassianus Domino teptu nouin Baptizat Augusti. sacerd. Ambrosi', statiabo modulat Te Deu laudamsu aras Marcellin, sacerdos, Petrus exorcista martires Christi uercedatI nobis. Precibbet meritis beati Blasio martyris desede nos de,ab omi malo gutturis. Sanct Erasine martyr inclytes indepces ad Diana nostra pro salute. Prothasiuet Geruastu ea de fides et passio ueresecit esse Germanos. Quirgo uirginum MAR1A,stella maris, succurre nobis miseris. De modoris
58쪽
Rincipio cantilenae adeo simplices fuere apud primoreSEcclesiae.
Put uix diapente Vel ut alia loqui malunt
ἐκλή- hoc est,ascensu ac descensu implerent. Cui cosuetudini pro xime accessisse dicuntur Ambrosiani. Deinde paulatim ad Dia. pason deuentum, uerum omnium Modorum systerna. Poreo deinde, ut alias in rebus fieri solet, ne his quidem permansere limitibus, sed luperne inferne. illam excessere ut id passim uidere licet. Quare non inepte,meo quidem iudicatu, Modi ipsi intra Diapason limites incedentes simili mu quiddam, cum flumine intra aluei ripas labente obtinere uidentur, ut enim ficimen uel calore, uel alia de causa imminutum non semper implet alueum, non unqj ues niue uel imbribus auestu etiam egreditur, ita Modi ipsi,quo ties sorte Phonascis placuit, Diapason no semper implent, nonnunq3 procantus qualitate etiam superant at*egrediuntur. Ad Diapason autem ecaclesiastici cantus Modis imparibus frequenter ad 'ciunt inferne tonum, ut patet in primo ac septimo.Tertio nonnunqua Ditonum. Quinto uero semitonium minus. Contra uero, paribus superne tonum, ut sexto ac Oetauo. At in secundo semitonium,sed rarius,in quarto autem idem frequenatissime ut patet inplaerisque eius Modi cantibus, S Threnis Hieremiae ad euipsum Moducopositis. Nonun*conne stuntur duorum Modorum systemata. ut primi es secundi in cantico Uidiimae pascali laudes, ubi priimus uersus diapente habet,rela,communem duobus modis. Secudus austem uersus ac tertius eiusdem prostri initio statim, primi Modi diatessaron habent re sol, cum sequentes continuo duo uersus itidem ab initio babetant, secundi Modi diatessaron re sol Duo item ultimi, ut secundus ac tertius, rursus primi Modi diatessaron, omnes tamen diapete habent, rela, duobus, ut diximns, Modis communem. Terti j autem ac quarti Modo/rum systemata connexa sunt in Antiphonis,Pulchra es amica mea. Quinti uero & sexti ueterum qui mi in b claue habebant, in harmonia qua passioinem dominicam magna Germaniae pars decantat& Galliae ad Rhenum. In ea enim diapente tertiam speciem se fa duobus communem Modis Euangelistes obtinet, ut narrationi aptam. Superiorem uero diates Iaron, ut se Iudas, Raliua CHRIs To loquentes, inferiorem ipse CHRISTU s.
Atquinti S sexti recentium, qui habentini, claue, in Prosa: Aue prae clara maris stella. Porro septimi ac octaui in prosis: Lauda Sion Salua torem. Et Benedicta sit sancta Trinitas. Deni*serme Antiphona, qux ex Salomonis calicis desumpta sunt, multae , quas post Alleluia Gcrmani
59쪽
iit prois, permixtoS habent Modos. Sed de his libro sequenteeopi, 4 dieturi sumus. Quoties igitur duorum Modorum systemata cone. Auntur, dicuntur permisceri Modi, quOS quidam plagηs asscribi putantini esto duorum Modorum naturam inspiciendam puto,permixtos enim Modos,inficias ire nemo potest.
Choro, Caput XV. Unc quod ad usum attinet, praecipue uero in Choro cantantiis,
N hoc in primi ςonsyderandum, Guo intonationibus siue Mois
dorum formulis facilius assuescere iuuentus possit, uersuum fianeis Euouae appellant)firma tenendos esse memoria. Nam his perceptis,& comparatione facta ad Antiphonorum initia, interuallum iudicandum est, at y ita cantus exordiendus. Adiuvabit autem & hunc eo. natum ipsa natura, scilicet, cui non est omnino hebes ingenium. Formulaei pisapud diuersos aliae atin aliae reperiuntur. Nobis nudae proponendae sunt ut far, neque de 's cum Post depugnabimus, quippe quae res prope, modum fit arbitraria.
Quando autem quod hac'enus de Modis docuimus, aliorum est, nons eum praeceptum, age prosequamur reliqua qus huius sunt negotii, nempeomnium Modorum formulas, tum in integris,tum in corruptis, ut uos L nt, hoc est,& minorum, &maiorum psalmorum intonationes, deinde Responsoriorum ac Introituum uersus subiungamus, quod a Franchino PQque,quaquam alio modo obseruatum videmus. Qua in re etiam hoc Ruimus, ut in medio uersuum luculentum esset omnium Modoru discris en, ad euitandam, quae saepius accidere solet inter cantantes colafizem.
intonationes P almores minores
Dirit dns dno meo sede a dextris meis. Credidi a pler qd locutus sum. Dixit
60쪽
Dixit dEsdno meo sede a dextris meis.Credidi Spter qdlocutus sum. Dixit diasdno meo sede lidextris meis.Credidi Ppter qdlocutus sum. Dixit diis dilo meo sede a dextris meis.Credidi Ipter qd locutus sum. Dixit dias diro meo sede a dextris meis. Credidi*pter qd locutus sum.
Dixit dsis dilo meo sede a dextris meis. Credidi Ipter qd locutus sum. Dixit dias dno meo,sede a dextris meis. Credidi*pter qd locutus sum. Dixit dias dilo meo sede a dextris meis.Credidirpter qd locutus sum.
Magnificat anima meaDiam. Benedictus dias Deus Israel Maznificat