Dodekachordon : Plagij---Authentae

61쪽

Liber l.

1 7ldagnificat anima mea Diam. Benedi Bis diis Deus Israel. Ulagnificat anima mea Diam. Benedictus dias Deus Israel. Magnificat anima mea Diam. Benedietus diis Deus Israel. Maonificat anima mea Diam. Benedictus diis Deus Israel Magnificat anima mea D nm. Benedietus dias D eus Israel. Magnificat anima mea Diam. Benedietus dias Deus Israel. M gnificat anima mea Diam. Benedictus dias Deus Israel.

Responsoriorum UCritas.

o Gloria

62쪽

, i Dodecachordi

Clo ria Patri , 5 Fili O, &Spiri tui San sto. Glori a Patri,& Fili O, &Spiri tu i

Gloria Patri&Fili O, &Spiri tui San cto. Gloria Patri,&Fili O, &Spiri tu i San cto. Gloria Patri &Fili O, 8 Spiri tu i San cto. Glo ria Patri,&Fili O, 8 Spiri tu i San cto. Gloria Patri,&Fili O, &Spiri tu i San cto. Eructauit

63쪽

Liber l.

Erudiauit cor meu uerbu bonu,dico ego opera mea regi. Senuat omnes tuum leuamen,quiculas celebrat tua commemorationem. Benedicanima meaDno, Sc omnia quae intra me sunt notu sto eius, Attendite popule meus lege mea,inclinate aure uestra in uerba oris mei

Beati immaculati in uia,Qui ambulant in lege Uni. Noli aemulari in mali nantibus,neq; claueris facietes iniquitatem. Cantate Domino canticum nouum,quia mira bilia se citio a Confirma

64쪽

Do decachordi

Confirma hoc Des qd operatus es in nobis, a templo sacto tuo qd est in Hierusalem.

pluribus fortassis quam necesse fuit,egimus. Sed dandum hoce, Arat uuioariu ira affectui, quibus nihil satis explicatur. Multo uero mo testius negocium est de modorum differentiis, res, meo quidem iudicatu, superuacanea. Quam ego inde nata arbitror, uel id in principibus formulis inter doctos,prim6s huius negoti' authores non conueniebat, ideo S differentias pro formulis, et contra formulas pro disserentiis usurpatas. Uel, quod uerisimilius est, ob immodica quorudam subtilitatem,qui facilitatem intonandorum ut recte dicam Antiphonorum quaerentes, rem sibiis per se lucidam, oppido obscuriorem secerunt. Loiastum fuerit enarra re qua ratione inuentae,5 quae quibus*Antiphonis disierentia aptanda, curiosorum hominum negocium, ne dicam ociosorum. Quippe quas n6 modo diuersae nationes, diuersae. ecclesiae diuersias habent, sed unum ali, quando oppidum diuersissimas unum. templum saepius 8c libris &consuetudinibus uariat. Ita Pillas ita ponemus,quasi ipsius modi uaris sint formuls pro do florum hominum arbitrio excogitatae. Quas quia Franchisnus non est aspernatus, uir eruditus es haud mali iudici j, ne nobis quidem in totum negligendae uisar, utatur qui uelit. New enim iritandum cantorsi uulgus, quod omnino propitium mihi uelim. Idco*Lector etiam hoc boni consulat. Sunt autem huiusmodi. Primi modi Euouae Di Terentiae

Secundi modi Euouae Tertii modi Euouae. Differentiae

Quaru

65쪽

Liber l.

Quarti Euouae Differentiae

inti Euouae Disserentiae

Sexti Euouae.

Differentia Septimi Euouae Disserentiae

Disserentiae SEd ut aetas nostra uideat clinantum ab illa ueterum simplicitate degenea rarit, placuit nobis Ambrosianam modulationem, ut apud eundem Franchinum habetur hic lediori sub oculos ponere,quae tamen ipseinsoptimo ac o stauo modis differentiam habet, hoc est binas formulas,in caeteris singulas. In nostris quidem formulis primi ac o staui cum his consentiunt,incaeteris prope nihil.

Euouae primi Secundi Tertii Quarti

D 3 Quinti,

66쪽

a Quinti

Sexti Septimi Septimi

Octaui Octaui.PEregrinum adiiciunt tonum, qui pascatis die ad Babiisterium suprepsalmum centesimum decimum tertium in his regionibus canitur. De quo multa Franchinus, non satis accurate ut sequente libro dicturi L. mus. Nos ut uulgo cantatur eum adponemus, ne etiam hoc loco desimus harum rerum studiosis.

In exitu Isracl de R.gypto domus Iacob de populo barbaro. MUlta alia annexenda erant,sed ne, aliorum affectui plusquam neces,

se est inseruire cupiens, ineptus ac ridiculus merito uidear, quiescena dum omnino hic puto. Caeterum de monochordi partitione paucula subnectemus, partim ex Boethio, partim ex alηs authoribus, rem non minus iucundam quam necessariam.

Quemadmodum consonantiae 4 1 1 car indubitanter aurc distadi

cari possint ex Boethio, at p inibi de musicorum uocabulorum abusione. Caput XUI.

P Lyψς Vm i m G x d operis huius, in quo aliorum scita magis qua

nostra tractamus optatum finem. Sed placuit nobis, ut auctior co mentatio haec incederet, de multiplici monochordi partitione, r mi, a necess/riam addere. Quo in negocio id prsfari mihi uisume Ramocium necesse, ne candidus lector nobis uel uitio uertat, uel arro Pnuae adicribat, quod aliter, quam piarii 3 nostra aetate Musici cosueuisse uerbis

67쪽

Liber l.

uiol; quibusdam utamur, Nam ut inficias ire nemo potest ab octingenis, plus annis id calamitatis omnibus accidisse disciplinis, ut multa corruisberentur,plarrasymutilarent: ita in Musicis multa perpera tradita ab annis,siqi multa etia in uulgus falise edita quae nemo no uidet. No nullos quom fuisse costat, qui huius disciplinae ne nomina quide inclinare potuerint se time editis libris arte docere conatos esse, no abs* rigida Aristarchi ferula, Et philosophico supercilio,quae res mihi saepe risum sed saepius bilem mo, uti homines tam stolide gloi ia petere uoluisse. Nautcunoea interpretabiimur bono zelo ut aiunt) ac prompto in publicam utilitatem animo eos se ipsisse non carebit meo quidem iudicatu uitio, qui, quam ne p nouit, ne tractare pro dignitate potest,rem docendam temere aggredit. Ne eniim ad solos Poeticen profestas Horatius clamat in arte: Sumite materiam uestris qui scribitis,aequam Uiribus,& uersate diu,quid serre recusant, Quid ualeant humeri.

Non postulat quisquam insignem hic eloquentiam, & phaleratum

dicendi genus, quando ornari res ipsa negat,contenta doceri,sed certe ut ipsis scientiae uocabulis,aut ut ipsi loquutur, terminis recte uterentur, uti postulat optimus quisq3. Nam quid ego dica de iis, qui Neuma neu ma &Antiphona,nae. Item Magada, dar, in prima usurparunt declinatio

ρμ αδκ,inclinantur. Sed hi accusatiuo graeco decepti sunt. ω, α

φωνα τίω μαγάδα. Atqui nec satis est quod quidam ignoran tiae suae prste,dunt, etiam Latinos in quibusdam huiusmodi nominibus quaeda agraraca forma uariasse ut dativos ac ablativos neutrorum in g, poematis pro poematibus usurpantes,& ab cratera acusativo praeco masculino, factum foemininu nominatiuu haec cratera. Item ab acusativo preco Deminino Tyndarida, nominatiuum Latinum foemininum Tyndarida, dae. Unde, soratissima Tyndaridaru, apud Horatium. Ad quae paucis respondeo. Necy nim hic est locus ea tractandi, quae sunt ueteribus licentia maxime poesiacRusurpata, ad ea connivendum fortassis esse. Sed n5 ita in tradedis disci pliniS,quaru uocabula incocussa ac propria esse debent, alioqui inextricarabilis ac infinitus ubi* nascet error. I oggη sunt he defeta fiones cotra Diuurilla cum decadaru M decad u dixisset. Absit aut ut lisc admittaαNR Porrba liscita ppera usurpa facile uenia impetrabiit, quado eo teporqui erunt,qoes honesis discipling unacu bonis literis plusq; sopiis iacebRx- In quoru numero sunt Guido, Otto, Berno, Theoperus Episcopus,

Vuillelielmus et Ioannes Potis expostea factus, Sc alia eiusde aetatis uiri. AtD nostra

68쪽

Do decachordi

nostra aetate sitam, qui sibi adeo spicia didnc Oter cumbit milius posisin )loqui uidentur excusationem hercules istam non habet. Harco hic nominibus, contentus rem ipsam ob studiosoru utilitate uno notasse uerbo.Hoc unu doleo horum balbutie plurima obicri ingenia, quae ictae Singe docente allicato praeceptore dignoscere non possunt. Q nando bona

pars hodie studiosoru unum alique orationis flosculu pluris faciut,quarii floridissimos aliquot disciplinarii campos. Boethio nemo doctius Musi. ca, nemo diligentius docuit. Nec uidi quenquam qui plane ariequatur. Unus Franchinus paucos ante annos egregie, logo tame interuallo,seges, sit plurimum hanc disciplinam sedulitate sua adiuuit. Sed 8c ipse non castioate loquitur. Diapente enim diapetes inclinauit ut Apolome,es,quod equidem miror a nemine eius tempestatis admonitum, quando plurimi tunc in Italia, ut semper florebant eximia do strina uiri. Quin eadcin rati one diatessaron diatessaonios, & diapason diapasonios inclinat: Sed sic ulcisciturnos Graecaelinguae neglecstus,uiuere doctissimus ridiculo. Ita optimum queno adolescentem adpello, hortor at admoneo, quicula

huius scientiae sacris initiari cupis, atq; adeo dignus fiuius disciplinae Myastes fieri uelis, tria praecipua huc adseras, sine quibus haec disciplina perseacte haberi non potest, quantumuis speculeris, Nipsa contemplatione suapcres etiam Promethea. Primumest, ut Arithmetices priccepta in prompta habeas memoria S quae Theorices sunt, &quae Practices. Deinde graecae linguae non sis prorsus ignarus. Uocabula enim huius artis pigra graeca sunt. Tertium ut instrumentum aliquod ad manum habeas, quo sonos omneis etiam aure metiri queas. Arithmeticae prscepta hic a nobis Giguntur,non docentur. Degrsca lingua idem dicimus: sed instruincti as licuius usum utiq; docere possumus, ut tamen huius disciplinae non egrediamur limites. Quapropter nunc de his ordiamur, sed simplici modo ut caetera. Boethius huius negoti j S uerus & unicus artifex lib. q. capite ultimo, Quo pacto indubitanter consonantiarum ratio colligatur breuisssimo ac simplicissimo instrumento docet per chordam a Magade ad Masgada de qua paulo post latius disseremus extentam,ita ut duae ab extima

utrin chordae parte sint immobiles, tertia uero in medio magas mobilis, quae pro numerorum ratione, quo quis uelit,moueri queat. Si enim medium spacium, per quod tenta est chorda, quod immobiles interiacet magadas, diuisum fuerit in treis partes, deinde posita mobili Magade ad utra uoles sectionem, ita ut unam diuisi spach ab altero latere,ab alicro duas res linquat partes sic enim dupla seruabitur ratio )diapason consonantiam duae ipsius chordae partes plectro concussae sonabunt. Idem spacium intere immobiles magadas si in quatuor secetur partes, mobili maga dein sectionum puctis ita posita, ut ab latere altero una, ab altero treis relinquat Parteis

69쪽

Liber l. 6

ihi; sic enim poscit tripla ratio diapason cum diapente consonantiam ident duae ipsius chorda: partes plecitro pulsis tonabunt. Porro si idem sis, tum in J. parteis sectum fuerit, relictis . ab altero latere partibus, ab ali io uero una ut sit ratio quadrupla sonabunt disdiapason omnium consonantiarum maximam in quadrupla ratione eaedem chordarpartes. At ita ueterum consonantia omnes,qua quidem in multiplici sunt genere habebuntur. Rursus eadem manente quinaria sectione,relinque ab altero latere parteistreis,ab altero duas, S inuenies diapente primam insuperparticulari Oenere consonantiam, nempe in ratione sesquialtera. At si spacia

uini lcm immobilibus interiaces Megadibus, in septem parteis diuisum suerit,i Hagas mobilis secet .a tribus, ut sesquitertia sit ratio. & duae ipsius chordae partes diatessaron consonantiam sonabunt. Postremo sitorum spactu in 17. parteis diuisum,in altero latere'. in altero 8. parteis per mobial in Magada habuerit, tonum in sesquioctauaratione ostendet. ae, ut clarius intelligantur,literarum positionibus, ut ille fecit, demonstrabimus. Sit A D regula super quam chordam intendere uelimus. Magades autem immobiles, quae hemispheria idem uocat Boethius,duae E, N F, cum regula in B S C, ad angulos rectos erectae. His neruus intendatur A, E,F,D. Sed L sit magas mobilis, qua ad quaslibet in spacio, B, C, consonantias inquirendas utamur. Hanc diuiso in tria spacio, si ita posuero, ut una eius ab altero latere,duar ab altero relinquantur partes, duae ipsius chordae parates,plectro admoto,sonabunt diapason, consonantiarum Reginam. Sinin spacio per quatuor diuiso,trium ad unum diuisio fiat, nascetur consonautia diapason cum diapente. Porro ubi spacium per quino diuisum suaerit, quatuor ad unum dabunt disdiapason, at tria ad duo, diapente, ubi. uero si acium per septem, ibi tum . ad 3. diatessaron creant. Deniq; ubi peIJ.spaciunassectum est, ibi t. ad 8. tonum aedunt. Huius typum sub J

cere placuit.

Quid

70쪽

.ς Do decachordio esse Magas, mono in OrdUm,

Q musicorum instrumentorum apellationeS,

Caput XVII.

Onochordi appestatio haud dubie ab una chorda nomen ba. Me ut trichordum a tribus chordis,a quatuor tetrachordum, petachordum a quin p, ac deinceps. Sed per monochordum ta,

men non modo ipsam unam chordam, uerum totum instrumti

tum super quod unica chorda intenta est, intelligimus. Ita hemisphirium illud est a quo chordae & incipit & desinit sonus. Necesse enim est,ut chorda duas habeat extremitates. Quippe quae infinita esse non potest, eae maciades appellantur. Sed nihilominus totum instrumentum, super quo consistunt magades, Magas nominatur,si Suidae credimus,qui ita inquiι

νον.Quae uerba G uido ita uertisse uidetur: Monochordum est inquio lignum longum quadratum, intus concauu superducta chorda,cu ius sonitu vocum uarietates appraehendimus. Haec haud dubie ab aliquo qui Graece nouit, inaudiuit, ness enim Suidae uerba ex equo uertit. Quod enim Suidas plura titio numero me: uocat, hic chordam si in gulari di, xit numero, Omisso mi emθαρὰ: uerbo, quanquam hoc ipsum g κιθαραρ, quod Suidas ait,no est necesse addere, quare id iudicio omisisse uideri potest Guido. Sicut illud απιτέλουσα θόκον, magis docile secndum artem exposuit, quam secundum graeci sermbnis proprietatem. Video apud Graecos ini

gentem musicorum instrumentorum nomenclaturam, ac non modo res

rum, sed nominum etiam insignem confusionem. Quoi,Dη boni, unus Athenaeus,& nomina, & organa commemorat, cum lib. . cum I . Quot authores,qui eorum meminerint,citat.Nullum tamen exacte, S ad Lectoris non omnino stupidi animum explicat, cuius fuerit formae, cuius usus, praeter unum aut alterum, ut Pythagorae zacynt a tripoda uix intelligibi lem. Fortassis quod illo tempore quaedam nimis nota erant, quaedam i3m exoleverant. Quae nimis sunt nota,plaerun a scriptoribus contemnuo tur, ut descriptione indigna, quae autem aboleverunt ac ignoratur, minu

adscribendum quosdam inuitant. Quod si pergam narrare quoties Mygadin ut alia nunc omittam) uocet iam iυλῶν, id est,fistularum, iamκιεκμα ρο:,id est, citharae speciem, etiam,iam ενταῶ ν, iam ψαλτικόρ,reS nu ginueniet finem. Adeo uariata omnia, adeo impedita, ac inuoluta sui3μInuo