장음표시 사용
91쪽
88 I O A N. N I Sci, i, lic res felicius successisset, veriti ne inter-
LXXII. ciperentur , in Walacriam revertuntur.
Ioannes Cerda Medinacaelius, Albano a rege successor datus,cum bis mille Hispanorum novis copiis jam in Belgium adventabat. id ubi Fli Tnganis cognitum , Balduinus Lobaldus, Ioannes Morus, aliique, circa Flandriae oram invadunt. Necdum Cerda intellexerat, tantam Auriaco clas
sem esse;ideoque negligentior,hosti se obnoxium fecerat. Naves ipsi quinquaginta quatuor erant. ex his viginti sex majo- , res, Belgis ereptae: minores reliquae, quas Assabres Cantabri dicunt. Has adorti magno impetu,facile superant,fugantque. &ex majoribus vix tres salvae. Cerda cum minoribus aliquot, vix elapsus, Stusam arpulit. alii Rammehenum, & inde Middelburgum , evaserunt. victoribus ingens. praeda obtigit; in auro argentove signato, ducenta aureorum millia; in mercibus,
quingenta millia aestimata. Slusa Cerda Brugas abiit; hinc Bruxellas,ad Albanum; infausto per principia augurio minus midus destinatae praefecturae e quam mOX' etiam deprecatus, in Hispaniam recessit.
quippe vir Albano dissimilis, & prudens
rerum aestimator, qui turbatis bello provinciis non sine opprobrio decessurum
animadvertebat, alienae culpae, quam corrigereoon posset,suam existimationem involvere inconsultum arbitrari .Tamen naves Cantabricas xx bello parat; & Mach- linia tormenta aenea XXD I, currusque aliquot , cum pilis, ac pulvere nitrato , mi γ. tit: quae, in Flandria occupata, Flis gani in suum armamentarium tranSserunt.
inde aliis submissis instructae netves, fercnte vento Slusa Rammehenum devehu tur, tribus ex his in itinere interceptis. hic cum essent arcis praesidio, ut putabant,fatis tutae; Theobaldus Worstius,vir promptae audaciae, vi aggressus, nequicquam arcis praesidiariis propugnantibus, omnes capit, incenditque. milites plurimi truci- . dati, pauci nantes evasere. hoc successit, ut in rebus laetis solet, crevit animus Flis singanis , placuitque porro fortunam eX-
periri. Est in propinquo Tuistevelandia, S Tergoesia, insulae metropolis; inque ea
ctiam aliquot clam amici. Igitur,cum pridem frustra in Flandriam conati essent,ad 11 Ε'v R S I Ihanc occupandam tendunt. Τserarisius cia 1
cohortes aliquot, cum duabus machinis LXXII. ἰbellicis, navibus imponit. Cumque in insulam appulissent, praemissis in proximum pagum Gallis, & excubiis oppressis, rei,
quum militem obtruncara destinaverat. verum illi, cognito adesse hostem, per i nebras in urbem evaserunt. ad quam cum
adductis copiis deditionem postularet, ac
rejicerent oppidani, ut portam convello. ret,tormenta admovit. sed,laboris sui irritus, neque satis ad obsidionem instructus, sauciis paucis, retrocessit. discedentem erumpentes praesidiarii sequebantur, ut
postremum agmen carperent; at, composito recte agmine incedentem, nihil laedere potuerunt. Animus Tserarisio erat, donec necessaria mox siabmitterentur, eminus obsidionem facere . sed rumore de adventu Friderici Toletani, qui Antuempia magnas copias falso ducere serebatur, consternatus;metu potiuS,quam periculo, insula excessit. Illud vero adeo ingratum Flissingacis, ut redeunti portam occlud rentra eventum imputarent. Hinc per viacos circumjectos palans miles licentius agere; donec, re composita, & stipendio
numerato, in urbem admisius, ad tenta dam iterum obsidionem emitteretur.tunc, ut certius res succederet,petitis a Lumaeo auxiliis, cum tormentis bellicis novem,
aliisque obsidionis instrumentis, insulam repetit. cumque in illam exstendisset, a que ad urbem advenisset, ducto circum
castra vallo, tormenta collocat. Erat Castu magis, quam opere, munita; & praesidiarii Galli, Hispaniq; , octingenti tuebantur, sub praefecto Isidoro Pacieco;qui,virtutis egregius, animum ad defensionem obfirmabat, & Albanum rerum suarum certum fecerat. Obsessores, verberatis diu muris,media nocte impetum in ruinam faciunt, sortiterque repelluntur. dumque
ab una parte id fieret,& praesidium distraheretur,ab altera, conscenso muro, a ter-SO opprimere propugnantes destinatum. sed hoc , scalis brevioribus, frustra fuit. sic fortuna hostium virtutem juvit. Iam septima hebdomas agebatur, & obsessis
deerant multa; cum de urbe liberanda mox Antverpiae consultatur. idque per aquas , si maturarent , obsessa navibus
92쪽
GvL. AUR. L 1 A. VII. pycib in bellicis insula, perdissicile censebaturi si
differrent, periculum erat, ne, fractis animis , aut virtute fatigata, praesidiarii sese dederent. Mondragonius, vir animi ingentis, tentare, aqua recedente, liberationem statuit. quippe olim juncta continenti insula, cum dirempta inundatione esset, vadum reliquerat. id quia exploratum ipsi, etsi magno intervallo, & trium amnium concurrentium profundo alveo , transitus periculosus videretur, tamen discrimen contempsit. Igitur gnarus, quantum apud militum animos exemplum ductoris posset, ne quid caeteri re insolita trepidarent, omnium primus vadum ingreditur. &transgressus, Ix tantum desideratis, quos errantes interjecti amnes hauserant, excitatis ignibus, Avitae felicem transitum, &obsesso Pacieco adventum indicat. tum
madido, & defesso, militi dat reficiendi tempus;quo si eum obsessores invasissent, in proclivi victoria erat; & post eam ur- his deditio. sed id neglectiam tanta cum
securitate, ut initio ad famam rei ludos facerent. postea autem, cognito transmisisse hostem,& ad quartum tantum miliare abesse , derelicta obsidione, in fugam emisi, adeo trepide naves petunt, ut tormenta vix abducerent. plurimique impedimentis desertis, dum inconliderate properant, fluctibus mersi, indigna viris morte pereunt. ac secutus fugientes Pa- Ciecus, cum militibus quadringentis, a Mondragonio submissis, Porresio,Balleio, & Salvaterra ducibus, magnam in extremo agmine stragem edit. deletique universim In c c c. Hujus cladis tanta omnium offensa sitit, ut Tserarisium passim proditorem dicerent, quod conviti u cum non ferret, abdicata praefectura, ad A riacum se recepit. &, ut culpam removeret, duello,aut jure,decus suum tueri velle prae se tulit. tum libello quoque edito quoscunque accusatores provocans; sistere se intra mensem jubet, coram Auriaco causam dicturus. ac quantumVis nemo quidem compareret,iamen odium,aut crulumnia, non cessare. In Hollandia Hispani Roterodamum adhuc tenebant. cumque annouam urbes vicinς, Auriaci partes amplexae, interciperent, penuria pressi, stelodamo petere statuunt. Igitur Rodericus Sapata, a Ferdinando Τoletano cII II Haga missas, assumpto Ioanne Cepeda, L M, cum delecta ccc manu, & carrorum magno numero,Delphos Hagamque prςtergressi, Scevelingam , pagum Oceano adjacentem , acie instructa iter capit. inde juxta littus ducens,& Harlemum propter transiens,occupato Sparnodamo,ubi R hollium ductorem capit, Amstelodamum pervenit. ibique frumento conquisito,ea dem via retrogressus,Roterodamum illaesus rediit. In reditu pauci, milites pariter atque agricolς,turba Plane tumultuaria,&armorum imperita, prope Camicum,tor mentis minoribus duobus adduinis, & Ioarica tenui adeo excitata,temere se objice. re ausi,turpiter mox,conspecto hoste diseiugerunt. Albanus,qui suarum rerum omne momentum in Montibus poneret,urgere valde obsidionem; & ex Hollandia reliquas copias advocare.Itaque Roterodamo etiam, & Delfiliavia, mense Iulio deducta praesidia. quod S iteno, bis Goudanae praesecto,Ienninus Rivius, urbi a se cretis, statim perliteras indicavit; simul
obtestans, et operum,ut clementer boni cives,
proia ab Hispanispasii, haberentur. Is porro ad Lumaeum scripsit; qui non multo post
urbem vacuam occupavit. Sub hoc tempus parum absuit,quin Harlemum proderetur, obnoxium insidiis,propter vicinum stelodamum quod in fide Albani manserat. Praetor urbis epulum aliquod instituerat,eoque etiam magistratum advocaverat. & Ioannes Colterinantius,etsi invitus,interesse.dum convivium est,hora decima vespertina accensus quidam esse ad portam Gravium nuntiat, intromitti cupientem. consul Theodorus Rampius ire in curiam hominem jubet, sub pulvillo indicato, portae aperiendae, claves inventurum illud, nisi se praesente,factum iri CON
vium, intra urbem admissum , in diversorium deducit. inde excubias lustraturus in portis Sparinoudana simul & Schalcovis cana, qui excubaret,unuin tantum deprehendit. & haec quidem aperta erat;aC cΟ-hortes a Bosilivio quinque missae adventabant,uti urbem occuparent. fecissentque, si ad horam praestitutam adfuissent. qua neglecta, casus eam, & Coltermanes vir
93쪽
emn, tus, servavit. quippe is portam, excitatis sedem posuere. quanquam illis munus pe- cibo et x-- civium proximis, statim occludere; & co- ne sine functione esset;cum prςter Amitea shortem Ruichaverit advocare. itaque ex- lodamum, Mudam, Nesopum, & in Braclusi Hispani Sparnodamum recesserunt. bantico limite Heusdam, tota provincia Postridie vero convocato magistram,Col- defecisset. Interim Auriacus, acceptaetcrmannus cum Berckenrodio & Κiesio Gallia aliqua pecunia, & ab Hassice Lans collegis intervenit, confirmandis civium gravio, pignorato patrimonio, in Germ animis,eo magis perturbatis, quod eodem nia exercitum scripserat;equitumque serforte tempore Rodericus Sapata,qui cum tem millia, peditum quindecim, ac Belga- cohorte Hispanica Haga advenerat, pro- rum tria habebat. Ddces primarii Burchar. pc urbem ad australem portam esset. Vi- dus Barbius,Ernestus Mandeslous,&Hensum autem, ut Enchulam Collermannus ricus frater. hunc, transmisso in Getria ad Sonotum, auxilii petendi, proficiscere- Rheno,prope Dusburgii,ad Aldekercam, tur ι & Switenum Berckenrodius, literis & Essenam, lustrat. In Gallia Ientisius, dedatis, cohortem unam mitti rogaret. AC Nassovii, & caeterorum ducum sententia Coltermannus,ubi ad Sonotum venit, au- ablegatus, a rege auxilia,& promissa,imp xilia obtinuit: missiq; suppetias milites Ia c, travit. Colinius copias in limite paraverat, sub ductoribus Lagaro Muliero, ac Cor- quas ipse duceret. erant peditu et v cII, bnclio Evcrdingo.hisque se, priclaro in pa- Rentio,Iumellio,& Bellingeruillio.equites triam asserui, cives multi Alcmariani, & cc cutaphracti,& levis armature turmς it. Homani, sponte sua adjunxere. qui cum praecursoribus Petrobularius Genissiacus Bevemicum usque pervenissent,adsecun- praeerat, reliquu equitatum Philippus L dum Hartemo lapidem, Hispanos Haga notus Bellovacus ducebat. Monitus erat, cum Hollandicis senatoribus, & magistris cum discederet, iterumque mox per literationum, commentariis, omnibusque in- ras,n Natavio Ientisius, ut per agrum Cum strumentis, ac supellectile, prope urbem recessem facto itinere ad Auriaci Iris copias accessisse nuntiatur. quare ocius a Sonoto se ad ungeret: nam ut recta Montes duceret,e copias majoreS petunt.isq;,recens eTrans riculosum valde esse, neque fibi expedire Sed il- iselania acceptas, collectasque a Zacharia te, animi ferocior, cum suis se copiis libe-Glisenbergio, evestigio submittit, datque rare obsessos posse confideret, ne in istius rusticii mandatum,ut annonam illuc pro- gloriae partem quisquam veniret,ceu conpere comportarent. Postridie Mulierus trario Colinii imperio, utile admodum sitos sub auroram ad portam arenaria du- consilium neglexit.Interea temporis levicit,nuntiatq; oppidanis, ut se ipsi quoque bus ad urbem proeliis certatur; & cum vjungerent. vix advenerat, cum cohortes Eid. Sext. ad messem colligendam praesi- quinque ab arce Cliviensi in eum tendunt. diarii exiissent, cum magna rusticorum quas aggressus, nulla fere suorum strage, manu,pugna satis atrox oborta est; in qua profligavit, ac Sparnodamum fugere com- profligati obsessi,incumbente Bernardinopulit. sed victoriam istam clades mox c. Mendosa, amissis plurimis,retro cedere incepit. quippe qui in silva Hispanijam proe- urbem coguntur.ex obscoribus cosi pa lio fessos invadentes, etsi sortiter pugnam ci levis armaturς equites. Chiapinus Vitelates,vincunt,atque in fugam agunt. cqsi in- lius, & Rodericus Toletanus, leviter vul-star septingenti. victores Vltrajectum pro- nerati. Iam augmentum castris accesserat, secti, ubi cohortes aliquot Germanicae in turmae equitum Arscoiani , Mansscidii, pciesidio. sed oppidani, acerba pridem ab Bossuvii,Barlamontii,Noircarmii,& Ait iis passi,recipere in urbem noluerunt. id ae- brugii: ac e legione Rutiana cohortes vitigerrime ferentes, in suburbia, & vicinos tum exspectari quoque legio Nicolai PONCircum pagos,iram vertunt; igne,& ferro, villerit;& e Neapolitana, quae Trajecti Gomnia vastantes: donec postea, ab Albano gna v. Didacus Zunica, Philippi apud Cain Hannoniam revocati, discessere. Tum rotum,Galliae regem,orator,qui ejus con-Hollandici senatores, & magistri rationu, silia ignoraret,saepius egerat, ne auxilia per qui Cum iis eo venerant, immigrantes, ibi duellibus Belgis mitteret; & acrius etiam CX- -- postu-
94쪽
G V L. A v R. L I B. v I I. prpo laverat re obtestans,quodviolatum dosae, Antonium Figueroam, cum XX e- cIIII supremi numinis vininctum irritare ei. nec Philip - quitibus mittit, & Franciscum Ferdinan- LX u pum ira meritum, qui aefractum bestas civilibus dum Avitam, arcis Groninganae prese- contrusubditos per u ges alutasset. Carolus etiam, cum Garciae Valdesii equitum scio- factum excusare, &,invitose ad sum idque petariorum turma ; qui seorsim copias hominime obscurum, pro criptis nuper, qui in ML stium, & consilia, explorantes, C vcstigiogium si petiis irent sed in regno, necddim a tum ad ipsuin referrent. ipse eos subsecutus cstibis civilibus quieto, labefactata mayesaie, non Belgarum, & Hispanorum, peditatus o omnia posse. musta necessario di imulare, q/M, nis promiscue incedebat, duce Iuliano Ro- potentia ueni firmus, prohiberet. Ita ambiguo mero; cui Licquius,& Chevereauxius,ad- respon , gratiae, & offensis medius, Zu-. diti erant. Vitellius, etsi ex vulnere imbe-nicam dimittit. Sed eodem sere tempore cillis, a Doribus in lectica portabatur. nobilis quidam ex aula ad Albanum mis- pars equitatus tripartita ad dextram ire resus, per viam ad Fridericum Toletanum liquum tribus item agminibus distinctum, deflectens, eum de Ienlisii consilio, nume- in extrema acie esse. quam claudebantroque copiarum, & itinere toto, instruit. selopetarii Hispani cccc ,& ala Bernardiniisque equites c c c c, siclopetarios io c c c, Mendosae; qui praesidiarios, tergum serto
Cameracum versus mittit ; qui res ho- invasuros, sustinerent. ita ad urbem usquestium,inter urbem & Laudrectum insiden- promotum. tum, mutato ordine, eques,tes,explorarent. Iculisius,cum recta Mom qui in ultima acie erat, in primam vocatur.
tes ire instituisset, per Bofluvium iter ha- sic itum ad Giselini fanum. ubi cognito,buerat; & inde Quievregium, sesquimil- nondum Gallos Hanam transinisisse , con-liari ab urbe: non sine fraude,cum viarum festim in cos equitatum Toletanus mittit, imperiti a ductoribus proderentur. In eo peditatum subsequi jubet. Primam aciem itinere magna passim injuria facta rusticis Romerus ducebat; qui, simul hostem conti annoniis: unde animi, antiquis odiis sa- spicatur, Ioannem SalaZarium Sarmientis insciti, longe magis acerbati. Delatum tum cum siclopetariis gravioribus Lx inter ad Toletanum erat,Ιentisium secum equi- sepem, & salicetum, collocat; qui, dum tum quatuor, peditum decem millia du- utrinque veles concurrit, latus infestaret. cere. illud, sive rumor finxerat, in hujus- Primo impetu cessere Hispani. quibus sub- modi rebus validus; sive astu ducis erat missi e legione Chevereauxit Belgae cc; divulgatum, uti hostem perterreret; in- quos ipse Chevereauxius, & cum eo Deutrepidus tamen Toletanus, qui & optime vallus, luceret:& mox totidem,duce Lic- numerum copiarum sciret;&, ne sine ullo quio;cui comites Mota,Bergius,& Freme- proelio in provinciam hostem admitteret, nantius. hos levis armatura subsequi, cum famae suae interesse existimabat, aggredi peditibus Hispanis c c sub Francisto Bo- advenientem omnino statuit. & vereba- vadilla, Ferrandino Agnasco, & Di lacotur, si detrectaret, ne metus, aut desperatio- Carvaiali. post eos cum reliquo peditatunis, manifestus, co apsam valde patris sessam ipse Toletanus agmen claudere. Gallia auctoritatem porro defrueret ; Auriaco sine du- tergo Alterragium vicum habebant, cui bis, qui cum exercitu copioso imminebat, nu- planities non magna subjecta; silva , & ritantes pasiim Belgarum animos impulsero. ita- vo, undique cincta. quos a fronte adortaeque, ut periclitantem BruXellis patrem Hispanorum cohortes duae, Alsons Mo confirmaret,saelii Optimum,necessarium- teri,& GarciqValdesit,levi pugna proludeque, duxit: quam is cum periculo aliquo, belli bant. in prima acie cum octo signis Ren- aleam experiri. Hoc consilio praemissis Bin- tius erat; totidem medius Ιumellius duce gium impedimentis, cum jam intra Galliae bat. postremum agmen, quia magis hosti limitem auxiliares recessisse nuntiarentur, apertum, cum Rhingravio, & Genissaco, ad xvi usque Kal Sext. subsistit. deinde Ientisius ducebat interque dumeta itinere ubi exploratum , quatuor vix milliaribus valde angusto incedens, equites centum, separatos, positis prope Hanam castris, duce Rentio,de hoste cognituros,praemi-
pontem struere;legatum Bernardini Men- siti in hos, simul silva cgressi, declivibam
95쪽
9 et 1 O A N N I ssole, cum ala sua Lupus Sapata impetum facit; & post eum Philippus Sancto-Alde-gondius Noircarmius, cedentibus fortiter incumbens, in fugam propellit. itaque insitos versi pedites,unde minus periculi Ientisius putaverat turbatis ordinibus, exerci tum solvunt; pontem versus, quo Hanam transmiserant, sugientes. sed ne per hunc evadere possent, occupata ulteriore ripa, Antonius Figueroa prohibuit. itaqtransitu non permisso , per Tornacum, Condatum, & Athum, Valentiniana usque eLsiis dum abjectis armis per silvas huc illuc passim palantur, infestis rusticis, plurimi
spoliati, caesique,miserrime perierunt. Eo conflictu cecidere amplius cia cc. in quibus Rentius, & Rhingravius. Ientisius, Iu- mellius, & Schone allius, capti in custodiam abducuntur; ille Antverpiam , iste Tornacum, hic Aldenardam. ac Ientisius non multo post repente exanimis repertus in lecto, nullo morbo praecedente, e iam in funere ignominiam passus est. Iu- mellius autem, ac Schone allius, diversa sorte liberati. Ollianius saucius cum centum circiter in urbem venit, nec multo post e vulnere moritur. Bellovacus, noctis hcneficio elapsus,in coenobio Spineleviensi a Poleto prςfecto excipitur. EX Hispanis ccesi tantum Alsonsus Lombratis,& Ant nius Zero, cum vi peditibus, equitibus xii. Lupus Sapata, gravi accepto Vulnere,eVM sit. Duabus horis depugnatum est. in conflictu gregarius miles egregium virtutis specimen dedit. nam lancea transfixus,aliae terra arrepta, quae forte obvia, equitem irruentem excepit, strenue pugnans, donec, ejecto per vulnus sanguine, vires animi adhuc integrum, destituerent. Toletanus, revocatis ab hoste copiis, sub vesperam ad Giselini fanum rediit. e pugna Gallice cohortes decem ad proximam silvam se contraXerant, contra quas postridie multo mane Chevereauxium mittit; sed mox, relatis xxx signis, suos cohibuit. Hac suorum clade dejectos oppidanorum animos fore arbitratus, per tubicinem dedi
sibi urbem postulat; sed rejectus, demandata Philippo Lalanio obsidione,Bruxellas ad patrem Albanum contendit;cum statim post proelium in castra venisset NicolausPolvillerius, adducens peditum signa tro M E V R S I Idecim, & Hispanos quingentos, Vltrajecto evocatos, cohortibus quatuor ex E-hersteinii legione suffectis. insuper tres equitum turmae, quas Nicolaus Basta, Aurelius Panormitanus, & Georgius Mactica, pridem in Italia legerant. Albanus ui Non. Sext. indictis BruXellis comitiis pecuniam ab Ordinibus posciti ex Histola m se re
spectioni quicquam posse. qua cum summa simia
me sis onera compararent, nulla modoAssectarum deprehenderent. hinc stipendium ori mdum xv equisum CII, peditum autem Germanicorum x ii legionibuου, ct cohorribus ustan
rum, Belgarumve, C C L. huc accedere Ceterum besti apparatum, naves plurimas, ac tormcnta. Igitur annua vicies centena ciI,dr centesimam,
expedirent. st , ita infructum, intra bime e Belgio toto hostem profligaturum esse. Mox, cum Medinaca io profectus, Montes petiti; ipse urbem expugnaturus. & ad co
vellenda moenia tormenta majora XXIV, minora viii secum trahit. Bruxellas Ar- stolano mandat. Ante urbem coenobium
Spineleviense erat, quod cum c C defensoribus Poletus tenebat. id tentatum acri pugna. atque egressic ex urbe cohortes a Francisco SalaZario sortiter ropulsae. egregie tamen defensus a Poleto locus, capi non potuit. itaque rursum mox adorti Rodericus Sapata, & Alsonsus a Solomajore,
tormenta admovent. editaque ruina, cum
impetum facturi essent, praesidiarii, non ultra vires periclitari a Nasiovio jussi, in urbem se recipiunt. loco capto Molemius imponitur,cum Belgarum iv signis,e Che- vereauxit legione. Eodem die, Espernio duce, xui peditum signa venere. ac postridie Albanus ipse cum Medinacaesi moxque Salentinus Isemburgicus, Archiepiscopus Coloniensis, cum equitibus c I III, Ioannes Roda cum c, & ab Archiepiscopo Trevirensi II c misti. Vt primum advenit Valentinianis,Avenisque,tormenta advehi; Chevereauxium, Rutiumque, cum suis legionibus vicum Menium insidere jubet. ipse vero castra undique coinmuniri curat, ut adversus obsessorum, de auxiliatorum, vim tuta essent. Dum vallum urgetur, leviter pugnatum est: vulneratique Alsonsus Messia, Christophorus Corverus, & Franciscus Valdesius. nocte
96쪽
G v L. A v R. proxima xxv I tormenta admota. Interea Auriacus, transmisi Rheno, Mosam petit; postis ad Hellenradium, prope Rure- mundam, castris. ubi petito commeatu, Cum negarent oppidani, incensis portis, pridie Non. Sext. urbem expugnat; in qua indigna militum civitia,plurimi caesi. inter illos oeconomus, & hierophanta, Carthusianorum; cum presbyteris aliis duobus,aetate senecta venerandis. Paulus Waclivicenus; qui episcopo sacrorum minister,in coenobio crudeliter occisus. ad oque in ipso templo,sine ulla loci sacri re verentia, diaconus quidam trucidatus, &ante sacrariu Reinerus Linterius. Ibi dum paucos dies subsistit, venere ad eum Hol-Iandiae ordines, cc florenorum CID adserentes,& de aliis item ccc cavere. Cumq; nuntiatum esset, in eaprovincia indecore militem grassari naxime in mona cum oriunem, edicto publico vim repressit. simul ad remp. totam ibi loci constituendam animum advertit, praescripto edito ad diem viii Kal. Septembris, inde, aperto in Brabantiam aditu, ineunte Septembri, Lovanium versus copias ducit. portaque incensa, obviam ab urbe lesati venere; pecunia oblata, Vim, & prauidium, redimentes. inter eos, vir patriae diligens, Elbertus Leoninus, tunc in Academia illa anteis cessor, postea Gelrue Cancellarius; cujus
etiam ante meminimus. Machlinia, neutram partem amplexa,Odium inter,& o
sequium, missum ab Albano praesidium
recusaverat; nec Auriacum admittere audebat. hanc Arnoldus Dorpius capit; &Bemardus Merodius Rumenus, cum sexpeditum signis,equitibusque II, praesidio imponitur. mOXq; aliae urbes, affectu, aut metu, se dedunt. In Hornant ditione,suLkius muris, Wcertium occupant; cujus arcem Ioannes Montelius Caias, & Franciscus Mondosa, servabant. inde in Flandria Teneramunda, & Aldenarda, Iacobi Blommartii astu, in potestatem redigitur.& Teneramunda Dorpio mandata. Alde- nardae graviter saevitum est. praetor, Iustus Cortevillius , capta urbe, in arcem fugerat; qua expugnata, hominem, Inuutis vulneribus confectum, per fenestram in flumen subjectum crudeliter praecipitant. tum quaesiti ad caedem sacrifici; &L I B. v II. 93 passim viri, nulla injuria obnoxii,avitae r cII Ioligionis odio, indigne interfecti. Ioannes LR II Apostolus, Pamelae curio, qui, periculo evitando,huc confugerat,aliiq; ex eodem ordine x v, manibusq; pedibusque colligatis , in flumen projecti, submersique; praeter unum, aetate debilem, Iacobum Am-hainum: qui Qrte in ripam adversam delatus, mortem evasit. neq; templis, aut coenobiis, parcitum fuit. & vim passar imagines sanctorum. etiam in sepulcra saevitum, nec quiescere mortuis datum Ea res infamem valde militiam fecit; quiq; prius Albani saevitiam detestati, nunc Auriacum etiam odisse. tamen urbes multae in fidem
ejus sese tradidissent, si id ei consilium fuisset. sed relictis rebus omnibus,hoc Praecipue unum agebat,ut, Albano profligato, Nassovium fratrem liberaret.quamobrem iter susteptum urgens, tum in eo est, Diestam, & Tielmontium, capit. Nivellae, quia,spe suppetiaris, transitum negaverat,
commeatum, & annonam, imperat. Ch
vereauxius cum legione sua,& siclopetariis Hispanis II cc, Menium procedere justiis erat, ut illic aditum intercluderet. sed, chim hostemjam Peronam advenisse accepisset, qui vicus duorum milliarium intervallo Montibus abest; & vereretur,ne auxilia inde in urbem per Genapum trajecto
Hana mitterentur, revocato Chevereau-Xio,contractisq; propius copiis,magis obsidioni incumbens , vallum ad marginem istae ducit. & undiq; castra anXie munit; praesto omni abstinere, & la mora hoste debellare certus. Postis in colle v I tormentis ad portam Bertemontiam, urbem subjectam graviter verberat.reliqua binis locis distribuit; quae & portam Bertemontiam, & exterius propugnaculum, infestarent eaque biduum totum explosa,proximas turres, etsi oppido perforatas, nondutamen dejicere potuerunt. dein, in ripa
collocatis v III tormentis, murorum minas dextra laevaq; dejicit. caetera eXterius propugnaculum quatiebant. cujus parte. anteriori tandem diruta,in posteriori. ducta sessa, aliquot prςsidiarii mansere,etiam
turris S. Andreae, crebris ictibus terebrata defensores occultare non ultra poterat contra urbani editam interdiu ruinam noctia rursum muniebant. & Lan ius ante I murum
97쪽
murum in munitione C C collocat ; tum quo tunc etiam Sanchius Avita ab Albano cibo L alios designat, qui reliquam propugna- misitis venerat. ibi oborta acris pugna. LR u culi diruti partem tuerentur ; ipse cum c Prodibant e vico Hispani ; duces'; erante nobilitate, & delecta hastatorum scio- Franciscus & Marcus Toletant, Roderipetariorumque manu, ruinam defenden- cus Sapata,Ioannes Ayala,cum delectis c. dam capit. dein fossam interiorem du- hos Texeda cum cohortibus aliis seque-cunt ι &, excitatis utrinque tumulis, tor- batur; & cum eo Iulianus Romerus, aCmenta quinque, ac colubrinas duas,statu- Ferdinandus Toletanus. submissi deindeunt; quae explosa sine intermissione in ten- Petrus Taxis, & Salararius,cum equitibustoria plurimum hosti incommodi afferret. cataphractis sexaginta, ac Ioannis Croti insuper saepe erumpentes,opera quoq; in- Rutii ala. Initio Avila Gallos propulsare , terturbabant. Cum vero Albanus frustra mox, victoria alternante , incumbenteaquam e sessa derivare tentasset, tandem cum equitatu Henrico Nassovio,victi Hi- obductas pluteis scaphas,quq contra siclo- spani, amisso signo alae Taxianae. inde, repeta tuta eslent, parari jubet. tum doliis staurato praelio, adeo anceps fortuna fuit, plurimis asseres colligatos insternit, per ut ipse Albanus, quiq; aderat Medinacae- quae pontis instar miles e scaphis in ruina lius,sequestrata dignitate,ceu gregarii de- exscenderet. &, ne quem aditum auxilia- pugnarent. tandem datum receptui signit. res haberent,validis stationibus vallum fir- & Auriacus, cui infesta valde munitio, mat, collibusq; geminis, in via, quae Ge- rursus Genapum ire pergit; si forte Alba- napum ducit, militem inponit. in altero num ad certamen protrahere posset.sed is etiam munitionem quadrangularem, ad auxilia arcere contentus , incertam belli stellae instar, ex consilio Bartholomaei aleam jacere, non consultum sibi ducere. Campocata Medinacςlius excitat: in qua itaq; Auriacus, frustra esse hunc conatum posita signa duo Germanorum, & machi- adimadvertens, eode die castra movens, chinae totidem: datumque praeterea Ro- Fermeriam abiit, tertio inde lapide sitam. mero negotium, si usus foret , ut cum bi- ubi postridie commoratus. quia fanumnis iidem Hispanorum signis, & cohorte Floriani Polvillerius tenebat, inde in v Salararit,praesto ad suppetias esset. in sub- bem auxilia mitti posse sperabat. verum jectis vallibus equitatu locat,jusso Cheve- eo statim Albanus Bemardinum Mendo-reaurio fossam Menio circumducere .Pol- sam mittit, tres'; equitum alas addit, & villerio Licquioque,stationem defenden- cohortem sciopetariorum unam ; quosdam Espernio, cum cohortibus Eberstet- mox Marcus Toletanus,& Rodericus SDnii, tormenta custodienda assignat. tum, pala,cum seXcentis stlopetariis,equitum-
dispositis ita agminibus, Hispanos pedites que Hispanorum alis quinque, .insecuti. selectos 1 c,qui laborantibus opem ferret, Auriacus jam a Floriani fano sesquimilia-
ante ea procurrere jubet. Auriacus, Pero- re abierat; cumque occupare Arminiumna progressus, vi Eid. Septembris cum to- vellet,ubi Mendosam conspexit,quosdam to exercitu sub meridiem in conspectum praemisit velitaturos, dum tentoria pon urbis venit. sed tormentis eminus tantum rentur. & paullo post Albanus adfuit cum dimicatum , laeso maxime ab urbanis Al- Medinacaelio,Philippo Nolaharmio,& Ι bani equitatu. Hoc praeludio extractus liano Romero. ac, Mendosa admonente, dies. insequenti, eodem ordine iterum opportunum insidiis locum; de invadendo progressi,proeliu tentant. Albanus porro, per noctem hoste consilium capit. Igitur qui Genapi muniturum castra Auriacum negotium filio Friderico mandat; qui cocrediderat, occupando loco Fridericum Hispanorum,ut se dignoscerent, interulas filium cum Hispanis Inc miserat. quod albas armis superinducere jussos,co ducite Auriaco insperatum,cum non leviter per- Chevereauxium, Licquiumque, cum pe- turbaret,nec sat tuta copiis suis statio es, ditibus ducentis, equitumque turmis s sci; peditem Gallicum , qui potissimum ptem, in itinere vicum occupare jubet; CXercitus robur,in duo agmina distributu, quo recederent,si consilia hosti explorata Praecedere jubet; & Genapum iter capit; estent.ipse ut cum Nolaarmio locum a
98쪽
3 G V L. Alvcessit, hortatur milites , memini sint nisi
vinulis, nec occasionem egregiam asiluerent. tum non longo intervallo collocato Fri-derico Toletano,& Garcia Silaresio, cum cc seloperariis, Iulianum Romerum,Marcum Toletanum, Ioannem Sissmarium, Antonium Moricam,& Rodericum Sapatam cum cccc, in hostium tentoria impetum facere jubet. 1 Friderico Toletano,&Suaresio,ad II circiter passiis, cum aliis cc Christophorus Quixada, & Casparus Vrea, constituti. paullo propius Franciscus
Toletanus, & Martinus Erastus, cum Cc. ante hos Rodericus Peresius cum hastatis L. Romerus,ahiqtie, impetum primum facere jussi, hostem adorti, stationarios trucidant. inde exorto tumultu,antequam armati adesse ad signa possent, intra horam
plus ccc Occiduntur. injectus quoq; tentoriis ignis, tum receptui signum datum. tonius Moxica, cum Lx longius progressus, quam ut se recipere posset, interceptus, obtruncatur. Existimaverat Fridericus Toletanus,non temere egressuros hostes; ratos omnem Hispanorum equitatum in se duci quo consilio a Mendosa plures tubicines simul canere jussi erant. Verum, ubi per incendium excitatum colluxisset, deprehenso astu, audentius in recedentes irruerunt. inde, postquam noctem reliqua in armis egissent, postridie, vasis conclamatis, Auriacus suos Machliniam reducit. moxque ad Rhenum exauctoratis, cum praesenti vitae periculo , ob stipendia non soluta Campos venit; unde Enchusam,in Vollandiam, transmisit. Interim fratrem Natavium monet;quando urbi, tam arcte obsessae,auxilia nulla inferri possent,uti rebus suis consuleret. Is tum aeger lecto tenebatur. Igitur Lanovius, caeterique Gallorum duces, consilia cum illo conferunt. placuitq; universis, uti honestis conditionibus urbem dederent. idq; factum X III Kal. Septembr. nec tam aut discessus Auriaci, aut rerum angustia , hominum sertissimorum virtutem impulit,quam allatus
e Gallia nuntius de laniena Parisiensi. is Gallorum , quorum potissimum in praesidio robur erat,animos dejecit. Interea autem, dum Montes obsidentur, Hollandiar Ordines, Harlemi congregati, de provincia contra vim Albani defendenda serio
R. L 1 s. vi sdeliberant. tum de belli etiam mediis, &Amstelodami obsidione; quam Lumaeus
Valde urgebat, ceu multorum in illa urbe pronis animis, qui se proderent, simul haec
tentata foret. Petebat insuper,promovendae rei, xL florenorum ci I. & promissum
ab Ordinibus, quantum sitffecturum cita
existimarent. Placuit autem, ut obsidio terrestris esset; cum Sonotus, aliique Profligandos freto australi naves putarent. quod quantumvis utilissimum, tamen, obaerarii angustiam, tanquam sumptuosum nimis, est omisium quamobrem Lumaeus
cum legione Linari Mulieri,aliisq; copiis,
ad urbem accedens, capto Carthusianorii coenobio, castra munir. id Bofluvio, qui tunc Vltrajecti, obsessi nuntiant, & auxilia etiam petunt. Lumaeus literis perbenignis ad deditionem oppidanos sollicitabat; sed illi nec accipere cas dignati, insolenter in tubicinem siclopum explodunt.
tunc Lumaeo tormenta majora XI I missa.
At Bossuvius, suppetias obsessis laturus,
Ultrajecto cum cohortibus Iu venit, Naris deno unam, tres residuas Amstelodamo
impositurus. sedNardeno jam propinquus, cum intromitti postularet, Lx sclopetarii, e Bergensis legione, qui paullo ante sorte
advenerant,excluserunt. idq; cum gravis sime offendit. Cumq; vim tentare non pos set, sinc bellico instrumento; ne cunctan do tempus perderet,porro copias Mudam ducit, unde navibus Amstelodamum mox
devectie. His subnixi oppidani, porta V, trajectina erumpunt; sed repulsi, ac capti
xvi. At LumquS,cum de urbe expugnanda
desperaret,mox obsidionem solvit; de Ordinibus multum questus, quod pecuniam, o promissum commeatum , non misissent: nec solvendae ob sidionis aliam ipse causam ese. sed in ipsum, neglectum disciplinae militaris, alii culpam reserebant; animis omnium per scvitiam alienis , qua in clerum toties usus,& avitae religionis sectatores. Eo ip mense Augusto, quo liqc gesta,Hadrianus Duycnus, oerdae praefectus,quae urbs in Hollandiar limite agro Vltrajectino objacet , cum Urbano magistratu in Auriaci partes transit. Montibus captis Vauixius ab
Albano imponitur, cum Belgarum signis
Iv. caeterae copiae Rutio se conjungere
justa; qui cum iis Aldenardam, Flandriae
99쪽
on id urbem ,obsideret. & praemissus Tenera . LAE V mundam Mondragonius. BruXellas redux ,postquam paullum quievisset,educti si v e legione Sicula cohortibus, Machliniam contendit. &,praemisso filio Friderico, in itinere Tilmontium, ac Lovanium,recipit. Machliniae iv signa peditum , equites cc erant ; quos Auriacus discedens praesidio reliquerat. primo impetu capta suburbia ,eoq; conflictu vulneratusFerdinandus Toletanus; quod Albani iram acuit. &, tormentis advehi jussis,uim parabat ; cum dilapsum metu praesidium,nulla liberationis spe, urbe deserta noctu evadit. Postridie Kal. Octobr. clerus urbis cum ornatu omni sacro , crucem vexillumque praeferenS,CXtra muros procedebat, uti veniam
miseris civibus suis precibus impetrareti sed Hispani, spretis precibus sacerdotum,
infulisque, pars per portas,pars tranS moenia ascendentes, introrumpunt ; tanta rabie ut immania quςq; facerent. In introitu caesi plurimi; imminutae multae virgines,
etiam sacrae. neq; matrimoniis parcitum
sub parentum quoq; aspectu , & maritorum, expleta libido. nullus ordo immunis habitus. insuper direpta omnia ; aurum, argentum, monilia,vestes; deniq; quaelibet supellex. neq; quicquam miseris relictum fuit. ac quadragies centum cII florenoruea praeda aestimata. utq; poena, non flagitium, putaretur; pridie Nonas publicato Musae edicto, causam Albanus proponit.& postridie bona eorum,qui praeteritis se tum bis mi uissent, intra triduum deferri jubet.
Swevcgemio praefecturam urbis mandat; Ioannem Mendosam cum levi armatura Liram, Germanicos equites Lovanium
in praesidium mittit. At Mendosa, ubi Ar-' scorum advenisset, cognito fugisse hoste, vestigia premens,in silve introitu ultimum adhuc agmen carpit; vacuamque,dilapso praesidio , Diestam recipit: cui, adversus vim invalidae, ideoque minus noxiae, pro supplicio mulctam imponit. Teneramunda viri cio florenorum se redemit. Alde-
narda Rutium accepit ; quiq; in praesidio fuerant, Ostendam digressi, inde in vicinam Telandiam, aut oppositam illi Angliam, eVaserunt. Embisus, navi in vadum
impacta, cum jam capiendus esset , & in mare desidisset, suffocatus. Blammarrus,M E v R S I IGravius, Rivius, alii, meliore via Zelati- cra radiam petentes, noctuque in hospitio opia V I, pressi, cum se in vincula dedere nollent, igne injecto, perierc. plures gladio pe
cum,aut stragulati. Antonius Vtenhovius, quia majorum religionem exuisset, ad palum vivus igne circumposito exustus. sed Blommarius, saevitiae immanis,& in capta pridem urbe crudelissime grassatus, Graviusque, avaritiae inexplebilis, nec templorum sacra reveritus, & ob flagitia carcerem in Hollandia passus,non indignum ubiae exitum habuisse videri possitnt. alioru, nisi adversae militiae, nulla culpa. Hispem
actis, Albanus Mosae Trajectum abit,ibiq;
Gcrmanici equitatus maximam partem,
ceu urbibus obsidendis inutilem , quod,
tunc animo agitabat, eXauctorat. tum tormenta Licquius cum cohortibus quinque Mosa devehit; moxque ipse subsec
tus, cum Vahalim attigisset, reflexo contra Rhenum itinere, adverso numine ad Mosam venit. ubi Graviae praefectias, Caspar Gomesius, pontonibus magnis apparatis,pontem struxit. ibiq; exercitu transmisso, & tormentis, terrestri itinere Noviomagum petit; Friderico filio in Auriacum ducere jusso , tormentisque adver Vahali Arnhemium missis. Illic dum est, avariis urbibus legati supplicatum veniunt;
ignosceret crimini, cui nece si itas,non voluntas,
obnoxios fecisset. quippe Auriacum vel recipere,
vespecunia, commeatuque, adjuvare , per vim coactos : omnia etiam amissuros, scum armuim rami pauca negassent. nunquam a imo descivisse, o fortuna meliori nunc se laetos grat
lari quibus omnibus, quia necdum tempus poenae opportunii, dissimulata in praesens offensa,veniam delicti dedit. In Hol landia boreali Franciscus Boshusius navibus suis valde Enchusam infestabat,& exintra portam septentrionalem domos incenderat. eratque animus oppidanis infestam classem semel invadere. sed repressus impetus fuit, cum timerent, ne relicti intra urbem, qui Albano bene vellent,egresses excluderent. quin & Operam piscatores obtulere. sed Sonotus,cum periculum diLpliceret, Sanredamum Lararum Mulierum mittere,ut occupato emisiario id muniret. Dein aggeribus Naterlandiae, qui
oppositi Amstelodamo, milites custodes imponit,
100쪽
o imponit, emissariumque etiam novum fir- LX u. mat; tum triremes item addit, Horna, Edamo, ac Monachodamo, missas ; quae munitionem eam tuerentur. contra illas naves xvi ab Amstelodamensibus missae,m OreS x, minores v I. & ab urbe estust multi, proelium, ceu victoria certa, spectaturi. sed eventus spem fefellit. semelq; vicit, cum pugnam postridie restaurarent,
navesque iv incensas triremibus eX urendis immittetent, pejore exitu , conatus irriti discessere, ac navium aliquae perforatae Periere ; quaedam , ancoris abjectis, tormentisque, dissiculter evasere. Hiisc crevere victoribus animi ; & bello naves instrui coeptae: quis commercia Amsteloda- mensium, occupato freto Australi inse- starent. Non multo post res foederatorum
retro labi, Albani victoriis, & licentia militari, quam Lumaeus non compescer
jamq; multis sub Hispanis pridem servitus
non iniquior videbatur & taedebat dominum mutasse. hanc ob causam rogatus Auriacus ut adventum maturaret, ac remp.
Ordinaret. ttim urbani magistratus per subjectos sibi vicos singuli inquirunt,quidnam quisque proximis a Majo mensibus tribuisset quidve a ducibus, aut militibus, eX- actum fuisset. porro de templorum thesauris investigant, quibus eos tradidillent. v i Eid. Octobris nova repente stella exorta est,sub Cassiopeae asterismo: quae nec
siXa , nec erratica, crescere & decrescere visa , totos Io xxx i r dies apparuit. id phaa-
Nomenon terruit omnes. evocatusque ab
Albano Noviomagum Gemina Frisius, vir tunc Astronomiae clarissimus , a Christo nato nihil tale illuxisse assirmabat. alii vero ei stellae comparabant, quae e Xoriente Magos Bethlehemum usq; duXerat. nec minus mira in Hispania Hieronymus Nunius, linguae Hebraeae, & matheseos,
Valentiae profusior; & in Austria Fabricius Polus, 1haddaeusq; Hagestis , Viennae
prodiderunt. Eo tempore etsi Auriacus in Hollandiam festinaret, varie tamen impeditus , minus voto iter promovet. itaq; Sonoio xvii Kal. Novembris perliteras nuntiat, brevi a fore ; ct per Campos Enchusam et murum. interim urbibus animum firma. re hac bene de rep. serare iuberet. etiam ad Ordines scribit, ut cum primumprovinciam
attigisset, ocius ad sem convenirent,de resumin cis isma consulturi. paullo post cum famulitio,& LXMi. exiguo equitatu, Campos venit. Hinc triremibus Enchusani accersitum laeti accipiunt. ubi paullum commoratus naves fabricandas Ordinat, quibus classem hostilem freto australi expellerent. tum ad portam item australem excitare propugnaculum novum juber ; quod a civibus tanta alacritate actum,ut,rigida hieme, intra diem decimum septimum totum absolverent. Inde lustratis proximis urbibus, rebusque illic constitutis, Harlenuam abiit. ubi congregati Ordines, advenientem cum ingenti
gratulatione excipiunt. Dein commemorant , quo assecta animorum , cum si remo rerum siuarum discrimine, patriae liber ati vitam,
se obsequium, devovissent. vix esse, ut hostem
tam potentem , tunc ctiam victorem, excipereri int: itaque a TZis admodum rebm solamen, ct consilium daret isque adeo animos Omnium confirmavit, ut cum ipso extrema pari et D dicerent.Et prosecto opportunuS adventus fuit, cum fracta pene cunctorum
virtus; quiq; hactenus pro libertate quidvis ausi, deserere patriam destinaverant. quapropter statim ad remp. animum Ver
tit ; & militiam, Lumari negligentia valde
corruptam, inprimis corrigit. Dein literas cum Hispanis mutare, & commeatum efferre, Vetat. tum prOVinciae quoque curiam , dilapsis Vltrajectum consiliariis, ite-
tum ordinat: jurique dicendo constituti, Adrianus Houssius, qui solus provinciam, munusque pristinum, non deseruerat ; Nicolaus Val Ckestainius, PetruS Meranus, Theodorus Nietiburgius, Gerardus Win gardus Benthusius, Cornelius Bronck-horstius. curia ipsa , quia Hagae minus tuta , propter ingruentia Hispanorum arma, Delphos, urbem proximam, translata. dicique illic jus coeptum anno sequente I UEid. Febr. inde aucta quoque illa ; additique Arcturus Brederodius,Hieronymus
Borrhaeus, Leonarius Casembrotius. IustusMenenius fisci advocatus; Paulus Ho-vius, cognitor publicus constitutus. Tum
rationibus quoque desertis alii praefecti.& in Zelandiam,ordinandae ibi provinciae,
Balemburgicus ablegatur. Interimin Gel-ria Fridericus Toletanus strenue rem gerere. Ad primum adventu Lochemum c