Moriæ encomivm. By Des. Erasmus. Annotated by G. Listrius

461쪽

tidum eloquentiae florem assequi nisi grosso modo scripsisse. O nunc sunt m-Cuit pueri inparuti Logicalibiti suti tam mirabiliterfundati, quod bene, credo certe, quod Arso teles a sepulchro suo resurrexeret, ct argueret cum eis, Et bene concluderent, cum non solum insophisica ed etiam in Logica sua. Reliqui homine oppido quam invitus nisi quod aliquanto ut tum res erat occupatior fui, quam ut vacaret ludere. Sed libet ille parvorum Logicalium, quem ideo sic adpellatum puto , quod parum habeat logices operopietium est videre,

in suppositi ollibus, quas vocant, Inampliationibus, restrictionibus , appellationibus ; ibi non ' quam ineptas, quam etiam falsas reiceptiunculas habet ut ex quibus adiguntur inter has atque huiusmodi nuntiationes distin- uere Ie animalieli fortior:&, Leo es fortior animali quasi non idem significent. Et profecto tam sunt ineptae,

ut utraque prope modii nihil signa ficet; quamquam si quicquam , haud dubie

Alam. Tantumdemq; inter se disterunt: Vinum

462쪽

si A MART. DOR P. Vinum bibi bur rati vinum bibi. Hoc est secundum hos logistas multum; sed

revera nihil . Iam si quis non assas modo, sed adustas quoque carnes ederit, eum volunt verum diceres, si sic enuntiet 'o cruda carnes comedi non autem si sic : Ego comedi crudestis carnes. Tum, si quis parte relicta mihi, parte sibi pecuniae meae sustulerit Mentiar videlicet, si dixero: Spoliavit me denaritae sed, ne delint mihi verba quibus apud judicem querar , licebit dicere: Denariussoliavit me. Et in aliquo casu ut a junt possibili posito, haec erit

vera Papam verberavi quum, eodemnaane ut casu, haec erit falsa Verberavit m. Nempe, si is, qui nunc papa sit, puer olim a me vapula verit. Digni hercle, qui talia jam senes docent, ut, quoties pueros docent , toties ipsi vapulent. Quid, quaeso, quod hanc falsam junc Omnis homo est pater qui habet lium nisi omnes prorsus homines iam habeant filios quoniam videlicet huic aequi pollet Omnis homo est pateri , Omnis homo habet scium. At hanc interim veram arrirmant, Pater

463쪽

THO MOR EPIST. Herit Socrates , qtιando Socrates, erus ater ibanc Pater manebit Iaannes, quando Ioannes non manebit parer .

Quod quis sic audire potest, ut sibi n5 interam credat enigma proponi 'At hec

verba ui regnant plane;&, quoniam ut aiunt ampliativa sunt pomeria tua ultra plas naturae fines longe lateque proterunt. Na hanc veram astruunt omne quod erit, est. sed eam tum callide interpretantur: iunt enim, omne, quod erit, est, significare, omne, quod est quod erit,en. Atq;hoc pacto cavent, ne Antichristus, qui olim erit, jam siti nam, quamquam Omne, quod erit, est; S , quamquam Antichristus erit : tamen non sequitur,

Antichrsum est proptet ea scilicet, quod Antichristus non est ens quod erit. Qui nisi hanc plusquam subtilem

propolitionis huius expolitionem iriscumspexiisent acuti in dialecticis ar- ut iis Theologi rempublicam Chri

stianam haud dubie jam olim Anti

christus invasisset, non sine magno caeterorum omnium periculo. Nam ipsis

non ideo quid ponit imminere discri

minis.

464쪽

s AO MART. DOR . minis suidpe quum fatentur, has etiavera est M. Antichrismet amabilis; , Antichristus es amativus. Quamquam profecto nec Antichristus, nec supremus ipse judicii dies, rerum naturam magis poterit quam hei dialectica subvertere qua docet ias enuntiationes esse veras: Vivumfuit mortuum Futurumsuitpraeteritum quibus nimirum sit, ut mortuorum resurrectio non , ut

ipsi loquuntur, in fieri, sed in facto esse

videatur. Iam istie non minus mirandae sed sunt amoenet quoque, ac plautibiles; quum lint verae se dicet: Virgofuit meretrix, Sc Meretrix erit virgo; de, Meretrix possibiliter Livirgo Non facile dictu est, dialecticis tam benignis utra magis virginesne an meretrices , debeant debent certe utraeque plurim v. Poeta ergo nugas , dialectici seria tractant. Poeta fingunt ac mentiuntur; dialectici numquam nisi vera loquuntur; ne tum quidem , quum hanc esseverissimam affirmant Nomo mortuus potes celebrare missam. Quod quamquanon audeo asserentibus eis , ac propemodum etiam urantibus, non crede

465쪽

THO MO R. T. Asste; neque enim tot doctoribus tam irrefragabilibus fas est refragari: hactenus tamen quantum memini nemine unquam reperi, qui se narraret mortuo celebranti ministrasse. Hanc cine dialecticam docet Aristoteles ZHanc Hieronymus laudat ' Hanc probat Augustinus quam ut ait Persius Non sani esse hominis, non sanitis iuret Oreses. Miror hercle, homines acutuli quonapacto senserunt, illas enuntiationes sic intelligendas esse , quomodo nemo in toto orbe praeter eos intelligit. Nec sunt artis illa vocabula ut sint eis quasi in peculio Mab eis, si quis volet uti, sumenda mutuo communis nimirum sermo est iis quod quaedam deterius reddunt, quam a cerdonibus eadem acceperunt. A vulgo sumpserunt; vulgaribus abutuntur. At regula , quam vocant, logices, in eos senius tales propositiones docet interpretandas Quae

malum regula, in angulo quopiam ab his composita qui vix loqui sciant, universo terrarum orbi novas loquendi leges imponeta Grammatica recte lo

466쪽

s A MART. DOR P. qui docet, nec ea tamen insuetasio quendi regulas comminiscitur: sed, qu plurimum in loque do videt observati,

eoruni loquendi rudes, ne contra O- Iem loquantur, admonet. Nec aliter

quicquam dialectica facit quae fana est. Nempe hic syllogismus Omne animal currit Omnis homo es animal Ergo omnis homo cu=rit nou ideo syllogismus est , quia ite secundum dialecticae normam colligitur, ac formatur in Iarb ra, sed, quia postremam orationem ad praemissa consequi docet ratio; quae regulam ob id ipsum talem secit, alioquin aliter eam factura, quaqua versus ab ipsa rerum natura flecteretur. Ipsi quoque eodem modo hanc propositionem, Meretrix erit virgo me dicant sic interpretandam , Meretrix qua ei ivelfuit; quia sic jubet regula: sed rationem afferant ab ipsa re , quare fieri d beret talis regula nam , si recta est ea interpretatio necesse est, eam aut ab ipsa re, quq enuntiatur, aut ex proprietate sermonis, emergere. Ergo, quum tam multis eoru , qui Latine jam olim loquuti sunt, neque inge uium defuerit, neque

467쪽

nemo potuerit Intelligere, hanc veram

esse, Meretrix erit virgo' aut inter has dilbinouere Numum nonh ab eo; ahaleon uinum an tuam ne Onegaverit, transpositiones vocabulorum

sum saepe sensum pignere. nequeetnim idem est Bibri prius tiam eis tum priusqV m bibas. Sed hoc allirmo:

quando ita sensus variatur, omnes in idem mortales assentire trahente videlicet rationes non dialectico tu ubente potius quam persuadente reguli quorum ossicium est , ut more nostro lo-Cuentes, quovis nos veris rationibus

impellano sophistarum vero , ut instidiosis eo praestigiis adducant quo nos pervenisse miremur. Nam hoc hebetissimum acumen est,in stultis'ma solertia , se disputando pronuntiare victores, triumphum sibi decernere, quia nos nescimus, in quem sensum ipsi clanculum pacti sunt sermones nostros contra communem omnium sensum accipere. At haec quum sophi- stica

468쪽

stica dici mereantur , tamen non pro

sephisticis nugis ducuntur, sed inter abstrusissimos dialectice thesauros nu

merantur; nec a pueris tanquam de

discenda discuntur, sed a senibus quoq; in ipsaTheologi ei penetralia suscipiuntur. His quidam Theologicas perplexitates infarciunt; ex his propositionestam ridiculas estingunt, ut ridendi materia nusquam oriri possit uberio, nisi quod multo malim, eo , qui sic ineptiunt, ad sanitatem converti, quam ipse ex insanorum deliri is capere voluptatem. Quamquam quid haec dico tibi, Dorpi'cui non dubito has nam ias non minus displicere, quam mihi, iro lses mutare. Et fortasse poteris, adjutus a tui similibus modo ne statuas tecum, illorum obsequi ineptiis, quos multo magis par est tuo parere judicio. Sed ad epistolam tuam revertor ut ostendam , nullam ex Erasini verbis an Iam tibi datam , qua eum id quod facis diceres Lovanienses Theologos, multoque adhuc magis caeteros omnes , imperitiae damnare. Siquidem, quum ille dixjsset, se va

lere

469쪽

THO MOR EPIs T. 4 'llere sinere, non omnes quidem Theo-nopos, ut qui prius in eadem epistola. multos di xu esse praestantissimos sed eos tantum ii qui tales sunt ut certu i sunt qui praeter sophisticas nugas ni-ahil didicerunt Helestu statim, Theololgo sosputo , inquis , Lovanienses ignari. Quid ita, Dor pir Quasi vero di t ficile sit, huius farinae, immo istius fur- furis , aliquos ubique reperiri Bellet profecto sentis de Lovaniensii bus , si

eos,&solos,&omnes, putas eiusmodit, descriptione cognobiles quod ille ne que sentit, neque dicit. Paulo post tamQl sic dictum accipis, tanquam non inLo- vanienses modo, sed in omnes, quot cumque sunt ubique gentium Theologi diceretur; quod nec in alios omnes, nec in Lovanienses ipsos, est loquutus Tu tamen perinde, ac si neque illum, neque temet audias, videris in haec verba non descendere , sed velut abreptus impetu animi stet vescentis erumpere: Ilimne videmus, abiecti mos

opifices, immo vilissima mancipia, clarili simi esse pradita ingentu Suid ergo sibi

volunt haec in Theologos omnes detorta

470쪽

so AD MART. DOR P. iocabula pingues, rudes, silentes, qui nihil habent menti. Nu ius eri artu, probra dicere in quo sed neque honesum est, aut boni viri scium, emeram Salvatoris nostri sententiam perpendam in Lui dixerit' trisua. Racha; reus erit consilio. Qui autem dixerit, Fa-rue, rem erit gehennae ignis. Vbi Hierony mus: Si de ocioso sermone redditurisumus rationem, quanto magis de contumeliaὶ Cui in Deum credenti dicit, Fatue impiis eri in religionem. Sunt ista quidem verba tua, Dorpi non gravitatis modo, sed sanctitatis quoque plena vereque severo theologo digna quae utina in loco dicerentur suo sunt enim in eis Itora quam ut perire debeant. Quod si desuper e suggestu librarentur in populum is umquam ita errare possent, ut non in aliquem , in quo haerere viderentur, inciderent. At nunc me miseret, in unum Erasmum quod declamas omnia in quem unum, eorum quae declamas omnium, nihil quidquam competit. Nam quod adfers ex Euangelio: aut dixerit fratrisuo, Fatue rem erit Iehenna nihil ad eum spectat, qui, no