장음표시 사용
111쪽
Nona & ultima ratio, si Deus necessario ageret produceret esse mim persectissimum, quia ageret secundum ultimum suae uirtutis, sed non producit effectus perfectissimos, ergo nom agit naturaliter, S his rationibus ; omissis aliis ne in nimiam prolixitatem incidamus ) d heologorum uera confirmatur sententia,& licet in Deo esse,& agere sint ide, tamen si necesse est Deum esse, non necesse est Deum agere ad extra, quia uoluntas tam tum ex necessitate uult ea sine quibus finis,&bonum suum esse non possut cuiustac di non est de creaturis, ut habet D. Thomas in sua summa contra gentes cap. . a. & ideo licet necessitas sit melior coditio essendi, n5 tame est melior coditio operadi ad extra , neq. immutabilitas diuina tollit nouitatem in eLiectu, quia ab aeterno determinauit Deus agere nunc, & sic contra philosophos ab antiqua uoluntate, potest aliquod nouum poni in esse sine mutatione operantis, aut remotione impediment &si Deus naturaliter ageret, cuncta necessario essent. Io. Scot: secun do
112쪽
Solutiones Theologorum ad amgumenta Philosophorum Cap. XIII.
ACTIs sundamentis, & nonnullis adductis auctoritatibus, S rationibus pro Theologorum sententia nunc ad philosophorum Opposta respondeamus: Erat eorum primum argumentum ex Arist. desumptum in a. phys tex. 7 .quippequi inquit ibi, quod in rebus aeternis actus neccssario sequitur ex agente Resp. ibi Arist. intelligere actum praesupponere agentem,ita ut actus necessario sequatur ,hoc est proueniat ex agente, non autem quod si est agens necesiario agat, ut eo loci notauit doctis.
113쪽
mus Zimara, qui haec habet uerba; ex quo
patet in aeternis esse agens: Ad secundum argumentum, quod erat unius rei unica est causa, sed rerum creataruest causa scientia Dei, ergo non eius uoluntas, Resp. una cum D. Thoma quod unius,& eiusdem effectus est causa scientia ut diri gens,qua forma operis concipitur,& uoluntas ut imperans, quia sola uoluntas determinat quod forma, quae est i intellectu tantum
sit hoc, vel non sit in effectu: Quapropter intellectus speculatiuus nihil operatur, Potentia uero est causa ut exequensόquia nominat immediatum principi u operationis, sed haec omnia in Deo unum sunt, unde si scientia Dei est causa rerum, etiam eius uoluntas potest esse causa rerum , nec ob id unius effectus plures erunt cause, quia sint unum, &idem, , & haec sola est inter eas differentia, quod scientia est causa ut dirigens, uoluntas uero ut imperans,sicut etiam in nobis. Ad tertium argumentum, quod ferat om ne quod mouetur per principium, quod est In eo mouetur per naturam, sed coel um est
114쪽
huiusmodi,ergo. Resip. quod licet per hoc argumentum probetur coelum moueri secundum suam naturam, hoc est circulariter,n5 tamen ex eo comprobari poterit Deum ip. sum naturaliter, nempe necessarib mouer caesum, nec sequitur quod si cecundum siua
naturam mouetur quod necessario moueatur a Deo.
Ad quartu Argumentu,quod erat,Actio primi motoris est naturalis,& signum quod De'naturaliter movete motus cordis in homine: Resp. quod duplex est actio Dei, una intrinseca alia est extrinseca, prima actio est necessaria nempe intelligere & uelle, secunda uero nempe mouere est libera, non autenecessaria, & quando dicitur signum quod Deus naturaliter mouet,est motus cordis in hominα, Resp quod aliud est dicere aliquid moueri secundum suam naturam,aliud aliquod naturaliter moueri, licet ergo cor hominis moueatur per principium ue quod est in eo, nempe per suam naturam,&praecipue per sormam, quae eius est anima, non tamea Deo necessario mouetur, quia posset Deus, M alite
115쪽
aliter illum motum disponerta, uel regulare,cum eius uoluntas sit liberata .
Ad quintum, quod erat, Deus eo modo est substantia, quo est principium, sed est substantia necessaria simpliciter,ergo principiuagendi necessarium simpliciter. Resp. quod procedit in essendo,non in operado, ita ut si Deus est substantia necessario simpliciter, sit etiam principium necessario simpliciter, sed
non quod necessario agat,nam licet in Deo esse,& agere sint idem non tamen si neceς se est Deum esse, necesse est Deum agere ad extra; Secundo respondetur quod est neces sario principium agendi, & necessario agit ad intra libere uero ad cXtra . Ad Sextum, quod erat, Possibile inuentu in rebus immobilib' sequitur necessarium, ergo si possibile esset Deum non mouer caelum necessario cessaret ab ea motione Resp. sicuti ad quartum duplicem esse actionem,intrinsecam, & extrinsecam, procedit
ratio illa de intrinseca actione Dei, quod nepe si Deus potest intelligere necessario intelligit, si potest aliquid uelle necessario uult,&hoc
116쪽
&hoc ad intra,quia in aeternis non differt et se a posse ad intra,sed non procedit de actione extrinseca,ita ut, si Deus potest creare hominem, necessario creet, neq; si potest mouere coelum necessario moueat, quia haesiunt operationes ad extra,in quibus Deus libere,& contingenter agita.
Ad septimum, quod est, Necesse est esse
motum Coeli, ergo calum necessario mo uetur a Deo 3 Resp.concedendo antecedens, di quando insertur, ergo Deus necessario mouet calum,dicim' quod no mouet necessario necessitate suae naturae, sed necessitat
suae bonitatis,& persectionis. Ad octauum, quod erat, perfectissimae causae debet attribui perfectissimus causandi modus, conceditur, sed quado dicitur perfectissimus causadi modus est necessarius,ergo Deus necessario agit. Resp quod licet necessitas sit melior conditio essedi, non tam cest melior conditio operandi ad extra unde Deo debet attribui perfectis sinus modus essendi, non autem operandi. Ad Nonu & ultimum argum cium,quod M a erata
117쪽
erat, Quidquid inest alicui per naturam, &per essem iam, neccssarib, & inseparabilite . inest ei sed Deus necessarib agit per suam essentiam, ergo. Concedimus maiorem, sed quando dicitur, Dcus necesIarib agit per sua essentiam, Resp. Q Dd non necessarib agit, quia non pure naturaliter, sed mere libcreper suam cognitionem, ita ut illa maloi uera sit de agente pure naturali, non aut de agete naturali per scientiam, sicuti est Deus. Et sic soluta remanet omnia Philotiphorum obiecta in contrarium adducta : Ex quo clare patet Deu ad extra mere libere, &contingenter agere: Insiti per addimus quod licet necesse sit Deum este productivum ad extra non tamen necesse est ipsum producere ad extra ue. Neque propter id quod Deus multa producibilia potest producere, quorum nullum producit concedendum est potentiam diuinam frustrari, quia reduci potest, & in aliquo illius generis reducta est adactum. Verum pro exactios Christianae Religionis sententiae confirmatione mediis etiam Philosophicis Deum non agesta nat ralite
118쪽
raliter probamus. Averr. in destruet. dest .inxi .disputatione, contra Algagetem in solvitione primi dubii ait Deum agere, modo naturae falsum esse, quoniam entia proccdunt
a Deo modo eminentiori, quam sit natura, secudo Auerr. in I .disputat,m sol ut .dub. i. inquit,opus naturale non proccdit a scientia,quoniam age S naturale agit silia cognitione , opus Dei procedat a scientia, quoniacigit per cognitionem, ergo opus Dei non est naturale,sed opus Dei non esse naturale, hoc modo intelligimus nempe quod Deus
agat de necessitate naturae, sicut. v. g. ignis necessario calcfacit, ita Deus necessario agit, nam Deus non agit pure, & mere naturaliter, sicut ignis agit pure naturaliter, nanq. in xii. metaph. tex. 3 ρ. Deus est substantia
intellectualis ergo agit per intellectum,&uoluntatem quod etiam asserunt SacriTheologi ergo non agit pure naturaliter, Deus itaq. est agens libere,non autem necessario.
119쪽
Veriores ee negationes ae Deo quam assii mationes.
Dei cognitionem desideramus. haberta, eam profectb potius peΠ negativas enunciationes ,quam peWassirmativas aquiremus, nam negatiuae affirmationes sunta necessariae intellectui, in quibus laborat ut pereas demostret quid oporteat credi de Creatore, ex quibus nom accidit ei multitudo aliquomodo , & significant intellectui finem, eius , quod homo potest aprehendere dGDeo quod ut facilius intelligatur, pono exeptu.Cogitemus quendam hominem uere scire in mundo reperiri nauem, sed nunquapropriis oculis eam uidisse, & ponamus ipsum ignorarta cui conueniat eiusmodi nomen; Vtrum si substantia, uel accidens ue &postea probetur huic quod non est accides;
120쪽
illi quod dα metallorum genere minime existit ue alteri nom esse aliquod , quod ubtata fruatur ue a uero norta esse planta quae terrae adhaereat: alii vero non es ita corpus uiuu- coniunction: naturali , alii autem non ce figurae latae, ueluti mens salii non esse rotundam , uel quadrata mi & demum alteii non esse alterius figurae :Ecce iam seis ultimum istum cognostere formam nauis per supradictas negationes, i qui opinatur ipsam esse corpus ligneum,
concauum; longum, compatium ex multis lignis est aequalis ei, qui scit navim per nomina attributiva,sed quilibet priorum in xemplo praemisso magis distat' a cognitione nauis,qua alius, qui sequitur ipsum, adeo ut primus scit nil aliud de eata nisi nomen, ille qui stit quod non est accidens magis distat a cognitione nauis, quam qui stit ipsam non esse de genere metallorum , & sic ultimus per omnes illas ab negationes maiore habebit nauis cognitionem, quam quilibet alius, sic ergo negationes nos ducunt creatoris notitiam, ea propter finis amoris nostri