Francisci Contareni Thadaei patritii Veneti filii philosophiae, iuris vtr. sacrae theologiae doctoris, De Deo, & de his, quae effluxerunt à Deo, libri tres, cum indice altero capitum, alterum verò rerum, & verborum, quae in opere continentur, ..

191쪽

Liber

te assignari, cum semper ordo ad quodpia principium collatione reseratur, sed inteli, gendum est origine ordinem sine antegressione statui, qui D. Aug. auctore, naturae ordo dicatur; facile igitur ex dictis agnoscem ualemus tergeminae diuinitatis mi steri unon ita negari posse, ut quid fictilium esse uideatur, nec si quis illud mentis acie capere non potuit, ob id falsum censendum erit a nobis;Ncq. enim ego fas esse puto, curam variar inter se uoluntates, ta quam dissidentes intelligedi similitudines sint, quod cuiqua tanqua ratum in harserit, id ab eo debere pugnacissime desedi: Etenim id quod saepse facile in alterius sensiam irrepit,ab altero percipi nullo modo potest; An censet dum est solis,aut Lume naturam perinde in opilionis,ut in eruditi intelligentiam influere & rursum eandem aeque erudito,ac Philosopho liquere3 Num igitur quoniam multa a Philosopho dicantur, quae alterius intelligentiam fugiant, dicendum erit ea credi non debere3 Ac denuo si qua interdum

inducat, quae supra natum complexum uideantur,

192쪽

Primus. 8

deantur,ob eam causam neganda putabimus , propterea quod ratione indagari nequeant 3 An non usu cernimus intelligemtiam in veri iuditio pernoscendo caligine effundi3An non videmus multa in lapidu, aquarum, vel haerbarum genere ignorari dAtqui haud tamen sequi dicimus, si ea minus sub aciem intelligentiae cadant, quinea esse dici debeant, cum nec sequi videatur , si multa abdita naturae minus percipi

ab hominum genere possint, quin esse dicantur, Ex quo intelligi potest perabsiarduvideri id falsum esse affirmari, quod quaeri

minus ratione possit.

Finis Primi Libiti. Francisci

194쪽

CONTARE NI

Thadaei Patricii Veneti Filii,

PHILOSOPHIAE I. U. ET SAGRAE

DE DEO, ET DE HIS, QUAE

EFFLUXERUNT A DEO.

Mundum esse creatum. Cap. Primum.

Ε sumo,& omnipoleti Deo quoad ibecilles humani inte, lect' vires passae sue rut i superiorib'disseruim', disseruim inquam deDeo qui stinfinitus,&increatus & solus aliorum, i Υ cun

195쪽

, Liber

cunctorum Creator, nunc vero quadam,

si ita dioete, fas est relatione creati ad creatorem exigente ,de rebus creatis,de iis nem

I pe quae effluxerunt ab opifice Deo sermonis habeamus initium ; & quoniam creatarum rerum, suit prima die creatus uniuersus nempe Coelu dc Terra, quae simul huc orbem constituunt, ideo de eius creatione ' loquamur: Ommittemus varias philosor phorum opiniones, nam inter illos multi se iserunt mundum natiuum,& tabescibilem esse,cum fide catholica in hoc concordantes ; horum princeps fuit Anaxagoras, huius opinionis fuit etiam stoicorum cohors, hoc sensit Zeno,id voluit Chrisippus, hoc fassus est Possidonius, id Cleanthes asseruit id affirmauit Antipater,idem hac ratione, simul cum his & Panetius probauit,cuius enim partes labefactibiles sunt,&integritatem tabescibilem esse scimus, cuautem mundi partes labefactari queant, quadoquidem uicissim mutentur, fateri cooimur tabescibilem totum esse mundum: Sed hos omnes relinquentes Aristoteli mu

196쪽

Secundus. 85

dum genitum fuisse neganti , interiturum

esse nolenti,aeternum esse ex professio affirmati, ipsium non solu creatu, sed &corrumpturum fore, eius rationes de aeternitate adducetes 5 illis respodedo aduersari falsas instendentes, intelligimus omnino probare. Inter eas rationes, quibus mundi aeternitatem nititur comprobare Arist. , una haec est; asserit primo motum ingenitum,& incorruptibilem esse, id lationibus roborando: Qua motus aeternitate supp*ita uult itidem nec tempus initium habuis te, finemve forta habiturum , cum tempus comitetur motum& ipsium necessaribsequatur,cum neq. motus sit nisi in tempor neque tempus nisi in motu apprehendatur, sicut ipsemet in suis probauit edictis.

Secundo hanc mundi arternitatem ex aeternitatet, materiae primat confirmat,qua

ipse probat ut patet omnibus) ingenitam,

di incorruptibilem essα. iiiii a Tertio mundum esse aeternum ex coeli

materia deducit,a qua contraria quaecunq; oli auferri, cum circularis motus qualis est y Υ a cccii,

197쪽

'o Liber

coeli variationem, &. oppositioncm aliqua non admittat, quarta cum in eo non sint contraria,quae sunt causa corruptionis , similiter nec in eo potest esse corruptio,&cuita statuerit Coelo corruptionem competere nequire,proponit quaedam sua uniuersalia principia,quae sunto,quicquid oritur. est in teritui obnoxium , quicquid interitum pati potest,est ortum, & ex opposito quaecunq. ingenita simi no sunt corruptioni subiecta,quae uero sunt a labefactatione aliena,eadem sunt a natiuitate remota; quare cum Coelum,ut ipse probauit,sit ab.interitu alienum, etiam Oriu'acantem dixit esse censendum.

- ti Nos uero ab Arist. scistitaremur, si mudus aeternus suisse dicatur, num semper homines extitisse velit, nam si semper fuisse neget, cocedi oportere putam' id per absurduvideri, cum negari non possit hominum. causa mundum esse constitutum, si autem homines semper fuisse confirmet , rursiam ab eo sciscitandum arbitraremur cum sit illorum hominum memoria deleta, aut cur

198쪽

Secundus. 87

non sint nobis per manus scientiarum genera tradita, quae quidemsuo ingenio prosecta esse uideri cupit, dum omne superiorum philosophorum genus,ut hebetius exagitat, nam si memoriam rerum cluuione, aut exustione intercidisse dicat; perfacile erit secum obsignatis *ngraphis agendu, quandoquidem in metheotis catholicum fieri cataclysimum neget ue eodemqs modo erit de exustione dicendum,cum satis physicis placere uideamus, calorem humoreali,&quam qua uicissim sepe alterum altero superari opinentur, neutrum tamen ita apprimi posse volunt, ut vim in stauratilia: Ex quo facile intelle mi est exustionem catholicam esse non posse , Quod si neutra catholica esse potest, perspicuum etiam uideri debet memoriam rerum propagari potui scid si ita est du bitationem non habet, quin ad nos quoq. dimanare potuisset' ;Quod si ad hanc aetatem propagari potuisse diceretur,nihil prorsus esset quod ei scientiarum primae ferretur, cum per absurdum esset negare aeternis annorum curriculis in

199쪽

Liber

numerabilesAristoteles,&Platones non sitisse: Atq etiam si mundus aeternus omnis petierum genere absolutus diceretur, cavisa non esset quia multa credibilia sequerentur, nam & necesse esset confiteri non modo innumerabilcs animas aetii existere,sed etiam interminatas conuersitones fuisse; ex quo perspicuu uideri posset tot solis, quot lunae conuersiones extitisse, Cum autem fatendum esset utrorum q. innumerabiles couersiones suisse; satis esset argumenti parte toto omnino esse aequatam , quo quidem nihil insulsius dici posset: Atq; etiam fateri licet aeque Leonem a Deo ex materia , ac ex nihilo gigni potuisse, propterea quod quandocunq. a Deo materia gigni potuisse dicatur, necesse est etiam fateri ab codem coagmentatu educi potuisse, alioqui materia sine Qrma gigneretur ue atqui cu notumst haud ex materia Leonem a Deo aeternu

potuisse gigni.

Praeterea quadocunq. aeternum esse potuit id omnino aeternum seit; At nihil praeter Parentem Deum aeternum esse potuisse

200쪽

Secundus. 88

concedendum est, Igitur nihil praeter Deuaeternu m esse potuit. Deinceps etiam quodcvq. est effectium ortu , diuturnitatis exordium nanciscitur; sed cum inter sanos philosophos constare uideamus Deum causam essectricem esse mundi ι facile colligi potest originem reru,

mollitionem esse nouam; nec minus etia

intelligi potest excellentium omnium Philosophorum generi placerpnihil omnino auctori,& Parenti rerum Deo aequari posse. At si mundus aeternus fuisse diceretur , in promptu esse deberet molitori mundi Deo

aequari posse: Quo quid dici potest inscitius Postremo si aeternus fuisse diceretur, putandum esset etiam aetcrnum fuisse rerum Omnium ortum , Igitur fatendum quoq. esset unum hominem ab alio in immemsum etiam generatum:Atqui cum ille ipse Arist.in secudo phys parentem filii causam effectricem esse uelit: perfacile iuditium ecset in effectricium causarum genere inim- mensium excurrerta indagationem posse,

Quod